Opdracht Levensbeschouwing AOW-leeftijd

Transcriptie

1 Opdracht Levensbeschouwing AOW-leeftijd Opdracht door een scholier 2333 woorden 17 december ,4 14 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inhoudsopgave Inleiding 3 Welke feiten spelen een rol? Wie zijn de belanghebbenden? 6 Welke waarden spelen een rol? 7 Formuleren van het ethische dilemma 8 Welk ethisch standpunt neem je in? 9 Bronvermelding 10 Logboek Nawoord 13 Inleiding Door het maken van dit werkstuk willen we erachter komen of de AOW leeftijd verhoogd moet worden naar 67 jaar. Dit doen we door verschillende waarden met elkaar af te wegen en de verschillende meningen van de betrokken personen of bonden tegenover elkaar te zetten. We hebben gekozen voor dit onderwerp, omdat het ons interessant leek. Dit omdat we er later zelf ook mee te maken zullen krijgen. We moeten tenslotte toch gaan werken. De kwestie heeft dus ook betrekking op ons, de toekomstige beroepsbevolking, daarom leek het ons leuk om te onderzoeken. Enkele feiten over de AOW: Economische feiten De Algemene Ouderdomswet (AOW) regelt in Nederland het verplichte, collectieve ouderdomspensioen dat als algemene basis dient voor Nederlandse ouderdomspensioenen. Verzekerd voor de AOW zijn actieven van Nederland en niet-actieven van Nederland die bepaalde inkomsten in Nederland hebben. De AOW is één van de zogenoemde volksverzekeringen. Iedereen heeft aanspraak op deze uitkering, ongeacht of je werkt of niet. De AOW is een collectief basispensioen, dat wordt uitgekeerd aan mensen van 65 jaar en ouder. De AOW bedraagt 2% van het volledige AOW-pensioen voor ieder jaar dat iemand tussen zijn of haar 15e en 65e jaar verdient. Als men inkomen verdient in het buitenland betalen ze geen AOW-premie. Ook niet- Pagina 1 van 5

2 werkende partners van mensen die in het buitenland werken bouwen meestal geen AOW op. Nederlanders die in het buitenland wonen en werken kunnen hun AOW-verzekering vrijwillig voortzetten, wat vooral voordelig is voor mensen met een laag inkomen zoals ontwikkelingswerkers. De AOW voor alleenstaanden bedraagt 70% van het minimumloon, de AOW voor gehuwden en samenwonenden per persoon 50% van het minimumloon. Als de AOW-gerechtigde een partner beneden de 65 heeft dan ontvangt eerstgenoemde 50% van het minimumloon en de ander niets. Bij wijze van overgangsregeling kunnen AOW-gerechtigden met een partner beneden de 65 een toeslag op de AOW krijgen. Deze toeslag is het enige inkomensafhankelijke element in de AOW; het inkomen van de jongere partner wordt geheel (inkomen in verband met arbeid) of gedeeltelijk (inkomen uit arbeid) gekort op de toeslag. Mensen die 65 jaar worden na 2014, zullen de toeslag niet meer krijgen. De AOW wordt voor het grootste deel uit de AOW-premie betaald. De AOW-premie maakt deel uit van de premies volksverzekeringen en wordt alleen opgebracht door belastingplichtigen beneden de 65; het is voor hen een vast percentage (2009: 17,9 %) van het inkomen in de eerste en tweede schijf van box 1 van de Wet inkomstenbelasting en ook onderdeel van de loonheffing. Sinds 2001 wordt geen AOW-premie geheven over inkomsten uit vermogen. Daarnaast geeft de overheid een bijdrage uit de algemene middelen. Waarom wil het kabinet de AOW-leeftijd verhogen? Omdat de AOW op termijn niet meer op te brengen is. Nederland vergrijst in razend tempo: we worden steeds ouder en tegelijkertijd wordt de beroepsbevolking steeds kleiner. Op dit moment is 15 procent van de bevolking ouder dan 65, in 2040 zal dat naar verwachting 25 procent zijn. Dat is niet alleen slecht voor de overheidsfinanciën, maar ook voor de arbeidsmarkt: er zal een enorm tekort aan arbeidskrachten ontstaan als er nu niet wordt ingegrepen. Door deze bezuiniging zal er 4 miljard bezuinigd worden. Ook is het volgens het kabinet noodzakelijk om de aow-leeftijd te verhogen, om zo goede zorg, goed onderwijs en een fatsoenlijke oude dag te houden in tijden van crisis en vergrijzing. Historische feiten De AOW is in 1957 geintroduceerd. Dat dit na de oorlog is, is niet zo gek. Na de Tweede Wereldoorlog is het besef onstaan dat de overheid wel degelijk voor de zwakkere in de samenleving moet zorgen. In al die jaren is de AOW nooit onder druk komen staan, doordat er in verhouding steeds genoeg actieven waren om voor de inactieven te zorgen. Toekomstige feiten Minister Donner en staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben het wetsvoorstel dat de verhoging van de AOW-leeftijd regelt, ingediend bij de Tweede Kamer. De AOW gaat in twee stappen omhoog naar 67 jaar. In 2020 naar 66 en in 2025 naar 67 jaar. Dat betekent dat mensen die op 1 januari jaar en ouder zijn, nog met hun 65e hun AOW krijgen. Een tweede wetsvoorstel met de begeleidende maatregelen bij de verhoging van de AOW-leeftijd volgt nog. Daarin staan maatregelen om te bereiken dat mensen in het algemeen langer kunnen doorwerken en niet voortijdig verslijten, en wordt invulling gegeven aan de zogenoemde zware beroepenregeling die werkgevers financieel stimuleert mensen tijdig in hun carrière minder zwaar werk te laten doen. Ook wordt daarin de mogelijkheid geregeld om na 42 jaar werk toch op 65 jaar te kunnen stoppen tegen een lagere AOW. Mensen van wie de WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering afloopt na hun 65e jaar, krijgen een overbruggingsuitkering tot de AOW-gerechtigde leeftijd van 67, zodat ze niet vlak voor hun pensioen in de Pagina 2 van 5

3 bijstand terecht komen en hun opgebouwde vermogen moeten aanspreken. Het wetsvoorstel gaat uit van een verhoging in twee stappen en een overgangstermijn van tien jaar. De ruime overgangsperiode geeft overheid, werkgevers en werknemers de tijd om maatregelen te treffen zodat werknemers langer op een gezonde manier kunnen doorwerken. Bijvoorbeeld door verbeteren van arbeidsomstandigheden, maar ook door her- en bijscholing zodat mensen op tijd van baan kunnen wisselen. Invalshoek Wij bekijken deze kwestie vanuit de maatschappelijke invalshoek en de economische invalshoek, omdat deze maatregel veel invloed zal hebben op het leven van de mensen in Nederland. Er wordt namelijk geëist dat je twee jaar langer doorwerkt. En doordat deze maatregel wordt ingevoerd kan er veel geld bezuinigd worden. Wie zijn de belanghebbenden? Werknemers De werknemers en de toekomstige werknemers hebben nadeel bij deze maatregel en dan met name de mensen met de zwaardere begroepen zoals bouwvakker. Voor mensen met een kantoorbaan of ander lichamelijk gezien licht werk is het natuurlijk ook nadelig dat ze langer moeten werken, maar voor hun zijn de gevolgen lichamelijk niet zo groot. Werkgevers Voor de werkgevers kan deze maatregel zowel negatief als positief uitvallen. Het negatieve is dat er situaties kunnen ontstaan, waarbij een werknemer qua kwaliteit van zijn werk inlevert en dus minder waard is voor zijn bedrijf. En als deze werknemers dus langer door moeten werken kan dit schade hebben voor het bedrijf als dit de kwaliteit van het product aantast. Positief punt is dat werkgevers langer gebruik kunnen maken van de ervaring van deze oudere werknemer. Regering: De regering maakt de beslissing en aangezien zij zelf natuurlijk ook als werknemers gelden, gaat deze regel dan dus ook voor hun gelden. Uitkeringsgerechtigden: Deze maatregel is voordelig voor deze groep, omdat hun hierdoor verzekerd blijven van een bepaald inkomen. Werknemersorganisaties: Zij hebben nadeel bij deze maatregel, omdat zij de belangen van de werknemers horen te verdedigen, maar dat gaat deze keer waarschijnlijk niet lukken. Werkgeversorganisaties: Voordelig, omdat de werkgevers deze maatregel steunen. De regering maakt de uiteindelijke beslissing, in samenwerking met de Tweede Kamer natuurlijk. De Tweede Kamer is hier uiteindelijk ook verantwoordelijk voor, omdat zij het voorstel goed of fout kunnen keuren. De Tweede Kamer heeft uiteindelijk ook de verantwoordelijkheid naar de burgers toe, omdat zij nu eenmaal gekozen zijn door de burgers. Pagina 3 van 5

4 Welke waarden spelen een rol: Welvaart, als de AOW -leeftijd niet verhoogd wordt kan de overheid de kosten niet meer dragen, daardoor zullen de uitkeringen omlaag gaan. Dit zorgt voor minder welvaart voor de uitkeringsgerechtigde. Je kunt dit ook anders bekijken, als de overheid de kosten niet meer kan dragen zullen zij de directe- en indirecte belastingen verhogen, daardoor neemt de we welvaart voor beide partijen af. (economisch) Ook stijgt de vergrijzing hard, daardoor komen er veel niet-werkende en minder werkende. Door de AOW leeftijd te verhogen neemt de beroepsbevolking toe, hierdoor komt er dus meer premie binnen bij de overheid voor de uitkeringen te bekostigen. Gezondheid, door de AOW -leeftijd te verhogen kan de gezondheidszorg staand houden of zelf verbeteren, hierdoor kunnen de mensen beter behandeld worden en dus ook langer leven. Als de AOW leeftijd niet verhoogt wordt dreigt er ook een tekort te komen in personeel voor de zorg.(medisch) Gelijkheid, de mensen die langer door moeten werken door de AOW leeftijd voelen zich benadeeld, omdat de werknemers eerst eerder met pensioen konden gaan. Hierdoor voelen zich dus niet gelijk.(politiek) Verantwoordelijkheid, als de AOW leeftijd verhoogt wordt, neemt de werkende beroepsbevolking de verantwoordelijkheid voor de zorgen van de uitkeringsgerechtigde op zich.(sociaal) Ethisch dilemma Moet de AOW leeftijd naar 67 jaar verhoogd worden?. Betrokkenen: - werkgevers, als deze regeling wordt ingevoerd, dan krijgen zij te maken met oudere werknemers. Dit is vooral nadelig bij werkgevers van zware arbeid, zoals de bouw, metaal en techniek. In kennisintensieve bedrijven is het minder nadelig. - werknemers, zij zullen langer in loondienst moeten werken en zullen dus ook langer inkomen ontvangen. Een nadeel is dat ze minder lang van hun pensioen kunnen genieten. - regering, de regering is met het AOW voorstel gekomen en de regering zal hier uiteindelijk ook over beslissen. Ze zijn genoodzaakt om dit wetsvoorstel door te voeren, omdat ze anders de verzorgingsstaat niet meer kunnen bekostigen. - toekomstige werknemers, dit is de toekomstige beroepsbevolking, dit wil dus zeggen dat als de AOW leeftijd verhoogd wordt zullen deze langer in loondienst moeten werken dan voorgaande generaties. Het is voordelig voor hun dat ze langer inkomsten hebben maar daartegen over staat dat ze langer moeten werken en dus korter van hun pensioen kunnen genieten. - uitkeringsgerechtigden (AOW), deze maatregel wordt voor hen ingevoerd zodat zij de mogelijkheid hebben om financiële steun te ontvangen. Zou de AOW leeftijd niet verhoogd wordt, kan dit zorgen voor financiële problemen bij de uitkeringsgerechtigden. Voor hun is het dus van belang dat de AOW leeftijd verhoogde wordt. - werknemers- en werkgeversorganisaties, zij moeten de belangen van de werknemers en werkgevers laten horen en proberen deze belangen geregeld te krijgen. Zij staan tussen de werknemers/werkgevers en de overheid. Het kabinet wil de AOW leeftijd verhogen om de snelle verslechtering van de overheidsfinancien te compenseren meldde VVD fractie -voorzitter Rutte. Ook is het volgens hem noodzakelijk, doordat er ook Pagina 4 van 5

5 crisis bij de pensioensfondsen is. CDA, PvdA zijn tegen de leeftijdsverhoging maar het kabinet beloofd dat er wel tegenover staat dat het maatregelen zal nemen om juist de ouderen aan het werk te krijgen. In sommige andere landen is de AOW leeftijd al verhoogd, bijvoorbeeld in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. FNV- bondgenoten, een werknemersorganisatie, is tegen een verhoging van de AOW-leeftijd ook al levert dit op langer termijn een besparing van 4 miljard op. Als alternatieven leggen zij fiscalisering van de AWBZ en de AOW en schrappen van de rente-aftrek van hypotheken boven een miljoen euro op tafel. De werkgevers zijn redelijk optimistisch, omdat de loonontwikkeling beperkt wordt. Dit zorgt niet voor koopkracht verlies, omdat de inflatie beperkt is. Welk standpunt neem je in? Wij zijn van mening dat de AOW-leeftijd verhoogd moet worden naar 67 en stellen daarbij de waarde welvaart als belangrijkste waarde. Dat je een uitkering kan ontvangen, wanneer je niet meer in staat bent om voor jezelf een inkomen te verwerven, is iets waardevols en daarom vinden wij dat dit moet blijven bestaan. Om dit te kunnen realiseren denken wij dat de overheid er goed aan doet om deze regeling door te voeren, omdat hierdoor deze uitgavenpost beter op te brengen, er wordt namelijk 4 miljard euro bespaard op langer termijn ook worden er maatregelen genomen zodat ouderen ook meer kansen krijgen op de arbeidsmarkt. We kiezen daarom dus voor de welvaart en niet voor gezondheid, gelijkheid, verantwoordelijkheid. Wij vinden de andere waarden natuurlijk ook zeer belangrijk, maar niet zo belangrijk in deze situatie als welvaart. Gezondheid is in onze ogen ondergeschikt aan welvaart in deze situatie, omdat 2 jaar meer werken natuurlijk wel zwaarder is dan dat je al met pensioen zou zijn, maar in het geval van de lichtere werkzaamheden (kantoorwerkzaamheden) zien wij niet zo`n groot risico als bij de zware werkzaamheden (bouw). En door voor de welvaart te kiezen, kan de gezondheidszorg verbeterd worden, wat natuurlijk weer goed is voor de gezondheid van de werknemer. Tevens zorgt de verhoging voor meer en betere zorg voor bejaarden, door de welvaart stijging, stijgt dus ook de gezondheid voor AOW ers. Dus als we hier niet voor zouden kiezen, kan de zorg achterblijven op de vraag. Welvaart is volgens ons ook belangrijker dan gelijkheid, omdat het voor de werknemers die wel tot de 67 moeten werken natuurlijk niet eerlijk is tegenover de generatie voor hen, maar als er niets aan werd gedaan, dan zou dit ten koste gaan van de mensen die recht hebben op AOW, omdat zij misschien minder geld krijgen om van rond te komen. Verantwoordelijkheid is ook niet het belangrijkste volgens ons, maar is eigenlijk een combinatie met welvaart. Wij hebben namelijk de verantwoordelijkheid genomen om te kiezen voor welvaart en zo heeft de regering zijn verantwoordelijkheid genomen door deze maatregel te gaan nemen. Door een aparte regeling te treffen voor de werknemers met de zwaardere beroepen neemt de regering ook duidelijk zijn verantwoordelijkheid door voor de burgers te zorgen. Wij zullen net zo handelen als de regering, omdat een AOW leeftijdsverhoging noodzakelijk is. Iedereen zal een beetje bij moeten geven maar op langer termijn is dit de beste oplossing. Het zorgt ervoor dat de verzorgingstaat blijft bestaan en dat vinden wij erg belangrijk. Bronvermelding Pagina 5 van 5