Tendensen bevraging docenten

Transcriptie

1 Tendensen bevraging docenten Docenten werden aan de hand van een vragenlijst bevraagd. Het competentieprofiel omgaan met kansarmoede voor lerarenopleiders (zie kader) vormde hiervoor de basis, maar het werd verengd tot voorleven/doorgeven (de linkerkant van het kader) om gerichter te kunnen bevragen. De lerarenopleider moet competent met kansarmoede omgaan in de klascontext. Hij/zij leeft de competenties in verband met omgaan met kansarmoede voor (het zwarte in het kader). Daarnaast heeft de lerarenopleider nog een extra taak: hij/zij moet studenten opleiden en dient de competenties rond omgaan met kansarmoede door te geven, zodat ook zij competente leraren worden (het groene in het kader). Het voorleven werd bevraagd aan de hand van good practices in het omgaan met studenten in kansarmoede. Het doorgeven werd bevraagd aan de hand van inhouden die docenten overbrengen aan studenten en de expliciete aandacht voor kansarmoede in hun vakken. In wat volgt, worden de tendensen beschreven die naar voren kwamen uit de bevraging van de verschillende docenten. VOORLEVEN / DOORGEVEN Armoede leren zien en diversiteit positief leren benaderen en leren voorleven Leren werken aan kwaliteitsvolle interacties Diversiteit leren integreren in het totale leerproces Maatschappelijke verantwoordelijkheid leren zien en ernaar leren Armoede leren (h)erkennen Het eigen perspectief leren verbreden Diversiteit positief leren benaderen en leren voorleven Leren vanuit flexibiliteit, dialoog en samenwerking en leren-van-elkaar Interacties met studenten /leerlingen: emotioneel welbevinden als basis voor leren Interacties met ouders: vanuit een gedeeld partnerschap Studenten/leerlingen leren omgaan met verschillen Leren differentiëren Diversiteit optimaal leren benutten in de klas Op basis van leren kritisch reflecteren Stappen leren zetten KRITISCHE REFLECTIE 1

2 handelen naar meer gelijke kansen De school leren verbreden Inhoud Doorgeven... 3 Inhouden rond kansarmoede...3 Aandacht voor kansarmoede...3 Voorleven... 3 Oog voor kansarmoede...3 Oog voor de thuissituatie/moeilijke context van de student...3 Doorverwijzen... 3 Omgaan met financiële/materiële aspecten...3 Positief benaderen...3 Veilig leerklimaat...3 Kwaliteitsvolle interacties...4 Begeleiding op maat...4 Rond informatieverstrekking...4 Inclusieve ondersteuning...4 Rond extra ondersteuning...4 Expertise benutten...4 Noden... 5 Vormingen/ervaringen...5 Criteria... 5 Omgaan met kansarmoede...5 Communicatie in de opleiding...5 Beleid in de opleiding...5 Financiële aspecten...5 2

3 Doorgeven Inhouden rond kansarmoede Ten eerste geven docenten vaak algemene theorie over kansarmoede, bijvoorbeeld ongelijkheid, sociale stratificatie, cijfergegevens Sommige docenten geven inhouden rond kansarmoede aan de hand van casussen. Tenslotte staat ook in contact komen met centraal, aan de hand van getuigenissen, bezoeken, ontmoetingen of stages. Aandacht voor kansarmoede Verschillende docenten hebben aandacht voor kansarmoede in hun lessen. Ze proberen op de eerste plaats bewustzijn te creëren bij hun studenten. Daarnaast proberen ze ook het middenklasseperspectief af te bouwen, zowel in hun eigen lessen als bij de studenten. Voorleven Oog voor kansarmoede Oog voor de thuissituatie/moeilijke context van de student Docenten hebben aandacht voor de thuissituatie van studenten. Dit doen ze door een open houding aan te nemen, te luisteren naar studenten, begrip te tonen Doorverwijzen Docenten verwijzen studenten in kansarmoede meestal door naar de studentendecaan of Inter S. Omgaan met financiële/materiële aspecten Verschillende docenten stellen materiaal ter beschikking, bijvoorbeeld boeken of een laptop. Veel docenten plaatsen cursusmateriaal op Toledo, zodat studenten geen dure cursussen moeten aankopen. Voor uitstappen of excursies wordt vaak een verminderd tarief voorzien. Verschillende docenten moedigen studenten ook expliciet aan om low-budget te werken. Taken moeten vaak niet op papier ingediend worden, maar mogen via Toledo geüpload worden. Positief benaderen Verschillende docenten geven aan dat ze expliciet hun waardering uiten voor studenten in kansarmoede. 3

4 Veilig leerklimaat De meeste docenten werken inclusief; ze zorgen voor een veilig leerklimaat voor alle studenten. Dit doen ze onder andere door een open houding aan te nemen, zichzelf toegankelijk op te stellen, interesse te tonen en te luisteren naar studenten. Zoals hierboven reeds aangehaald, nemen ze ook expliciet een waarderende houding aan. Kwaliteitsvolle interacties Er wordt veel gefocust op samenwerking. Ook op pesten zetten sommige docenten in. Begeleiding op maat Rond informatieverstrekking Verschillende docenten verstrekken informatie inclusief; ze sturen de studenten regelmatig overzichtjes, of ze sturen herinneringsmails voor bepaalde deadlines, opdrachten enzovoort. Sommige docenten sturen extra (herinnerings)mailtjes naar studenten in kansarmoede. Inclusieve ondersteuning Docenten bieden inclusieve ondersteuning die ook kansarme studenten ten goede komt, bijvoorbeeld het uitstellen of inhalen van taken of toetsen voor studenten waarvan geweten is dat ze zich in een moeilijke situatie bevinden. Rond extra ondersteuning Soms bieden docenten extra materiële ondersteuning aan, door bijvoorbeeld taken af te drukken of kopieën te maken. Daarnaast bieden docenten ook emotionele ondersteuning, door in de studenten te blijven geloven, hen aan te moedigen, persoonlijke gesprekken met de studenten te voeren Tenslotte houden docenten ook rekening met de achtergrond van de student; ze zijn zich ervan bewust dat niet alle studenten reeds met boeken of met culturele voorstellingen in contact zijn gekomen, of ze houden rekening met de achtergrond van studenten wanneer ze een deadline niet halen. Expertise benutten Docenten benutten de expertise omtrent kosteloos materiaal van alle studenten; ze laten studenten ideeën voor kosteloos materiaal met elkaar uitwisselen. De specifieke ervaringsdeskundigheid van studenten in kansarmoede wordt voorlopig weinig benut. Het meest sprekende voorbeeld hierbij is dat van een 4

5 studente met financiële problemen die via FabLab mooi en goedkoop materiaal heeft laten maken, waarna dit idee naar de andere studenten verspreid werd. Noden Vormingen/ervaringen Een twintigtal docenten heeft reeds één of meerdere vormingen of ervaringen in verband met kansarmoede gevolgd of opgedaan. Enkele docenten wijzen op de nood aan vorming in de opleiding, zowel voor zichzelf als voor studenten. Criteria Een zestal docenten geeft aan dat ze graag meer willen weten over de criteria of kenmerken waaraan ze kansarme studenten kunnen herkennen, om hen zo beter te kunnen helpen of doorverwijzen. Omgaan met kansarmoede Enkele docenten stellen zich de vraag hoe ze best omgaan met studenten waarvan geweten is dat ze in kansarmoede leven. Welke acties kan de docent zelf ondernemen en voor welke kan hij/zij de student best doorverwijzen? Communicatie in de opleiding Verschillende docenten wijzen op het belang van transparante communicatie. Verder stellen enkelen zich ook de vraag waar ze studenten in kansarmoede best naar kunnen doorverwijzen. Beleid in de opleiding Docenten geven aan dat het voor studenten in kansarmoede belangrijk kan zijn om gedurende hun hele hogeschoolloopbaan een vertrouwenspersoon ter beschikking te hebben. Financiële aspecten Docenten verklaren dat het belangrijk is om meer aandacht te hebben voor de financiële aspecten, bijvoorbeeld het aanbieden van een verminderd tarief of een spreidingsplan, de kosten van de stages 5