Milieubeleving in Oud-West en Hatert. Resultaten Milieu-enquête 2000

Transcriptie

1 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Directie Strategie en Projecten Afdeling Onderzoek en Statistiek Oktober 2000

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Achtergrond en doel onderzoek Opzet onderzoek Opzet rapport 3 2 Enkele zaken in de eigen woonomgeving 5 3 De geluidsbeleving in de buurt 13 4 Beleving luchtkwaliteit in en buurt 15 5 Beleving milieukwaliteit bodem in buurt 17 6 Oordeel over het groen in de en de buurt 21 7 Water(beheer) 23 8 (Duurzame) energie 25 9 Betrokkenheid en prioriteiten 29 Samenvatting 35

3 Milieubeleving in Oud-West en 1 Inleiding 1 Inleiding 1.1 Achtergrond en doel onderzoek Nu in termen van levensverwachting veel is bereikt in Nederland, verschuift de aandacht van langer leven naar kwaliteit van leven. De leefomgeving speelt hierin een belangrijke rol en verandert snel: steeds meer mensen wonen in steden, de samenstelling van huishoudens verandert, verschillende leefstijlen doen hun intrede en cultuurverschillen nemen toe. De kwaliteit van de leefomgeving wordt bepaald door een combinatie van fysieke en sociale factoren en de beleving hiervan. De milieukwaliteit vormt hiervan een onderdeel. Ook de fysieke kwaliteit van de woning, de veiligheid en de sociale kwaliteit van de woonomgeving, en de beleving daarvan, spelen een belangrijke rol. De Milieubalans 2000 van het Rijksinstituut voor milieuhygiëne geeft op landelijk niveau aan, dat de oudere swijken met meergezinswoningen en een dichte bebouwing op veel fronten ongunstig scoren op de milieukwaliteit. Het rapport Milieubeleving in Oud-West en, geeft informatie over de milieubeleving in enkele vooroorlogse wijken en één naoorlogse wijk in Nijmegen. Het rapport kan bijdragen aan de visie-ontwikkeling voor, en (wijkperspectiefplannen) en de visie-ontwikkeling voor Nijmegen West. Via deze rapportage is het mogelijk, dat ook de milieubeleving van bewoners in deze wijken, wordt meegenomen in de planvorming voor hun wijk. 1.2 Opzet onderzoek Eind 1999/begin 2000 is in Nijmegen een Milieugedragsonderzoek gehouden 1. Hiervoor is per sdeel een adressensteekproef getrokken uit het bevolkingsregister. In het Milieugedragsonderzoek, zijn Nijmegenaren over diverse aspecten van milieugedrag en milieubeleving ondervraagd. In opdracht van Stadsdeelmanagement van DWL en bureau Industrie van de afdeling Milieu van DGG, zijn in het Milieugedragsonderzoek extra enquêtes gehouden in de vooroorlogse wijken, en Wolfkskuil én in de naoorlogse wijk. Dit is gedaan om ook betrouwbare uitspraken over deze wijken te doen. Het steekproefbestand is naderhand via weging per wijk, opgehoogd naar het totaal aantal adressen per wijk. Het onderzoek is uitgevoerd door de afdeling Onderzoek & Statistiek. 1.3 Opzet rapport Het rapport bestaat uit negen hoofdstukken. In hoofdstuk 2 tot en met 6 komen vooral zaken aan de orde, die te maken hebben met de milieubeleving van de buurt, waarin men woont. Bijvoorbeeld: Hoe schoon of vuil vindt men de buurt waar men woont? In welke mate heeft men last van zwerfvuil of hondenpoep? 1 Bevolkingsmonitor milieu. Milieubeleving en- gedrag van Nijmeegse burgers in 1994 en Gemeente Nijmegen, oktober

4 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Is men tevreden of ontevreden over het onderhoud van de straat, de stoep of het plein waar men woont? Hoe ervaart men de geluidssituatie en de luchtkwaliteit in de buurt? Is men ongerust over de milieukwaliteit van de bodem in de buurt? Hoe oordeelt men over het groen in de buurt? In hoofdstuk 7 en 8 wordt aandacht besteed aan de mening van burgers over duurzaam stedelijk waterbeheer en duurzame energie. Hoofdstuk 9 gaat over de betrokkenheid van burgers bij het milieu, en de milieuproblemen die zij belangrijk vinden. Achterin is nog een samenvatting opgenomen. De resultaten van de drie wijken in Oud-West en, worden steeds met die van de vergeleken. Op die manier is het mogelijk, de milieubeleving in de vier wijken te vergelijken met die van de doorsnee burger in de. Omdat er een adressensteekproef is getrokken voor het MGO, zijn de uitkomsten, tenzij anders vermeld, uitgedrukt in percentage adressen van de of van de betreffende wijk. 4

5 Milieubeleving in Oud-West en Enkele zaken in de eigen woonomgeving 2 Enkele zaken in de eigen woonomgeving Hoe schoon of vuil vindt men de buurt? In de milieu-enquête is gevraagd om met een rapportcijfer aan te geven hoe schoon of vuil men de buurt vindt. Men kon hiervoor een cijfer van 0 (heel erg vuil) tot 10 (heel erg schoon) geven. In tabel 1 is te zien dat zowel in Oud-West (,, ) als in het oordeel over de schoonheid van de buurt ongunstiger is dan gemiddeld in de. In is de waardering voor de schoonheid van de buurt het laagst. Tabel 1 Gemiddeld rapportcijfer als oordeel hoe schoon of vuil men de buurt vindt rapportcijfer 6,5 6,3 6,2 6 5,7 Bereidheid om deel te nemen aan acties in buurt Om de wijken schoon te houden, wil de Dienst Afvalstoffen en Reiniging (DAR) meer samenwerken met burgers in de wijk. Voorbeelden zijn de bladafval- en onkruidacties, die al in enkele wijken zijn gehouden: burgers vegen het bladafval of onkruid bij elkaar langs het trottoir, waar na het wordt opgehaald door de DAR. De bereidheid om aan dergelijke acties van de DAR mee te doen verschilt in de vier wijken niet veel van de bereidheid die hiervoor in de bestaat (fig. 1). fig.1 % adressen waar men bereid/niet bereid is mee te doen aan acties van DAR om de wijk schoon te houden (excl. groep die zegt weet niet, hangt er van af) bereid niet bereid 5

6 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Weet men waar men moet zijn met klachten over de omgeving? In Nijmegen kunnen klachten over de openbare ruimte worden gemeld bij diverse instanties. Bijvoorbeeld bij de Dienst Afvalstoffen en Reiniging, Politie, Milieupolitie en de Bel- en Herstellijn. In de enquête is geïnformeerd of men weet waar men terecht kan wanneer er klachten zijn over bijvoorbeeld losliggende stoeptegels, stank of geluid in de buurt. kan. In en weet men naar verhouding iets minder waar men met klachten hierover terecht kan dan gemiddeld in de. fig.2 Weet waar men terecht kan als er klachten zijn over losliggende stoeptegels, stank of geluid in de buurt? (in % adressen) ja nee Last van bepaalde zaken in de buurt Van enkele zaken die overlast kunnen veroorzaken in de buurt, is gevraagd of men hiervan veel, een beetje of geen last heeft. Het gaat hier om vuil bij de afvalcontainer in de buurt, zwerfvuil op straat, vandalisme of graffiti in de buurt, hondenpoep in de buurt, auto s van niet-bewoners als gevolg van winkels, bedrijven of kantoren in de buurt en sluipverkeer in de buurt. Zwerfvuil en hondenpoep zijn, zowel in de als in de vier wijken, zaken waarvan men over het algemeen meer last heeft dan van de andere zaken in de buurt. In heeft men van zwerfvuil op straat en hondenpoep wat meer last dan in de andere drie wijken en in de (fig. 3 tot en met fig. 8). 6

7 Milieubeleving in Oud-West en Enkele zaken in de eigen woonomgeving fig. 3 % adressen waar men veel, een beetje of geen last heeft van vuil bij afvalcontainer in de buurt (excl. groep die geen mening heeft) veel last n beetje last geen last fig. 4 % adressen waar men veel, een beetje of geen last heeft van zwerfvuil op straat veel last n beetje last geen last 7

8 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 fig. 5 % adressen waar men veel, een beetje of geen last heeft van vandalisme of graffiti in de buurt veel last n beetje last geen last fig. 6 % adressen waar men veel, een beetje of geen last heeft van hondenpoep in de buurt veel last n beetje last geen last 8

9 Milieubeleving in Oud-West en Enkele zaken in de eigen woonomgeving fig. 7 % adressen waar men veel, een beetje of geen last heeft van auto s van niet-bewoners als gevolg van winkels, bedrijven en kantoren in de buurt veel last n beetje last geen last fig. 8 % adressen waar men veel, een beetje of geen last heeft van sluipverkeer in de buurt veel last n beetje last geen last 9

10 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Maken winkels en kleine bedrijven de wijk aantrekkelijker? In Nijmegen is men het op bijna acht van de tien adressen eens met de uitspraak dat winkels de wijk aantrekkelijker maken. In is men het daar in iets sterkere mate mee eens dan gemiddeld in de. De wijken in Oud-West, wijken wat dit betreft niet veel af van wat men hierover vindt in de. In tegenstelling tot de aanwezigheid winkels, is men bij kleine bedrijven zowel in de als in de vier wijken duidelijk minder van mening, dat deze de wijk aantrekkelijker maken (fig. 9 en fig. 10). fig. 9 % adressen dat het eens of oneens is met de uitspraak dat winkels de wijk aantrekkelijker maken (excl. de groep die het noch eens/noch oneens is of geen mening heeft) eens oneens fig. 10 % adressen dat het eens of oneens is met de uitspraak dat kleine bedrijven de wijk aantrekkelijker maken (excl. de groep die het noch eens/noch oneens is of geen mening heeft) eens oneens 10

11 Milieubeleving in Oud-West en Enkele zaken in de eigen woonomgeving Oordeel over onderhoud straat, stoep of plein en klachten over onkruid Het oordeel over het onderhoud van de straat, de stoep of het plein waar men woont verschilt in Oud-West niet echt veel met wat men hierover vindt in de. Naar verhouding wordt er weliswaar op iets meer adressen in Oud-West gezegd dat men hierover ontevreden is dan in de, maar de verschillen zijn niet zo groot. In is de ontevredenheid met het onderhoud van de straat, de stoep of het plein in vergelijking met de groter dan bij de wijken in Oud-West (fig. 11). fig. 11 % adressen waar men tevreden of ontevreden is over het onderhoud van de straat, de stoep of het plein waar men woont (excl. de groep die noch tevreden/noch ontevreden is of geen mening heeft) tevreden ontevreden De klachten over onkruid op verhardingen zijn relatief hoog in (fig. 12). Klachten over onkruid kunnen te maken hebben met het groene karakter van een wijk. is over het algemeen een groenere wijk dan de wijken in Oud-West. fig. 12 % adressen waar men klachten heeft over de groei van onkruid/ wilde planten in de straat of op de stoep (excl. de groep die geen mening heeft) klachten geen klachten 11

12 Milieubeleving in Oud-West en De geluidsbeleving in de buurt 3 De geluidsbeleving in de buurt In zegt men over het algemeen thuis meer hinder van geluid te ondervinden dan gemiddeld in de of in, of (fig. 13). fig. 13 % adressen waar men thuis vaak of wel eens hinder heeft van geluid in de buurt Uit de algemene resultaten van het MGO blijkt, dat wegverkeer en buren de meest genoemde bronnen zijn van geluidshinder. In fig. 14 en fig. 15 is de hinderbeleving van deze bronnen in de en de vier wijken te zien. In waar de hinderbeleving door geluid op hetzelfde niveau ligt als de, wordt de geluidsoverlast naar verhouding meer toegeschreven aan het wegverkeer. In deze figuren is verder te zien, dat de hinder van geluid in Willlemskwartier minder te maken heeft met geluidshinder door het wegverkeer, maar naar verhouding wat meer met de overlast door buren. Uit nadere analyses blijkt, dat de ervaren geluidshinder in ook relatief veel te maken heeft met de overlast door het treinverkeer. In wordt op 19% van de adressen met geluidsoverlast gezegd, dat deze hinder veroorzaakt wordt door het treinverkeer. In de (9%), de (10%) en in (11%) is dat minder. De ervaren geluidsoverlast in wordt relatief sterk toegeschreven aan de overlast door buren. 13

13 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 fig. 14 Geluidshinder van het wegverkeer (in % van adressen die hinder hebben van geluid) fig. 15 Geluidshinder van buren (in % van adressen die hinder hebben van geluid) Gezondheidsklachten n.a.v. geluidshinder Op ongeveer 7% van de adressen met geluidsoverlast in Nijmegen, zegt men gezondheidsklachten te hebben als gevolg van deze overlast. In,, en gaat het om resp. 12%, 6%, 9% en 7% van de adressen met geluidsoverlast in deze wijken. Hoewel in relatieve zin een beetje ongunstig afsteekt ten opzichte van de doorsnee situatie in de, moet hierbij beseft worden, dat het in absolute zin gaat om ongeveer 130 adressen in. 14

14 Milieubeleving in Oud-West en Beleving luchtkwaliteit in en buurt 4 Beleving luchtkwaliteit in en buurt Op bijna de helft (48%) van de adressen in de wordt de luchtkwaliteit in Nijmegen slecht of matig beoordeeld. Dit oordeel wijkt nogal af van het oordeel hierover in de andere drie wijken en van het gemiddelde oordeel in de (fig. 16). Ook de hinder van stank of vieze lucht in de buurt is in de relatief hoog (fig. 17). Op zeker zes van de tien adressen in de zegt men hiervan hinder te hebben, terwijl dat in de en de andere drie wijken op nauwelijks drie van de tien adressen het geval is. De relatief hoge hinder van stank of vieze lucht in de, heeft waarschijnlijk te maken met de nabijheid van bedrijven die de overlast veroorzaken. Op meer dan de helft van de adressen in de met hinder van stank of vieze lucht in de buurt, wordt de hinder namelijk toegeschreven aan industrie of bedrijven in de buurt (fig. 18). fig. 16 % adressen dat de luchtkwaliteit in Nijmegen slecht of matig vindt slecht matig fig. 17 % adressen waar men hinder heeft van stank of vieze lucht in de buurt

15 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 fig. 18 % adressen waar men hinder heeft van stank of vieze lucht in de buurt door industrie/bedrijven in de buurt (in % van adressen waar men hinder heeft van stank of vieze lucht) fig. 19 % adressen waar men hinder heeft van stank of vieze lucht in de buurt door industrie/bedrijven op industrieterrein (in % van adressen waar men hinder heeft van stank of vieze lucht) Gezondheidsklachten door luchtkwaliteit in Bij alle ondervraagden in het onderzoek is nagegaan of er iemand thuis gezondheidsklachten heeft als gevolg van de luchtkwaliteit in de. In Nijmegen is dat gemiddeld op 7% van de adressen het geval. In, de, en is dat resp. 8%, 11%, 10% en 7%. 16

16 Milieubeleving in Oud-West en Beleving milieukwaliteit bodem in buurt 5 Beleving milieukwaliteit bodem in buurt Bij een eventuele koop of verkoop van een woning dient rekening gehouden te worden met de milieukwaliteit van de bodem onder of bij de woning. Nagegaan is in hoeverre men hiervan op de hoogte is. De kennis hiervan in Oud-West verschilt niet zoveel met de kennis die hierover in de bestaat. In is de kennis naar verhouding het geringst. fig. 20 Weet men dat men bij eventuele koop/verkoop van de woning rekening moet houden met de milieukwaliteit van de bodem onder of bij de woning? (de groep die geen mening heeft, is weggelaten) ja nee Op bijna driekwart van de adressen in Nijmegen, zegt men niet op de hoogte te zijn van de milieukwaliteit van de bodem onder of bij de woning. In Oud-West en vooral is dit naar verhouding nog iets meer (fig. 21). fig. 21 Is men op de hoogte van de milieukwaliteit van de bodem onder of bij de woning? ja nee 17

17 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Aan de groep die niet op de hoogte is van de milieukwaliteit onder of bij de eigen woning, is gevraagd of men meer wenst te weten hierover. Het aandeel van deze groep in de dat hierover meer wenst te weten, wijkt niet veel af van het aandeel van de groep dat hierover meer wenst te weten in de vier wijken fig. 22). fig. 22 Wenst men meer te weten over milieukwaliteit van de bodem onder of bij eigen woning? (in % van de adressen die niet op de hoogte zijn van de milieukwaliteit van de bodem onder of bij eigen woning; excl.de groep die zegt geen mening te hebben) ja nee Op alle adressen is de vraag gesteld of men ongerust is over de milieukwaliteit van de bodem in de omgeving waar men woont. Hoewel men op een grote meerderheid van de adressen in Nijmegen en de vier wijken hierover niet ongerust is, is de ongerustheid in de drie wijken van Oud-West in vergelijking met de gemiddelde beleving hierover in de hoger. fig. 23 Is men ongerust over de milieukwaliteit van de bodem in de omgeving waar men woont? (excl. groep die geen mening heeft) ja nee 18

18 Milieubeleving in Oud-West en Beleving milieukwaliteit bodem in buurt Aan de groep die ongerust is over de milieukwaliteit van de bodem in de omgeving waar men woont, is gevraagd waarom men zich hierover ongerust maakt. De reden die het meest in dit verband genoemd wordt, is dat er een fabriek of bedrijf in de omgeving heeft gestaan. In de volgende figuur is te zien, in hoeverre deze reden in de vier wijken ten opzichte van de wordt genoemd. In de figuur zijn tussen haakjes ook de absolute aantallen die deze reden noemen opgenomen. fig. 24 % adressen dat als reden voor ongerustheid milieukwaliteit bodem noemt dat er een fabriek of bedrijf heeft gestaan (in % van adressen die ongerust zijn over de milieukwaliteit van de bodem in de eigen omgeving) 70 (270) (150) (140) (1900) (130) 19

19 Milieubeleving in Oud-West en Oordeel over het groen in de en de buurt 6 Oordeel over het groen in de en de buurt In de enquête zijn verschillende uitspraken over het groen in de en het groen in de buurt aan de ondervraagden voorgelegd. Van de uitspraken kon aangegeven worden of men er mee eens of oneens is. Over de meeste aspecten van het groen in de verschilt men in de vier wijken niet zoveel met wat hierover gemiddeld gedacht wordt in de. Maar over de aantrekkelijkheid, de hoeveelheid en de variatie van het groen in de buurt, is men in Oud-West duidelijk minder tevreden. In iets mindere mate geldt dit ook voor het onderhoud van het groen in de buurt. De mening in over diverse aspecten van het groen in de buurt, wijkt niet zo veel af van de mening die de doorsnee burger in de hierover heeft. tabel 2 % adressen waarop men zegt het eens of oneens te zijn met uitspraken over groen in en buurt (de groep die het noch eens/noch oneens is of geen mening heeft, is weggelaten) Willemsk Wolfsk eens oneens eens oneens eens oneens eens oneens eens oneens groen in is aantrekkelijk 68% 16% 68% 16% 63% 22% 70% 19% 66% 22% groen in buurt is aantrekkelijk 68% 25% 47% 46% 47% 42% 46% 49% 64% 31% groen in is voldoende 49% 39% 48% 45% 46% 43% 49% 40% 50% 37% groen in buurt is voldoende 70% 27% 43% 53% 46% 49% 41% 55% 73% 21% groen in is gevarieerd 56% 26% 55% 31% 53% 28% 59% 27% 56% 32% groen in buurt is gevarieerd 51% 41% 29% 64% 32% 53% 33% 57% 47% 44% groen in is laatste jaren aantrekkelijker geworden 22% 45% 25% 45% 27% 41% 34% 41% 23% 53% groen in buurt is laatste jaren aantrekkelijker geworden 19% 59% 13% 71% 21% 60% 22% 64% 18% 63% Ben tevreden met onderhoud groen in 56% 24% 69% 21% 58% 25% 64% 19% 52% 33% Ben tevreden met onderhoud groen in de buurt 60% 30% 51% 40% 52% 34% 44% 44% 56% 35% 21

20 Milieubeleving in Oud-West en Water(beheer) 7 Water(beheer) De gemeente Nijmegen wil op een goede en zuinige manier omgaan met water (duurzaam stedelijk waterbeheer). Het regenwater dat op de straat valt, wordt op veel plaatsen in de direct afgevoerd via de riolering. Het regenwater, dat op het dak van de woning valt, kan echter op eenvoudige wijze worden afgekoppeld via de regenpijp, zodat het kan bezinken in de bodem als aanvulling op de grondwatervoorraad (infiltratie). Riool en waterzuivering worden hierdoor niet onnodig belast. Nagegaan is in hoeverre men van deze plannen van de gemeente Nijmegen heeft gehoord. In fig. 25 is te zien, dat men in wat minder op de hoogte is van deze waterplannen dan gemiddeld in de. In is men juist wat meer hiervan op de hoogte. fig. 25 % adressen waar men gehoord heeft van de waterplannen van de gemeente Nijmegen? Op 90% van de adressen in Nijmegen staat men positief tegenover plannen van de gemeente Nijmegen, om in een aantal wijken projecten op te zetten om het regenwater apart op te vangen. Ook in Oud-West en, vindt men op zo n 85 à 90% van de adressen dit een (zeer) goed idee. Het regenwater kan op verschillende manieren ook een nuttige of leuke toepassing krijgen. Op die manier kan aangetoond worden, dat water niet alleen als drink- of sproeiwater wordt gebruikt. Aan de ondervraagden zijn vier mogelijkheden met foto s voorgelegd, waarbij regenwater een leuke toepassing vindt, en is gevraagd wat men hiervan vindt. Het gaat om de volgende vier mogelijkheden: - waterkunstwerken, zoals waterfonteintjes en watervalletjes; - waterspeelplaatsen voor kinderen in de buurt; - het zichtbaar via gootjes afvoeren van water naar openbaar groen; - een dorpspomp in de buurt. 23

21 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Over de eerste drie mogelijkheden heeft men zowel in de als in Oud-West en over het algemeen een gunstig oordeel. Op ca. 65 à 75% van de adressen in de als van de adressen in Oud-West en, worden deze mogelijkheden een goed idee gevonden. Een dorpspomp in de buurt valt wat minder in de smaak, hoewel ook deze mogelijkheid op een kleine meerderheid van de adressen in de, Oud-West en goed wordt gevonden. tabel 3 % adressen dat betreffende mogelijkheid goed vindt voor leuke toepassing van regenwater waterkunstwerken 68% 65% 71% 65% 67% waterspeelplaatsen 71% 71% 71% 70% 68% via gootjes afvoeren naar openbaar groen 74% 75% 76% 76% 75% dorpspomp 54% 57% 51% 52% 55% Op ca. 60% van de adressen in Nijmegen zegt men bereid te zijn deel te nemen aan acties om het regenwater op te vangen. Deze bereidheid in de wijkt niet veel af van die in,, en, waar men op resp. 59%, 60%, 64% en 57% deze bereidheid zegt te hebben. Wateroverlast Op bijna een kwart van de adressen in Nijmegen (24%) zegt men wel eens wateroverlast gehad te hebben. Vooral in de kelder, de tuin of de woon- of slaapkamer. In (27%), (23%) en (25%), is dat in ongeveer dezelfde mate het geval als gemiddeld in de. In is dat in mindere mate het geval, namelijk op 16% van de adressen in deze wijk. 24

22 Milieubeleving in Oud-West en (Duurzame) energie 8 (Duurzame) energie Isolatiemaatregelen In het milieugedragsonderzoek is op alle adressen geïnformeerd of bepaalde isolatiemaatregelen aanwezig zijn. De meest voorkomende isoaltievormen in Nijmegen zijn dubbelglas en tochtstrippen. Ook dakisolatie en leidingisolatie komen voor, maar in mindere mate. Van deze vier isolatievormen is derhalve nagegaan, in hoeverre deze in Oud-West en voorkomen. In tabel 4 is te zien dat deze isolatievormen in Oud- West over het algemeen wat minder voorkomen dan gemiddeld in de. Alleen dubbelglas komt in de wat meer voor dan gemiddeld in de. tabel 4 % adressen waar betreffende isolatiemaatregel aanwezig is dubbelglas 78% 68% 82% 57% 79% tochtstrippen 64% 58% 53% 53% 63% dakisolatie 44% 29% 34% 29% 41% leidingisolatie cv 43% 28% 28% 35% 38% Duurzame energie In steeds meer gemeenten, worden vormen van energie toegepast, die schoon en milieuvriendelijk zijn (duurzame energie). De toepassing gaat in het begin vaak gepaard met relatief hoge investeringen, die pas in latere jaren hun rendement opleveren. In Nijmegen wordt de toepassing hiervan breed ondersteund. Op 90% van de Nijmeegse adressen, wordt de toepassing van duurzame energie (zeer) belangrijk gevonden. Ook in,, en, vindt men op een ruime meerderheid van de adressen de toepassing hiervan (zeer) belangrijk. Op ca. 80 á 85% van de adressen in deze wijken wordt dat kenbaar gemaakt (fig. 26). fig. 26 % adressen dat de toepassing van duurzame energie (zeer) belangrijk vindt

23 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Er bestaan verschillende manieren om duurzame energie toe te passen. Bijvoorbeeld via zonnecellen (electriciteit), zonneboilers (warm water), wind (electriciteit) en warmtepompen (ruimteverwarming). Van deze vier vormen is in de enquête gevraagd aan te geven of men deze zinvol vindt of niet. In tabel 5 zijn de resultaten hiervan voor de, Oud-West en te zien. tabel 5 % adressen dat vormen van duurzame energie zinvol/niet zinvol vindt (excl. de groep die zegt: weet niet of ken ik niet) zinv. niet zinv. zinv. niet zinv. zinv. niet zinv. zinv. niet zinv. zinv. niet zinv. zonnecellen 84% 6% 79% 7% 77% 8% 78% 7% 78% 8% zonneboilers 77% 8% 70% 9% 71% 9% 71% 10% 72% 9% wind 87% 3% 82% 4% 81% 5% 85% 4% 87% 3% warmtepompen 44% 7% 42% 8% 41% 6% 50% 7% 43% 9% Over het algemeen vindt men, zowel in de als in Oud-West en, de toepassing van duurzame energie via zonnecellen, zonneboilers en vooral via wind een zinvolle zaak. Op ca. 70 à 90% van de adressen worden deze toepassingen zinvol gevonden. Het aantal adressen dat de toepassing van duurzame energie via warmtepompen zinvol vindt, is aanmerkelijk minder (40 à 50%). Waarschijnlijk heeft dit te maken met het relatief grote aantal adressen waar gezegd wordt, dat men de toepassing van warmtepompen niet kent of niet weet of de toepassing hiervan zinvol/ niet zinvol is. In de,,, en, bedraagt deze groep resp. 49%, 50%, 53%, 43% en 48%. 26

24 Milieubeleving in Oud-West en (Duurzame) energie Mening over windmolens Op driekwart van de adressen in Nijmegen vindt men de plaatsing van windmolens in Nijmegen een goed idee. Op 12% wordt dit een slecht idee gevonden. Deze mening wijkt niet zo veel af van de mening hierover in Oud-West en (fig. 26). fig. 27 Mening over plaatsing windmolens in Nijmegen (excl. de groep, die het noch goed, noch slecht vindt of geen mening heeft) goed idee slecht idee Ook is bij adressen, waar de plaatsing van windmolens geen slecht idee wordt gevonden, nagegaan in hoeverre men bezwaar heeft tegen plaatsing van windmolens in de eigen buurt. Op bijna eenvijfde van de adressen in Nijmegen (19%) maakt men hiertegen bezwaar. Op 61% van de adressen heeft men hiertegen geen bezwaar, op 16% maakt men een voorbehoud en de rest (4%) heeft geen mening. De mening die in de bestaat over de plaatsing van windmolens in de eigen buurt, wijkt niet zo veel af van de mening hierover in Oud-West en. Met uitzondering van de, waar verhoudingsgewijs in sterkere mate een voorbehoud wordt gemaakt. In wordt namelijk op bijna een kwart van de adressen (24%) een voorbehoud gemaakt. Een eventueel bezwaar, zal in deze wijk vooral afhangen van de plek waar de windmolens worden geplaatst in de eigen buurt, en de eventuele (geluids)overlast die zij veroorzaken. 27

25 Milieubeleving in Oud-West en Betrokkenheid en prioriteiten 9 Betrokkenheid en prioriteiten Aan de ondervraagden in het onderzoek, zijn diverse uitspraken voorgelegd, om na te gaan in hoeverre men zich betrokken voelt bij het milieu. Men kon hiervan aangeven, of men het er mee eens, dan wel oneens is. De uitspraken zijn te onderscheiden in drie groepen: - algemene uitspraken over het milieu; - uitspraken over de rol van de gemeente in het milieubeleid; - uitspraken over het eigen gedrag voor een beter milieu. In tabel 6 en 7, staan de resultaten die betrekking hebben op de uitspraken van de laatste twee groepen. tabel 6 % adressen waarop men zegt het eens of oneens te zijn met uitspraken over de rol van de gemeente in het milieubeleid (excl.de groep die het noch eens/noch oneens is of geen mening heeft) Willemsk Wolfsk eens oneens eens oneens eens oneens eens oneens eens oneens De gemeente doet te weinig voor een schoner en beter milieu 27% 35% 34% 30% 38% 30% 38% 28% 39% 30% De gemeente moet meer doen aan voorlichting om mensen zover te krijgen dat zij geen schade toebrengen aan het milieu De mensen in Nijmegen worden te weinig betrokken bij de aanpak van milieuproblemen in de 73% 17% 76% 14% 75% 14% 76% 13% 82% 14% 47% 22% 55% 18% 57% 19% 59% 15% 53% 23% Er moeten op meer plaatsen in de kleine afvalstoffendepots komen 69% 20% 80% 13% 79% 14% 79% 15% 77% 16% De gemeente moet het gewenste milieugedrag van burgers en bedrijven meer met regels afdwingen 54% 34% 58% 31% 65% 28% 57% 34% 65% 26% De gemeente en haar medewerkers moeten zelf maar eens het goede voorbeeld geven voor een schoner milieu 65% 16% 75% 14% 72% 10% 77% 11% 73% 12% 29

26 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 tabel 7 % adressen waarop men zegt het eens of oneens te zijn is met uitspraken over het eigen gedrag voor een beter milieu (excl. de groep die het noch eens/noch oneens is of geen mening heeft) Willemsk Wolfsk eens oneens eens oneens eens oneens eens oneens eens oneens ik vind dat ik mezelf inzet voor een beter milieu 72% 13% 72% 12% 71% 14% 73% 13% 78% 11% voor een schoner en beter milieu wil ik best meer betalen 60% 30% 59% 31% 50% 40% 54% 39% 58% 36% ik ben bereid meer te betalen voor milieuvriendelijke produkten 68% 23% 64% 28% 65% 27% 64% 29% 65% 28% ik ben op dit moment lid of donateur van een milieu- of natuurbeschermingsorganisatie 39% 69% 29% 69% 25% 75% 23% 77% 29% 70% ik ben ongerust over de luchtvervuiling in de 33% 57% 35% 58% 50% 39% 40% 51% 31% 59% ik probeer zoveel mogelijk oplaadbare batterijen te kopen in plaats van gewone batterijen 46% 43% 50% 42% 42% 45% 48% 47% 45% 45% ik heb een cursus over natuur en milieu gevolgd of volg er een 9% 90% 7% 92% 6% 94% 7% 92% 5% 94% ik koop zoveel mogelijk spullen in de winkel zonder plastic verpakkingen ik weet gewoon te weinig van de manier waarop de gemeente de milieuproblemen in de wil aanpakken de laatste jaren weet ik steeds meer dat ik zelf ook wat kan doen voor het milieu ik ben bereid nog meer afvalstromen te scheiden dan nu al het geval is 46% 46% 48% 44% 48% 44% 44% 49% 45% 48% 77% 16% 83% 10% 73% 15% 79% 14% 76% 18% 82% 13% 80% 15% 80% 12% 82% 14% 79% 16% 65% 29% 69% 27% 69% 24% 70% 25% 67% 28% 30

27 Milieubeleving in Oud-West en Betrokkenheid en prioriteiten Uit tabel 6 en 7 is af te leiden dat burgers zowel in de als in de vier wijken, in behoorlijke mate bereid zijn zich in te zetten voor een beter milieu, en hiervoor ook wel meer willen betalen, maar daarentegen van mening zijn dat mensen in Nijmegen te weinig betrokken worden bij de aanpak van milieuproblemen. In Oud-West en is men bovendien in sterkere mate dan in de van mening dat de gemeente te weinig doet voor een beter milieu. Ook vindt men in Oud-West en meer dan in de, dat de gemeente het gewenste gedrag van burgers en bedrijven meer met regels moet afdwingen. Dit laatste wordt vooral in de en kenbaar gemaakt. Niet alleen in de, maar ook in Oud-West en is sprake van een behoorlijke mate van milieubewustzijn. Op ongeveer acht van de tien adressen weet men de laatste jaren steeds meer wat men zelf kan doen voor het milieu. 31

28 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 tabel 8 Wat zijn de belangrijkste milieuproblemen in de buurt die met voorrang aangepakt moeten worden? (in % adressen) Willemsk Wolfsk geen milieuproblemen 32% 24% 18% 24% 32% zwerfvuil/vuil op straat/stoep 29% 40% 29% 40% 35% hondenpoep 16% 21% 15% 20% 16% druk verkeer/vervuiling verkeer 11% 18% 10% 10% 6% onderhoud stoep/straat (incl. onkruid) 10% 8% 11% 8% 12% slecht onderhoud groen 7% 3% 5% 6% 8% geluidsoverlast 7% 5% 4% 8% 4% vervuiling/stank door industrie/bedrijven 7% 7% 35% 8% 3% te weinig groen 4% 8% 8% 8% 3% huisvuil te weinig opgehaald 2% 2% 1% 2% 2% bodemvervuiling/illegale stort 2% 4% 4% 2% 3% parkeerprobleem 2% 1% - - 1% vandalisme 2% 2% 3% 3% 3% hardrijden auto s 2% 2% 1% 2% - 32

29 Milieubeleving in Oud-West en Betrokkenheid en prioriteiten tabel 9 Wat zijn de belangrijkste milieuproblemen in de die met voorrang aangepakt moeten worden? (in % adressen) Willemsk Wolfsk geen milieuproblemen 35% 40% 38% 40% 44% zwerfvuil/schoonhouden 20% 21% 17% 17% 22% druk verkeer 17% 17% 16% 20% 9% hondenpoep 6% 6% 4% 6% 5% weinig groen/groen behouden 6% 5% 5% 7% 7% luchtvervuiling/stank 5% 4% 5% 4% 2% uitlaatgassen 5% 5% 6% 4% 7% vervuiling industrie 4% 2% 8% 4% 1% bodemvervuiling/illegale stort 3% 1% 2% 2% 1% vandalisme 3% 3% 2% 4% - bewuster omgaan met milieu 2% 2% 1% 1% 3% onderhoud stoep/straat 2% 1% 3% - 4% Uit tabel 8 en 9 is op te maken, dat men in Oud-West en, niet zoveel van mening verschilt met de waar het gaat om milieuproblemen in de, die met voorrang aangepakt zouden moeten worden. Verschil van mening is er wel, waar het gaat om milieuproblemen in de buurt, die met voorrang moeten worden aangepakt. Zwerfvuil/vuil op straat of de stoep, wordt in en naar verhouding vaker genoemd als milieuprobleem in de buurt dan dat gemiddeld in de het geval is. Hetzelfde geldt ook voor hondenpoep, maar in iets mindere mate. Het drukke verkeer of vervuiling door verkeer wordt in, in vergelijking met de en de andere drie wijken, iets meer genoemd als milieuprobleem in de buurt, dat met voorrang moet worden aangepakt. Zoals min of meer te verwachten was, wijkt de (een wijk die dichter bij het industriegebied ligt dan de andere wijken) nogal af ten opzichte van het gemiddelde beeld in de en de andere drie wijken. Niet zozeer zwerfvuil/vuil op straat, maar vervuiling of stank door industrie/bedrijven, wordt in de het meest genoemd als milieuprobleem, dat met voorrang moet worden aangepakt in de buurt. 33

30 Milieubeleving in Oud-West en Samenvatting Samenvatting Hieronder worden enkele hoofdzaken per thema opgesomd, die naar voren zijn gekomen uit de enquêtes, die gehouden zijn in het kader van het milieugedragsonderzoek in Oud-West (,, ) en. Woonomgeving In Oud-West en wordt de schoonheid van de buurt waar men woont, over het algemeen lager gewaardeerd dan dat gemiddeld het geval is in de (6,5). Dit geldt vooral voor de wijk (5,7) en in mindere mate voor (6,3). In Oud-West zegt men ook meer last te hebben van hondenpoep in de buurt en zwerfvuil op straat dan in de. In is men naar verhouding wat meer ontevreden over het onderhoud van de straat, de stoep of het plein waar men woont, en zijn er ook meer klachten over onkruid op verhardingen dan gemiddeld in de en in Oud-West. In heeft men op 39% van de adressen klachten over onkruid op verhardingen. In de en Oud- West is dat op 30% of minder van de adressen het geval. Geluidssituatie Op adressen in zegt men meer hinder van geluid te ervaren dan in de of de andere wijken in Oud-West en in. Op 47% van de adressen in heeft men hinder van geluid in de buurt. In de is dat op 39% van de adressen. De hinderbeleving in, heeft in tegenstelling tot de situatie in de, naar verhouding meer te maken met overlast van buren dan met hinder van het wegverkeer. Daarentegen ervaart men in naar verhouding meer geluidsoverlast van het treinverkeer dan in de en de andere wijken in Oud-West. In wordt relatief veel geluidsoverlast ervaren door buren. Van de adressen in met hinder van geluid, zegt 67% hinder te hebben van buren. In de is dat gemiddeld 40%. Luchtkwaliteit in en buurt De luchtkwaliteit in de wordt nogal slecht of matig beoordeeld in de wijk. Dit is op zich niet zo verwonderlijk, omdat de in vergelijking met andere woongebieden in de dicht bij het industriegebied in Nijmegen-West ligt. Gemiddeld heeft men in Nijmegen op 22% van de adressen een slecht of matig oordeel over de luchtkwaliteit in de. In de is dat op bijna de helft van de adressen (48%) het geval. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de hinderbeleving van stank of vieze lucht in de buurt. In de zegt men op 62% van de adressen hinder hiervan te hebben, terwijl dat in de, de andere wijken in Oud-West en veel minder is, namelijk op 26% à 28% van de adressen. Zoals te verwachten was, wordt de hinderbeleving van stank of vieze lucht in de buurt, in de nogal sterk toegeschreven aan industrie of bedrijven in de buurt. Gemiddeld is dat in de op 24% van de adressen met stankoverlast in de buurt, in is dat aanmerkelijk meer, namelijk op 59% van de adressen. 35

31 Milieubeleving in Oud-West en Resultaten Milieu-enquête 2000 Milieukwaliteit bodem Op het overgrote deel van de adressen in Nijmegen, Oud-West en maakt men zich niet ongerust over de milieukwaliteit van de bodem. Toch is men hierover in Oud- West wat meer ongerust dan gemiddeld in de. In de maakt men zich op 5% van de adressen ongerust. In Oud-West is dat naar verhouding minstens twee keer zoveel. In, en de is dat op resp. 10%, 11% en 13% van de adressen. Als reden voor de ongerustheid van de milieukwaliteit van de bodem, wordt in Oud- West vooral aangevoerd, dat er een fabriek of bedrijf heeft gestaan in de buurt. Groen in de en de buurt In Oud-West en verschilt de mening over diverse aspecten van het groen in de (bijvoorbeeld aantrekkelijkheid, hoeveelheid, variatie en onderhoud van het groen) niet zo veel van de mening hierover in de. Over de aantrekkelijkheid, de hoeveelheid en de variatie van het groen in de buurt, is men in Oud-West aanmerkelijk minder tevreden dan in de. Hetzelfde geldt ook voor het onderhoud van het groen in de buurt, maar in mindere mate. De mening in over de diverse aspecten van het groen in de buurt, vertoont geen grote verschillen met wat hierover in de gevonden wordt. Stedelijk waterbeheer In Oud-West (vooral in ) is men wat minder dan gemiddeld op de hoogte van de waterplannen van de gemeente Nijmegen inzake duurzaam stedelijk waterbeheer. In is men daarentegen hiervan wat meer op de hoogte dan in de. In de heeft men op 43% van de adressen hiervan gehoord. In is dat op 33% en in op 50% van de adressen het geval. Op 60% van de adressen in Nijmegen zegt men bereid te zijn deel te nemen aan acties om het hemelwater, dat op het dak van de woning valt, op te vangen. Deze bereidheid in de, wijkt niet veel af van die in Oud-West en. (Duurzame) energie Veel voorkomende isolatievormen in Nijmegen zijn dubbelglas en tochtstrippen. Dakisolatie en leidingisolatie van de centrale verwarming komen ook voor, maar in mindere mate. Over het algemeen komen deze vier vormen van isolatie minder voor in Oud-West. Alleen dubbelglas, is in de (82%) naar verhouding wat meer aanwezig dan in de (78%). Niet alleen in de, maar ook in Oud-West en, wordt op het overgrote deel van de adressen (80 à 90%) gezegd, dat men de toepassing van schone en milieuvriendelijke energie (windenergie, zonne-energie) belangrijk of zeer belangrijk vindt. Vooral de toepassing van duurzame energie via zonnecellen, zonneboilers en wind wordt zinvol gevonden. Minder overtuigd is men van de toepassing van duurzame energie via warmtepompen. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het relatief grote aantal adressen in de (49%), (50%), (53%), (43%) en (48%) waar gezegd wordt, dat men de toepassing van warmtepompen niet kent of niet weet of deze toepassing zinvol is. 36

32 Milieubeleving in Oud-West en Samenvatting Plaatsing van windmolens in Nijmegen, wordt niet alleen in de, maar ook in Oud- West en ondersteund. Op driekwart van de adressen in de, wordt dit een goed idee gevonden. In Oud-West en is dat 70 à 77%. Een voorbehoud over de plaatsing van windmolens in de eigen buurt, wordt vooral gemaakt in de. Vooral de plek waar de windmolens geplaatst worden en de eventuele (geluids)overlast die zij veroorzaken worden hierbij genoemd. Milieubetrokkenheid Evenals in de, is men in Oud-West en in in sterke mate bereid, zich in te zetten voor een beter milieu, maar vindt men dat burgers te weinig betrokken worden bij de aanpak van milieuproblemen. Ook is men in behoorlijke mate bewust van de eigen bijdrage voor een beter milieu. Op ongeveer acht van de tien adressen, zowel in de als in Oud-West en wordt gezegd, dat men de laatste jaren steeds meer weet wat men zelf kan doen voor het milieu. Belangrijke milieuproblemen in en buurt Over milieuproblemen in de, die met voorrang moeten worden aangepakt, bestaat er weinig verschil tussen wat hierover in de wordt gedacht en wat hierover in Oud-West en wordt gedacht. Met betrekking tot milieuproblemen in de buurt, die met voorrang moeten worden aangepakt, bestaan er wel enige verschillen. In en worden zwerfvuil/vuil op straat of de stoep en hondenpoep vaker dan in de genoemd als milieuproblemen. In wordt, zoals te verwachten was, niet zozeer zwerfvuil of hondenpoep genoemd als belangrijkste milieuprobleem in de buurt, maar de vervuiling of stank door industrie/bedrijven. 37