Praktische opdracht Wiskunde A ISBN

Transcriptie

1 Praktische opdracht Wiskunde A ISBN Praktische-opdracht door een scholier 1431 woorden 17 mei ,2 53 keer beoordeeld Vak Wiskunde A 1 ISBN ISBN staat voor de afkorting International Standard Book Number. Binnen 159 landen en gebieden die officieel van deze standaard gebruik maken, wordt een ISBN toegekend aan elk nieuw uitgebracht boek. Een ISBN nummer bestaat uit 4 groepen cijfers (bijvoorbeeld ). De grootte van deze groepen kan variëren, maar bij elkaar moet het ISBN altijd 10 zijn. *1ste twee cijfers staan voor het land- en taalgebied waar het boek uitgegeven is. De logica is dat, grote taalgebieden een kort nummer krijgen, zodat er nog 9 cijfers over zijn voor de overige informatie. Hieronder staan een paar landen met zijn bijbehorende codes: Land Codes Land(en) 0 USA, UK, Australië en Canada 1 Zuid Afrika en Zimbabwe 3 Duitsland 4 Japan 5 Rusland 7 China 84 Spanje 90 Nederland 950 Argentinië 956 Chili 2 Frankrijk, België en Zwitserland *2de deel cijfers bepalen de uitgever van het boek (bijvoorbeeld 435 is uitgeverij Kok, Kampen). Hieronder laten we een paar voorbeelden van uitgevers zien Boekerij de, Amsterdam Veen, Utrecht Wolters Noordhoff, Groningen. Ook hier geldt een grote uitgever een kort nummer krijgt. Om het uitgever- en boeknummer uit elkaar te kunnen houden ( bijvoorbeeld, kan het boek van uitgeer 12 zijn, maar ook boek 0001 van 121), kun je aan de code zien hoeveel cijfers het bestaat. Aantal cijfers codes ergens tussen: Pagina 1 van 5

2 > Uitgevers mogen dit nummer verder zelf bepalen. Nummers boven het 9 miljoen worden alleen gebruikt bij proefschriften en andere publicaties. *3de serie cijfers staan voor het boek (bijvoorbeeld 2004 is standvastig).als het boek een lange titel heeft, zal de code ook lang zijn. *4de en laatste is een controle getal (bijvoorbeeld 7 is een controle getal van standvastig). Het ISBN bestaat uit 9 nummers plus een controle nummer, waarbij dit cijfer ook het Romeinse X kan zijn. Dit cijfer wordt berekend uit de rest van het ISBN op basis van modules 11 met wegingsfactoren 2 t/m 10, en dat werkt zo: Bijvoorbeeld ISBN = Dan neem je al die cijfers behalve de controle nummer want die gaan we berekenen wat zogenaamd staat die er niet. 9 x 10= 90 0 x 9 = 0 2 x 8 = 16 0 x 7 = 0 8 x 6 = 48 3 x 5 = 15 0 x 4 = 0 2 x 3 = 6 8 x 2 = 16 + Geeft een totaal van 191 Dan moet je de totaal (191) delen door 11 en de restant word de controle nummer. Dus Maar dit is niet alles de restant is 4, en dat betekent nietdat dit cijfer automatisch de controle nummer wordt, omdat elk restant heeft zijn bijbehorende controle nummer. Restant Controle Nummer X Pagina 2 van 5

3 Dus de bijbehorende controle nummer van ISBN ? Is niet de restant 4 maar zijn bijbehorende controle nummer dat kan je hierboven zien en aflezen, dat is het nummer 7 dus, Nog een voorbeeld: ISBN x 10 = 90 0 x 9 = 0 0 x 8 = 0 1 x 7 = 7 1 x 6 = 6 7 x 5 = 35 1 x 4 = 4 0 x 3 = 0 2 x 2 = 4 + Geeft een totaal van 146, dat deel je dus ook door 11: Restant is dus 3, lees je het af in de tabel en het geeft je controle nummer 8 ISBN is dus EAN code Een ISBN code is vergelijkbaar met dat van een EAN codesysteem. Deze code bestaat uit 13 nummers, die onder de ISBN staan. Zo beginnen Nederlandse codes met 78, Belgische met 54, Israëlische met 729 en de VS en Canada hebben alles van 00 tot 09 tot hun beschikking. Nummers die beginnen met een 1 worden niet gebruikt met een 2 zijn gereserveerd voor verpakkingen (codes die beginnen met 21,22 en 27 geven de prijs, codes die beginnen met 25 en 26 het aantal en gewicht worden in de 2de groep van 5 cijfers weer gegeven) en nummers hoger dan 97 zijn voor boeken. De EAN code wordt meestal gebruikt in de supermarkten om een product te identificeren bij de verkoop. Voor producten met een korte sized, is er ook een korte versie van de EAN-code, de EAN-8 -Hoe ziet de EAN code in elkaar? *1ste twee cijfers bestaan uit het land van het artikel (bijvoorbeeld 40 t/m 43 zijn van Duitsland). *De volgende 5 cijfers staan voor de producent van het artikel Bijvoorbeeld: Albert Heijn Bolletje *De andere 5 cijfers staan voor het artikel nummer dat door de producent is gegeven. *En komen we weer bij het controle cijfer. Ook hier hebben we een berekening nodig. Bijvoorbeeld: EAN nummer Controle nummer:? Dan neem je al die cijfers van het EAN Die vermenigvuldig je met: Pagina 3 van 5

4 Dus: = 44 En dat deel je door 10. En de restant is 4, en om de controle nummer te krijgen trek je de restant dus 4 af van de 10 dn krijg je dus 10 min 4 (10-4) is 6 Dus is de controle nummer 6 EAN code is Voor deze berekening heb je ook een andere manier, zelf een aantal manieren om de controle nummer te rekenen, hieronder laten we een andere zien. Bijvoorbeeld: Tel van link naar rechts, alle getallen op de evenpostities bij elkaar op ( het controle nummer wordt niet bijgerekend). Vermenigvuldig dit getal met 3 en tel de rest van de cijfers ook bij op. Trek van het getal dat je nu hebt, het laatste cijfer af van 10. Dat wordt dan je controle nummer. Bijvoorbeeld ? Som even positie is = 30 Vermenigvuldigen met 3 is 30.3 = 90 en de rest erbij optellen = 125, het laatste nummer van 125 dus 5, aftrekken van 10 dus 10 min 5 geeft 5. Controle nummer is dan 5. Complete code is nu Elk land heeft ook zijn bijbehorende EAN- land code, hieronder volgen een paar van die codes: Land EAN code USA en Canada Frankrijk Duitsland Nederland 87 Spanje 84 Ecuador 786 Venezuela 759 Wat ons is opgevallen is dat de derde wereld landen een heel hoge EAN code hebben, de reden daarvan weten we niet hebben we geprobeerd uit vinden maar kregen geen informatie. 3 Streepjescode Maar we zijn er nog niet, we hebben nog de streepjescode. Elk cijfer uit de code wordt voorgesteld door 7 witte of zwarte streepjes. Maar om het makkelijker te maken, kan elk cijfer op 3 verschillende manieren uitgebeeld worden. In de volgende tabel wordt een zwart streepje aangegeven met een 1 en een wit streepje met een 0, de 3 mogelijkheden worden aangegeven met A, B en C A B C Pagina 4 van 5

5 Het lijkt ons duidelijk, maar wanneer wordt welke mogelijkheid nou gebruikt? Ook daar hebben experten een regel voor. Dit wordt namelijk bepaald door het 1ste cijfer, dus het eerste cijfer van het land en code. In de tabel wordt dit cijfer gegeven, met daarachter de combinaties van de overige 6 cijfers. 0 A A A A A A 1 A A B A B B 2 A A B B A B 3 A A B B B A 4 A B A A B B 5 A B B A A B 6 A B B B A A 7 A B A B A B 8 A B A B B A 9 A B B A B A Zo zijn Nederlandse streepjescode in de vorm van ABABBA, omdat ze beginnen met 8 van 78 (Nederlandse =Landcode) dit betekent dat we het 8 kunnen afleiden uit de code zelf en deze code nu door slechts 6 cijfers kan worden voorgesteld. We hebben nog meer, de C-serie, wordt altijd gebruikt voor het product en controle nummer. De secties A B (land+producent) en C (product+controle) worden gescheiden door zwarte streepjes ( 01010). Aan het begin en eind van de streepjes code staat 101, dit geeft aan dat de serie A en B altijd beginnen met een 0, en serie C juist eindigt met een 0 Pagina 5 van 5