DE PATIËNT BEPAALT DE LAT. Utrecht, 27 juni 2019

Transcriptie

1 DE PATIËNT BEPAALT DE LAT Utrecht, 27 juni 2019

2 INHOUD 1. Die ene patiënt. 2. De wereld van de controle-indicatoren 3. Voorbeelden uit de praktijk St. Antonius Ziekenhuis 4. Voor- en nadelen van controle indicatoren 5. Inzoomen op risicomijdend gedrag 6. De relativiteit van HSMR 7. De patiënt bepaalt de nieuwe lat

3 1. DIE ENE PATIËNT Uit de praktijk: Patiënt met een hartklepprobleem die komt te overlijden na ingreep. Hadden we deze ingreep niet moeten uitvoeren? Maakbaarheid versus broosheid van het leven Acceptatie van bepaalde mate van onzekerheid (durf) Juiste risico-inschatting door patiënt en medisch professional Mag deze inschatting soms ook leiden tot een keuze om iets niet te doen? Fouten zijn niet 100% te vermijden maar niet alles is te classificeren in een risicoprofiel (HSMR/Survival)= TIJD VAN BESTAAN / OUD DENKEN Goede patiëntenzorg is gebaat bij de lat die bepaald wordt door de patiënt = KWALITEIT VAN LEVEN/ MODERN DENKEN

4 2. DE WERELD VAN DE CONTROLE-INDICATOREN Indicatoren gebaseerd op risico mitigatie in plaats van op kwaliteit van leven Voorbeeld: het sterftecijfer of HSMR (Hospital Standardized Mortality Ratio) is een ziekenhuis brede indicator om sterfte in ziekenhuizen te vergelijken met het landelijke gemiddelde.

5 3. DE HSMR VOORBEELDEN UIT DE PRAKTIJK HSMR in het St. Antonius Ziekenhuis onderzoek naar legitimatie Een hoog HSMR: signaal dat er mogelijk iets schort aan de kwaliteit van zorg Een laag HMSR: kan duiden op excellente zorg HSMR in het St. Antonius Ziekenhuis: 109 in 2017 <> 101 in 2016 <> 120 in 2015 Intern en extern (onafhankelijk) onderzoek uitgevoerd voor verklaringen van het relatief hoge cijfer in 2015: Geen relatie tussen kwaliteit van zorg en sterftecijfer Twee mogelijke verklaringen voor het hoge sterftecijfer conform HSMR model: Gespecialiseerd ziekenhuis met veel risicovolle behandelingen (cardiovasculaire zorg) na doorverwijzingen Registratie op onderdelen niet op orde Zijn dit wel juiste indicatoren?

6 4. DE VOOR- EN NADELEN VAN CONTROLE INDICATOREN HSMR van oudsher een belangrijke indicator Voordelen Draagt bij aan vergelijkingen (benchmark) tussen ziekenhuizen want specifiek te maken per diagnosegroep Maakt een moeilijk onderwerp (sterfte) inzichtelijk Controlemogelijkheid voor instanties als de IGJ, NZa of functionarissen als CISO, FG Nadelen Multi-interpretabel: onderlinge variatie tussen ziekenhuizen blijft groot (casemix) Openheid over fouten blijft lastig en wordt vermeden ( wegmasseren ): risicomijdend gedrag Iedere %punt verbetering op dergelijke indicatoren vraagt grote investeringen in processen en medewerkers: continue verbetering stagneert Zegt niets over het feit dat bijvoorbeeld sterven een fact of life kan zijn (acceptatie) Verandert niet mee met de veranderende wensen van de patiënt Leidt tot aanvullende wet- en regelgeving om controle en maakbaarheid te behouden

7 5. INZOOMEN OP RISICOMIJDEND GEDRAG Risicomijdend gedrag wordt door de HSMR en andere controle indicatoren in de hand gewerkt Praktijkvoorbeelden: Thoraxchirurgie: 50% kans dat patiënt komt te overlijden: we gaan het toch doen! De eerste hartklepoperaties: de eerste 100 patiënten zouden allemaal overlijden, durven we dat nog of niet? Verwijzen van complexe patiënten naar een gespecialiseerd ziekenhuis: lef of laf? Chemotherapie bij darmkanker: de minderheid wordt hier beter van Geveinsde maakbaarheid: controlerende of data-driven instanties werken risicomijding in de hand (IGJ/DHD/NZa) Is het nog mogelijk als medisch specialist of zorgprofessional om fouten te maken? Pauline Meurs: Ongelukken in de zorg voorkomen je door van je fouten te leren, niet om foutmakers te bestraffen Geen HSMR maar wat dan wel?

8 6. DE RELATIVITEIT VAN DE HSMR Goede score op de HSMR is nog steeds leidend in gedrag medisch specialisten en zorgprofessionals (oud denken) Verandert niet als zero tolerance beleid blijft bestaan op sterfte in ziekenhuizen (ander verwijsgedrag en wegmasseren) Wel/niet sturen op sterfte in een risicovolle omgeving met zware patiëntenpopulatie? 1. Data-gedreven zorg om a priori een inschatting te maken 2. Ziekenhuizen faciliteren verbetering door innovaties en stimuleren van ander gedrag 3. Waarde gedreven zorg: sturen op uitkomsten en samen beslissen (VBHC) HSMR is relatief: de patiënt bepaalt de nieuwe lat voor kwaliteitsverbetering en dat vereist maatwerk!

9 7. ALS DE PATIËNT DE NIEUWE LAT BEPAALT 1. Data-gedreven zorg om a priori een inschatting te maken Meer beschikbare data over patiënten en behandelingen leidt tot betere inschatting op kans op overleving patiënt en kwaliteit van leven Voorbereidingen treffen om hierop te anticiperen Risico: ander verwijsgedrag bij zware patiëntencategorie dus effect op last resort functie als ziekenhuis

10 7. ALS DE PATIËNT DE NIEUWE LAT BEPAALT 2. Ziekenhuizen faciliteren verbetering door innovaties en stimuleren van ander gedrag Innovaties in zorgprocessen of behandelingen verbetering op sterfte of andere indicatoren voor kwaliteit van zorg Preventief in plaats van reactief verbeteren Opheffen van taboe op zerotolerance beleid op gebied van sterfte: van oud denken naar acceptatie en sturen op andere indicatoren

11 7. ALS DE PATIËNT DE NIEUWE LAT BEPAALT 3. Waarde gedreven zorg: sturen op uitkomsten en samen beslissen (VBHC) Sturen op relevante uitkomsten voor de patiënt en samen beslissen: De hoogst mogelijke kwaliteit tegen de laagst mogelijke kosten Leidt tot maatwerk voor de patiënt: sterftecijfer niet altijd een relevante indicator voor kwaliteit Soms ook beslissen om niet te behandelen Sturen op waarde van zorg in plaats van sturen op controle en zero tolerance Keuzehulp voor patiënten met longkanker

12 KORTOM DE PATIËNT IS NIET MEER VERLOREN MAAR BEPAALT!

13 BEDANKT VOOR UW AANDACHT

14 DANK U