De kracht van bewegen

Transcriptie

1 De kracht van bewegen Dr. Michel Bleijlevens Planetree Nederland Conferentie Donderdag 23 Maart 2014 Nieuwegein

2 Bewegen en Planetree Betere Zorg Helende Omgeving Gezonde organisatie 1. Menselijke interactie en liefdevolle bejegening 2. Eigen keuze en verantwoordelijkheid door informatie en educatie 3. Uitstekende behandeling en zorg 4. Gezond eten, drinken en bewegen 6. Menswaardige technologie 7. Architectuur en interieur leveren een bijdrage aan gezondheid en heling 8. Vrienden, familie en gemeenschap spelen een positieve rol 9. Tevreden cliënten 10. Tevreden en gemotiveerde medewerkers 11. Gezonde financiële resultaten 12. Goede marktpositie en relaties met belanghebbenden 5. Aanvullende zorg en zingeving 2

3 Bewegen en Planetree Betere Zorg Helende Omgeving Gezonde organisatie 1. Menselijke interactie en liefdevolle bejegening 2. Eigen keuze en verantwoordelijkheid door informatie en educatie 3. Uitstekende behandeling en zorg 4. Gezond eten, drinken en bewegen 6. Menswaardige technologie 7. Architectuur en interieur leveren een bijdrage aan gezondheid en heling 8. Vrienden, familie en gemeenschap spelen een positieve rol 9. Tevreden cliënten 10. Tevreden en gemotiveerde medewerkers 11. Gezonde financiële resultaten 12. Goede marktpositie en relaties met belanghebbenden 5. Aanvullende zorg en zingeving 3

4 Bewegen en Planetree Betere Zorg Helende Omgeving Gezonde organisatie 1. Menselijke interactie en liefdevolle bejegening 2. Eigen keuze en verantwoordelijkheid door informatie en educatie 3. Uitstekende behandeling en zorg 4. Gezond eten, drinken en bewegen 6. Menswaardige technologie 7. Architectuur en interieur leveren een bijdrage aan gezondheid en heling 8. Vrienden, familie en gemeenschap spelen een positieve rol 9. Tevreden cliënten 10. Tevreden en gemotiveerde medewerkers 11. Gezonde financiële resultaten 12. Goede marktpositie en relaties met belanghebbenden 5. Aanvullende zorg en zingeving 4

5 Stelling 1 Voldoende (preventief) bewegen is onderdeel van de basiszorg en moet worden opgenomen in de Normen voor Verantwoorde Zorg. 5

6 Gemaakt om te bewegen 6

7 Gemaakt om te bewegen 7

8 8

9 Mijn boodschap Bewegen is gezond, Bewegen is persoonlijk, Bewegen is natuurlijk en een voorwaarde voor autonomie! 9

10 10

11 Bewegen = gezond Preventie van ziektes Zich goed voelen Met name bij ouderen: Verbeteren fysiek functioneren Verbeteren cognitief functioneren Verbeteren sociaal functioneren Verbeteren stemming Beïnvloeden biologische klok (dag- en nachtritme) 11

12 Bewegen = persoonlijk / natuurlijk Welke activiteiten m.b.t. bewegen heeft u vandaag al gedaan? Hoe bent u hier gekomen? 12

13 Bewegen = Autonomie Wij bewegen ons (bewust of onbewust) iedere dag. Of? Wanneer? Hoe lang? Hoe snel? Dat bepalen wij (meestal) zelf 13

14 Lichamelijke (in)activiteit en gezondheid Incontinentie Vallen Toename spierkracht Toename balans Cognitie Stimulering frontale kwab Verbeteren uitvoerende functies, remmen van gedrag, verdeelde aandacht, plannen, initiatief nemen DUS: positief effect op zelfredzaamheid Binnekade et al (Onbewogen om bewegen (VU/IGZ)) 14

15 Lichamelijke (in)activiteit en gezondheid Stemmings- en gedragsproblemen Angst Slaap-waak ritme Agitatie Inactiviteit Cortisol Agitatie Stress gevoeligheid Reactie Binnekade et al (Onbewogen om bewegen (VU/IGZ)) 15

16 Effect bewegen op fitheid / gezondheid Afhankelijk van: Frequentie (aantal uren per week) Duur (aantal minuten per keer) Intensiteit (gemeten in Kcal of MET s) 16

17 Inactiviteit in instellingen Fysieke onmogelijkheden Veel handelingen worden overgenomen Mantelzorg / vrijwilligers Professionals Omgeving niet beweegvriendelijk ingericht Bewegen wordt aangeboden 17

18 Interessante aanwijzingen Beweging blijft zinvol Niet bewegen: veel negatieve gevolgen Ook kwetsbare ouderen blijven trainbaar Beweging lijkt gunstig voor andere domeinen dan fysiek functioneren (cognitief functioneren, stemming,.) Bovendien: Bewegen is leuk (!) en verbindend thema (problemen en disciplines) 18

19 Vicieuze circel Niet bewegen betekent immobiliseren en Mobiliteit Spierkracht Balans Valrisico Toepassing vrijheidsbeperking Immobiliseren

20 Immobilisatie Vrijheidsbeperking Mobiliteit Valrisico

21 Immobilisatie Vrijheidsbeperking Mobiliteit Valrisico

22 Hebben we handreiking? Nederlandse Norm Gezond Bewegen* ouderen (>55 jaar) 5 dagen per week 30 minuten matig intensief (3 MET of meer) ouderen in instelling 7 dagen per week minuten activiteit afgestemd op individu^ Inactief = Geen enkele dag in zomer en winter ten minste 30 minuten matig intensief lichamelijk actief 22 * Kemper, 2000 ^ Jans, 2008

23 Vraag Hoeveel procent van de bewoners in verzorgings- en verpleeghuizen voldoet aan de norm? * Kemper, 2000 ^ Jans,

24 Bewegen in instellingen Verzorgingshuizen* 14% voldoet aan beweegnorm 76% inactief Verpleeghuizen (somatiek)* 4% voldoet aan beweegnorm 89% inactief Verpleeghuisbewoners^ objectief: vijf minuten per dag licht intensief subjectief: drie minuten per dag matig intensief elf minuten per dag licht intensief 24 * Tiessen-Raaphorst, 2010, ^ de Ligny, 2010

25 Stelling 2 Een goede zorginstelling hoeft niet gedwongen te worden bewoners actief te houden. 25

26 Hoe zetten we cliënten aan tot meer bewegen? Suggesties vanuit de zaal 26

27 Beleid Projectplan Zorginnovatieprogramma Bewegen Nota Sevagram Beweegnetwerk Nota Handvaten Sevagram Beweegnetwerk Sevagram Beweegbeleid 1. De instelling heeft beleid vastgesteld. 27

28 Cliënten betrekken CCR betrokken bij aanvang traject CCR was lid projectgroep Gesprekken gevoerd met cliënten over wensen Inventariseren beweegwensen (MIBBO) Cliënten betrokken bij aanbod 2. De instelling betrekt cliënten bij het voorbereiden, uitvoeren en evalueren 28

29 MIBBO: Meetinstrument ter Inventarisatie van Betekenisvolle Beweegwensen van Ouderen Wat willen bewoners zelf? - aanhaken bij eigen interesses - huidige aanbod/mogelijkheden niet leidend! - in brede zin (ADL, HDL,..) Uitkomst: individueel beweegplan Project onder supervisie Melanie Kleynen (Zuyd) 29

30 Structuur beweegstimulering Projectgroep Zorginnovatieprogramma Bewegen Sevagram beweegnetwerk Aandachtsfunctionarissen (AF) Bewegen transparant maken Leren van elkaar Voorbeelden uitwisselen 3. De instelling beschikt over een structuur voor beweegstimulering. 30

31 Projectleider Zorginnovatieprogramma Bewegen Aandachtsfunctionaris bewegen per locatie Overleg aandachtsfunctionarissen bewegen Coördinatie Facilitatie Algemene beweegactiviteiten Activiteitenbegeleiders Bewegingsagogen Verpleging en Verzorging Vrijwilligers Familie Facilitatie Locatiemanagement: Locatiemanager Teamleiders (zorg) Facilitatie Coachen ADL / HDL Bewegen Fysiotherapie / Ergotherapie Behandeling Coachen Verpleging en Verzorging Activiteitenbegeleiders Vrijwilligers Familie Onderdeel activiteiten programma van de locatie. In zorgdossier opgenomen in Dagbesteding weekplan In zorgdossier opgenomen onder vaste zorgactiviteiten en HDL vaste (zorg)-activiteiten 31

32 Scholing en voorlichting Train de trainer principe (AF bewegen) AF bewegen geven voorlichting tijdens teamoverleggen en familieavonden Stimuleren deelname congressen / scholingen bewegen 4. De instelling zorgt voor deskundigheidsbevordering voor medewerkers en voorlichting over belang, voordelen en mogelijkheden. 32

33 Zorgleefplan Doelstellingen Sevagram beweegbeleid Uitkomsten MIBBO vastleggen in zorgleefplan Vaste afspraken in zorgdossier: 3 georganiseerde beweegactiviteiten Stimulering ADL/HDL activiteiten Bewegingsgerichte zorg in de praktijk brengen met het zorgleefplan (ActiZ) 5. De instelling legt afspraken vast over beweegstimulering in het zorgleefplan van cliënten. 33

34 Mogelijkheden beweegstimulering Activiteiten aanbod Zorgverleners stimuleren op individueel niveau (vooral ADL/HDL) Fysieke omgeving betrekken Interactieve vloer Zingende Zebrapaden Beweegtuinen 6. De instelling beschikt over voldoende mogelijkheden om invulling te geven aan beweegstimulering. 34

35 Beweegtuin 35

36 MemoMoto / DiFiets 36

37 Interactieve projecties 37

38 Qwiek melody / Zingend Zebrapad 38

39 Qwiek Play 39

40 Beweegactiviteiten Beweegactiviteiten Dr. Ackenshuis / Hazelhof De Hollehof De Regenboog Piushof Elfershof Tobias Panhuys Fonterhof Valkenheim/Oosterheim Oosterbeemd Molenpark Ter Eyck Langedael Douvenrade St. Anna Oranjehof Plataan TOTAAL

41 41

42 Buurt betrekken 7. Buurt betrekken: De instelling biedt haar cliënten mogelijkheden om gebruik te maken van faciliteiten in de buurt en vice versa. Organiseren beweegstimulering als preventieve dienstverlening voor extramurale cliënten. Beweegstimulering als preventieve dienstverlening kan in Woonservicegebieden een kans zijn voorbehoud van mobiliteit en zelfredzaamheid. Buurtcoach; verbinding tussen wijk en instelling 42

43 Belang van bewegen: USE IT OR LOSE IT 43

44 Het leven is als fietsen Om in balans te blijven moet je in BEWEGING blijven Albert Einstein 44

45 Disclosure belangen MHC Bleijlevens (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Bedrijfsnamen

46 DANK VOOR UW AANDACHT! 46