De maakbaarheid door samenwerking is beperkt. Samenwerking van Ziekenhuizen in dunbevolkte gebieden

Transcriptie

1 De maakbaarheid door samenwerking is beperkt Samenwerking van Ziekenhuizen in dunbevolkte gebieden

2 Zeeland Zeeland in Vogelvlucht: 1. Geografie 2. Demografie 3. Toegankelijkheid van zorg Samenwerking met het Erasmus MC 1. Complexe zorg 2. Focus op transmuraal zorgpad tussen Adrz en Erasmus MC 3. Arbeidsmarkt en beschikbaarheid specialistische kennis en kunde in Zeeland Samenwerking binnen Zeeland 1. Twee ziekenhuizen voor planbare en acute zorg 2. Gedrag en keuzevrijheid patiënten (België, huisartsen) 3. Van concurrentie naar samenwerkingsmodel

3 01 Zeeland in vogelvlucht inwoners, aantal inwoners verdubbelt in de zomer met toeristen 13 gemeenten waarvoor de grootste inwoners en de kleinste 8000, met beperkte samenwerking op WMO gebied, bemoeienis Provincie met de zorg. (voormalige) eilanden structuur, lange afstanden en veel water Grote toeristensector, zware en chemische industrie, kerncentrale, havens en traditie in landbouw en visserij Ziekenhuis boven en onder Westerschelde 45 min norm wordt overal gehaald, mits wegen niet verstopt Openbaar vervoer is minimaal geregeld Aantal grote zorgaanbieders die Zeelandbreed werken met meerdere locaties en zeer veel kleine zorgaanbieders Schadelast per verzekerde boven de Westerschelde is laag, onder de Westerschelde is deze hoog

4 01. Geografie

5 01. Demografie: dunbevolkt en snel vergrijzende populatie Bevolkingsdichtheid [inwoners per km2] Bevolkingsopbouw [geïndexeerd, 2018 = 100] % % 99 16% % % 13% 64% 62% 59% % 62% 60% 26% 25% 25% <25 28% 28% 27%

6 01. Vergrijzing per gemeente Ouderen in het werkgebied [% 75+ers (als percentiel), 2018] Nederland Zeeland Werkgebied Adrz 8,0% 10,1% 9,7% Aandeel ouderen in gemeente (t.o.v. NL) 1 laagst laag midden hoog hoogst 1) Laagst = gemeente behoort tot 20% gemeentes in Nederland met laagste percentage ouderen, laag = aandeel ouderen in de gemeente zit tussen 20e en 40e percentiel, midden = tussen 40e en 60e percentiel, hoog = 60e tot 80e percentieel, hoogst = boven het 80e percentiel Bron: CBS

7 01 Zeeuwse arbeidsmarkt Zorg en Welzijn Spanningsindicator arbeidsmarkt Zorg- en Welzijnberoepen in Zeeland 1 [spanningsscore, kwalificatie, 4 e kwartaal = krap, = zeer krap] Verpleegkundigen (mbo) 8,8 Gespecialiseerd verpleegkundigen 7,3 Artsen 6,7 Fysiotherapeuten Medisch praktijkassistenten Verzorgenden 4,3 4,6 5,0 Psychologen en sociologen 2,8 Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders Maatschappelijk werkers 1,9 1,8 Apothekersassistenten Laboranten Niet bekend Medisch vakspecialisten 1) De Spanningsindicator Arbeidsmarkt wordt berekend door dit aantal openstaande vacatures te delen door het aantal personen met een WW-uitkering met een verstreken WW-duur van minder dan een half jaar. Indeling: 0 tot 0,25: zeer ruim 0,25 tot 0,67: ruim 0,67 tot 1,5: gemiddeld 1,5 tot 4,0: krap 4,0 of meer: zeer krap

8 01. Drie uitdagingen om zorg toegankelijk te houden 1. Topklinisch of academisch ziekenhuis op grote reisafstand 2. Acute zorg op grens van 45 minuten 3. Voor ZBC s geen interessante markt, behalve kleinschalig op specifieke poliklinische gebieden (dermatologie, reumatologie), concurrentie met name uit België. 4. Zorgvraag neemt toe en zorgpersoneel neemt af. Noodzakelijk: lokale samenwerking in netwerken voor chronisch zieken en verhogen zelfredzaamheid door steun (en preventie) in maatschappelijk domein.

9 01. Topklinisch en academisch ziekenhuis op grote reisafstand Erasmus MC voor Zeeuwen boven de Westerschelde het academisch ziekenhuis. UZ Gent voor Zeeuwen onder de Westerschelde het academisch ziekenhuis

10 01. Lange reistijd voor acute zorg Reistijden Zeeland naar dichtstbijzijnde ziekenhuis met SEH [reistijd tot hoofdlocatie, per postcode] Reistijd 0-10 min min min min 1) Per PC4 Bron: Geodan, analyse Gupta Strategists

11 01 Toekomstige zorgvraag stijgt het hardst door vergrijzende bevolking Toekomstige zorgvraag [geïndexeerd, 2018 = 100, gebaseerd op omzet] Zorgvraag stijgt en dient te worden omgebogen Toerisme Ziektelast Demografie Omzet

12 01 Bevolking van naar in 2050 Niet voldoende jongeren die van scholen afkomen om de pensioengerechtigden in de zorginstellingen op te volgen. Productiviteit personeel moet omhoog en zorgvraag naar beneden.

13 02 Erasmus MC & Adrz Van oudsher kijken inwoners boven Westerschelde naar het Noorden voor academische zorg. Voor de Zeeuw is toegankelijke en goed georganiseerde zorg in netwerken belangrijker dan keuzevrijheid. Dit vormt de basis voor de samenwerking tussen het Adrz en het Erasmus MC. Adrz is sinds 2017 een 100% dochter van het Erasmus MC met eigen contractering zodat intensievere vormen van samenwerking mogelijk zijn.

14 02 Samenwerkingsdoelstellingen Het versterken en verbeteren van de tweedelijnszorg in het Adrz voor de Zeeuwse regio Het verstevigen van de keten tussen tweedelijnszorg in het Adrz en de academische derdelijnszorg zorg in het Erasmus MC Impuls voor klinisch wetenschappelijk onderzoek door samenwerking tussen Adrz en Erasmus MC

15 02. Dat betekent concreet De juiste zorg op de juiste plek realiseren door samen te werken 1. Continuïteit, beschikbaarheid en kwaliteit van zorg in Adrz gewaarborgd. 2. Zeeuwse patiënten direct toegang en beschikking over academische derdelijnszorg in Rotterdam en waar mogelijk dicht bij huis door of met de Erasmus MC specialist. 3. Verbetering van zorg, vergoot expertise medisch specialist en randvoorwaarde voor leveren specifieke zorg

16 02. Voorbeeld van Samen

17 03 Samenwerking binnen Zeeland 1 Provincie en 13 gemeenten CZ marktleider met 60-65% marktaandeel Alleen algemene ziekenhuizen in de regio Dunbevolkt uitgestrekt gebied heeft geleid tot meerdere ziekenhuislocaties en HAP s die ver uiteen liggen Veel Belgische ziekenhuizen aan grens Huisartsen apotheekhoudend en tegen pensioenleeftijd Verbinding tussen Zeeuws Vlaanderen en de rest van Zeeland alleen via toltunnel Samenwerking is noodzakelijk: de oplossing voor het toegankelijk houden van de zorg in Zeeland wordt niet opgelost binnen de ziekenhuismuren.

18 03. twee ziekenhuizen met ieder 3 locaties in dunbevolkt gebied ( inwoners* en veel toeristen) * Tholen valt buiten adherentiegebied

19 03 Nederlandse ziekenhuizen in de regio Ziekenhuizen op volgorde van omzet [2017]

20 03. Veel ziekenhuizen aan grens in België

21 03. Rol van België voor Zeeland 1. Intensieve samenwerking met ZorgSaam 2. Keuzevrijheid patiënt (vooral in Zeeuws Vlaanderen en in mindere mate planbare zorg in de rest van Zeeland) 3. Belgische inwoners en artsen in Zeeuws Vlaanderen 4. Geen oplossing voor eerstelijnsdiagnostiek, farmacie, psychiatrie en bijvoorbeeld borstkankerzorg 5. Geen oplossing voor 45 minuten norm acute zorg binnen Nederland, in praktijk rijdt ambulance de grens over. Derhalve twee kritieke SEH s in Zeeland. In Goes ( patiënten per jaar) en Terneuzen (8000 patiënten per jaar). 6. Dottercentrum voor heel Zeeland gevestigd in Terneuzen waarbij complexe/beademde patiënten per ambulance doorrijden naar Gent.

22 03 Rol van Huisartsen in Zeeland Veel kleine apotheekhoudende praktijken Vervullen prima poortwachter functie en breed zorgaanbod dichtbij Twee huisartsencoöperaties Nadelen zijn: fragmentatie houdt zorgvernieuwing tegen Opvolgingsproblemen en problemen tijdens piekbelasting in zomermaanden belangentegenstelling beperkt samenwerking tussen eerste en tweede lijn Conclusie: het huidige systeem van huisartsenzorg in Zeeland is niet houdbaar voor de toekomst.

23 03 Rol van Huisartsen in Zeeland Zeeland: 6% minder huisartsen dan gemiddeld in NL, maar ruim 5x zoveel apotheekhoudende huisartsen Huisartsendichtheid [# fte per inwoners, 2017] Apotheekhoudende huisartsen [# apotheekhoudende huisartsen per inwoners, 2017] 5,6-6% 5,9 1,9 >5x 0,3 Zeeland Nederland Zeeland Nederland Binnen 5 jaar stroomt in Zeeland 24% van de huisartsen uit Bron: cbs, Prismant, analyse Gupta Strategists

24 03 Rol van gemeenten in Zeeland 13 gemeenten met beperkte capaciteit en deskundigheid in het Zorgdomein Wethouders niet bezig met de lange termijn oplossing om zorg in Zeeland toegankelijk te houden Weinig vertrouwen tussen gemeenten Conclusie: om de zorg in de keten rondom de patiënt te organiseren dienen gemeenten gezamenlijk met de zorgaanbieders aan oplossingen te werken.

25 03 Samenwerking in Zeeland Commissie Toekomstige Zorg Zeeland 2016: advies om lateralisatie van zorg tussen de ziekenhuizen te laten plaatsvinden is niet gelukt. Reden hiervoor is dat de patiënt hier geen baat bij heeft en zich beperkt laat sturen door de tunnel Gevolg: Adrz zocht samenwerking met Rotterdam en ZorgSaam met België. Op de dossiers waar ZorgSaam niet met België kan samenwerken wordt samenwerking gezocht met Adrz of Bravis.

26 03. Samenwerking in Zeeland: Nieuwe initiatieven Adrz en ZorgSaam werken samen aan toegankelijk houden van zorg in Zeeland Adrz heeft strategietraject opgestart met Gupta voor visie op komende 5 tot 15 jaar. Het strategietraject richt zicht op: netwerkzorg, locatieprofielen, vastgoed, meerjarencontractering, arbeidsmarkt en leiderschap. Zeeuwse coalitie opgericht met 4 bestuurders en vertegenwoordiging CZ voor afstemming over: arbeidsmarktproblematiek, zorgconcepten voor dunbevolkte gebieden (i.s.m. Sociaal Domein) zelfredzaamheid inwoners Zeeland, inzet van ehealth druk op huisartsen en gemeenten in Zeeland om zichzelf beter te organiseren CZ wil naar meerjarencontract (5 jaar) met ziekenhuizen om zorgconcepten verder uit te werken en zorg in de toekomst toegankelijk te houden