1. De uitdagingen waarvoor we staan

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "1. De uitdagingen waarvoor we staan"

Quinten Simons
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor we staan en / in transitie 2. Denken over transities Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent 3. En wat met cultuur? 4. Bestaande transitienetwerken en cultuur Sessie Duurzaamheidstransities, iets voor culturo s? forum 27 mei 2013, Kortrijk DO: goed leven binnen grenzen VS België 1. De uitdagingen waarvoor we staan Cuba Kwaliteitsvol leven binnen de draagkracht van de aarde en sociaal rechtvaardig Peru

Bestaande transitienetwerken en cultuur Sessie Duurzaamheidstransities, iets voor culturo s?

2 Interpretaties van de D.O.-uitdaging Vier strategieën voor duurzaamheid Dematerialisatie en eco-efficiëntie: Factor 4 tot 10, meer doen met minder Herverdeling en compensatie: Herverdeling wint aan belang in begrensde wereld Matigheid en selectieve consumptie: hoge levenskwaliteit met minder materiële consumptie Inbedding en inperking markten: Nieuw evenwicht markten, publieke diensten, collectieve voorziening, zelfvoorziening Uit: Hopwood (2005) Transities zijn onvermijdbaar geworden Wereldwijde maatschappelijke evoluties leiden autonoom tot diepgaande verandering draagkracht ontwikkeling instabiliteit 2. Denken over transities Niet of maar op welke manier en welk beeld Transitiewerk op een snijpunt: doorheen die turbulente ontwikkelingen structuren, instituties en handelen naar meer duurzaamheid oriënteren. Enkele belangrijke kenmerken van deze context: Onzekere kennis Ambivalente doelstellingen Verdeelde macht

Matigheid en selectieve consumptie: hoge levenskwaliteit met minder materiële consumptie Inbedding en inperking markten: Nieuw evenwicht markten, publieke diensten, collectieve voorziening,

3 Opbouw van transitietheorie 1. Hoe krijg je greep op D.O. en D.O.-beleid? 2. Concentreer je op maatschappelijke systemen en tracht die te verduurzamen 3. Hoe? Door diepgaande veranderingen van de regimes van die systemen. M.a.w. de dominante structuren, praktijken, beleid, technologie, manieren van denken moeten radicaal wijzigen. 4. Wanneer veranderen regimes? Er openen zich mogelijkheden als de druk vanuit het landschap sterk is, als de interne contradicties van het regime toenemen, als uitdagende niches aanwezig zijn. Toenemende structurering van activiteiten in lokale praktijken Landschap Sociotechnisch regime Niches Markten, gebruikersvoorkeuren Industrie Beleid Dynamisch multi-level perspectief Wetenschap Landschapsontwikkelingen oefenen druk uit op het regime Technologie Het regime is dynamisch stabiel. Kleine netwerken van actoren steunen innovaties op basis van verwachtingen en visies. Belang van leerprocessen De nieuwe configuratie breekt door, gebruikmakend van windows of opportunity. Tijd Opbouw van transitietheorie 1. Hoe krijg je greep op D.O. en D.O.-beleid? 2. Concentreer je op maatschappelijke systemen en tracht die te verduurzamen 3. Hoe? Door diepgaande veranderingen van de regimes van die systemen. M.a.w. de dominante structuren, praktijken, beleid, technologie, manieren van denken moeten wijzigen. 4. Wanneer veranderen regimes? Er openen zich mogelijkheden als de druk vanuit het landschap sterk is, als de interne contradicties van het regime toenemen, als uitdagende niches aanwezig zijn. 5. Wat zijn de kenmerken van zo n transities? Multi-level, -fase, -actor, - domein. Transities kenmerken zich door grote complexiteit en onzekerheid van ontwikkelingen. 3. En wat met cultuur? Een uitnodiging tot gesprek

Er openen zich mogelijkheden als de druk vanuit het landschap sterk is, als de interne contradicties van het regime toenemen, als uitdagende niches aanwezig zijn.

4 Toenemende structurering van activiteiten in lokale praktijken Landschap Sociotechnisch regime Niches Markten, gebruikersvoorkeuren Industrie Beleid Waar zit cultuur in dit beeld? Wetenschap Technologie Invulling cultuur : Wereldbeelden, waarden Denkpatronen Normaliteit, routines, praktijken uitingen, als reflectie van of reflectie op : regimebevestigend of -doorbrekend? Tijd Over de positie en de rol van cultuur 1. Impact door thematiek, inhoud: waarover? 2. Impact door benadering, vorm: hoe? 3. Impact door bedrijfsvoering De rechttoe rechtaan optie: duurzaamheid in de bedrijfsvoering ( eco-efficiëntie en verder) Energiegebruik, mobiliteit, voeding, aankoopbeleid, watergebruik Ook: personeelsbeleid Belangrijk voor daling van de impact, voorbeeldfunctie voor publiek, leerproces bij personeel Over de positie en de rol van cultuur (2) De uitdagende optie: duurzaamheid en transitie aankaarten via inhoud en vorm Cruciaal in duurzaamheidstransities: nieuwe vormen van normaliteit, nieuwe opvattingen over relatie maatschappij-economie-technologie-natuur, nieuwe beelden over goed leven Wat doen cultuur en cultuuruitingen? Betekenis geven aan de wereld Nadenken over, verduidelijken van, confronteren met de werkelijkheid Verbeelden van andere werkelijkheid, nieuwe verhalen uitproberen Moet cultuur regimedoorbrekend zijn? Kunnen maatschappelijke uitdagingen de cultuursector koud laten? Geen gedachtenpolitie, maar ook niet de illusie van artistieke vrijheid Op zoek naar conclusies We zitten op een moeilijk kruispunt in onze geschiedenis. Een oriëntatie van wereldwijde evoluties naar DO is noodzakelijk. Vanzelf zal dat niet gaan. Een transitie gaat in tegen gevestigde belangen en ingegroeide gewoontes. Het DO-kader opent een discussieruimte om na te denken over fundamentele oriëntaties: levenskwaliteit, ecologische draagkracht, rechtvaardigheid, democratische organisatie Er zijn dus meerdere toekomsten mogelijk. DO is een politiek-maatschappelijk zoekproces, waar individuele en collectieve keuzes verschil kunnen maken. kan regimebevestigend of regimedoorbrekend zijn: Impact door thematiek, inhoud: waarover? Impact door benadering, vorm: hoe? Impact door bedrijfsvoering

Tijd Over de positie en de rol van cultuur 1. Impact door thematiek, inhoud: waarover? 2. Impact door benadering, vorm: hoe? 3.

5 Uitsmijter: er waren meerdere hedens mogelijk Dematerialisatie en eco-efficiëntie: Herverdeling en compensatie: Matigheid en selectieve consumptie: Inbedding markten:

Vergelijkbare documenten

Maken transities de wereld duurzamer?

Maken transities de wereld duurzamer? Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.cdo.ugent.be Benelux conferentie 2014 Leren in Transitie 18 november 2014 Gent 1. Denken over