Ervaringen met Netwerk tegen Armoede

Transcriptie

1 Ervaringen met Netwerk tegen Armoede Afdeling Onderzoek & Statistiek Oktober 2016

2 Inhoudsopgave Samenvatting Inleiding Betrokkenheid Functie van het netwerk Activiteiten / initiatieven Partners / organisaties Tips voor verbetering

3 Samenvatting In september 2014 is in de gemeente s-hertogenbosch het Netwerk tegen Armoede (NtA) gestart. Dit is een samenwerkingsverband van organisaties, verenigingen, stichtingen en betrokken burgers uit de gemeente s-hertogenbosch met als doel dat er in 2018 geen kinderen meer in armoede leven. Het Netwerk tegen Armoede richt zich op het vergroten van het netwerk, het stimuleren van de samenwerking tussen de partners, het coördineren en afstemmen van activiteiten en het creëren van bewustzijn over armoede bij het bedrijfsleven. Nu het netwerk enige tijd bestaat, zijn het Comité en de gemeente benieuwd naar de ervaringen die mensen hebben met het netwerk. De afdeling Onderzoek en Statistiek is gevraagd hiernaar onderzoek te doen. Er is een digitale vragenlijst uitgezet onder mensen die deel uitmaken van het netwerk en die ermee samenwerken. Er zijn 163 personen aangeschreven. In totaal hebben 68 personen de vragenlijst ingevuld. De respons is daarmee 42%. De groep die de vragenlijst heeft ontvangen, is divers. Dit geldt zowel voor de termijn waarmee mensen verbonden zijn met het netwerk als de wijze waarop zij met het netwerk verbonden zijn. Zo zijn er leden die alleen de nieuwsbrief ontvangen om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen. En er zijn leden die intensiever betrokken zijn en bijvoorbeeld deelnemen aan één van de werkgroepen. De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn: Betrokkenen noemen als belangrijkste functies van het netwerk: 1) verbinden, samenwerken en korte lijnen en 2) kennisoverdracht, informatie en activiteiten bijwonen. 3 op de 10 respondenten zouden hun bijdrage aan het netwerk (misschien) willen vergroten. Een deel daarvan ziet daar ook mogelijkheden voor. De belangrijkste reden waarom mensen hun bijdrage niet kunnen vergroten is tijdgebrek.. 1 op de 5 respondenten kan activiteiten/initiatieven benoemen die zonder het netwerk niet zouden zijn gerealiseerd. Driekwart antwoordt weet ik niet. Er is behoefte aan meer contact en betere afstemming, actieve betrokkenheid en zichtbaarheid om te zorgen dat activiteiten/initiatieven van de grond komen. De meeste respondenten zijn positief over de contacten met andere partners binnen het netwerk. Twee derde van de respondenten weet dankzij het netwerk andere partners beter te vinden. De meeste respondenten vinden dat er over het algemeen voldoende wordt gedaan om het aantal partners binnen het netwerk te vergroten. 1 op de 6 vindt dat het bedrijfsleven meer betrokken zou kunnen worden. 3

4 1. Inleiding Aanleiding In september 2014 is in de gemeente s-hertogenbosch het Netwerk tegen Armoede (NtA) gestart. Dit is een samenwerkingsverband van organisaties, verenigingen, stichtingen en betrokken burgers uit de gemeente s-hertogenbosch met als doel dat er in 2018 geen kinderen meer in armoede leven. Het Netwerk tegen Armoede richt zich op het vergroten van het netwerk, het stimuleren van de samenwerking tussen de partners, het coördineren en afstemmen van activiteiten en het creëren van bewustzijn over armoede bij het bedrijfsleven. Doel en aanpak Het Comité van het Netwerk tegen Armoede en de gemeente vinden het belangrijk dat armoede wordt teruggedrongen. En dat initiatieven ontstaan onder professionals, vrijwilligers en bewoners om armoede tijdig te signaleren. Nu het netwerk enige tijd bestaat, zijn het Comité en de gemeente benieuwd naar de ervaringen die mensen hebben met het netwerk. De afdeling Onderzoek en Statistiek is gevraagd hiernaar onderzoek te doen. Voor dit onderzoek is een digitale vragenlijst uitgezet onder mensen die deel uitmaken van het netwerk en die ermee samenwerken. Er zijn 163 personen aangeschreven. De respons is 42%. In totaal hebben 68 personen de vragenlijst ingevuld. Op basis van de resultaten uit het onderzoek bekijken de gemeente en het Comité of er mogelijkheden zijn om het Netwerk tegen Armoede in de toekomst beter te benutten. Doelgroep onderzoek De groep die de vragenlijst heeft ontvangen, is divers. Dit geldt zowel voor de termijn waarmee mensen verbonden zijn met het netwerk als de wijze waarop zij met het netwerk verbonden zijn. Zo zijn er leden die alleen de nieuwsbrief ontvangen om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen. En er zijn leden die intensiever betrokken zijn en bijvoorbeeld deelnemen aan één van de werkgroepen. Leeswijzer Hoofdstuk 2 beschrijft op welke wijze mensen betrokken zijn bij het Netwerk tegen Armoede. Ook gaat dit hoofdstuk over de vraag of betrokkenen hun bijdrage aan het netwerk willen en kunnen vergroten. Hoofdstuk 3 gaat in op de belangrijkste functies van het Netwerk tegen Armoede. In hoofdstuk 4 staan de activiteiten en initiatieven van het netwerk centraal en hoe betrokkenen deze waarderen. Hoofdstuk 5 gaat in op de betrokkenheid van partners en organisaties. Zijn alle relevante partners bij het netwerk betrokken? En hoe wordt de samenwerking met andere netwerkpartners ervaren? Hoofdstuk 6 beschrijft welke tips mensen geven om de samenwerking binnen het netwerk te bevorderen. In de bijlage staan de open antwoorden vermeld. Per vraag wordt met n het aantal personen weergegeven dat de vraag heeft beantwoord. 4

5 2. Betrokkenheid Dit hoofdstuk beschrijft op welke wijze mensen betrokken zijn bij het Netwerk tegen Armoede. Ook gaat dit hoofdstuk in op de vraag of betrokkenen hun bijdrage aan het netwerk willen en kunnen vergroten. Ruim de helft volgt het Netwerk tegen Armoede uit professionele belangstelling In september 2014 is in de gemeente s-hertogenbosch het Netwerk tegen Armoede gestart. Ongeveer een derde van de respondenten is al sinds de start bij het netwerk betrokken. Een kwart is er korter dan 6 maanden mee verbonden. De rest is sinds 6 maanden tot 1,5 jaar geleden betrokken. Figuur 1: Vanaf wanneer bent u bij het Netwerk tegen Armoede betrokken? (n=68) 34% 38% 26% Vanaf de start in september maanden tot 1,5 jaar geleden Korter dan 6 maanden Weet ik niet Aan de respondenten is gevraagd op welke manier zij bij het netwerk betrokken zijn. De meesten volgen het netwerk uit professionele belangstelling. Daarna worden het meest genoemd: het bezoeken van bijeenkomsten die door het netwerk worden georganiseerd, deelnemen aan één of meerdere werkgroepen en gebruiken van de website van het netwerk om informatie op te zoeken. Een derde gebruikt het netwerk om contacten te leggen met andere partners en/of om kennis en ervaring te delen. Figuur 2: Op welke manier bent u bij het Netwerk tegen Armoede betrokken? (meer antwoorden mogelijk) (n=65) Ik volg het netwerk uit professionele belangstelling 53% Ik bezoek bijeenkomsten die door het netwerk worden georganiseerd 37% Ik ben deelnemer van één of meerdere werkgroepen Ik gebruik de website van het netwerk om informatie op te zoeken Ik leg via het netwerk contact met andere netwerkpartners om gezamenlijk een initiatief op te pakken Ik leg via het netwerk contact met andere netwerkpartners voor vragen die ik heb Ik gebruik het netwerk om mijn kennis en ervaring te delen met andere partners Ik volg het netwerk uit privé belangstelling 26% 25% 19% 18% 10% 6% Anders 10% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 5

6 Circa 3 op de 10 personen zouden (misschien) hun bijdrage aan het netwerk willen vergroten 17% van de respondenten zou zijn/haar bijdrage aan het Netwerk tegen Armoede zeker willen vergroten. Zij willen een bijdrage leveren door: Intensievere samenwerking en afstemming (n=4); Deelname aan bijeenkomsten (n=4); Voorlichting geven/netwerk promoten (n=2); Inzet op wijkniveau (n=2). Verder blijkt dat 14% misschien zijn/haar bijdrage aan het netwerk zou willen vergroten. De bijdrage zou vooral bestaan uit: Klankborden/Informatie en kennis delen (n=3); Samenwerking en verbinding bevorderen (n=2); Concrete projecten steunen (n=1); Meedenken (n=1); Zichzelf actiever opstellen (n=1). 39% wil de eigen bijdrage aan het netwerk niet vergroten. Ook is er een vrij grote groep van 30% die het antwoord niet weet. 1 op de 10 respondenten willen en kunnen hun bijdrage vergroten Aan de personen die hun bijdrage aan het Netwerk tegen Armoede (misschien) zouden willen vergroten, is gevraagd of zij hun bijdrage ook daadwerkelijk kunnen vergroten. Van deze groep antwoordt 36% Ja, ik kan mijn bijdrage aan het netwerk vergroten. Iets meer dan de helft is misschien in staat om zijn/haar bijdrage te vergroten. Slechts 3% geeft aan Nee, dit kan ik niet. 8% weet het antwoord niet. Tijdgebrek belangrijkste reden waarom mensen hun bijdrage niet kunnen vergroten Er is gevraagd naar de belangrijkste reden waarom personen hun bijdrage niet kunnen vergroten of waarom zij hierover twijfelen. De meest genoemde antwoorden zijn: Te weinig tijd (n=10); Geen zicht op de behoefte en werkzaamheden (n=3). Behoort niet tot core business /werk stelt andere prioriteiten (n=2); Vanwege werkdruk (n=2). 6

7 3. Functie van het netwerk Dit hoofdstuk gaat in op de belangrijkste functies van het Netwerk tegen Armoede. Het netwerk richt zich op verschillende activiteiten en doelen. Aan de respondenten is een open vraag gesteld over wat voor hen de belangrijkste functie van het netwerk is. De antwoorden zijn ingedeeld in de onderstaande categorieën, met daarachter enkele uitspraken ter illustratie. Verbinden, samenwerken en korte lijnen (n=24). Verbinden, efficiënter werken door samenwerken, ideeën opdoen, Korte lijnen met hulpverleners én de wetenschap wie er achter een hulplijn zit, zodat sneller geschakeld kan worden en Nauwere samenwerking tussen de diverse organisaties en beter en effectievere samenwerking met het lokale bedrijfsleven. Kennisoverdracht, informatie en activiteiten bijwonen (n=24). Informatief en netwerk vindplaats, Overzicht van activiteiten en initiatieven, mobiliseren op witte vlekken, Vraagbaak in de verbinding met andere initiatieven op het gebied van armoede en schuldenpreventie en Samenwerken, kennisoverdracht. Aandacht vragen voor armoede/bekendheid vergroten (n=9). Voorlichting, Bewustwording vergroten van armoede en het effect hiervan en Armoede en hoe ermee om te gaan of te voorkomen bespreekbaar maken, herkenbaar maken. Passende hulp en oplossingen (n=6). Een collectief uit de (zorg) keten die samenwerkt om (stille) armoede zichtbaar te maken en om hiervoor met passende oplossingen/maatwerk te leveren en Daadwerkelijke aanpak van problemen die om oplossingen vragen. (Vroeg)signalering (n=5). Terugdringen armoede door preventief in te zetten en vroegtijdig te signaleren Toegankelijkheid verbeteren (n=2). De toegankelijkheid van voorzieningen én regelingen voor mensen die in armoede leven in de stad Den Bosch vergroten, zowel actief als passief, dus door meer bekendheid te geven over de mogelijkheden, maar ook door mensen in armoede direct te benaderen en te informeren. Figuur 3: Wat is voor u de belangrijkste functie van het netwerk? (open vraag) (n=54). Hoe groter het woord of de zin des te vaker genoemd 7

8 4. Activiteiten / initiatieven In dit hoofdstuk staan de activiteiten en initiatieven van het netwerk centraal en hoe betrokkenen deze waarderen. Meest tevreden over activiteiten gericht op het vergroten van het aantal netwerkpartners Het Netwerk tegen Armoede richt zich op het vergroten van het netwerk, het stimuleren van de samenwerking en afstemming tussen de partners, het signaleren en bespreekbaar maken van armoede en het betrekken van het bedrijfsleven en ervaringsdeskundigen. Aan de respondenten is de vraag voorgelegd of binnen het netwerk voldoende activiteiten plaatsvinden die zich richten op deze doelen. Het meest tevreden zijn betrokkenen over activiteiten gericht op het vergroten van het aantal netwerkpartners. 6 op de 10 personen vinden dat er op dat vlak (ruim) voldoende activiteiten plaatsvinden. Het minst tevreden is men over het betrekken van het bedrijfsleven. 16% vindt dat dit onvoldoende gebeurt. Bijna de helft antwoordt hier weet het niet/geen mening. Figuur 4: Vindt u dat binnen het netwerk de volgende activiteiten voldoende plaatsvinden? (n=55) Activiteiten gericht op: Het vergroten van het aantal partners binnen het netwerk 60% 15% 25% Afstemming en samenwerking tussen de netwerkpartners 45% 27% 4% 24% Het signaleren en bespreekbaar maken van armoede 40% 24% 7% 29% Het betrekken van het bedrijfsleven bij het netwerk 18% 16% 16% 49% (Ruim) voldoende Matig Onvoldoende Weet niet/geen mening Hierna is gevraagd of er activiteiten/initiatieven zijn die zonder het bestaan van het netwerk niet zouden zijn gerealiseerd. Drie kwart van de betrokkenen weet het antwoord niet. 2 op de 10 personen geven aan dat zulke activiteiten/initiatieven wel zijn ontstaan. De volgende activiteiten/initiatieven worden vooral genoemd: Samenwerken en afstemming (n=4). Afstemming onderling en de behoefte/signalen van bewoners terugkoppelen met helicopterview en niet van uit elke regeling apart, Partijen weten nu beter van elkaar wat ze doen en De samenwerking op dit specifieke thema. Website (n=2); Netwerkbijeenkomsten (n=2). Figuur 5: Zijn er activiteiten / initiatieven die zonder het bestaan van het netwerk niet zouden zijn gerealiseerd? (n=55) 20% 5% 75% Ja Nee Weet ik niet 8

9 Aan de betrokkenen is ook de vraag voorgelegd welke activiteiten er binnen het netwerk nog ontwikkeld moeten worden. Zij noemen vooral activiteiten gericht op: Zichtbaarheid en toegankelijkheid (n=6). Meer zichtbaarheid, ontwikkeling van een minimapas, Zich veel meer laten zien maar ook zich veel meer laten gelden, Regelingen meer toegankelijker en simpeler maken voor de bewoner en Misschien meer pr naar mensen die het betreft? doelgroep armoede/kids. Meedenken, uitwisselen en dialoog voeren (n=5). Sparsessies met partners, inbreng van thema's, Ontmoetingsbijeenkomsten vragers en aanbieders van hulp en ondersteuning in geval van armoede en sociale uitsluiting en Het meer laten meedenken van de mensen waar het daadwerkelijk over gaat. Vanuit de wijk/kleinere netwerken (n=5). Stimuleren (informele) netwerken in wijken, omdat "dichtbij" waarschijnlijk het meest effect sorteert, Kennis maken met de aangeslotenen op een kleinere basis vanuit specifieke doelgroepen en Meer vernieuwde activiteiten vanuit de wijk zelf als aanvulling op bestaand aanbod. Dus meer burgerparticipatie. Bedrijfsleven betrekken (n=4). Sterke binding met bedrijfsleven en Bedrijfsleven interesseren voor armoede en hen bewegen hierin te investeren, bijvoorbeeld door overtollige goederen beschikbaar te stellen. Signaleren en bespreken van armoede (n=4). Vooral op signalering en bespreekbaar maken armoede hebben we denk ik nog een wereld te winnen. Actief benaderen en optreden (n=4). Zou samen met de gemeente veel actiever moeten zijn op alle vlakken. Bijeenkomsten, infomeren, verbinden, enz. Vind het vaak lastig om te zien hoe weinig synergie er is en dat de gemeente niet veel meer helpt bij de vormgeving van NtA en Actief benaderen van mensen die in armoede leven om hen op (nog onbekende) mogelijkheden te wijzen. Website (n=3). Website op thema; dus als mensen in armoede leven en zij hebben een bril / zorg / spullen voor huishouden enz. nodig, welke financiële middelen zijn er dan en Betere website. Web-oplossing voor informatie over ondersteuners (sociale kaart) met contactgegevens, regelingen etc.. Vijftien personen geven aan dat zij geen ideeën hebben voor ontwikkeling van nieuwe activiteiten of geen aanvullingen hebben op de bestaande activiteiten. 9

10 5. Partners / organisaties Dit hoofdstuk gaat in op de betrokkenheid van partners en organisaties. Zijn alle relevante partners bij het netwerk betrokken? En hoe ervaart men de samenwerking met andere netwerkpartners? Merendeel weet niet of alle relevante partners/organisaties betrokken zijn Ongeveer 7 op de 10 respondenten weten niet of alle relevante partners/organisaties bij het Netwerk tegen Armoede betrokken zijn. 15% is van mening dat alle belangrijke partners verbonden zijn. Maar ook 15% mist nog partners/organisaties binnen het netwerk, zoals grote werkgevers / bedrijven. Figuur 7: Zijn er volgens u relevante partners/organisaties die nog niet betrokken zijn bij het netwerk? (n=55) 15% 15% 71% Ja Nee Weet ik niet Twee derde weet door het netwerk andere partners/organisaties beter te vinden Over de samenwerking met andere netwerkwerkpartners zijn drie stellingen voorgelegd. Betrokkenen zijn het vooral eens met de stelling Door het Netwerk tegen Armoede weet ik andere partners/organisaties beter te vinden. Hiermee is twee derde van de mensen het (helemaal) eens. 45% geeft aan dat zij door het Netwerk andere partners/organisaties hebben leren kennen, die zij daarvoor nog niet kenden. Een derde is het (helemaal) eens met de stelling Er zijn voldoende contactmomenten binnen het Netwerk om activiteiten en initiatieven te kunnen realiseren met elkaar. Het valt op dat een vrij grote groep het antwoord op deze stelling niet weet of hier geen mening over heeft. Figuur 8: In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? (n=55) Door het Netwerk weet ik andere partners/organisaties die zich bezig houden met armoede beter te vinden 65% 11% 15% 9% Door het Netwerk heb ik partners/organisaties leren kennen die ik daarvoor nog niet kende 45% 27% 16% 11% Er zijn voldoende contactmomenten binnen het Netwerk om activiteiten en initiatieven te kunnen realiseren met elkaar 31% 24% 16% 29% (Helemaal) mee eens Niet eens, niet oneens (Helemaal) mee oneens Weet niet/geen mening 10

11 6. Tips voor verbetering Het laatste hoofdstuk beschrijft welke tips betrokkenen geven om de samenwerking binnen het Netwerk tegen Armoede te bevorderen. Zij noemen vooral tips gericht op: Meer contact en betere afstemming (n=5). Vaker bij elkaar komen, binnen organisaties, veel meer armoede op de agenda zetten en laagdrempeliger worden, Betere afstemming en versnippering voorkomen en De bevindingen en ideeën die in de andere werkgroepen besproken worden met elkaar delen. Zichtbaarheid vergroten (n=3). Meer zichtbaarheid en appèl op buitenwereld en Personen ontmoeten in kleiner verband, zodat ook gezichten zichtbaar worden. Actievere/bredere betrokkenheid (n=2). De basisorganisatie enigszins versterken mogelijk, niet alleen leunen op vrijwillige inzet van leden projectgroep. Ambtelijke ondersteuning vanuit gemeente vergroten en Meer actieve betrokkenheid binnen het netwerk zelf. Nu teveel afhankelijk van coördinator terwijl initiatief uit netwerk moet komen. Vernieuwde ideeën ontbreken. Daadkrachtiger (n=2). Zorg dat het netwerk meer slagkracht krijgt. Nu te veel op de schouders van een paar personen. Zorg als gemeente dat je dit concept goed in de markt zet en je hoeft de komende jaren veel minder energie en geld te stoppen in hulpbehoevenden en Minder vergaderen en daadkrachtiger optreden voor alle professionals. Wijkgericht (n=2). Zijn veel bekende gezichten binnen het netwerk. Hoe zit het met de lokale vrijwilliger in de wijk? en De wijktour was een succes. Meer van dit soort wijktouren organiseren en er een vervolg aan geven. Ambassadeurs (n=2). 1 centraal persoon in de wijk die van alles af weet en mee kan denken. Gedreven krachten die ambassadeur willen zijn voor en Facilitering van het Netwerk in vorm van kartrekker/initiatiefnemer/wegbereider. Website verbeteren (n=2). De website is erg traag en De website is onduidelijk en het zijn mij teveel eilandjes die van bovenaf over armoede praten maar er praktisch gezien te weinig aan doen. Twaalf personen noemen dat zij geen aanvullingen, ideeën of tips hebben. 11