Individual Placement & Support (IPS) Zó werkt het

Transcriptie

1 Individual Placement & Support (IPS) Zó werkt het Jaap van Weeghel Startsymposium AWAG Psychische gezondheid, werk en duurzame inzetbaarheid Tilburg, 17 april 2015

2 Inhoud Betekenis van werk Wat is IPS? Effectiviteitsonderzoeken Werkt IPS ook in NL? IPS bij jongeren: werken én studeren Stand van zaken in NL Conclusies 2

3 Mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA) Wanneer sprake is van: Psychiatrische stoornis met ernstige beperkingen in sociaal en maatschappelijk functioneren Beperking oorzaak en gevolg is van psychiatrische stoornis Niet van voorbijgaande aard (tenminste enkele jaren) Waarbij gecoördineerde zorg van professionele hulpverleners in zorgnetwerken geïndiceerd is om behandelplan te realiseren Populatieprevalentie: , waarvan 75% in GGz zorg (totaal volwassenen (1,6%)) Ph. Delespaul en de consensusgroep EPA (Tijdschrift voor Psychiatrie 55: 2013, )

4 Maatschappelijk herstel volgens mensen met (psychische) beperkingen Geaccepteerd en erkend als individuen die meer zijn dan hun beperkingen Persoonlijke relaties met familie, vrienden en kennissen Actief in vrijetijdsbesteding en andere sociale activiteiten Fatsoenlijke huisvesting Werk/onderwijs Voldoende formele (professionele) en informele ondersteuning (Hall, 2009)

5 Betekenis van werk Algemeen: Inkomen Tijdstructurering Sociale contacten, verbreding sociale horizon Identiteit en status Dwingt tot activiteit, gezondheid Specifiek: Andere rol dan die van patient Werken helpt tegen depressie Werken is hét bewijs van psychisch en maatschappelijk herstel Werken als overlevingsstrategie (coping) Publiek stigma wordt veel minder

6 Mensen met EPA Ambivalent over werken Confrontatie met eerder falen Bedreiging zelfbeeld Angst voor gezondheidsverlies Angst voor negatieve reacties van anderen (stigma) Angst voor verlies van uitkering

7 Addressing Clinician Ambivalence about Clients Returning to Work ENDEAVOR Trial of IPS+ Motivational Interviewing (MI) for staff (Craig et al 2014) Motivation and self-efficacy, (along with employment history), are robust indicators of work outcomes (Rinaldi et al, 2008). Can we increase staff motivation to support clients in job seeking through adding in MI? Using MI to resolve ambivalence, motivational conflicts and tackle obstacles to achieving work related goals. Employment outcomes are enhanced by addressing clinicians ambivalence about their patients returning to work.

8 Mensen met EPA Positie op de arbeidsmarkt Kloof tussen wens en werkelijkheid: Arbeidswensen: 60% - 70% wil ooit (weer) werken Arbeidsdeelname: plm. 16% Belemmeringen: binnen de persoon (gebrek aan gezondheid, veerkracht, ervaring, vertrouwen, vaardigheden) buiten de persoon (werkgelegenheid, rendement, stigma, kwaliteit beschikbare arbeid, GGz niet erg arbeidsminded, gebrekkig reïntegratiebeleid)

9 Individuele Plaatsing & Steun (IPS) Hoofdkenmerken (Becker & Drake, 2013) Betaald werk is het centrale doel Voorkeuren van de cliënt centraal Doorlopende, systematische inschatting van arbeidsmogelijkheden Individuele begeleiding bij uitkeringskwesties ( benefit counseling ) Snel zoeken naar echte baan ( place-then-train ) Ondersteuning op lange termijn (ook van werkgever) Integratie met GGZ-hulp (trajectbegeleider lid van ambulant, multidisciplinair team) Job development Staat op veel punten haaks op conventionele arbeidre-integratie IPS-ondersteuning kan gericht zijn op: cliënt, werkgever, steunsysteem cliënt, sociale en fysieke kenmerken werkplek

10 Arbeidsbegeleiding integreren in behandeling Voordelen: Cliënten, vooral degenen met ernstiger beperkingen, worden gemakkelijker bereikt Arbeidsbegeleiding en andere bemoeienissen met cliënt beter op elkaar afgestemd Andere teamleden eerder overtuigd van voordelen werk voor cliënt Kennis behandelaars toegevoegde waarde voor trajectbegeleiding (Becker & Drake, 2003) Presentatie IPS

11 Overall Findings for 22 RCTs (Gary Bond, 2015) First in US, later also in Canada, Australia, New Zealand, Hongkong, Japan, European countries (Kinoshita e.a., 2013; Marshall e.a., 2014) All 22 studies showed a significant advantage for IPS Mean competitive employment rates for the 22 studies: 56% for IPS 23% for controls Growing evidence that employment improves (mental) health and well-being (Bond & Drake, 2012) IPS also effective in the long run (8-12 years follow up) (Salyers e.a. 2004; Becker e.a. 2007)

12 Competitive Employment Rates in 22 Randomized Controlled Trials of IPS

13 SCION A Study on Cost-effectiveness of IPS regarding Open employment in the Netherlands Effectiveness of Individual Placement and Support for people with severe mental illness in the Netherlands: a 30 months follow-up Randomized Controlled Trial Harry Michon, Jooske van Busschbach, Dennis Stant, Maaike van Vugt, Jaap van Weeghel, Hans Kroon Psychiatric Rehabilitation Journal, Spring 2014

14 Follow-up 30 months main outcome (competitive work)

15 IPS model fidelity Moderate fidelity

16 IPS aanbevolen in richtlijnen:

17 BAKES -instrument (Behaviors, Attitude and Knowledge of Employment Specialists) Onderzoek bij 153 trajectbegeleiders (in NL en Canada) 12 subschalen (bv. Omgaan met stigma, of Aanpassen werkplek) Beste voorspellers voor succesvolle plaatsingen van IPS-deelnemers: 1. Relaties met werkgevers en leidinggevenden 2. Steun verlenen en een cliëntgerichte benadering Nederlandse trajectbegeleiders scoren systematisch lager op BAKES M. Corbière, E. Brouwers, N. Lanctôt, J. van Weeghel.Employment specialist competencies needed to help people with a severe mental illness enrolled in supported employment programs. Journal of Occupational Rehabilitatio n10/2013; DOI: /s

18 IPS als kerstboom (toegevoegde interventies) IPS plus moderne psychofarmaca IPS plus motiverende gespreksvoering IPS plus cognitieve gedragstherapie IPS plus cognitieve vaardigheidstraining IPS plus Work Place Fundamentals ( Omgaan met werk ) IPS plus zelfmanagement symptomen IPS plus begeleid leren IPS plus sociale steun IPS plus beslissingshulp Disclosure IPS en WRAP (NL)

19 IPS bij jonge mensen met psychose Potentiële winst in termen van arbeidsloopbaan, symptomen en sociale inbedding is groot (Killackey, 2007) Aanpassingen IPS-model: Geen expliciete aandacht voor ontwikkelingsfasen Uitsluitend arbeidsgerelateerde uitkomsten Vanuit ontwikkelings- en persoonlijk perspectief is direct aan het werk is niet voor iedere cliënt passend Opleiding tweede valide uitkomstmaat IPS-programma s (Killackey e.a., 2008; Nuechterlein e.a., 2008) Aandacht carrièreplanning en vocational recovery essentieel Betrokkenheid van familie (ouders) onmisbaar

20 Systematic Review of 28 Studies Employment and educational outcomes in early intervention programmes for early psychosis: a systematic review G. R. Bond, R. E. Drake and A. Luciano Epidemiology and Psychiatric Sciences / First View Article / November 2014, pp 1-12 Incorporating supported employment services into EI programmes increases employment rates but does not improve educational outcomes

21 Doorbraakproject IPS bij eerste psychose 8 à 10 VIP-of FACT-teams gericht op vroege psychose Shared Decision Making IPS, gericht op werk en studie Beslissingshulp CORAL over openheid Cognitieve interventie

22

23 Geanticipeerde en ervaren discriminatie Werk zoeken en behouden bij psychotische stoornissen Procenten 10 0 E E & A A Geen

24 Jezelf bekend maken ( disclosure ) Vijf strategieën: 1. Sociale vermijding 2. Geheim houden 3. Selectief onthullen 4. Onthullen zonder onderscheid 5. Bewust je ervaringen uitdragen (Corrigan, 2008) Iedere strategie heeft eigen voor- en nadelen COnceal or ReveAL (CORAL) (Henderson, 2012

25 CORAL (Conceal Or ReveAL) Beslissingshulp in ontwikkeling (Henderson et al., 2013) Openheid op het werk over psychische aandoening Helpt bij ontwikkelen van stigma resilience Zes thema s: 1. voor- en nadelen van openheid 2. Persoonlijke behoefte aan openheid 3. Persoonlijke waarden hieromtrent 4. Wanneer ga je openheid geven 5. Tegen wie 6. Op welke manier ga je het vertellen

26 Aanbeveling MDR Werk en EPA: WRAP en IPS ondersteuning bij zelfmanagementstrategieën (versterken positief zelfbeeld, accepteren beperkingen, grenzen stellen, pauzes nemen, anderen inschakelen en gezond leven) door professionals, waaronder ervaringsdeskundigen WRAP: Bewezen effectieve herstel- en zelfmanagementcursus (Cook e.a., 2012) helpt bij maken persoonlijk werkboek waarin iemand beschrijft wat helpt om zich gezond te voelen en actief te herstellen WRAP wordt geleid door goed getrainde ervaringsdeskundigen Effectstudie IPS & WRAP: Samenwerking Trimbos-instituut en KC Phrenos; projectteam: Harry Michon, Manja van Wezep, Dienke Boertien, Nicole van Erp en Marianne van Bakel Meerwaarde van zelfmanagement- en hersteltraining WRAP op effectiviteit IPS (baanbehoud, arbeidsfunctioneren)? Hoe kan arbeidsbegeleiding hierbij aansluiten om herstel te ondersteunen? IPS plus WRAP (EC): 13 deelnemers; versus IPS as usual (CC): 19 deelnemers

27 Resultaten Meeste deelnemers bleven aan het werk (90%, 22 uur p/w gemidd.), zowel in EC als in CC Na 6 mnd: IPS+WRAP meer vooruit gang op psychisch functioneren in werk IPS+WRAP meer vooruitgang op ervaren zelfmanagement Na 12 mnd: IPS+WRAP: arbeidstevredenheid meer gestegen IPS+WRAP: ervaren match verbeterd (bijna-significant) Terugblik WRAP-deelnemers: Hoogste beoordeling na 6 mnd Door WRAP weet ik beter wat me goed doet en Door WRAP weet ik hoe om te gaan met terugval en Door WRAP heb ik mezelf beter leren kennen (ook na 12 mnd) Kwalitatief onderzoek wijst in dezelfde richting

28 Conclusies IPS Van alle arbeidsintegratiemodellen heeft IPS veruit de beste papieren: Bewezen effectief, voor steeds meer groepen GGz-cliënten Aanwijzingen kosten-effectiviteit (Hoffman e.a., 2014; Knapp e.a., 2014), Duurzame inzetbaarheid: gezond aan het werk Welomschreven, gestandaardiseerd (modelgetrouwheidsmaat) Hoe modelgetrouwer, des te beter de resultaten Dynamisch model: steeds nieuwe elementen toegevoegd (studie, cognitieve remediatie, beslissingshulp disclosure, zelfmanagement/wrap) Duidelijke aanwijzingen voor de implementatie, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaringen

29 Wat is er nodig..om meer mensen met ernstige psychiatrische problematiek in Nederland duurzaam aan een betaalde baan te helpen? 1. Positieve beelden en verwachtingen (geloof in arbeidsmogelijkheden) 2. Effectieve ondersteuning (arbeid en psyche) 3. Adequate financiering IPS-trajecten 4. Regionale, intersectorale samenwerking (GGz, gemeenten, UWV) 5. Landelijke monitoring van uitkomsten en vorderingen Ondergebracht in een landelijk plan van aanpak voor de komende jaren.

30 Is werk wel goed voor de psychische gezondheid? If you think work is bad for people with mental illness, try poverty, unemployment, and social isolation (Marone & Golowka, 2000)