Rotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.

Transcriptie

1 Rotator Cuff Scheur

2 Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en hun pezen. Deze vormen samen een cuff over de kop van de schouder. De 4 spieren - supraspinatus, infraspinatus, subscapularis, and teres minor komen van het schouderblad en vormen samen één enkele peesunit. Deze komt uit en zit vast aan de schouder aan de buitenkant van de schouderkop. De rotator cuff helpt bij het optillen en draaien van de arm en stabiliseert de schouderkop in het gewricht. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan. Risicofactoren / Preventie Een rotator cuff scheur komt het meeste voor bij patiënten boven de 40 jaar. Het kan bij jongere patiënten optreden na een acuut trauma of regelmatig bovenhands werk of sportactiviteiten. Veel voorkomende voorbeelden zijn: Werkzaamheden met bovenhandse activiteiten zoals schilders, magazijnwerk of de bouw. Atleten zoals zwemmers, pitchers en tennissers. Een cuff scheur kan ook ontstaan na een ander ongeval met de schouder, zoals een breuk of ontwrichting. Symptomen Symptomen van een rotator cuff scheur kunnen zich acuut ontwikkelen of een meer geleidelijk ontstaan hebben. Acute pijn ontstaat meestal na een trauma zoals een tillende beweging op een val op de aangedane arm. Vaker is het begin geleidelijk en kan het veroorzaakt worden door herhaalde bovenhandse activiteiten of door slijtage en degeneratieve afwijkingen van de pees. De pijn is vaak aan de voorzijde van de schouder gelokaliseerd en straalt vaak uit langs de zijkant van de arm. In het begin kan de pijn alleen licht zijn en optreden bij bovenhandse activiteiten zoals optillen van de arm. Het kan verlicht worden met eenvoudige pijnstillers zoals ibuprofen. In de loop van de tijd kan de pijn toenemen en ook aanwezig zijn bij lichte activiteiten of in rust. Er kan pijn zijn bij liggen op de

3 aangedane zijde en/of er kan sprake zijn van nachtelijke pijn. Andere klachten kunnen zijn stijfheid en verlies van beweeglijkheid. Het kan moeilijk zijn om het haar te kammen en/of het is moeilijk om de arm op de rug te plaatsen bijv. om een knoopje dicht te doen. Wanneer de scheur ontstaat door een ongeval, kan er een plotseling acute pijn ontstaan, een knappende sensatie of een acute zwakte van de arm bestaan. Diagnose De diagnose van een rotator cuff scheuren is gebaseerd op de symptomen, het klinisch onderzoek, röntgenfoto s, en verder technisch onderzoek zoals contrastfoto s en evt. een scan (CT, MRI). De arts onderzoekt de schouder op pijn en evt. afwijkende vorm, hij test de beweeglijkheid in verschillende richtingen en test de kracht in de arm. Ook onderzoekt hij andere mogelijke problemen met de schouder zoals instabiliteit en problemen met het aangrenzende gewricht van sleutelbeen naar schouderblad (acromioclaviculair gewricht). De arts kan ook uw nek onderzoeken om er zeker van te zijn dat de pijn niet veroorzaakt wordt door een ingeklemde zenuw in de nek en om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten zoals arthrose of rheumatoïde arthritis. Enkele tekenen van een rotator cuff scheur zijn: - Dunner worden van de spieren rond de schouder - Pijn bij het optillen van de arm - Pijn bij het laten zakken van de arm - Zwakte bij het tillen of draaien van de arm - Krakende sensaties bij het bewegen van de schouder in bepaalde posities Normale röntgenfoto s van een schouder met een rotator cuff scheur zijn vaak normaal of er zijn subtiele verschillen zichtbaar. Daarom kan er verder meer specifiek onderzoek aangevraagd worden. Hierdoor kunnen de weke delen zoals de rotator cuff beter in beeld gebracht worden. Een MRI kan soms onderscheid maken tussen een volledige (full thickness) scheur van de pees en een onvolledige scheur. Het kan ook laten zien of de scheur in de pees zelf is gelegen of dat de pees is losgeraakt van het bot. In sommige gevallen kan een arthrogram, waarbij contrast en lucht in het gewricht wordt gespoten, behulpzaam zijn.

4 Behandelingsmogelijkheden Als de diagnose van een rotator cuff scheur gesteld is zal Uw orthopaedisch chirurg U de meest effectieve behandeling voorstellen en met U bespreken. In veel gevallen kan een niet chirurgische behandeling de pijn verlichten en de functie verbeteren. Behandelingsmogelijkheden zijn: - Rust en beperking bovenhandse activiteiten - Het gebruik van een sling / mitella - Medicijnen (NSAID zoals Naproxen, diclofenac, ibuprofen etc.) - Injectie met cortico-steroïden - Krachtoefeningen en fysiotherapie Het kan vele weken of maanden duren alvorens de kracht en beweging van uw schouder hersteld zijn. Chirurgische behandelings mogelijkheden Uw orthopaedisch chirurg kan operatieve behandeling aanbevelen als niet operatieve behandeling uw symptomen niet verlicht. Operatieve behandeling kan ook overwogen worden als de scheur acuut en pijnlijk is, als het de dominante arm betreft, bij een actieve persoon of als er voor (bovenhands) werk of sport maximale kracht en controle vereist is. Het type operatie hangt af van de grootte, vorm en locatie van de scheur. Een partiële scheur hoeft soms alleen een beetje bijgewerkt en glad gemaakt te worden ( debridement ). Een complete scheur in de pees wordt gerepareerd door de twee uiteinden van de pees aan elkaar te hechten. Als de pees is losgescheurd van het bot kan het weer direct aan het bot bevestigd worden. Veel van deze chirurgische ingrepen kunnen in dagbehandeling plaatsvinden. Tijdens de operatie als onderdeel van deze ingreep wordt vaak tevens een zgn. acromionplastiek verricht. Hierbij wordt een klein stukje bot van de voorzijde van het schouderblad afgehaald. Vaak veroorzaakt dit stukje bot een inklemming (impingement) van de rotator cuff, wat kan leiden tot een scheur. Andere aandoeningen, zoals arthritis van het AC-gewricht of een scheur van de bicepspees, kunnen ook speciale aandacht vereisen. In het algemeen zijn er drie benaderingen mogelijk voor chirurgisch herstel. Deze omvatten: - Arthroscopisch herstel Een optische scoop en kleine instrumenten worden door kleine steekwonden ingebracht ipv door een grotere incisie. Onder visuele controle via een videomonitor kan de ingreep dan worden uitgevoerd. - Mini-Open herstel Nieuwe technieken en instrumenten stellen chirurgen in staat om een volledig herstel van de rotator cuff te verrichten via een kleine incisie van in het algemeen 4 tot 6 cm. - Open Chirurgisch herstel Een traditionele open chirurgische incisie is vaak vereist bij grote of complexe scheuren of als er bijkomende ingrepen dienen te worden verricht (bijv. peestransfer). In sommige ernstige gevallen, waarbij zich arthrose heeft ontwikkeld, kan een schouderprothese een optie zijn.

5 Uw chirurg zal met U bespreken welke techniek voor u in uw geval het beste is. Revalidatie Na de operatie wordt de arm in een speciale draagdoek geïmmobiliseerd om de pees de kans te geven om te genezen. De duur van de immobilisatie hangt af van de ernst van de scheur, maar bedraagt meestal 6 weken. U krijgt een specifiek oefenprogramma via de fysiotherapeut om de functie en de kracht van de schouder te herstellen. Dit begint met passieve bewegingen, waarna, na verloop van tijd, gestart wordt met actieve bewegingen en krachtoefeningen. Het volledige herstel kan verschillende maanden duren. Een goede actieve betrokkenheid bij de revalidatie is essentieel om een goed resultaat van de chirurgische behandeling te bereiken. Uw arts zal u adviseren over het hervatten van activiteiten tav werk en sport. Sportactiviteiten mogen pas na 6 maanden of langer hervat worden. Research aan de Horizon/Wat is nieuw? Verdere ontwikkelingen in de behandeling van rotator cuff aandoeningen omvatten nieuwe arthroscopische technieken en mini-open chirurgische procedures. Dit maakt kleinere minder pijnlijke incisies mogelijk. Het materiaal waarmee de scheur wordt gehecht ontwikkelt zich ook voortdurend. Ook biomaterialen waarmee scheuren hersteld worden zijn in ontwikkeling.