ORGANISATIE EN FINANCIERING VAN SPOEDDIENSTEN IN BELGIË:

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "ORGANISATIE EN FINANCIERING VAN SPOEDDIENSTEN IN BELGIË:"

Pieter-Jan van der Heijden
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 ORGANISATIE EN FINANCIERING VAN SPOEDDIENSTEN IN BELGIË: Aanbevelingen van het KCE-rapport KOEN VAN DEN HEEDE, CÉCILE DUBOIS, STEPHAN DEVRIESE, NATALIE BAIER, OLIVIER CAMALY, EVELINE DEPUIJDT, ALEXANDER GEISSLER, ANNELIES GHESQUIERE, SARAH MISPLON, WILM QUENTIN, CHRISTOPHE VAN LOON, CARINE VAN DE VOORDE Zorgbeleid 13/05/2016 Koen Van den Heede

2 Doelstelling en aanpak De sterktes, beperkingen en toekomstige uitdagingen van de organisatie en financiering van spoeddiensten nagaan; Strategieën aanbevelen voor een meer efficiënt gebruik van middelen, met behoud van toegankelijkheid en zorgkwaliteit. Verschillende methoden: Kwalitatieve studie: interview sleutelinformanten Analyse administratieve databanken en Belgische studies Literatuurstudie + internationale vergelijking 2

3 3

4 Hervormingsvoorstellen Hervormingsvoorstel 1: Verminderen van het aantal spoeddiensten met behoud van toegankelijkheid en kwaliteit Hervormingsvoorstel 2: 24/7 huisartspermanentie en spoed op dezelfde locatie met één toegangspoort en gemeenschappelijke triage Hervormingsvoorstel 3: Vaste financiering voor de beschikbaarheidsfunctie van de spoed en huisartspermanentie (grootste deel) Variabele component op basis van het aantal contacten Hervormingsvoorstel 4: Een betere afstemming van het remgeld voor eerstelijnszorg buiten de kantooruren en voor de spoeddienst 4

5 Aantal en spreiding spoeddiensten 102 acute ZH waarvan 101 met een gespecialiseerde spoeddienst 198 ZH-sites waarvan 139 met spoeddienst 131 gespecialiseerde spoeddienst 8 eerste opvang van spoedgevallen September

6 Uitzonderlijk in een internationale context Aandeel acute ZH met een spoeddienst Hoge geografische dichtheid van spoeddiensten Landen Acute ziekenhuissites Acute ziekenhuissites / inwoners Aantal ziekenhuissites met een spoed (% ziekenhuissites) Denemarken 49 0,87 22 (44,9%) 0,39 Engeland 419 0, (43,0%) 0,33 Frankrijk , (41,1%) 0,99 Nederland 131 0,78 91 (69,5%) 0,54 België 198 1, (70,2%) 1,24 Spoeddienst/ inwoners Geen gespecialiseerde spoeddiensten voor tijdkritische aandoeningen Versnippering van beschikbaar budget, personeel en expertise 6

Aantal spoedcontacten Schaalvoordelen 20 000 spoedcontacten of 55 contacten per 24h Gegevens 2012, gespecialiseerde

7 Aantal spoedcontacten Schaalvoordelen spoedcontacten of 55 contacten per 24h Gegevens 2012, gespecialiseerde spoeddiensten 50% sites spoedcontacten per jaar of 55 per 24h 50% sites 2000 nachtelijke spoedcontacten per jaar of 5.5 per nacht 7

8 Wat is nodig voor een vermindering van het aantal spoeddiensten? Programmatie van het aantal basisspoeddiensten op basis van wetenschappelijke parameters (bv. maximale aanrijtijd, minimaal aantal contacten): Toegankelijkheid (aanrijtijd en afstand) primeert op minimum volume Stapsgewijze implementatie: Sluiting van spoeddiensten in ZH met meerdere spoeddiensten Bijkomende sluitingen na hervorming van zorglandschap en ZH-financiering Onderzoeken of een aantal spoeddiensten erkend moeten worden als gespecialiseerde referentiespoeddienst voor tijdkritische aandoeningen (bv. ernstige traumata, STEMI, CVA) 8

9 Hervormingsvoorstellen Hervormingsvoorstel 1: Verminderen van het aantal spoeddiensten met behoud van toegankelijkheid en kwaliteit Hervormingsvoorstel 2: 24/7 huisartspermanentie en spoed op dezelfde locatie met één toegangspoort en gemeenschappelijke triage Hervormingsvoorstel 3: Vaste financiering voor de beschikbaarheidsfunctie van de spoed en huisartspermanentie (grootste deel) Variabele component op basis van het aantal contacten Hervormingsvoorstel 4: Een betere afstemming van het remgeld voor eerstelijnszorg buiten de kantooruren en voor de spoeddienst 9

10 Activiteitenprofiel spoeddiensten Toenemend aantal spoedcontacten Van 3,0 (2009) naar 3,2 miljoen (2012) 290 per 1000 inwoners (NL: 124/1000; EN: 271/1000; FR: 274/1000) Groot aandeel tijdens de kantooruren Veel patiënten op spoed kunnen even goed door de huisarts worden behandeld Internationale schattingen: 20%-40%, Belgische cijfers nog hoger Andere indirecte indicaties: ambulante spoedcontacten (77%); zelfverwijzers (71%); lage zorgzwaarte 10

11 Wanneer bieden patiënten zich aan op een spoed? Percentage spoedcontacten per uur van aankomst op spoed 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 10% 68,4% 21,6% 0% time Ambulatory care Inpatient stay Day care Percentage spoedcontacten per weekdag 11 Gegevens 2012, nationale feedback spoeddiensten

Wachtposten (n=70) ±70% bevolking Opgericht sinds 2003 Op of <150m van ziekenhuissite (n=15) maar niet geïntegreerd Variabele openingsuren: 38 open van vrijdagavond tot maandagochtend of 61u 7

12 Wachtposten (n=70) ±70% bevolking Opgericht sinds 2003 Op of <150m van ziekenhuissite (n=15) maar niet geïntegreerd Variabele openingsuren: 38 open van vrijdagavond tot maandagochtend of 61u 7 weekavonden (1 tijdens nacht) Steekproef 33 wachtposten: Laag aantal contacten, vooral s nachts (bv. per wachtpost per nacht: 1 tot 4 consultaties en 1 tot 3,5 huisbezoeken) Beperkte impact werkbelasting huisarts (aantal uren van wacht per huisarts) met grote geografische verschillen 12

13 Waarom bieden patiënten zich aan op een spoed eerder dan bij een huisarts of wachtpost? Spoeddiensten zijn veel beter gekend dan de meer recent opgerichte huisartsenwachtposten Spoeddiensten zijn goed toegankelijk (24/7 open): er zijn nog altijd meer spoeddiensten dan wachtposten De problemen worden door de patiënt als te ernstig en te dringend voor een huisarts beschouwd Eerdere positieve ervaringen en vertrouwen in de competentie en ervaring van het medisch personeel van de spoed Vermoeden dat medische beeldvorming nodig zal zijn Een voorkeur voor een hoogtechnologische omgeving Financiële redenen 13

14 1733 Telefoontriage internationaal reeds wijdverspreid, maar impact op spoed onvoldoende bestudeerd NHS 111: aantal ambulance-interventies steeg Impact op patiëntveiligheid Veilig in 97% van de triagebeslissingen Hogere veiligheid met klinisch geschoold personeel 14

15 Organisatiemodel voor ongeplande acute zorg 15

16 Spoeddiensten en 24/7 huisartspermanentie op dezelfde locatie Eén centrale toegangspoort Een triage-zone met een klinisch geschoold triage-team gesuperviseerd door een ervaren arts en gecoördineerd door de huisartspermanentie Financieel en juridisch autonome huisartspermanentie gecoördineerd door lokale huisartsenkring(en) Een verbod voor de huisartspermanentie om zelf bepaalde activiteiten te verrichten (GMD, zorgtrajecten, maar ook followup consultaties) die thuishoren bij de vaste huisarts Proof of concept evaluatie en context-gebonden aanpassingen (bv. in geval van laag aantal contacten, geen huisartspermanentie tijdens nacht) Uitzonderingen in gebieden zonder een ZH-site in de nabijheid: goed bestafte en uitgeruste wachtposten 16

17 Verdere uitrol van het 1733 pilootproject laten afhangen van de evaluatie (met inbegrip van belasting van spoed en huisartsen, veiligheidsproblemen) van de huidige initiatieven en van de randvoorwaarden geïdentificeerd in de literatuur (bv. opleidingsniveau triagist) 17

18 Hervormingsvoorstellen Hervormingsvoorstel 1: Verminderen van het aantal spoeddiensten met behoud van toegankelijkheid en kwaliteit Hervormingsvoorstel 2: 24/7 huisartspermanentie en spoed op dezelfde locatie met één toegangspoort en gemeenschappelijke triage Hervormingsvoorstel 3: Vaste financiering voor de beschikbaarheidsfunctie van de spoed en huisartspermanentie (grootste deel) Variabele component op basis van het aantal contacten Hervormingsvoorstel 4: Een betere afstemming van het remgeld voor eerstelijnszorg buiten de kantooruren en voor de spoeddienst 18

19 Gemengde financiering voor spoeddiensten en huisartspermanentie Een vast budget voor de beschikbaarheidsfunctie, apart voor spoeddienst en huisartspermanentie Grootste deel Financiert minimale permanente beschikbaarheid van personeel (spoedartsen, huisartsen, verpleegkundigen en alle andere personeel) Spoeddienst B2 budget, deel van A-honoraria en budget voor wachtvergoeding (niet de C- honoraria en honoraria voor technische prestaties) In trappen gemoduleerd volgens de activiteitsgraad van de spoeddienst, met het aantal (ongeplande) opnames als verdeelsleutel Huisartspermanentie Wachttoeslag, een deel van de honoraria en het huidige budget voor de werkingskosten van de wachtposten die verhuizen naar een ziekenhuissite Initieel bepaald volgens de historische activiteit van de wachtpost en de historische ambulante activiteit van de spoeddienst Budget voor de triagedienst 19

20 Een variabel deel, met financiering in functie van het aantal patiënten, apart voor spoeddienst en huisartspermanentie A-honorarium (lager dan het huidige bedrag) voor spoedarts Honorarium (lager dan het huidige bedrag) voor huisartsen in huisartspermanentie In afgelegen en dunbevolkte gebieden kan het variabel deel (gedeeltelijk) vervangen worden door een hoger vast budget 20

21 Hervormingsvoorstellen Hervormingsvoorstel 1: Verminderen van het aantal spoeddiensten met behoud van toegankelijkheid en kwaliteit Hervormingsvoorstel 2: 24/7 huisartspermanentie en spoed op dezelfde locatie met één toegangspoort en gemeenschappelijke triage Hervormingsvoorstel 3: Vaste financiering voor de beschikbaarheidsfunctie van de spoed en huisartspermanentie (grootste deel) Variabele component op basis van het aantal contacten Hervormingsvoorstel 4: Een betere afstemming van het remgeld voor eerstelijnszorg buiten de kantooruren en voor de spoeddienst 21

22 Gelijkschakelen van het remgeld (en het betalingssysteem van het remgeld) voor de huisartspermanentie en de spoeddienst Het remgeld wordt slechts één keer betaald op voorwaarde dat de patiënt de zorgsetting kiest die uit de triage volgt Het remgeld is hoger dan het remgeld bij de vaste huisarts tijdens de kantooruren 22

Vergelijkbare documenten

Klinische netwerken: uitdagingen, verantwoordelijkheden en middelen van een ziekenhuismutatie

Klinische netwerken: uitdagingen, verantwoordelijkheden en middelen van een ziekenhuismutatie Jean-Noël Godin, deskundige adviseur voor volksgezondheid VBS-GBS Symposium Het gewijzigde ziekenhuislandschap