Gezond ouder worden. Harmke Nijboer

Transcriptie

1 Gezond ouder worden Harmke Nijboer Klinisch i Geriater

2 Ik word vergeetachtig, zijn dit de eerste tekenen van dementie?

3 De diagnose:samenhang g milde geheugenstoornissen en dementie Normale veroudering Dementie Milde geheugen stoornis geheugen continuüm

4 Risico op Alzheimer Dementie naar leeftijd Leeftijd jaren Kans in % 1, , , , Kans om het NIET te krijgen 98,5 96,5 93,2 86,

5 Meetinstrumenten Kloktekentest Mini Mental State Examination: test 30 punten

6 Waarom wil je die diagnose weten Mededelen diagnose aan patiënt/fam. Maximale baat bij behandeling/therapie Schok, maar opluchting (verborgen leed) Crisissituatie vóór zijn Beslissing over testament/mentorschap Verwerken, leren omgaan met dementie (familie/mantelzorg) Int Journal Geratric Psychiatry, 2003

7 Ik vind het vreselijk oud te zijn, terwijl ik niet ziek ben.

8 Oud(er) worden OUD(ER) WORDEN WORDT ONS OUD(ER) WORDEN WORDT ONS GESCHONKEN en/of AANGEDAAN

9 Oud(er) worden leven opvatten als een persoonlijke prestatie, als ontwikkelingstaak. Met een positieve houding, adequaat omgaan met wat het leven met zich meebrengt, zodat men kan spreken van succesvol / positief /optimaal / productief / constructief / zinvol ouder worden OUD(ER) WORDEN IS OOK EIGEN WERK

10 HET IS ZINVOL VAN EEN ONDERSCHEID TE MAKEN TUSSEN DE DERDE EN DE VIERDE LEEFTIJD

11 Angst voor de dood en voor ouder worden Is veel voorkomend Heel normaal Een kunst dit niet te vaak te doen. Onderzoek waarom je dit hebt.

12 Briljant pianist tot op zeer hoge leeftijd. Gevraagd naar hoe hij dat deed: Arthur Rubinstein ( ) Minder stukken op zijn repertorium nemen. Meer oefenen. Trage delen in een stuk trager spelen om het contrast met een volgende snel gedeelte te behouden.

13 Ik ben ernstig kanker patiënt en de dokter biedt een zware chemotherapie maar heeft chemotherapie, maar heeft dit nut?

14 Iedere oudere is anders Bijkomende ziekten stijgt t met de leeftijd. patiënten t meer dan 3 ziekten die een bewezen negatief effect hadden op de overleving, hadden 20 keer hoger kans om te overlijden was dan patiënten zonder deze ziekten. Dus, artsen moeten de effecten van co-morbiditeit op de overleving bij kanker meewegen:

15 Vanwege incontinentie durf ik niet meer de deur uit?

16

17 Behandeling urge-incontinentie (aandrang) Fysiotherapie Blaastraining mn effectief icm bekkenbodemtraining >70 jr moeilijk, moet binnen 3 mnd effect hebben Medicamenteus relaxatie gladde spierweefsel Tolterodine (Detrusitol), Oxybutinine (Didrase), Solifenacine (Vesicare), flavoxaat (urispas) Droge mond, urineretentie, obstipatie, delier, soms verslechtering cognitie

18 Behandeling stress-incontinentie Fysiotherapie (bekkenbodemtraining) >70 jr moeilijk Operatie meest effectief, kans complicatie Prolaps OK (sling, voorwandplastiek) Medicamenteus Ubretid en Efedrine, controversieel effect, veel bijwerkingen Pessarium Oestrogenen (lichte verbetering) Collageeninjecties (tijdelijk) Incontinentiemateriaal

19 Ik was helemaal in de war na Ik was helemaal in de war na de operatie, hoe komt dit?

20 Voorkomen van delier in het ziekenhuis 25% van de patiënten t die opgenomen worden zijn 70+, dit zijn patiënten per jaar (1) % van de oudere patiënten ontwikkeld een delirium tijdens de opname (2) 20/30% van de patiënten met een delirium sterft door de onderliggende ziekte (1) (1) Rapport inspectie voor de gezondheid oktober 2005 (1) Rapport inspectie voor de gezondheid, oktober 2005 (2) Richtlijnen NVVP, 2004

21 Verschil tussen delier en dementie Delier -acute verandering -Gaat over Dementie -traag beloop -Gaat niet over - aandacht -nl aandacht, behalve in -Fluctuerend over ernstige vormen de dag/nacht -Alert -Verwarde spraak -Spraak is wel geordend, maar afasie

22 Behandeling delier Behandeling onderliggende oorzaak Behandeling gedragsstoornissen Voorkomen complicaties Optimale verzorging

23 Gevolgen van een delier Na een delier bestaat er een: Verhoogde kans op overlijden Verhoogde h d kans op complicaties /ziektes Vertraagde revalidatie Chronisch delier

24 Delier behandeling niet medicamenteus Verpleegkundige p g g interventies: helpt dit.ja! Ernst van het delier in interventiegroep: minder Duur van het delier in interventiegroep: korter Kortere opnameduur Kosten reducerend Kalisvaart MCA 2005, Inouye Yale studie