basisschool

Transcriptie

1 UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) STICHTING@VOORKOM.NL

2 inhoud Inleiding 3 Les 1: Roken en Blowen 4 Roken: de werking 4 Lichamelijke en geestelijke verslaving 5 Blowen en andere drugs 5 Opdracht: interview iemand die rookt 7 Hasj en wiet: wat weet je wel, wat niet? 8 Fabels & Feiten 9 Test jezelf 10 Les 2: Alcohol 11 Welke soorten drank zijn er? 11 De werking 12 De gevolgen 12 Drank maakt meer kapot dan je lief is 13 Interview 14 Werkblad reclame alcohol 15 En nu verder? 16 Co lo f o n : L e s b r i e f t. b. v. p r e v e n t i e p r o j e c t B o r n t o b e c l e a n v o o r b a s i s o n d e r - w i j s. O n t w i k k e l d d o o r S t i c h t i n g V o o r k o m! t e H o u t e n S t i c h t i n g V o o r k o m! P r e v e n t i e v e v o o r l i c h t - i n g o v e r a lco h o l, d r u g s, g o k k e n, r o k e n e n i n t e r n e t v a n u i t e e n c h r i s t e l i j k e l e v e n s v i s i e. 2

3 Inleiding Bij jou in de buurt ken je vast wel mensen die roken of alcohol drinken. Misschien wel heel dichtbij, bijvoorbeeld je vader of moeder. Het kan ook zijn, dat je zelf wel eens gerookt of gedronken hebt. Of je hebt er over nagedacht om dat te gaan doen. Dat is een keuze die je zelf moet maken. In je leven moet je heel veel keuzes maken: dit is er één van. Om een goede keuze te maken moet je wel wat dingen weten over roken en drinken. Hierdoor kun je je eigen mening vormen. Als Stichting Voorkom! willen wij jou laten nadenken over JE eigen keuzes. Gewoonten Ieder mens heeft bepaalde gewoonten. Een gewoonte is iets wat je vaak doet, zonder dat je er over na hoeft te denken. Vaak gaat een gewoonte vanzelf, je hebt het al gedaan voordat je er erg in hebt. Voorbeelden zijn: op je nagels bijten of naar muziek luisteren. Gewoonten kunnen ook heel vervelend zijn, bijvoorbeeld iemand die zijn rommel steeds laat slingeren. Vaak is het heel moeilijk om gewoonten te veranderen. Welke gewoonten heb jij? gewoonten 3

4 les 1: roken en blowen tabaksrook bevat ongeveer 4000 giftige stoffen. de belangrijkste zijn: Nicotine Teer Koolmonoxide Ammoniak Roken, wat doet het met je? In Nederland roken ruim 3,5 miljoen mensen. Heel veel mensen die roken, doen dat bijna automatisch. Er zijn mensen die bijna altijd na het eten een sigaretje nemen. Als je rookt, dan rook je tabak die in sigaretten, sigaren of een pijp zit. Tabak komt van een plant die groeit in warme landen. De bladeren worden gedroogd en versneden. Dit is de tabak. Een vloeitje eromheen en je hebt een sigaret. De werking Nicotine is een sterke stof die ervoor zorgt dat het hart sneller gaat kloppen. Als je hart sneller klopt, moet het dus harder werken en slijt het ook sneller. Nicotine is ook de stof waaraan je lichamelijk verslaafd kunt raken. Verder zullen sommige mensen zich meer ontspannen voelen, als ze gerookt hebben. Ook dit komt door de nicotine. Teer is een stof die in heel kleine druppeltjes in je longen terecht komt als je rookt. De teer zorgt ervoor dat de trilhaartjes in de longen aan elkaar vastgeplakt gaan zitten en niet meer kunnen bewegen. Daardoor kunnen vuile stoffen de longen binnenkomen. Hierdoor gaat een roker hoesten, wat ook wel het rokershoestje wordt genoemd. Teer geeft ook een grotere kans op longkanker. Koolmonoxide is een stof die ervoor zorgt dat er minder zuurstof in je bloed komt. Je lichaam heeft zuurstof nodig om te kunnen leven. Het bloed vervoert de zuurstof naar je armen, benen en alle andere plaatsen in het lichaam. Door de koolmonoxide komt er minder zuurstof in de hersenen en in je spieren. Hierdoor word je sneller moe. Ook zorgt koolmonoxide ervoor, dat je bloedvaten sneller dicht gaan zitten. Dit is heel gevaarlijk; denk er maar eens aan dat je hart geen bloed meer zou krijgen. Je kunt dan een hartaanval krijgen waar je dood aan kunt gaan. Ammoniak is de stof die ervoor zorgt dat de slijmvliezen geïrriteerd kunnen raken. Op den duur kunnen ze zelfs gaan ontsteken. Daardoor kun je moeilijker adem halen, met alle gevolgen van dien. Deze stof verdubbelt bovendien de verslavende werking van tabak. Longen van een niet-roker Longen van een roker Wat zou voor jou een reden zijn om te gaan roken? Wat zou voor jou een reden zijn om niet te gaan roken? 1. Iedereen doet het. 1. Ik wil goed kunnen sporten

5 Lichamelijke EN Geestelijke verslaving Je kunt op twee manieren verslaafd aan iets raken: lichamelijk en geestelijk. Als je lichamelijk verslaafd raakt aan het roken, komt dat omdat je lichaam gewend is geraakt aan de nicotine die in tabak zit. Je lichaam heeft die stof dan nodig en vraagt erom. Zonder die stof voelt het lichaam zich niet prettig. Je kunt ook geestelijk verslaafd aan iets raken. Dat betekent dat je geest naar iets kan verlangen, zelfs zonder dat je lichaam het nodig heeft. Veel mensen roken op vaste momenten, bijvoorbeeld na de warme maaltijd. Als je gestopt bent met roken, kan het gebeuren dat je de eerste tijd na de warme maaltijd toch weer zin hebt om te gaan roken. Je lichaam heeft het roken niet meer nodig, maar je geest verlangt er nog wel naar. Blowen en andere drugs soorten drugs CENTRAAL ZENUWSTELSEL Opwekkende Middelen Speed Cocaïne XTC Hallucinogene Middelen Cannabis (Hasj/wiet) Paddo s LSD Verdovende Middelen Opium Morfine Heroïne Alcohol GHB Peppen je op Brengen je in een droomwereld Kalmeren en verdoven je Met welke drugs kun jij gemakkelijk in aanraking komen? 5

6 1 2 3 Hasj en wiet De eerste keer dat je blowt, kan het zijn dat je helemaal niets voelt. Het kan ook zijn dat je juist heel erg misselijk, draaierig of duizelig wordt. Maar als je echt stoned wordt, kun je je ook heel gelukkig, vrolijk en blij voelen. Als je een lachkick krijgt, kun je wel drie kwartier lachen, zonder dat je kunt stoppen. Het kan ook gebeuren dat je juist heel erg angstig of verdrietig wordt en dan in paniek raakt. Hasj en wiet wordt gerookt in een blowtje. Een blowtje lijkt veel op een sigaret, maar hier zitten dan de drugs in. De stof die er voor zorgt dat je stoned kunt worden, heet Tetra Hydro Cannabinol (THC). Deze stof gaat onder andere in je hersenen zitten en heeft invloed op je geheugen. Je hersenen heb je hard nodig om te kunnen leren op school. Door het blowen kun je minder goed leren. Het duurt 4 tot 6 weken, voordat deze stof weer uit je lichaam weg is. Pillen Als we het over pillen hebben, praten we meestal over XTC, speed en LSD. XTC en speed worden gebruikt, omdat je het gevoel krijgt dat je ineens heel veel energie krijgt. Je kunt dan bijvoorbeeld veel langer dansen dan zonder de drugs. De volgende dagen ben je wel heel erg moe. Dit komt, omdat je de energie niet uit het pilletje gekregen hebt, maar uit de reserves van je eigen lichaam gehaald hebt. LSD is een heel sterke drug, waarbij je echt rare dingen kunt gaan zien en voelen. Sommige mensen die deze drug gebruiken, denken bijvoorbeeld dat ze kunnen vliegen of dat ze een auto zijn geworden. Paddo s Van sommige paddestoelen kan het ook gebeuren, dat je rare dingen gaat zien. Omdat ze gewoon in de natuur groeien, wordt er vaak gedacht dat ze niet slecht zijn. Dit is niet waar! Er kunnen dingen met je gebeuren die heel erg onprettig zijn. 6

7 OPDRACHT: INTERVIEW IEMAND DIE ROOKT Stel de vragen die hier onder staan aan iemand bij jou uit de buurt die rookt. Bijvoorbeeld je vader, moeder, opa of de buurvrouw. 1. Hoe oud was u, toen u begon met roken? 2. Waarom bent u begonnen met roken? 3. Hoeveel sigaretten rookt u nu per dag? 4. Noemt u zichzelf verslaafd? 5. Hebt u wel eens geprobeerd te stoppen? 6. Hoe ging dat? Ik heb de vragen aan gesteld. 7

8 hasj en wiet: wat weet je wel, wat weet je niet? Terwijl we naar een film kijken, kun je jouw antwoorden invullen in het blokje hieronder. Blowen: weet je wat het met je doet?

9 fabels & feiten Mijn opa van 87 rookt al jaren; zo schadelijk is roken dus niet. Als mensen vanaf hun 15e jaar roken en niet stoppen, zullen zij gemiddeld 15 tot 20 jaar eerder sterven. Je hebt dus echt geluk als je rookt en heel erg oud wordt. Het is nog nooit bewezen dat je van roken dood kunt gaan. Elk jaar sterven er in Nederland mensen door het roken. Dat zijn 50 mensen per dag. De bekendste doodsoorzaken zijn longkanker en hart- en vaatziekten. Hasj en wiet zijn softdrugs en dus niet verslavend. Aan het blowen van hasj en wiet zal je lichaam niet verslaafd raken, maar je geest wel. Het gevoel dat het je geeft, kan zo fijn zijn dat je er elke dag naar gaat verlangen. Blowen zuivert je longen. Er zit veel meer teer in hasj en wiet dan in tabak. Dit vervuilt juist je longen. Als je één maand blowt, is dat net zo schadelijk als dat je één jaar rookt. Daarnaast is de kans dat je kanker krijgt door het blowen twaalf keer zo groot als bij het roken. Van blowen word je meestal ontspannen. Blowen versterkt je stemming. Als je vrolijk bent, word je nog vrolijker. Maar als je onzeker of bang bent, kun je heel verdrietig worden of zelfs nog banger dan dat je al was. af en toe een blowtje is beter dan een biertje. Een biertje kun je drinken, omdat je dat lekker vindt of voor de gezelligheid, zonder dat dit schadelijk is. Véél alcohol drinken kan heel gevaarlijk zijn. Tabak en hasj en wiet zijn altijd schadelijk voor de longen en de hersenen. Om goede cijfers te halen blow ik. Door het blowen kun je juist niet goed leren. Je kunt je niet goed concentreren bij het lezen en je kunt heel slecht onthouden, wat je leest. Mijn vrienden blowen al jaren, zonder problemen. Door blowen kun je juist problemen krijgen. Je gedrag verandert, niets interesseert je nog. De meeste blowers krijgen thuis en op school problemen vanwege hun sufheid en ongeïnteresseerdheid. Andere problemen zijn geldgebrek en kapotte relaties. 9

10 test jezelf ben jij sterker DAN je gewoonte? Ik wil proberen om 3 dagen niet te 4 dagen 5 dagen 6 dagen 7 dagen zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag Yes, gelukt niet gelukt 10

11 les 2: alcohol Pure alcohol lijkt veel op water. Het ziet er net zo uit en het heeft geen smaak. Maar alcohol is voor je lichaam puur vergif. Je kunt alcohol pas drinken als het verdund is. Het drinken van alcohol kan een gewoonte worden. Veel mensen vinden drinken heel normaal. Vaak krijgen kinderen thuis hun eerste slokje bier of wijn. Aan alcohol kun je net als aan roken geestelijk en lichamelijk verslaafd raken. Door teveel alcohol te drinken zijn er in Nederland heel veel mensen in de problemen gekomen. ALCOHOLGEbruik in Nederland mensen 4 glazen per dag mensen 12 glazen per dag Welke soorten drank zijn er? Je kunt de dranken waar alcohol in zit verdelen in drie groepen: bier, wijn en sterke drank. Bij elke soort drank hoort een eigen glas. Hoe meer alcohol er in de drank zit, hoe kleiner het glaasje. Zo krijg je per glas steeds dezelfde hoeveelheid alcohol binnen. HOEVEEL ALCOHOL PER GLAS? Bier 5% - glas 250 cc - d.w.z. 5 x 2,5 = 12,50 cc alcohol Wijn 12% - glas 100 cc - d.w.z. 12 x 1 = 12,00 cc alcohol Sterke drank 35% - glas 35 cc - d.w.z. 35 x 0,35 = 12,25 cc alcohol 11

12 De werking Na het drinken van alcohol kunnen er verschillende dingen met je gebeuren. 1 2 glazen Je krijgt het warm, je gaat makkelijker praten en je wordt minder verlegen. 3 8 glazen Je kunt minder helder nadenken en je reactievermogen wordt minder. Je overschat jezelf, je denkt bijvoorbeeld dat je nog wel even voor die auto over kunt steken, terwijl hij al heel erg dichtbij is glazen Je kunt misselijk worden en moeten overgeven, je gaat slecht praten (lallen) en je kunt je spieren niet meer goed bewegen (waggelen). Als je teveel drinkt, krijg je de volgende dag een kater. Je voelt je misselijk en je hebt dan hoofdpijn en dorst. 22 glazen of meer Het drinken van zoveel glazen kan de dood veroorzaken De gevolgen Alcohol kan in je lichaam een heleboel kapot maken. De volgende organen kunnen aangetast worden: De lever De lever is een heel belangrijk orgaan in ons lichaam. De lever houdt ons bloed schoon, omdat het de afvalstoffen die in ons bloed terecht komen, afbreekt. ALCOHOL IS VERGIF!!! De lever heeft 1,5 uur nodig om 1 glas alcohol af te breken. Als je dagelijks veel drinkt, kan je lever ziek worden. De bekendste leverziekte is levercirrose. Dit is ongeneeslijk. De hersenen Alcohol kan je hersenen beschadigen. Als je wekelijks 21 glazen of meer drinkt (dus: 3 per dag) loop je al kans op een hersenbeschadiging. Je kunt dan slechter leren. Eet je slecht en drink je veel, dan is de kans nog groter. Je kunt dan haast niets meer onthouden, net alsof je dement bent geworden. De maag Net als al het andere eten en drinken komt alcohol eerst in je maag terecht. Alcohol is heel agressief. Het kan je maagwand aantasten, zodat er ontstekingen ontstaan. Alcohol kan ook maagbloedingen en maagzweren veroorzaken. 12

13 drank maakt meer kapot dan je lief is... Terwijl we naar een film kijken, kun je jouw antwoorden invullen in het blokje hieronder. Alcohol: weet je wat het met je doet?

14 interview Vandaag gaan we praten met die zelf verslaafd is geweest aan alcohol / drugs. 1. Waarom is alcohol / drugs gaan gebruiken? 2. Wat waren de gevolgen toen hij / zij alcohol of drugs ging gebruiken? 3. Hoe is hij/zij gestopt? 14

15 werkblad Plak op deze bladzijde een paar reclames over drugs of alcohol of maak een tekening. 15

16 En nu verder? Inderdaad ben jij het zelf die kiest of je gaat gebruiken of juist niet. Door middel van deze preventielessen hebben wij jou willen helpen in het maken van verantwoorde keuzes. Jijzelf zult er nooit voor kiezen om verslaafd te raken. Wel is aan jou de vraag, hoe je met verslavende middelen (nu of later) om zult gaan. Heel graag willen wij jou op de hoogte blijven houden over ons werk. Als je wilt, sturen we je elke twee maanden ons informatieblad Preventief. Aan de binnenzijde vind je elke keer een poster met een pakkende slogan. Je kunt deze poster zelf houden, maar misschien ook een plekje geven op school, het kerk- of verenigingsgebouw, bij de dokter of waar dan ook. Op die manier help je niet alleen jezelf, maar ook andere jongeren. Door middel van onderstaande bon, via de of via de website kun je jezelf aanmelden voor dit blad. Wij sturen je het dan gratis toe. Kijk ook eens op onze -pagina en laat een berichtje achter. We horen graag van je INFO OVER ALCOHOL, DRUGS, GOKKEN, ROKEN EN INTERNET. KIJK OP: stichtingvoorkom..nl Naam: Adres: Postcode: Plaats: Opsturen naar STICHTING VOORKOM! (gratis) Antwoordnummer 2725, 3970 WJ HOUTEN, T (030) , stichting@voorkom.nl, 16