Raad voor Accreditatie (RvA) Specifiek Accreditatie- Protocol (SAP) voor de Certificatie van Voedselveiligheidsmanagementsystemen

Transcriptie

1 Raad voor Accreditatie (RvA) Specifiek Accreditatie- Protocol (SAP) voor de Certificatie van Voedselveiligheidsmanagementsystemen Documentcode: RvA-SAP-C001-NL Versie 4,

2 Een Specifiek Accreditatieprotocol (SAP) omschrijft het beoordelingsproces voor een specifieke accreditatie. De algemene RvA-Reglementen, Beleidsdocumenten en Toelichtingen zijn van toepassing op dit SAP. De actuele versie van dit SAP en andere genoemde RvA documenten zijn te vinden op de website van de RvA. (

3 Inhoud 1 Relevante documenten Accreditatienorm Aanvullende documenten Documenten met betrekking tot de uit te voeren conformiteitsbeoordelingen Specifieke wet- en regelgeving 5 2 Scope van accreditatie 5 3 Accreditatiebeoordelingen Te verstrekken documenten Aard en inhoud van de beoordelingen 5 4 Specifieke aandachtspunten voor de RvA-beoordeling 7 5 Overige informatie 8 6 Wijzigingen ten opzichte van de voorgaande versie 8 BIJLAGE 1: Voorbeelden van scopes van scopes van accreditatie 9 BIJLAGE 2: Scopes van accreditatie voor activiteiten met hogere risico s ten aanzien van voedselveiligheid 11 BIJLAGE 3: Tabel voor de overgang van scopes van ISO/TS 22003:2007 naar ISO/TS 22003: Raad voor Accreditatie pagina 3 van 13

4 1 Relevante documenten 1.1 Accreditatienorm EN-ISO/IEC 17021; Conformiteitsbeoordeling - Eisen voor instellingen die audits en certificatie van managementsystemen uitvoeren. ISO/TS 22003; Food safety management systems - Requirements for bodies providing audit and certification of food safety management systems. 1.2 Aanvullende documenten RvA-T033; Beoordeling van Schema s voor Conformiteitsbeoordeling. IAF ID 8; Transition of Food Safety Management System Accreditation to ISO/TS 22003: 2013 from ISO/TS 22003: IAF MD 1; Certification of Multiple Sites Based on Sampling. IAF MD 2; Transfer of Accredited Certification of Management Systems. IAF MD 3; Advanced Surveillance and Recertification Procedures (ASRP). IAF MD 4; Use of Computer Assisted Auditing Techniques ("CAAT") for accredited Certification of Management Systems. IAF MD 10; IAF Mandatory Document for Assessment of Certification Body Management of Competence in Accordance with ISO/IEC 17021: IAF MD 11; IAF Mandatory Document for the Application of ISO/IEC for Audits of Integrated Management Systems. IAF MD 12; Assessment of Certification Activities for Cross-Frontier Accreditation. IAF MD 16; Application of ISO/IEC for the Accreditation of Food Safety Management Systems (FSMS) Certification Bodies (verplicht per 8 oktober 2015). EA-3/11, Food Safety Management Systems Scope of Accreditation. De actuele versies van deze documenten kunnen worden gedownload van de website van de desbetreffende organisatie(s): IAF ( EA ( ISO ( RvA ( 1.3 Documenten met betrekking tot de uit te voeren conformiteitsbeoordelingen EN-ISO Andere normen voor voedselveiligheidsmanagementsystemen zijn mogelijk. Wanneer de certificatie-instelling (CI) voornemens is te toetsen tegen een standaard anders dan de EN-ISO 22000, dan dient het normatieve document met vereisten voor het voedselveiligheidsmanagementsysteem duidelijk te worden gespecificeerd. Het dient alle HACCP-vereisten te bevatten uit de Codex Alimentarius (Joint FAO/WHO Codex Alimentarius Commission, 1993, Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) System and Guidelines for its Application, Annex to CAC/RCP , Rev. 4 (2003) en uit de General Principles of Food Hygiene, CAC/RCP , Rev. 4 (2003). Raad voor Accreditatie pagina 4 van 13

5 Vooronderzoek Initiële of herbeoordeling Controlebeoordeling Uitbreiding Wanneer het schema niet voldoet aan deze eisen, dan zal een extra beoordeling worden gedaan om te bepalen of de RvA in staat is voor dit schema accreditatie te verlenen. 1.4 Specifieke wet- en regelgeving Relevante wet- en regelgeving betreffende voedselveiligheid voor het betreffende land. 2 Scope van accreditatie De algemene beleidsregels voor het definiëren van scopes zijn door de RvA vastgelegd in beleidsregel RvA-BR003. Specifiek voor deze accreditatie wordt de scope geformuleerd zoals in Bijlage 1 is aangegeven. 3 Accreditatiebeoordelingen 3.1 Te verstrekken documenten Ten behoeve van de RvA-beoordelingen dienen de beoordelaars voorzien te worden van relevante documenten. Specifiek voor deze accreditatie zijn de documenten zoals vermeld in onderstaande tabel nodig. Te verstrekken documenten (aanvullend op de documenten genoemd in RvA-F001a, F105, F006-2 en bijlage1 bij RvA-BR005) Certificatiereglement (inclusief vereisten voor gebruik van het certificatiemerk) Lijst met gekwalificeerde auditoren per subcategorie Register met gecertificeerde klanten Bij een bijwoning dient de CI, naast de documenten genoemd in bijlage 1 van RvA-BR005, dezelfde documenten aan het RvA beoordelingsteam te overleggen als het auditteam van de CI heeft ontvangen, maar tenminste ook: 1 het (HACCP-)handboek (topdocument, inclusief organigram) van de klant, inclusief een korte beschrijving van de activiteiten en productgroepen of -lijnen van de klant; 2 de resultaten van de gevarenanalyse door de klant en de daaruit voortvloeiende CCP s en beheersmaatregelen; 3 informatie die de uitvoering van de contractbeoordeling aantoont (met tenminste een verantwoording voor de auditteamsamenstelling en de berekening van auditduur); 4 certificaat van klant (bij controleaudit of hercertificatie). 3.2 Aard en inhoud van de beoordelingen In aanvulling op de algemene regels voor de aard en omvang van de RvA-beoordelingen zoals vastgelegd in RvA-BR002 en RvA-BR005 gelden voor deze specifieke accreditatie de regels uit onderstaande tabel. De aard en omvang van de beoordelingen hangen af van de aangevraagde scope Raad voor Accreditatie pagina 5 van 13

6 van accreditatie, een mogelijk reeds bestaande accreditatie en het functioneren van de instelling in het verleden (waar van toepassing). Methode van beoordelen Vooronderzoek Initiële of herbeoordeling Controle Scope-uitbreiding 1) Documentenbeoordeling Beoordeling op kantoor (optioneel) Jaarlijks Zie hieronder voor het beleid ten aanzien van bijwoning van audits voor de diverse Bijwoning van audits typen van beoordelingen. 1) Op basis van de aanvraag (formulier RvA-F105) zal de RvA bepalen hoe de beoordeling van de uitbreiding uitgevoerd gaat worden. Beleid ten aanzien van bijwoningen: De tabel A.1 in Annex A in ISO/TS (zie ook de tabel in bijlage 1 van dit document) kan tot de volgende clusters worden samengevoegd. Deze clusters zijn enkel bedoeld voor het accreditatieproces en zijn niet geschikt om te worden gebruikt in de certificatieprocessen van de CI. Clusters (met een aanduiding van de betreffende categorieën): 1. Landbouw (A+B) 2. Verwerking van voedingsmiddelen en diervoeders (C+D) 3. Catering (E) 4. Detailhandel, transport en opslag (F+G) 5. Ondersteunende diensten (H+I+J) 6. (Bio-)chemisch (K) Criteria voor bijwoning: Initiële accreditatie: - bijwoning van tenminste een complete (stage 1 en 2) certificatie-audit. Initiële accreditatie of uitbreiding van de accreditatie: - tenminste één bijwoning per cluster, bij voorkeur uit te voeren in een activiteit met hogere risico s voor voedselveiligheid (zie de dikgedrukte activiteiten in bijlage 2 van dit document); - voor een uitbreiding binnen een cluster is een bijwoning niet verplicht. Per accreditatiecyclus: - jaarlijks een bijwoning in cluster 2 (wanneer dit valt binnen de scope van accreditatie). Gedurende de accreditatiecyclus zal een bijwoning worden uitgevoerd binnen alle categorieën van cluster 2 (die onder de accreditatie vallen); - tenminste één bijwoning in elk van de andere clusters; - tenminste één bijwoning van een complete initiële audit (stage 1 en 2). Bovenstaande zijn de minimale vereisten voor bijwoning (uitzonderingen zijn mogelijk wanneer bijwoningen zijn uitgevoerd in het kader van andere voedselveiligheidsschema s). In specifieke situaties kan besloten worden tot het uitvoeren van meer bijwoningen. In principe wordt een significant deel van de RvA bijwoningen uitgevoerd bij initiële en/of herbeoordelingsaudits. Overige overwegingen voor de selectie van bij te wonen audits: - Gedurende de accreditatiecyclus zullen bijwoningen vooral worden geselecteerd in de activiteiten met hogere voedselveiligheidsrisico s (zie tabel in bijlage 2). Overige geaccrediteerde certificatieschema s in dezelfde categorieën kunnen hierbij ook worden meegenomen. - In principe wordt een auditteam bijgewoond waarvan de auditoren nog niet eerder zijn bijgewoond (in dat competentiegebied). Raad voor Accreditatie pagina 6 van 13

7 - In principe worden bijwoningen niet tweemaal bij eenzelfde klant / of op eenzelfde locatie uitgevoerd. - De resultaten van voorgaande beoordelingen of bijwoningen kunnen van invloed zijn op de selectie van bijwoningen. - De bijwoningen voor andere voedselveiligheidssystemen (bij voorkeur managementsystemen); bijwoningen in zulke schema s kunnen een deel van de bijwoningen vervangen, maar niet de meerderheid. Zulke gevallen zullen worden geregistreerd en verantwoord. - De landen waarin de CI werkzaam is zijn mede bepalend voor de selectie van bijwoningen. - De kritieke locaties van de CI zijn mede bepalend voor de selectie van bijwoningen. 4 Specifieke aandachtspunten voor de RvA-beoordeling Aandachtspunten voor initiële beoordelingen en uitbreidingsbeoordelingen: 1 De CI heeft competent personeel voor het uitvoeren van de contractbeoordeling en voor de selectie van de relevante categorie en subcategorie (zie Annex C van ISO/TS 22003). 2 De CI heeft technische criteria vastgesteld om de competentie van personeel in elke subcategorie te beschrijven (zie tabel A.1 van Annex A en Annex C in ISO/TS 22003). 3 De CI heeft competent personeel in tenminste één subcategorie van de betreffende categorie. 4 De CI heeft een proces vastgesteld dat borgt dat geaccrediteerde certificatie alleen wordt aangeboden voor subcategorieën waarvoor de CI competent personeel heeft. 5 De CI houdt een actuele lijst bij van subcategorieën waarin het competente auditoren heeft. Deze lijst dient op verzoek aan de RvA te worden overlegd. 6 De CI moet kunnen aantonen tenminste één aanmelding of potentiële aanmelding te hebben voor de categorie waarvoor accreditatie wordt aangevraagd. 7 De CI heeft een procedure opgesteld die aangeeft hoe aanmeldingen voor een nieuwe subcategorie (subcategorie waarvoor de CI nog geen competent personeel heeft) behandeld dienen te worden. Aanvullende aandachtspunten, ook van toepassing bij controle- en herbeoordelingen): schema-specifieke vereisten (gerelateerd aan ISO/IEC of ISO/TS 22003), die zijn vastgesteld door schemabeheerders (bijvoorbeeld eisen zoals vastgesteld door het CCvD HACCP ten aanzien van de controlefrequentie (Certificatiereglement, artikel 7)); toezicht op onafhankelijkheid: in de commissie zoals bedoeld in ISO/IEC 17021, paragraaf 6.2 dienen de belanghebbenden relevant voor voedselveiligheidssysteemcertificatie te zijn vertegenwoordigd; FSMS-auditorcompetentie: de CI dient voortdurende training en competentie-evaluaties aan te tonen conform de vereisten in ISO/TS 22003, cl. 7.1 en annex C; competentie van overig personeel betrokken bij certificatie: de CI dient een competentieevaluatie conform ISO/TS cl. 7.1 en annex C aan te tonen; deelname aan training / harmonisatie van schema-eigenaren evenals interne training en harmonisatie-activiteiten; auditmethodologie: de CI dient de stage 1- en 2-methodologie op geschikte wijze toe te passen (ISO/TS 22003, ); scope van certificatie: de CI dient de scope zo te formuleren dat deze geen aanleiding kan geven tot misverstanden, onbegrip of misleiding (EN-ISO 22000: 4.1, EN-ISO/IEC 17021: en 8.2.3, ISO/TS 22003: 9.1.1); tijdsbesteding: de CI dient voldoende tijd te besteden aan de locatie-audit, in overeenstemming met de voorschriften in ISO/TS 22003, annex B, en De overwegingen voor de bepaling van de tijdsbesteding dienen te worden verantwoord en geregistreerd. Voor schema s onder beheer bij het CCvD HACCP geldt dat, naast het bepaalde in het Certificatiereglement, de controlefrequentie ook afhankelijk is van het type bedrijf. Het is ter beoordeling aan de certificatie-instelling of bij bedrijven die seizoensproducten produceren kan worden afgeweken van een halfjaarlijks controleregime. De controlefrequentie voor dit type bedrijven blijft minimaal Raad voor Accreditatie pagina 7 van 13

8 jaarlijks, net als voor categorie A en B (primaire sector) en categorie H en J (ondersteunende industrie). De RvA zal expliciet aandacht besteden aan de motivering van de CI indien de CI besluit om af te wijken van het halfjaarlijks controleregime. 5 Overige informatie De RvA zal schema-eigenaren informeren over de status van de accreditaties voor de schema s onder hun beheer. RvA-materiedeskundigen: Diederik Schmedding: diederik.schmedding@rva.nl Harry Wellen: harry.wellen@rva.nl Overgang naar nieuwe scopes volgens ISO/TS 22003:2013: Bij de eerste beoordeling na 1 september 2015 zal de RvA de scope van de CI omzetten van de ISO/TS 22003:2007-categorieën naar die van de nieuwe ISO/TS 22003:2013-clusters en categorieën. Het nieuwe systeem van scopeclassificatie in clusters is breder dan de eerder aangegeven categorieën. In principe zal de huidige scope van accreditatie (in categorieën) na de beoordeling omgezet worden naar de clusters en categorieën zoals aangegeven in bijlage 3. Als de CI momenteel niet alle categorieën van het betreffende cluster in haar scope heeft moet zij aangeven of zij wenst om: 1 in de hele (22003:2013-) cluster te werken. In dat geval zal de CI een uitbreiding van de scope moeten aanvragen; 2 haar activiteiten in de huidige categorieën onder het (nieuwe) cluster te continueren. In dat geval zal de scope zodanig omgezet worden dat de beperking wordt aangegeven in de categorieën waarvoor zij in dat cluster geaccrediteerd is. 6 Wijzigingen ten opzichte van de voorgaande versie Ten opzichte van versie 1 zijn de volgende significante wijzigingen doorgevoerd: - gevolgen van de invoering van ISO/TS 22003:2013; - opname van richtlijnen van IAF ID8; - opname vereisten in IAF MD16; - bijlage 1: voorbeelden van scopes van accreditatie aangepast aan ISO/TS 22003:2013; - redactionele opzet gewijzigd; - documenten die benodigd zijn in geval van bijwoning toegevoegd; - verwijzing naar RvA-BR005 opgenomen in verband met te verstrekken documenten in 3.1; - versienummer verhoogd van 2 naar 4 zonder wijzigingen om NL- en UK-versienummers gelijk te maken. Raad voor Accreditatie pagina 8 van 13

9 BIJLAGE 1: Voorbeelden van scopes van scopes van accreditatie Normatieve document EN-ISO Certificatieschema Certificatie van voedselveiligheidsmanagementsystemen voor de clusters en categorieën: 1. Landbouw: - categorie A, Dieren - categorie B, Planten 2. Voedsel- en diervoederverwerking: - categorie C, Voedselproductie - categorie D, Diervoederproductie 3. Catering: - categorie E, Catering 4. Detailhandel, transport en opslag: - categorie F, Distributie - categorie G, Transport en opslag 5. Ondersteunende diensten: - categorie H, Diensten - categorie I, Productie van Voedselverpakkingen en verpakkingsmateriaal - categorie J, Apparatenbouw 6. Biochemisch: - categorie K, Productie van (bio)chemicaliën Accreditatie is verleend volgens ISO/TS De eisen voor een op HACCP gebaseerd Voedselveiligheidssysteem, (Juni 2012) Certificatie van voedselveiligheidsmanagementsystemen voor de clusters en categorieën: 1. Landbouw: - categorie A, Dieren - categorie B, Planten 2. Voedsel- en diervoederverwerking: - categorie C, Voedselproductie 3. Catering: - categorie E, Catering 4. Detailhandel, transport en opslag: - categorie F, Distributie - categorie G, Transport en opslag 6. Biochemisch: - categorie K, Productie van (bio)chemicaliën Accreditatie is verleend volgens ISO/TS (S222) Raad voor Accreditatie pagina 9 van 13

10 EN-ISO 22000, ISO/TS , Aanvullende FSSC eisen Certificatie van voedselveiligheidmanagementsystemen (FSSC 22000) voor de clusters en categorieën: 2. Voedsel- en diervoederverwerking: - categorie C, Voedselproductie 6. Biochemisch: - categorie K, Productie van (bio)chemicaliën Accreditatie is verleend volgens ISO/TS EN-ISO 22000, ISO/TS , Aanvullende FSSC eisen Certificatie van voedselveiligheidmanagementsystemen (FSSC 22000) voor de clusters en categorieën: 5. Ondersteunende diensten: - categorie I, Productie van Voedselverpakkingen en verpakkingsmateriaal Accreditatie is verleend volgens ISO/TS EN-ISO PAS 222 Aanvullende FSSC eisen Certificatie van voedselveiligheidmanagementsystemen (FSSC 22000) voor de clusters en categorieën: 2. Voedsel- en diervoederverwerking: - categorie D, Diervoederproductie (functionele diervoederingrediënten, speciale aanvullende diervoeders, speciale aanvullende dieetvoeders) Accreditatie is verleend volgens ISO/TS FAMI-QS Code of Practice (2009) Certificatie van het diervoederveiligheidssysteem voor additieven en voormengsels (FAMI-QS) voor de clusters en categorieën: 2. Voedsel- en diervoederverwerking: - categorie D, Diervoederproductie (functionele diervoederingrediënten, speciale aanvullende diervoeders, speciale aanvullende dieetvoeders) 4. Detailhandel, transport en opslag: - categorie F, Distributie (Handel) 6. Biochemisch: - categorie K, Productie van (bio)chemicaliën (diervoederadditieven en voormengsels) Accreditatie is verleend volgens ISO/TS Raad voor Accreditatie pagina 10 van 13

11 BIJLAGE 2: Scopes van accreditatie voor activiteiten met hogere risico s ten aanzien van voedselveiligheid Activiteiten met hogere risico s ten aanzien van voedselveiligheid zijn schuin- en dikgedrukt weergegeven. EA-3/11 Clusters (zie 3.2) Categoriecodes van Tabel A.1 in Annex A van ISO/TS Categorieën Voorbeelden van activiteiten (gebaseerd op Tabel A.1 in Annex A van ISO/TS 22003) Cluster 1 A Dierhouderij Veeteelt (behalve vis, schaal- en schelpdieren) voor vleesproductie, de productie van eieren, melk of honing Cluster 2 C Houden, vangen en jagen (slachten tijdens de jacht) Bij de boerderij behorende verpakking en opslag Het kweken van vis, schaal- en schelpdieren voor vleesproductie Houden, vangen en vissen (slachten bij de vangst) Bij de boerderij behorende verpakking en opslag B Akkerbouw Kweken of oogsten van planten (anders dan granen en peulvruchten): tuinbouwproducten (fruit, groenten, kruiden, paddenstoelen, etc.) en waterplanten als voedsel Levensmiddelenproductie Bij de boerderij behorende verpakking en opslag Kweken en oogsten van granen en peulvruchten als voedsel Bij de boerderij behorende verpakking en opslag Productie van dierlijke producten waaronder vlees-, pluimvee-, eier-, zuivel- en visproducten Productie van plantaardige producten waaronder fruit, vers sap, groenten, granen, noten en peulvruchten. Productie van gecombineerde dierlijk en plantaardige producten waaronder pizza, lasagne, belegde broodjes, knoedels en kant-en-klaar maaltijden Productie van voedingsmiddelen van elke bron die bij omgevingstemperatuur opgeslagen en verkocht worden, waaronder ingeblikte producten, biscuits, snacks, olie, drinkwater, dranken, pasta, bloem, suiker, voedingsgeschikt zout D Diervoederproductie Productie van diervoeders van een enkele of gecombineerde voedingsbron, bedoeld voor voedselproducerende dieren Productie van diervoeder van een enkele of gecombineerde voedingsbron, beoogd voor nietvoedselproducerende dieren Cluster 3 E Catering Bereiding, opslag en, waar van toepassing, aflevering van het consumptieproduct op de plaats van bereiding of een satellietunit daarvan Raad voor Accreditatie pagina 11 van 13

12 Cluster 4 F Distributie Verstrekking van gerede levensmiddelen aan klanten (detailhandel, winkels of groothandel) G Transport- en opslagdiensten In- en verkoop van levensmiddelen in eigen beheer of als agent voor derden Bijbehorende verpakking Opslagfaciliteiten en distributievoertuigen voor de opslag en transport van bederfelijke levensmiddelen en diervoeders. Bijbehorende verpakking Opslagfaciliteiten en distributievoertuigen voor de opslag en transport van bij omgevingstemperatuur stabiele levensmiddelen en diervoeders. Bijbehorende verpakking Cluster 5 H Dienstverlening Leveren van diensten gerelateerd aan de veilige productie van levensmiddelen, waaronder waterlevering, ongediertebestrijding, schoonmaakdiensten, afvalverwijdering. I J Cluster 6 K Productie van levensmiddelenverpakkingen en - verpakkingsmaterialen Productie van apparatuur Productie van (bio)chemicaliën Productie van materialen voor levensmiddelverpakkingen Productie en ontwikkeling van voedselverwerkende apparatuur en verkoopautomaten Productie van additieven voor voeding en veevoeder, vitamines, mineralen, bio-culturen, aroma s, enzymen en technische hulpstoffen Pesticiden, geneesmiddelen, kunstmest, schoonmaakmiddelen Voor verdere aanwijzingen over de gebruikte terminologie, zie tabel A.1 van ISO/TS 22003:2013 Raad voor Accreditatie pagina 12 van 13

13 BIJLAGE 3: Tabel voor de overgang van scopes van ISO/TS 22003:2007 naar ISO/TS 22003:2013 Scope onder ISO/TS 22003:2007 Scope onder ISO/TS 22003:2013 Indicatie Categorie Indicatie Cluster betreffende categorieën: A Landbouw 1 (Dieren) 1 Landbouw A Dierlijk B Landbouw 2 (Planten) 1 Landbouw B Plantaardig C Bereiding 1 (Bederfelijke 2 Levensmiddelen- en C Levensmiddelen- dierlijke producten) inclusief diervoederverwerking productie alle activiteiten na de landbouw, bijv. slachten D Bereiding 2 (Bederfelijke 2 Levensmiddelen- en C Levensmiddelen- plantaardig producten) diervoederverwerking productie E Bereiding 3 (Lang houdbare producten bij kamertemperatuur) 2 Levensmiddelen- en diervoederverwerking F Diervoederproductie 2 Levensmiddelen- en diervoederverwerking C Levensmiddelenproductie D Diervoederproductie G Catering 3 Catering E Catering H Distributie 4 Detailhandel, transport en opslag I Diensten 5 Ondersteunende diensten J Transport en opslag 4 Detailhandel, transport en opslag K Productie van machines en 5 Ondersteunende apparatuur diensten F Distributie H Dienstverlening G Levering van transporten opslagdiensten J Productie van apparatuur L (Bio)chemische productie 6 Biochemisch K Productie van (bio)chemicaliën M Productie van verpakkingsmateriaal 5 Ondersteunende diensten I Productie van levensmiddelverpakkingen en verpakkingsmaterialen Raad voor Accreditatie pagina 13 van 13