Introduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het

Transcriptie

1 Natuur & Techniek Het (menselijk) lichaam Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Het (menselijk) lichaam Introduceren thema Het menselijk lichaam In deze lessen staan de volgende hogere- orde denkvragen Centraal doel van dit thema is: Hoe werkt leven? Hoe centraal: werkt een lichaam en wat hebben mensen en dieren 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het gemeenschappelijk? Hoe werkt een lichaam en hoe lichaam van een willekeurig dier (naar keuze). ontwikkelen we ons en wat zijn de overeenkomsten en 2. Om te overleven passen mensen, dieren en planten zich al verschillen met de ontwikkeling van dieren? Bij de eerste eeuwenlang aan. Daardoor veranderen dieren en planten, opdracht gaat het om termen als spijsvertering, ontlasting, sterven ze uit en ontstaan er nieuwe soorten. Kinderen uitscheiding van stoffen, verbranding, ademhaling, groei onderzoeken hoe de wereld zich de komende eeuwen zou (levenscyclus) et cetera. Bij de tweede opdracht gaat het om kunnen ontwikkelen. Wat zou er met de Eskimo s en de het begrijpen van de essentie van evolutie, aanpassing aan dieren die op de Noordpool leven gebeuren als het klimaat omgeving en leefomstandigheden en de survival of the fittest. verandert? Startopdracht Eisen Bekijk een filmpje over spijsvertering, kringloop, fotosynthese, De acht gevonden verschillen en overeenkomsten groei en/of ademhaling (naar keuze van de leerkracht één of worden in een schema weergeven. Dit wordt verwerkt in meerdere, eventueel verspreid over de onderzoeksperiode): een tekening met daarop een dier en mens

2 Verkennen Je tekent en beschrijft de overeenkomsten en verschillen van de werking van het menselijk lichaam en het dier. Hierbij maak je gebruik van de termen (groei, verbranding, ademhaling, spijsvertering etc.) die bij de werking het dier of de mens horen. 2. Ontwerp een Eskimo (uiterlijke kenmerken, levenswijze) in het jaar 2500 en een gekozen dier (uiterlijke kenmerken, levenswijze) in het jaar Teken en/of beschrijf de veranderingen die jij denkt dat er plaats gaan vinden de komende 400 jaar. De kinderen werken hun uitgekozen vraag uit in tekeningen / ontwerpen. Aanrommelen Voorkennis activeren Bekijk een filmpje over evolutie (eventueel naar keuze van de leerkracht, eventueel verspreid over de onderzoeksperiode): Aanrommelen Laat de kinderen in verschillende bronnen (boeken, filmpjes, internet) het onderwerp verkennen. Laat de kinderen zo breed mogelijk denken. Hoe werkt het menselijk lichaam eigenlijk? Hoe werkt een lichaam van een dier? Is er verschil in werking tussen een reptiel en een zoogdier? Voorkennis activeren Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het lichaam van een willekeurig dier (naar keuze). De kinderen maken een woordkast of schema (2 kolommen) met kennis over het lichaam 2

3 (een kolom met het menselijk lichaam, een kolom met het lichaam van het door hen gekozen dier): a. Invullen woordkast/schema De kinderen vullen de drie kolommen in. Wat weet je al van de twee verschillende soorten lichamen? b. Kennis delen In kleine groepjes vertellen kinderen aan elkaar wat ze al in hun woordkast/schema hebben opgeschreven. Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de twee soorten lichamen? Daarna gaan ze met elkaar brainstormen over wat ze misschien, met aanvulling van elkaar, nog meer weten. Ze mogen dit in hun eigen woordkast/schema aanvullen. Wat zou er met de Eskimo s en de dieren die op de Noordpool leven gebeuren als het klimaat verandert? De kinderen maken een woordkast of schema (3 kolommen) met kennis over de evolutie (een kolom voor de mens en een kolom voor het gekozen dier): a. Invullen woordkast/schema De kinderen vullen de drie kolommen in. Wat weet je al van de evolutie van de twee verschillende gekozen levende wezens? 3

4 Opzetten onderzoek / Concepten uitwerken en selecteren Trechteren Kiezen hogere orde denkvraag Bedenken deelvragen b. Kennis delen In kleine groepjes vertellen kinderen aan elkaar wat ze al in hun woordkast/schema hebben opgeschreven. Daarna gaan ze met elkaar brainstormen over wat ze misschien, met aanvulling van elkaar, nog meer weten. Ze mogen dit in hun eigen woordkast/schema aanvullen. Trechteren De leerkracht laat de kinderen zich weer richten op de hogere orde denkvragen. Laat hen die onderdelen uit de woordkast omcirkelen die te maken hebben met een van beide vragen. Als kinderen goede eigen hogere orde denkvragen stellen, worden deze gehonoreerd. Wel moet de leerkracht kritisch kijken of deze vragen onderzoekbaar zijn. 1. Kiezen hogere orde denkvraag De kinderen kiezen een hogere orde denkvraag. De kinderen kunnen er voor kiezen om in tweetallen of in een groepje te gaan werken. 2. Invullen planningsdocument (zie bijlage) en opstellen deelvragen De kinderen vullen het planningsdocument van hun onderzoek in. Ze bedenken deelvragen die bij hun hogere orde denkvraag passen en formuleren, indien nodig, een hypothese. 4

5 Maken van een planning De leerkracht loopt rond en begeleidt de kinderen bij het invullen van het planningsdocument en het bedenken van deelvragen. Mogelijke deelvragen om de hogere orde denkvragen te beantwoorden zijn: Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het menselijk lichaam en het lichaam van een willekeurig dier (naar keuze) en met dat van een boom? Hoe ziet het menselijk lichaam eruit, hoe ziet het lichaam van ons dier / onze bom er uit? Hoe is de werking van het lichaam van de mens, ons gekozen dier, de boom? Wat valt er te zeggen over de groei van de verschillende lichamen? Hoe is de levenscyclus van de verschillende lichamen? Wat zou er met de Eskimo s en de dieren die op de Noordpool leven gebeuren als het klimaat verandert? Wat is evolutie? Hoe werkt de evolutie bij mensen? Hoe werkt de evolutie bij het door ons gekozen dier? Hoe ontwikkelt de aarde zich de komende eeuwen? Wat betekent de verandering van de aarde voor de mens? Wat betekent de verandering van de aarde voor het door ons gekozen dier? 5

6 Uitvoeren onderzoek / Prototype maken Concluderen/ Testen en optimaliseren Presenteren Nadat de groepjes hun planningsdocument hebben ingevuld kunnen ze aan de slag met hun onderzoek. Zoeken naar antwoorden op de deelvragen Deelvragen beantwoorden Werken aan de presentatie Mogelijke bronnen: Methoden, internet, boeken uit de bibliotheek Biologen, artsen, hoveniers uitnodigen/interviewen/ bevragen etc. (ouders?) Tekenmaterialen Filmpjes zie inleiding Samenvatten en uitwerken van de hogere orde denkvraag Presentatie geven aan de klas Kinderen stellen vragen en geven tips en tops aan elkaar. Nadat de kinderen hun planningsdocument hebben ingevuld kunnen ze aan de slag met hun onderzoek. De leerkracht begeleidt de kinderen door regelmatig langs te lopen en door gerichte vragen te stellen. Hij geeft tussentijds feedback en laat kinderen samen nadenken en discussiëren of ideeën te onderzoeken en uit te voeren zijn. De leerkracht spreekt met de kinderen af dat hij tussentijds regelmatig het werk wil zien om feedback te kunnen geven. Een optie is om vaste momenten in te plannen voor de kinderen. Spreek af wat de kinderen laten zien. Houden ze zich aan de planning? Waar lopen ze tegenaan? Aan het einde van het onderzoeksproces verwerken de kinderen hun bevindingen en antwoorden op hun deelvragen. Vanuit de beantwoording van de deelvragen zoeken ze naar het antwoord op de overkoepelende hogere orde denkvraag. Dit antwoord wordt uitgewerkt in een presentatie voor de klas (met onderbouwing vanuit de beantwoording van de deelvragen). Beoordeling Voor de groep met de vergelijkingen tussen lichamen geldt dat ze minimaal de overeenkomsten en verschillen tussen de lichamen presenteren en hun tekening van mens en dier. 6

7 Verdiepen verbreden Schrijven reflectieverslag De groep die onderzoek heeft gedaan naar de evolutie presenteert minstens het evolutie-principe, de ontwikkelingen van de aarde en de tekening van hun geëvolueerde mens en dier. De presentatie wordt aan de hele klas gegeven, zodat opgedane kennis wordt gedeeld. De presentatie mag maximaal 5 á 10 minuten duren. Na de presentatie kunnen de andere kinderen nog vragen stellen. Vervolgens geven ze de kinderen tips en tops. De kinderen geven zichzelf een cijfer voor het onderzoek. Tevens verwerken zij de volgende vragen in een reflectieverslag: Hoe vind je dat je deze opdracht hebt gedaan? Hoe was de samenwerking? Ben je tevreden over jouw aandeel? Was de planning haalbaar? Hoe is het eindresultaat? Wat ging er goed en waar ben je dus tevreden over of trots op? Waar ben je tegenaan gelopen? Hoe zou je dat een volgende keer beter kunnen doen? Het reflectieverslag wordt ingeleverd en de leerkracht geeft een korte reflectie vanuit zijn/haar perspectief op het proces en product. Eventueel een beoordeling/cijfer. 7