FYSIOLOGIE VAN ROEIEN

Transcriptie

1 FYSIOLOGIE VAN ROEIEN Koen Levels

2 OVERZICHT Over mijzelf Basisfysiologie van roeien Concurrerende training: kracht vs. duurtraining Oplossingen voor het concurrerende trainingseffect Fysiologische profilering Verschillen tussen mannen en vrouwen 1

3 OVER MIJZELF Werkzaam aan de afdeling Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam Gepromoveerd als thermo/inspanningsfysioloog Op projectbasis werkzaam voor de KNRB Concurrerende training in roeien 2

4 BASISFYSIOLOGIE VAN ROEIEN 2-k wereldrecords: 3

5 BASISFYSIOLOGIE VAN ROEIEN 4

6 BASISFYSIOLOGIE VAN ROEIEN Energiesysteem Start-20 s 20-60s 60s-finish Totaal ATP-CP 70% 15% <1% 10% Anaëroob 20% 35% 14% 10-20% Aëroob 10% 50% 85% 70-80% Hartmann & Mader (2005). Rowing Physiology. In: Rowing Faster 5

7 BASISFYSIOLOGIE VAN ROEIEN Maar roeien is niet alleen een uithoudingssport! Roeien is een power-endurance sport Piekvermogen en duurvermogen beiden belangrijk 6

8 BASISFYSIOLOGIE VAN ROEIEN Piekvermogen Duurvermogen O 2 O 2 O 2 O 2 O 2 O 2 O 2 O 2 7

9 CONCURRERENDE TRAINING Mechanische belasting Anabole factoren ADP/ATP Aminoinsuline cytokinen zuren ph Ca 2+ PO 2 Actine en myosine Zuurstoftoevoer Mitochondriële dichtheid Capilairen en myoglobine Piekvermogen Duurvermogen 8

10 CONCURRERENDE TRAINING 9

11 CONCURRERENDE TRAINING Waarom spiervezels met veel mitochondriën klein blijven Verhoogde afbraak van spiereiwitten 10

12 CONCURRERENDE TRAINING Voor roeien is zowel piek als duurvermogen belangrijk Dus: trainen voor beiden Maar: Trainen voor het ene gaat ten koste van het andere =concurrerende situatie = concurrent training 11

13 CONCURRERENDE TRAINING Voor roeien is zowel piek als duurvermogen belangrijk Dus: trainen voor beiden Maar: Trainen voor het ene gaat ten koste van het andere =concurrerende situatie = concurrent training Hickson (1980) Eur J Appl Physiol 45,

14 CONCURRERENDE TRAINING 13

15 CONCURRERENDE TRAINING 14

16 CONCURRERENDE TRAINING Grotere (krachtigere) vezels die een belasting langer kunnen volhouden 15

17 MOGELIJKE OPLOSSINGEN CONCURRERENDE TRAINING Oplossingen voor de negatieve interactie-effecten van wanneer gelijktijdig voor duur- en piekvermogen getraind wordt? 1. Veel spiervezels hebben genetisch bepaald 2. Remmen van de afbraak van spiereiwitten die ontstaat wanneer een spier vermoeit 3. Vergroten van de hematocrietwaarde aanvoer zuurstof naar de cel verbeteren 4. Vergroten van de dichtheid van haarvaten 5. Verhogen van de myoglobine concentratie aanvoer zuurstof in de cel verbeteren 16

18 MOGELIJKE OPLOSSINGEN CONCURRERENDE TRAINING Hoe zijn deze oplossingen te realiseren 1. Profilering Bouw hart-spier-skeletstelsel 2. Training aanpassen > verminderen van de afbraak van eiwitten > Verhogen van de myoglobine concentratie 3. Voedingssupplementen > Vergroten spieromvang > Verhogen van de myoglobine concentratie 17

19 FYSIOLOGISCHE PROFILERING Ongoing process: VO2 max test = duurvermogen Wingate test = sprintvermogen Sprongtesten = explosiviteit Krachttesten = piekvermogen 18

20 VERSCHILLEN TUSSEN MANNEN EN VROUWEN Relevante verschillen tussen mannen en vrouwen bij roeien: Lichaamssamenstelling Adaptatie door training Herstelcapaciteit Wedstrijdkarakteristieken 19

21 VERSCHILLEN EN : PRESTATIEMODEL 20

22 VERSCHILLEN EN : LICHAAMSSAMENSTELLING Lichaamssamenstelling mannen vs. vrouwen 21

23 VERSCHILLEN EN : LICHAAMSSAMENSTELLING Verschillen in bloedparameters Bloedparameter Mannen Vrouwen Hemoglobine g/l g/l Hematocriet 42-52% 37-46% Rode bloedcellen * /L * /L Canadian Cardiovascular Society 22

24 VERSCHILLEN EN : LICHAAMSSAMENSTELLING Resultante: Maximale zuurstofopname is bij vrouwen lager dan bij mannen. Ook relatief gezien! Groep (data nov 2015) Mannen Vrouwen Zwaar 65 ml/kg/min 59 ml/kg/min Licht 72 ml/kg/min 65 ml/kg/min 23

25 VERSCHILLEN EN : TRAININGSADAPTATIE Trainingsadaptatie: duurtraining Howden et al. (2015) 24

26 VERSCHILLEN EN : TRAININGSADAPTATIE Trainingsadaptatie: krachttraining Ivey et al. (2000) 25

27 VERSCHILLEN EN : TRAININGSADAPTATIE Samenvatting trainingsadaptatie: Duurtraining: Op de lange termijn lijkt de trainingsrespons bij vrouwen af te nemen. Waarschijnlijk door niet toenemen grootte van het linker ventrikel Krachttraining: Mannen vertonen een grotere (relatieve) trainingsrespons dan vrouwen, waarschijnlijk is er een rol voor testosteron ( ) en myostatine ( ) 26

28 VERSCHILLEN EN : PRESTATIEMODEL Joyner and Coyle (2008) 27

29 VERSCHILLEN EN : HERSTELCAPACITEIT 28

30 VERSCHILLEN EN : WEDSTRIJDKARAKTERISTIEKEN Wedstrijden van vrouwen duren langer, dus relatief grotere aërobe component. 29

31 TAKE HOME MESSAGES - Voor roeien zijn zowel een hoog piek- en duurvermogen essentieel - Trainen voor het ene kan ten koste gaan van het andere - Vergroten van het zuurstofaanbod tot in de spiercel lijkt cruciaal - Mannen en vrouwen verschillen in (langdurige) trainingsrespons en herstel. Bij het ontwerpen en plannen van trainingen moet hier rekening mee gehouden worden - Regulier monitoren en bijsturen training is hier essentieel bij! 30

32 BEDANKT VOOR UW AANDACHT! Voor meer vragen: Koen Levels 31