Transcriptie

1 Extramuraliseren AWBZ Inkoopbeleid VGZ Zorgkantoor BV, KvK , gevestigd te Nijmegen, Univé Zorgkantoor BV, KvK , gevestigd te Alkmaar en Trias Zorgkantoor BV, KvK , gevestigd te Gorinchem vormen samen de Zorgkantoren Coöperatie VGZ. Zorgkantoren Coöperatie VGZ is een handelsnaam voor VGZ Zorgkantoor BV, Univé Zorgkantoor BV en Trias Zorgkantoor BV samen.

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Het extramuraliseringsbeleid van VWS Toekomstbestendig niveau beddencapaciteit Beddencapaciteit Verpleging en Verzorging Beddencapaciteit gehandicaptenzorg (enkel VG) Beddencapaciteit langdurige GGZ Kanttekeningen bij normering Financiële taakstelling Uitgangspunten bij verdeling financiële taakstelling Budgetkorting ten behoeve van extramuraliseren Beleid zorginfrastructuur ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

3 1. Inleiding De komende jaren staan in het teken van extramuraliseren. In de toekomst wordt voor sommige cliënten geen verblijfsindicatie meer afgegeven. Wij vinden het belangrijk dat mensen met lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen, chronisch zieken en kwetsbare ouderen met al hun potenties en kwetsbaarheden een zinvolle plek in de samenleving kunnen innemen. De woonsituatie van de cliënt moet zoveel mogelijk aansluiten op het normale leven. Het opvangen van cliënten met lichte ZZP s in een intramurale omgeving past niet binnen deze gedachte en wij zijn daarom voorstander van extramuraliseren. Wij zien enkele voordelen van extramuraliseren: Cliënten kunnen langer de regie over het eigen leven voeren Cliënten krijgen meer keuzevrijheid Er ontstaat een gevarieerder extramuraal woon- en zorgaanbod Zorgaanbieders gaan zich beter richten op de woonwensen van de cliënt De zorgverlener is te gast bij degene die de zorg ontvangt, waardoor de zorg wordt afgestemd op de wensen van de cliënt en diens sociaal netwerk. Aan extramuraliseren kleven ook nadelen: Verhoging van de administratieve lasten voor de cliënt door het aanvragen van huursubsidie, het zelf regelen van woonverzekeringen, gemeentelijke lasten, et cetera De kostendaling voor de AWBZ hangt samen met kostenstijgingen in andere domeinen, zoals de WMO, Zorgverzekeringswet en huursubsidie Ongewenste effecten op het vrij besteedbaar inkomen voor een deel van de cliënten. Wij realiseren ons dat extramuraliseren een complex veranderingstraject is, dat vele uitdagingen voor onder andere cliënten, zorgaanbieders, gemeenten en zorgkantoor kent. Stakeholders in de langdurige zorg dienen gezamenlijk oplossingen te vinden voor deze uitdagingen. Leeswijzer In dit beleid bespreken wij allereerst de toekomstige capaciteit die wij regionaal nodig denken te hebben (hoofdstuk 3). Daarbij zullen wij expliciet ingaan op de kanttekeningen die bij deze normen te maken zijn (hoofdstuk 3.4). Vervolgens zullen wij toelichten hoe wij de financiële korting op de landelijke contracteerruimte zullen verwerken die VWS ten behoeve van extramuraliseren heeft doorberekend (hoofdstuk 4). Tot slot bespreken wij de richtlijnen rondom de beleidsregel zorginfrastructuur (hoofdstuk 5). ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

4 2. Het extramuraliseringsbeleid van VWS Het extramuraliseringsbeleid wordt concreet gemaakt doordat voor lichte ZZP s het recht op verblijf vervalt. Er wordt geen integraal pakket meer geïndiceerd, maar alleen de aanspraak op de diverse zorgfuncties. Cliënten gaan zelf woonruimte huren en betalen dan zelf een deel van het huidige integrale pakket (gas, licht en water; huurdersonderhoud; kapitaallasten). De huidige lichte intramurale zorg wordt niet meer vanuit de instellingen geboden, in plaats daarvan zijn cliënten zijn aangewezen op extramurale zorg. Er komt dus een fysieke scheiding tussen wonen en zorg. De extramuralisering wordt gefaseerd ingevoerd, waarbij tempoverschillen worden gehanteerd tussen de V&V, de GGZ en de GZ. In de langdurige zorg staan de volgende maatregelen op stapel: : V&V, GZ en GGZ ZZP 1 en ZZP 2 worden niet meer afgegeven : V&V ZZP 3 wordt niet meer afgegeven : een deel (naar verwachting 50%) van de nieuwe cliënten met ZZP VG 3 krijgt geen intramurale indicatie meer : ZZP LG 1 en LG3, ZG 1 (zowel auditief als visueel) en VV4 (naar verwachting 50%) worden niet meer geïndiceerd. ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

5 3. Toekomstbestendig niveau beddencapaciteit In dit hoofdstuk bespreken wij de toekomstige capaciteit die wij vooralsnog regionaal nodig denken te hebben gezien de overheidsmaatregelen en demografische ontwikkelingen. Het betreffen hier ramingen die een richting aangeven en door nieuwe inzichten nog kunnen wijzigen. Deze ramingen kunnen instellingen gebruiken bij het opstellen van afbouwplannen en toekomstige capaciteitsontwikkelingen. In het volgende hoofdstuk zullen wij ingaan op de financiële doorvertaling in Beddencapaciteit Verpleging en Verzorging Het vervallen van de indicaties van ZZP 1 t/m 3 en een deel van 4 zal in de ouderenzorg sneller gevolgen hebben dan in de Gehandicaptenzorg en GGZ. De voornaamste reden hiervoor is dat het sterftecijfer in de ouderenzorg hoger ligt dan in de andere sectoren en er dus een grotere uitstroom plaatsvindt. De geïndiceerde vraag (aantal wachtenden) voor de lagere ZZP s neemt af omdat er geen nieuwe ZZP-indicaties meer worden afgegeven. Voor de V&V sector is de streefcapaciteit als volgt bepaald: Voor iedere regio hebben wij gekeken hoeveel plaatsen V&V zijn ingekocht bij de initiële afspraak van 2013 en wat de onderverdeling in ZZP is. Conform de brief herziening langdurige zorg hebben wij de streefcapaciteit van ZZP s VV 1 t/m 3 op 0% gezet, VV 4 op 50%. ZZP VV 5 t/m 10 hebben wij bij de normbepaling bevroren op 100% van het huidige niveau. Dit hebben wij voor alle regio s gedaan en vervolgens hieruit een gemiddelde norm gedestilleerd. In het volgende staafdiagram hebben wij de voorlopige streefcapaciteit afgezet tegen de huidige intramurale capaciteit. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de benodigde bedden om de spoedzorg te regelen. 300 Aantal plaatsen V&V per Streefnorm 124 in MBR MH NHN NIJM NML NOBR WL VGZ totaal VPT's incl BH VPT's excl BH ZZP's incl BH ZZP's excl BH Bron= 1 e budgetafspraak november 2012 ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

6 3.2 Beddencapaciteit gehandicaptenzorg (enkel VG) Voor de gehandicaptenzorg zal de gewenste capaciteit (per zorgkantoorregio) als volgt worden bepaald: Voor iedere regio hebben wij gekeken hoeveel plaatsen VG zijn ingekocht bij de initiële afspraak van 2013 en wat de onderverdeling in ZZP is. Conform de brief herziening langdurige zorg hebben wij de streefcapaciteit van ZZP s VG 1 en 2 op 0% gezet en VG 3 op 50%. ZZP VG 4 t/m 8 hebben wij bij de normbepaling bevroren op 100% van het huidige niveau. Dit hebben wij voor alle regio s gedaan en vervolgens hieruit een gemiddelde norm gedestilleerd. Met betrekking tot het afbouwen van plaatsen geldt dat het in kleinschalige (semimurale) voorzieningen meer voor de hand ligt om de omschakeling naar extramurale zorg te gaan maken. Hier kan de verbinding naar wijknetwerken en wijkteams gemaakt worden. Intramurale locaties, soms gesitueerd op instellingsterreinen, zullen met name gericht blijven op de zwaardere zorg (ZZP 5 en hoger). 600 Aantal VG bedden per inwoners Streefnorm 353 in MBr MH NHN Nijm NML NOBr WL VGZ totaal ZZPexcl. BH ZZPincl. BH Bron= 1 e budgetafspraak november 2012 ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

7 3.3 Beddencapaciteit langdurige GGZ Nederland heeft internationaal gezien een grote intramurale GGZ-capaciteit. Afbouw staat mede daarom hoog op de (politieke) agenda. De Coöperatie VGZ onderschrijft het belang van de afbouw van intramurale capaciteit vanuit cliënt perspectief alsmede ook uit kostenoverwegingen. Om te komen tot een streefcapaciteit baseren wij ons op het gemiddeld aantal GGZ-bedden en het Bestuurlijk Akkoord GGZ. Dit leidt tot de volgende aantallen: Tabel 1: Streefcapaciteit GGZ bedden (bevolking Nederland 2008= , CBS) Plaatsen per Totaal aantal plaatsen inwoners Streefcapaciteit % Care Cure Totaal Bron: Trimbos, In het volgende staafdiagram hebben wij de streefcapaciteit afgezet tegen de huidige intramurale GGZ. Voor de GGZ is een apart beleidsstuk opgesteld waarin de afbouw van klinische capaciteit uitgebreid wordt behandeld. Zie hiervoor onze website: Aantal GGZ bedden per inwoners Streefnorm 85 in MBR Midden Holland NHN Nijmegen NML NOB Waardenla nd VGZ totaal Totaal GGZ C Totaal GGZ B Bron= 1 e budgetafspraak november 2012 ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

8 3.4 Kanttekeningen bij normering Extramuraliseren is een complex veranderingstraject. Wij onderkennen dat er een groot verschil zit tussen beleidsvoornemens en de praktijk. De normeringen die wij hebben opgenomen zijn eerste ramingen die een richting aangeven en door nieuwe inzichten nog kunnen wijzigen. In deze paragraaf willen wij enkele kanttekeningen plaatsen die het zorgkantoor nu al voorziet. In de komende periode willen wij, onder meer in het overleg tussen zorgkantoor en zorgaanbieder, komen tot een passende beleidsuitvoering die waar mogelijk hier rekening mee houdt. Kanttekeningen Wij plaatsen de volgende kanttekeningen bij de normeringen die wij in de vorige paragrafen hebben beschreven: Reële uitstroom. Bij de normering is rekening gehouden met een uitstroom en een gemiddelde looptijd van een ZZP van 3 jaar in de V&V, 5 jaar in de GGZ en 10 jaar in de VG. Echter, het is nu nog niet bekend wat de reële uitstroom zal zijn. Streeftermijnen. Als streefjaren zijn 2018 (GGZ), 2019 (V&V) en 2025 (GZ) genoemd. Financiële besparingen op de contracteerruimte kunnen het noodzakelijk maken om deze termijnen te vervroegen. Peildatum. De berekeningen gaan uit van de capaciteit bij de initiële productieafspraak voor In sommige afspraken is hierin al een reductie van plaatsen opgenomen. Hier zal rekening mee gehouden worden tijdens de inkoopgesprekken. Wachtlijsten. Momenteel zijn er wachtlijsten voor verblijfszorg. Deze cliënten hebben een geldige indicatie. Het is onbekend wat er op de lange termijn gebeurt met de aanspraak van deze cliënten. Bedoelde regiovariatie. Momenteel zijn er regionale verschillen in capaciteit. De gestelde norm is voor alle regio s gelijk. Echter, er kunnen redenen zijn waarom er verschil dient te zijn in capaciteit. Beperkte correctie voor demografische ontwikkeling. De komende jaren zullen regio s vergrijzen. Hierdoor zal de vraag naar intramurale zorg toenemen. Aan de andere kant wordt ingezet op het langer thuis laten wonen van cliënten. In onze ramingen is beperkt rekening gehouden met demografische ontwikkeling. Zo laten wij de capaciteit van de hogere ZZP s niet toenemen, maar ook niet afnemen. Geen onderscheid in ZZP s met en zonder behandeling. In onze normering zijn wij uitgegaan van het totaal aantal plaatsen. Wij hebben daarbij momenteel geen verschillende normen voor verblijfscapaciteit mét en zonder behandeling. Geen uitspraken over spreiding binnen de regio. Momenteel is de verblijfscapaciteit verspreid over de regio. Met het afbouwen van bedden rijst de vraag wat deze spreiding in de toekomst dient te zijn. Ondanks deze kanttekeningen zijn wij van mening dat onze norm een stap is, die instellingen kunnen gebruiken bij het opstellen van afbouwplannen en toekomstige capaciteitsontwikkelingen. Landelijke planvorming Dit beleid vormt de eerste stap in het komen tot toekomstbestendige plannen. De komende tijd zullen er op landelijk niveau werkgroepen gevormd worden. Samen met andere verzekeraars, VWS, zorgaanbieders, branche organisaties, gemeenten en cliënten willen wij dan komen tot gedragen toekomstramingen met betrekking tot intramurale capaciteit. Vervolgens willen wij deze vertalen naar de situatie in onze zorgkantoorregio s. Daarbij willen wij in ieder geval antwoorden op de bovenstaande kanttekeningen kunnen geven. ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

9 4. Financiële taakstelling In het vorige hoofdstuk hebben wij de richting van de gewenste capaciteit uiteengezet. In dit hoofdstuk zullen wij toelichten hoe wij de financiële korting op de landelijke contracteerruimte, die VWS ten behoeve van extramuraliseren heeft doorberekend, zullen verwerken. Allereerst zullen wij enkele uitgangspunten aangeven en vervolgens zullen wij aangegeven wat dit concreet betekent voor de korting voor de VGZ regio s. 4.1 Uitgangspunten bij verdeling financiële taakstelling VWS heeft een financiële taakstelling ten behoeve van extramuraliseren opgelegd in de contracteerruimte van Wij zullen deze korting vertalen naar regio, sector en instelling. Deze korting wordt vervolgens met de instelling besproken en van het budgettair kader afgehaald. Zie voor de totale beschrijving van de inkoopsystematiek onze website: Wij hanteren bij de korting de volgende uitgangspunten: De financiële korting dient te belanden bij instellingen die intramurale capaciteit hebben. Wij verrekenen de korting niet over de totale contrateerruimte of met eventuele groeiruimte. De financiële korting wordt verdeeld over alle aanbieders die ZZP s hebben in de groepen die in 2014 onder de regeling vallen (V&V; VG; GGZ-B; GGC-C) en niet enkel de aanbieders die lichte ZZP s hebben (te weten VV ZZP 1,2,3; VG 1&2; GGZ_B 1&2; GGZ-C 1&2). Dit doen wij omdat: - Anders de zorgaanbieders die al eerder geschakeld hebben naar hogere ZZP s niet meegenomen worden in de korting, terwijl ook deze aanbieders capaciteit zouden moeten afbouwen. - De regeling over toekomstige cliënten gaat die niet meer instromen en dus niet over bestaande cliënten. Deze mogen intramuraal blijven op basis van hun huidige CIZ-indicatie. De financiële korting wordt verdeeld op basis van volume (aantal ZZP-dagen) en niet op basis van omzet omdat: - Op basis van de volumes worden de verschillen in de hoogte van het bedrag van de ZZP s tussen de sectoren uitgeschakeld. - De hoogte van het bedrag dat verrekend moet worden hierdoor niet beïnvloed wordt. Bij de berekening van de financiële doorlooptijd hanteren wij verschillende ZZP doorlooptijden per sector. Conform de rekenmethode van VWS hanteren wij in de V&V 3 jaar, in de GGZ 5 jaar en in de GZ 10 jaar. Wij doen dit omdat: - De macrokorting-berekening van VWS ook inclusief doorlooptijden zijn. - De berekening beter bij de werkelijkheid aansluit. 4.2 Budgetkorting ten behoeve van extramuraliseren De NZa zal aan ons communiceren wat de financiële korting is per zorgkantoorregio. Wij zullen deze in beginsel doorrekenen naar sectoren en instellingen op basis van bovenstaande uitgangspunten. Hoe hoog deze korting is hangt onder andere af van de regio waarin u actief bent, de sector waarin u zorg levert, de zwaarte en de aantallen ZZP s die u levert. Hoe wij tot deze budgetkorting komen zullen wij in het inkoopgesprek danwel de aanbieding onderbouwen. Bij beide maatregelen vinden wij het belangrijk dat maatwerk mogelijk is. Wij kiezen er dan ook voor om een budgettair kader vast te stellen waarbinnen wij tot afspraken willen komen. De taakstelling die wij dienen te behalen is echter fors en wij vragen u dan ook om in uw offerte hier al rekening mee te houden. Op deze wijze hopen wij om tot afspraken te komen op een constructieve manier, die recht doet aan onze opdracht en de specifieke situatie van de individuele aanbieder. ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

10 5. Beleid zorginfrastructuur Een goede zorginfrastructuur kan cliënten in staat stellen langer thuis te blijven wonen. Om dit te stimuleren is een beleidsregel Zorginfrastructuur. Deze beleidsregel zal in de toekomst echter niet meer in haar huidige vorm bestaan. Uit evaluaties van de beleidsregel is gebleken dat de regeling onvoldoende stimuleert om doelmatig en efficiënt te werken en de samenwerking tussen zorgaanbieders beperkt is 1. De beleidsregel die bedoeld was om de extramurale zorg te stimuleren sluit niet meer aan bij het speelveld waar intussen een Wmo en Wmg zijn ingevoerd en de overheid niet meer op capaciteit stuurt. Door middel van prestatiebekostiging en het onderbrengen van (een deel van) de middelen onder de contracteerruimte wordt verwacht de toepassing van de middelen te verbeteren. Nieuw beleid Coöperatie VGZ De Zorgkantoren Coöperatie VGZ hebben hun inkoopbeleid verscherpt ten aanzien van initiatieven waarvoor aanspraak wordt gedaan op de beleidsregel Zorginfrastructuur. Het uitgangspunt is dat zorginfrastructuur exploitabel en rendabel dient te zijn binnen de reguliere bedrijfsvoering. Alleen wanneer aangetoond wordt dat een investering noodzakelijk is om een exploitatie resultaat te bereiken en dit binnen de gestelde kaders van het VGZ beleid valt, kan een aanvraag worden gesteund. Wij maken daarin onderscheid tussen projecten die reeds in 2012 of eerder gerealiseerd zijn en nieuw te starten projecten (met al dan geen goedkeuring). Bestaande initiatieven Onder bestaande initiatieven verstaan wij projecten waarvoor het zorgkantoor een goedkeuring heeft afgegeven met een bepaalde duur en die op dit moment reeds gerealiseerd worden. Onder voorbehoud van wijzigingen die doorgevoerd gaan worden vanuit de overheid kunnen bestaande projecten gecontinueerd worden voor de periode waarvoor zij zijn goedgekeurd. De kosten kunnen per jaar afwijken of fluctueren, als gevolg van indexering en bijvoorbeeld onderhoudskosten. Het totaal aan kosten dient per jaar bij de nacalculatie onderbouwd te worden. Voor deze jaarlijkse aanlevering is een verantwoordingsformulier beschikbaar, deze is als bijlage 1 te vinden op de website. Ook voor bestaande projecten vragen wij van zorgaanbieders aan de projecten een toekomstbestendige invulling te geven door te kijken naar de mogelijkheden om de zorginfrastructuur exploitabel, dan wel rendabel binnen de reguliere bedrijfsvoering, te krijgen. Nieuwe initiatieven Onder nieuwe initiatieven verstaan wij: projecten die geheel nieuw zijn voor de aanvragende instantie projecten die aflopen en waarvoor men een verlenging wil aanvragen projecten waarvoor een uitbreiding wordt aangevraagd. De zorgkantoren willen dat zorg samenhangend met de sociale infrastructuur wordt georganiseerd. Wij willen daarom samen met gemeenten en VGZ investeren in een netwerk op wijkniveau. Zorginfrastructuur kan worden ingezet om dit netwerk op wijkniveau te ondersteunen. Een goed functionerend wijknetwerk in combinatie met zorginfrastructuur kan het mogelijk maken dat kwetsbare, zorgafhankelijke burgers op een prettige manier thuis kunnen blijven wonen. Procedure Na aanleiding van de gepubliceerde beleidsregel infrastructuur van de NZa zullen wij onze aanbieders een brief sturen waarin wij onze nieuwe voorwaarden en procedures uiteenzetten. Aanvragen die vóór 1 augustus 2013 worden ingediend zullen met de inkoop van 2014 worden meegenomen. 1 Brief VWS aan NZa met kenmerk DLZ/SFI-U ; Toekomst beleidsregel zorginfrastructuur; 31 mei 2012 ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ

11 ZORGKANTOREN COöPERATIE VGZ