De gebrekkige gewetensontwikkeling in diagnose en behandeling

Transcriptie

1 De gebrekkige gewetensontwikkeling in diagnose en behandeling Het begrip gebrekkige gewetensontwikkeling moet in de diagnose beter gespecificeerd worden Er is in de jeugdinrichtingen te weinig aandacht voor de behandeling van gewetenstekorten Een belangrijk aspect van de gewetensontwikkeling wordt over het hoofd gezien, namelijk het affectieve aspect

2 Het betoog Lijden jongeren werkelijk aan een zogenaamde gebrekkige gewetensontwikkeling? Ja In 75 van 100 onderzochte persoonlijkheidsonderzoeken wordt een gebrekkige gewetensontwikkeling geconstateerd Is het duidelijk wat een gebrekkige gewetensontwikkeling precies is? Nee

3 Wat is een gebrekkige gewetensontwikkeling? intellectueel minder begaafd, geen goed inzicht in de gevolgen van zijn gedrag Soms hebben we het over kennis: Een gebrekkig functionerend geweten is een cognitief gebrek geen empathie met het slachtoffer of gevoelens van medeleven vertonen, emotioneel oppervlakkig of gehard zijn Soms hebben we het over gevoelens: Een gebrekkig functionerend geweten is een affectief gebrek Gebrek aan gevoelens gaat niet altijd samen met gebrek aan kennis Gebrekkige gewetensontwikkeling kan wijzen op een cognitief of affectief gebrek

4 Theorieën over gewetensontwikkeling / morele ontwikkeling: Geweten: Het vermogen morele eigenschappen van de werkelijkheid te kennen en het vermogen met gepaste emoties op overschrijdingen van morele normen te reageren Morele ontwikkeling: - Ontwikkeling van het morele redeneren / oordelen (Kohlberg) - Ontwikkeling van morele emoties / empathie / sympathie (Hoffman) Twee aspecten van gewetensontwikkeling / morele ontwikkeling: cognitief en affectief Consequentie voor de praktijk van het persoonlijkheidsonderzoek: Het begrip gebrekkige gewetensontwikkeling moet veel beter gespecificeerd worden.

5 De gebrekkige gewetensontwikkeling in diagnose en behandeling Waar richten behandelprogramma s zich op? Maakt de gewetensontwikkeling deel uit van de behandelingen? Worden de verschillende aspecten van de gewetensontwikkeling onderkend? Op basis van documenten aangaande de behandelingsmethodieken of pedagogische aanpak van behandel- en opvanginrichtingen

6 Waar richten behandelprogramma s zich op? Equip Glen Mills, Combinatie van methodieken Jeugdinrichting Behandelingsmethodiek De Doggershoek De Hartelborgt De Heuvelrug De Hunnerberg Sociale leertheorie en milieutherapie Den Engh SocioGroepsStrategie Den Hey-Acker en Equip De Sprengen Harreveld Verschillende methodieken Het Keerpunt Het Poortje Jongeren Opvang Centrum t Nieuwe Lloyd Ottho Gerhard Heldring St. Verschillende methodieken Rentray Verschillende methodieken Teylingereind Equip s Heerenloo Kwadrant Verschillende methodieken Hoenderloo Groep Glen Mills School De Jutters Verschillende methodieken Slechts in twee instellingen (die waar Equip wordt gebruikt) wordt de gewetensontwikkeling / morele ontwikkeling als doel van behandeling beschouwd

7 Waar richten behandelprogramma s zich op? (En is dit voldoende?) : Sociaal incompetent Sociaal competent Antisociaal gedrag Prosociaal gedrag Sociaal competent en gebrekkige gewetensontwikkeling: Wel over de vaardigheden beschikken, maar niet over de wil deze prosociaal in te zetten. Wel kunnen, niet willen.

8 Waar richten behandelprogramma s zich op? (En is dit voldoende?) Equip: Moreel incompetent Antisociaal gedrag Moreel incompetent = niet correct moreel redeneren Moreel competent Prosociaal gedrag Moreel competent redeneren en (affectieve) gebrekkige gewetensontwikkeling: Wel cognitieve aspect van gewetensontwikkeling, maar relatie tot het affectieve is onduidelijk Wel weten, maar niet willen

9 Waar richten behandelprogramma s zich op? (En is dit voldoende?) Behandelprogramma s richten zich op vaardigheden, skills of competenties Voor zaken als inzicht in de consequenties van het gedrag, moreel oordelen, standpunt van slachtoffer innemen is vaardigheden-training adequaat. Maar valt de ontwikkeling van morele emoties, de affectieve gewetensontwikkeling hier ook mee te stimuleren?

10 De gebrekkige gewetensontwikkeling in diagnose en behandeling Het begrip gebrekkige gewetensontwikkeling moet in de diagnose beter gespecificeerd worden Cognitief versus affectief Er is in de jeugdinrichtingen te weinig aandacht voor de behandeling van gewetenstekorten Morele competentie versus sociale competentie Een belangrijk aspect van de gewetensontwikkeling wordt over het hoofd gezien, namelijk het affectieve aspect Competenties versus emoties