Persoonlijkheid en competenties: wat kun je ontwikkelen?

Transcriptie

1 Persoonlijkheid en competenties: wat kun je ontwikkelen? NOA: Drs. Daniël Elzas (afdeling Onderzoek en Ontwikkeling) Rabobank: Drs. Karel van der Burgt (Directoraat Personeel, Rabobank Nederland) Donderdag 2 november 2006

2 Hoe ziet de workshop eruit? Definities van de begrippen persoonlijkheid en competentie Competentiemeting: Wie? Waarom? Hoe vaak? Toelichting ontwikkeling nieuwe vragenlijsten: Multiculturele Persoonlijkheids Test Big Six (MPT-BS) Competentie Vragenlijst (CVL+) Aandacht voor diversiteit Casus: Onderzoek Rabobank Afsluiting + vragen

3 Definities van persoonlijkheid en competentie Persoonlijkheid: Het geheel van aangeboren en verworven kenmerken, dat de ene persoon van de ander onderscheidt Competentie: een specifieke combinatie van kennis, vaardigheden en houding/attitude die de manier van handelen stuurt en leidt tot een prestatie binnen een specifieke context.

4 Het ijsbergmodel Leerbaarheid Hoog Transfer Laag Vakkennis en vaardigheden Intermediaire vaardigheden Laag Waarden, normen en morele maatstaven Zelfconcept, motieven en inzet Hoog

5 NOA-model Reflectie Gedragsniveau Persoonlijkheid & cognitieve capaciteiten Persoonlijkheidsniveau Gedrag - prestaties Competentie Genetische en biologische factoren Omgeving cultuur - onderwijs

6 Competentiemeting: Wie? Waarom? Hoe vaak? Onderwijs Competenties afleiden uit beroeps- en opleidingsprofielen Vervolg op leren leren: actievere rol student in leerproces MBO: Competentiegericht leren in 2008 landelijk ingevoerd door ministerie van OC&W HBO en WO: belang neemt toe, bijv nulmeting

7 Competentiemeting: Wie? Waarom? Hoe vaak? Arbeidsmarkt Instroom: Werkgever vraagt in vrijwel elke vacature naar competenties Loopbaanontwikkeling: Werknemer wil zich ontwikkelen, koppeling tussen persoonlijke competenties en competenties van de organisatie. Vb: POP (Persoonlijk Ontwikkel Plan)

8 Multiculturele Persoonlijkheids Test Big Six (MPT-BS) Gebaseerd op Big Five theorie, met toevoeging van een 6e hoofddimensie* De 6 hoofddimensies zijn: 1) Emotionele stabiliteit 2) Consciëntieusheid 3) Extraversie 4) Openheid 5) Vriendelijkheid 6) Integriteit (*bron: Ashton, Lee & Son 2000)

9 Multiculturele Persoonlijkheids Test Big Six (MPT-BS) Diversiteit Formulering van de vragen a priori. Voorbeelden die NIET zijn gebruikt: Ik vind dat arme landen zichzelf moeten redden Ik laat me de kaas niet van het brood eten Ik ben nogal recht door zee Het stoort mij als vrouwen alleen in een café zitten Onderzoek naar partijdigheid van vragen Normen

10 Persoonlijkheidsonderzoek bij volwassenen in Nederland Allochtonen scoren gemiddeld hoger op Testattitude Allochtonen scoren gemiddeld lager op Emotionele Stabiliteit en Extraversie dan autochtonen Tussen etnische groepen ook verschillen Hoe langer de verblijfsduur in Nederland, des te meer komen waarden van immigranten overeen met die van autochtonen

11 Multiculturele Persoonlijkheids Test Big Six (MPT-BS)

12 Multiculturele Persoonlijkheids Test Big Six (MPT-BS)

13 Competentie Vragenlijst (CVL( CVL+) 6 competentieclusters: 1) Persoonlijke competenties 2) Communicatieve competenties 3) Sociale competenties 4) Professionele competenties 5) Leidinggevende competenties 6) Commerciële competenties

14 Competentie Vragenlijst (CVL( CVL+)

15 Competentie Vragenlijst (CVL( CVL+)

16 Ontwikkelbaarheid van competenties C P hoog hoog laag laag

17 Ontwikkelbaarheid van competenties: voorbeeld C: Netwerken hoog laag P:* hoog + ontwikkelbaar laag ontwikkeld - *Extraversie

18 Casus Rabobank Onderzoek ontwikkelbaarheid competenties

19 Casus Rabobank Onderzoek naar de invloed van persoonlijkheidstrekken op de ontwikkeling van competenties. Er is een samenhang tussen persoonlijkheidskenmerken en het competentieniveau van iemand. Het belang: het ontwikkelen vraagt veel tijd en moeite. De vraag is dan of en in welke mate competenties ontwikkeld kunnen worden. Dit is nuttig voor performance verbetering, POP en het selecteren van medewerkers.

20 Casus Rabobank Hoe kun je de ontwikkelbaarheid van een competentie inschatten? Dan twee vragen beantwoorden: 1. Op welke persoonlijkheidskenmerken doet een bepaalde competentie een beroep? 2. Als we dat weten, in welke mate zijn deze persoonlijkheidskenmerken ontwikkelbaar? Voor de competentie klantfocus zal ik dat nader uitwerken.

21 Casus Rabobank Klantfocus = reageren en anticiperen op klantwensen, gericht op het realiseren van klantwaarde. Is niet gelijk aan: probleemanalyse, commerciële gerichtheid, luisteren, overtuigingskracht, empathie, initiatief nemen..!

22 Casus Rabobank Klantfocus = reageren en anticiperen op klantwensen gericht op het realiseren van klantwaarde. Term klantwaarde staat daarin centraal (alles voor de klant, inlevend, geïnteresseerd). Om klantwaarde waar te maken zijn eigenschappen nodig als: vertrouwen in de ander, inschikkelijk, echtheid, bescheiden en meeleven. Voor de ontwikkeling van klantgerichtheid is altruïsme van belang.

23 Casus Rabobank Toekomstige beoordeling klantfocus = (0,01 * schaalscore Harmonieus) + (0,04 * schaalscore Vertrouwen in anderen) + (0,05 * schaalscore Zorgzaamheid) + (0,02 * schaalscore Prestatiemotivatie) + (0,02 * schaalscore Interesse in anderen) + (0,01 * schaalscore Avontuurlijkheid) + (0,01 * schaalscore Leergierigheid) + 1,17 Deze schaalscores bepalen voor 22,3% de beoordeling op de individuele beoordeling klantfocus.! 1= slecht 2=onvold. 3=goed 4=zeer goed 5=uitmuntend Veranderbaarheid? Ja=groen en Gering=oranje

24 Casus Rabobank Voorspelling is verbeterd door drie factoren uit te sluiten: 1. Ontoereikende vakkennis [beperkte invloed] 2. Zelfbeeld dat niet past bij klantfocus 3. Afwijkende motieven t.a.v. klantfocus Wat zou dit kunnen betekenen? Deze drie factoren afzonderlijk zouden de ontwikkeling van de competentie klantfocus kunnen verstoren.

25 Casus Rabobank Aanbeveling Gebruik deze rekenregel als één van de aspecten, verlies holistische benadering niet uit het oog! Probeer per competentie in te schatten in welke mate ze in lijn is met het zelfbeeld en motivatie. Incongruentie vermindert de ontwikkelbaarheid.

26 Vragen?