Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie?

Transcriptie

1 Onderzoekend leren; kansen voor uitdagend onderwijs aan excellente Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU Onderzoekend leren geeft hoogbegaafde de kans om de wereld te verkennen en daarbij antwoord te krijgen op HUN vragen, een uitdaging die geen grenzen kent maar WEL eigenaarschap geeft. Drs Jo Verlinden,BCO Onderwijsadvies De didactiek van onderzoekend leren Een onderzoekende en nieuwsgierige houding Leerlingen gaan zelf op onderzoek uit op basis van (hun eigen) vragen Koppeling met totstandkoming van (wetenschappelijke) kennis, empirische cyclus 21eeuwse vaardigheden komen tot ontwikkeling zoals samenwerken, creativiteit, onderzoekende houding. Opdracht Differentiëren? Hoezo?! Kijk eens naar je eigen praktijk Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie? 1

2 Differentiatie voor excellente? Te weinig uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen en uit te groeien tot toptalent. Excellentie nog niet goed ingebed in het schoolbeleid Leraren vinden het lastig om binnen een reguliere klas te differentiëren tussen reguliere en excellente. En nog lastiger tussen de excellente Te weinig uitdaging Veel zelfstandigheid van hen verwacht in reguliere klas en krijgen vaak te weinig ondersteuning Opdrachten zijn vaak niet uitdagend genoeg waardoor weinig beroep gedaan wordt op metacognitie Verrijkingsmaterialen worden vaak niet nagekeken >>>Er is behoefte aan een structurele aanpak voor excellentiebevordering (in het PO). Onderwijsbehoeften excellente Verkorte instructie en instructie die gericht op cruciale vaardigheden; Top-down instructie; Grote leerstappen; Open opdrachten en zelf-ontdekkend leren; Opdrachten die het stimuleren van intellectuele capaciteiten impliceren zoals redeneervermogen en oordeelsvorming; Aandacht voor specifieke interesses; Leerstof aanbieden dat denken bevordert; analytisch, creatief en evaluatief; Gerichte feedback geven met een focus op de taak en de inspanning (growth mindset); Onderzoekend leren + excellentie = ONDERZOEKEND excelleren ONDERZOEKEND excelleren: Sluit aan bij een ambitieuze leercultuur van de school; Stelt scholen in staat om vakoverstijgend en structureel aandacht te besteden excellentiebevordering; Stelt scholen in staat om aandacht te besteden aan handelingsgericht werken; Versterkt de leerkrachtvaardigheden; Excellente Excellente : 20% in potentie best presterende Aanpak richt zich op de onderwijsbehoeften van 3 van de 6 typen hoogbegaafde van de profielen van Betts en Neiharts 2010: De succesvolle leerling; De autonoom zelfsturende leerling; De uitdagend creatieve leerling. De verschillen tussen deze kunnen groot zijn. 2

3 Wat betekent van ONDERZOEKEND excelleren voor de excellente leerling? Ruimte voor eigen vragen Uitdaging! Er zijn geen grenzen Eigenaarschap Enthousiasme en motivatie Wetenschappelijk cyclus Differentiatie door verdiepende opdrachten Kennis. Op een schaal van bijvoorbeeld 1 tot 10 aangeven: waar zit ik met mijn kennis over dit thema? Wat weet ik al? Wat weet ik nog niet? Relatiecirkels. Laat de hun hypothese onderbouwen door middel van literatuur of het navragen van een expert. Conceptcartoon Hoe het komt dat je wagenziek/zeeziek wordt? Differentiatie door eigen onderzoeksvragen Eigen onderzoeksvragen: bestaande vragen toetsen aan criteria, eigen vraag testen met vragenmachientje [didactisch filmpje] Regulier krijgen een onderzoeksvraag passend bij het thema Hogere-orde denkvaardigheden 3

4 Wat gebeurt er in de klas? Thema Waarnemen en bewegen Wat zijn in jouw visie de belangrijkste succesfactoren om dit goed in de praktijk ten uitvoer te brengen? Mindset Leerkrachtvaardigheden Per stap worden in een tabel alle activiteiten, werkvormen en uitwerkingen voor dit thema voor zowel reguliere als excellente weergegeven. Op de website alles wat nodig is voor uitvoering in de klas: Film over het thema waarnemen en bewegen van de onderzoeker Pieter Medendorp Tabel met hints en tips per stap Activiteiten, bv Conceptcartoon Coöperatieve werkvormen Experimenten die gedaan kunnen worden Scaffolds, bv Vragenmachientje Ervaringen van 10 pilotscholen Deze aanpak is heel helder en biedt veel structuur wanneer je met onderzoekend leren aan de slag wil. [leraar] Wanneer mogen we beginnen met ons eigen onderzoek? Ik kan niet wachten! [leerling] Ik wil voortaan veel meer projecten op deze manier vorm gaan geven, dit is heel motiverend. [leraar] Ik zie dat de kinderen plezier hebben en gemotiveerd zijn, dat vind ik een van de belangrijkste aspecten. [leraar] Samenwerkingspartners Dr. Marieke Peeters, project manager (penvoerder) Wetenschapskooppunt Radboud Universiteit WKRU Drs. Jo Verlinden, senior adviseur BCO Onderwijsadvies Dr. Lianne Hoogeveen, hoofd Centrum Begaafdheidsonderzoek CBO Lana Goossens, stagiaire WKRU ONDERZOEKEND excelleren is voortgekomen uit een door het Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU, BCO Onderwijsadvies en het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek CBO ingediend voorstel ten behoeven van de 'Call for proposals 2013', uitgezet door School aan Zet. 4

5 Meer informatie? De aanpak online: Winterschool: Wetenschap de klas in! woensdag 28 januari 2015 Werking van het oog, Nederlandse Identiteit en Hoe we elkaar begrijpen Wat? Professionaliseringsdag over wetenschap, wetenschapseducatie en onderzoekend en ontwerpend leren PROGRAMMA Ochtendprogramma: Lezingen over actuele wetenschappelijke doorbraken 1. De werking van het oog en wat er mis kan gaan 2. Typisch Nederlands?! 3. Hoe begrijpen we elkaar? Artikel over begeleiding bij onderzoeksvragen: Filmpje over begeleiding bij onderzoeksvragen Artikel Onderzoekend leren: kansen en uitdagingen voor hoogbegaafde verschijnt 14 november in het tijdschrift Talent Middagprogramma: 2 workshoprondes 1. Ik zie ik zie wat jij niet ziet, of niet 2. Typisch Nederlands?! 3. Hoe begrijpen we elkaar? 4. ONDERZOEKEND excelleren: Kansen voor uitdagend onderwijs voor hoogbegaafden 5. Leren Onderzoeken met Concept Cartoons 6. Onderzoekend leren rond maatschappelijke vragen 7. Creatief ontwerpen en taalgenres Doe inspiratie op en ga aan de slag met wetenschap in de klas! Aanmelden? Ga naar Inschrijven kan tot 15 januari 5