01/09/2016. Aanleiding 2013, maar nog even actueel. De Betekenisvolle Activiteiten Methode of BAM: beloftevolle resultaten van een pilootstudie

Transcriptie

1 De Betekenisvolle Activiteiten Methode of BAM: beloftevolle resultaten van een pilootstudie Patricia De Vriendt, Elise Cornelis, Ruben Vanbosseghem, Valerie Desmet, Dirk Demeester, Laurine Peeters, Anja Baeyens, Valerie van houcke, Mirko Petrovic Aanleiding 2013, maar nog even actueel

2 4 UITDAGING IN HET LICHT VAN DE BUDGETTAIRE SCHAARSTE 5 Literatuur Betekenisvolle activiteiten hebben een positief effect op levenkwaliteit (e.g. Haughan et al., 2014) Een betekenisvolle activiteit is vrij gekozen en heeft niet noodzakelijk een doel (= zinvol), maar kan gewoon puur voor het plezier zijn (Ljubic, 2003)

3 7 Model voor het geheel van de studies Model van toenemend bewijs, Campbell,

4 10 Kwalitatieve en kwantitatieve studies in dit project 1) Diepte interviews bewoners (n=15) 2) Survey studie bewoners (n=240) 3) Focusgroepen met zorgprofessionals (n=64) 4) Participerende observatie in Good Practices (n=21) 5) Systematische literatuurstudie 6) Piloot studie (WZC n=1; bewoners n=24) 7) Ronde Tafels (WZC n=4; bewoners n=12; medewerkers/stakeholders n=16) 8) Flankerende projectjes (studie kleine woongemeenschap) Kwalitatieve en kwantitatieve studies Activiteiten dienen goed gevoel te geven, gebaseerd te zijn op eigen keuzes en sociaal contact en connectie te waarborgen; vullen de dag en houden actief Ze komen tot stand als er een perfecte fit is tussen persoonlijke wensen, vaardigheden en ondersteunende omgeving Maar.. Groot verlies aan activiteiten; niet gecorreleerd met levenskwaliteit; Bewoners zijn niet tevreden met de manier waarop ze activiteiten uitvoeren; Activiteiten vormen geen uitdaging ; zelfzorg belangrijker dan ontspanning en huishoudelijke activiteiten; Beperkingen in activiteiten toegeschreven aan eigen beperkingen maar ook aan een gebrek aan ondersteuning vanuit het WZC; At risk: mannen, bewoners met een hogere opleiding en bewoners met een hoge zorggraad/mobiliteitsproblemen; Depressie is risicofactor Helsinki 4

5 Zorgverleners in lijn met bewoners, maar geven ook aan dat dit een hele uitdaging is. Er is weinig systematiek te merken in de aanpak van zorgverleners, maar wel veel goede bedoelingen en buikgevoel. Kerncomponenten goede activiteit : Bewoner kennen, creativiteit, evaluatie, bevorderen autonomie, zelfwaardegevoel en participatie, ondersteunende omgeving en aansluiting bij normaal dagelijks leven Ronde Tafel AA in WZC Bewoners, medewerkers, stakeholders Het zit hem in het kleine Doe maar normaal Regelluwte Literatuurstudie Weinig studies én weinig goede studies Onderzoeken altijd effect van één bepaalde activiteit Kerncomponenten: Bevorderen social contact, participatie en zelfwaardegevoel Eigen keuzes waarborgen Gecombineerd met een supportieve attitude van de zorgverlener en een warme relatie Gebaseerd op cultureel erfgoed 15 5

6 Als we nu eens alle inzichten samen brengen? En zelf een benadering ontwikkelden De Betekenisvolle Activiteiten Methode (BAM) Een piloot studie Ontwikkelen en testen BAM Betekenisvolle ActiviteitenMethode Systematiek Protocol Focus op betekenisvolle activiteit en analyse componenten 18 6

7 19 Onderzoeksopzet WZC Leiehome in kader van het Psychofarmaca Project Inclusie criteria bewoners : MMSE > 18 Katz schaal O A-B Gedurende een vier tot vijftal maanden begeleid kunnen worden via de BAM Het gehele protocol kunnen doorlopen hebben Meetinstrumenten Voormeting Nameting Demografische gegevens Medicatiegebruik Medicatiegebruik Mini Mental State Examination (MMSE) Elderly Mobility Scale (EMS) Geriatric Depression Scale (GDS) Amnestic Comparative Self Amnestic Comparative Self Assessment (ACSA) Assessment (ACSA) Kenmerken WZC Active Ageing vragenlijst Active Ageing vragenlijst Brussels Integrated ADL (BIA) Brussels Integrated ADL (BIA) Canadian Occupational Canadian Occupational Performance Performance Measure (COPM) Measure (COPM) Measuring Meaning & Occupational Performance (MMOP), deel 1 Measuring Meaning & Occupational Performance (MMOP), deel 2 7

8 Registratie tijdens verloop project Gegevens uit de field nota s 1 Start inclusie project 2 Datum eerste persoongerichte activiteit 3 Einddatum project 4 Totaal n activiteiten waaraan deelgenomen 5 Totaal n standaardactiviteiten 6 Totaal n persoongerichte activiteiten 7 Totaal n activiteiten in referentieperiode vorig jaar Verloop Gedurende de periode van januari tot eind augustus 24 bewoners consecutief geïncludeerd Uitgebreide kennismaking op basis van interview met gestandaardiseerde tools Individuele begeleiding en coaching mbt activiteiten en activiteiten in kleine groepjes Standaard aanbod activiteiten Grote varieteit in activiteiten, in essentie non farmacologisch Basiskenmerken onderzoekspopulatie Kenmerken Gender Mannen/vrouwen (n) 6/18 Leeftijd gemid (sd; range) 87,08 (4,81; 75-96) Verblijfsduur Gemd (sd; range) 39,92 (42,68; 1-186) Burgerlijke staat Ongehuwd of ww/gehuwd 23/1 Opleidingdsniveau LO/LSO/HSO 13/7/4 Kinderen Gem (sd; range) 2,25 (1,33; 0-5) 8

9 Zorgprofielen (Katz) Kenmerken Sociale tevredenheid (n) Zeer tevreden Vrij tevreden Vrij ontevreden Zeer ontevreden Subjectieve gezondheidsinschatting (n) Uitstekend Zeer goed Goed Matig Slecht Stemming (GDS/5) Gemid (sd; range) 1,21 (1,24; 0-4) Mobiliteit (EMS/20) Gem (sd;r ange) 13,52 (5,41;0-20) Cognitie (MMSE/30) Gem (sd; range) 26,29 (2,25; 21-30) Procesevaluatie: Kwalitatief design Individuele diepte interviews: n=8 Focusgroepen: 3 groepen bewoners, n= 16 7 medewerkers in het project 6 niet betrokken diensthoofden van het WZC Ge-audio-taped en volledig uitgetikt Analyse lijn per lijn met de constant comparatieve methode 9

10 Kwalitatieve evaluatie: resultaten De 24 bewoners rapporteerden: Meer activiteiten Persoonlijke en spontane activiteiten maar ook meer deelname aan standaardaanbod Meer sociaal contact, iets doen voor elkaar De 7 medewerkers rapporteerden: sfeer van samenhorigheid onder de bewoners Meer jobtevredenheid en uitdaging in de job Effectonderzoek: kwantitatief design Kenmerken Pre Post Sign Medicatie 0,9 (0-3) 0,8 (0-2) Ns Levenskwaliteit (ACSA) Gem (sd; range) Uitvoering act (COPM) Tevredenheid (COPM) 1,83 (2,66; -5-4) 5,58 (2,97; 1,20-10,00) 5,16 (2,82; 1,40-10,00) 2,00 (2,13 (-4-4) NS 6,03 (1,69; 3,00-9,00) NS 6,05 (1,68; 1,00-8,40) NS Aantal en aard activiteiten Totaal n activiteiten tijdens studie Totaal n activiteiten Referentieperiode vorig jaar Significantie 94,85 64,80 <.0001 Totaal n activiteiten Standaardaanbod Totaal n Activiteiten Persoongericht 65,50 (33,63; 4-145) 29,08 (13,36; 4-52) 10

11 Hoe wordt omgeving ervaren? Determinant PRE (%) POST (%) Significant verschil NS Cultuur 80,00 81,67 NS Gedrag 78,06 77,22 Psychologische NS aspecten 72,14 76,19 NS Fysieke omgeving 79,72 78,06 Sociale omgeving 65,75 73, Economische NS aspecten 69,44 71,11 NS Zorg 79,87 79,04 Animatie 67,81 76, Participatie 71,25 75, Totaal 73,59 76, Discussie en conclusie Kleine groep Geen controlegroep Onderzoek in het veld: hoe betrouwbaar zijn de gegevens? Maar beloftevolle studie 32 Discussie en conclusie To do mbt BAM: Beste manier om bewoners te leren kennen? Prioriteiten/doelen helder te krijgen? Hoe bewoners ondersteunen in keuzes maken? 33 11

12 Discussie en conclusie Toekomstige ontwikkelingen Grotere studie Onder leiding van WZC Leiehome (vervolg van het psychofarmacaproject) Vijf WZC 200 onderzoekspersonen Ouderen die reeds in het WZC verblijven Nieuwe bewoners Interventie BAM Voor en nametingen Procesevaluatie Boek Vormingen 34 We need to reinvent our assumptions of nursing homes WHO, 2002 Wat nu? Meer doen als WZC? Vorming extern en/of in huis: lezingen, workshops, intervisie Kwaliteitsverbetertrajecten, evaluatie en acties m.b.t. betekenisvolle activiteiten Onderzoeksprojecten en studies alleen of in consortium Onderzoeksgroep biedt (onderzoeks)begeleiding, vorming Contact ODC Zorginnovatie