Veilige en verantwoorde medicatiezorg leveren?

Transcriptie

1 Medicatieveiligheid in de langdurende zorg Veilige en verantwoorde medicatiezorg leveren? Vilans helpt mee

2 Werken met medicatie is een risicovolle aangelegenheid. Een kleine lees- of schrijffout kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid van de cliënt. Daarom wil je zoveel mogelijk fouten voorkomen of tijdig ondervangen. Maar hoe regel je dat in een grote zorgorganisatie? Hoe zorg je dat al die mensen die iets met het medicijngebruik te maken hebben zich bewust zijn van de risico s en hun verantwoordelijkheid kennen in het minimaliseren daarvan? Wat kun je de cliënt zelf laten doen? Vilans helpt mee. Op onderdelen of gedurende een heel verbetertraject. Wij helpen bij het selecteren van instrumenten waar je mee aan de slag kunt. Veel tools en handige downloads vind je op Je kunt ons ook vragen om met je op te lopen en mee te denken. Net wat je wilt! 3

3 Hoe staat je organisatie ervoor? Kom er achter hoe het staat met de medicatieveiligheid in je organisatie. Voldoet het beleid aan de richtlijnen? Hebben medewerkers genoeg kennis over medicatie? Hoe wordt er gestuurd op medicatieveiligheid? Hoe wil je dat de situatie is? Geen verbetering zonder visie. Ga de dialoog aan en bepaal met elkaar wat de organisatie nastreeft. Bijvoorbeeld: Wat is de rol van de cliënt? Staat de zelfredzaamheid van de cliënt voorop? Ligt het accent op veiligheid? Weten hoe het er in onze organisatie voor staat met medicatieveiligheid Heldere visie en inzichtelijk beleid ontwikkelen op medicatieveiligheid en onderdelen daarvan. Hulp van Vilans: Analyse om na te gaan of het beleid van de organisatie voldoet aan de regels, hoe goed dit beleid wordt uitgevoerd en wat de meest urgente onderdelen zijn om aan te pakken. Bijzonderheden: Combinatie van metingen over aantal en soort voorkomende fouten, vragenlijsten en groepsgesprekken. Uitkomst is een advies: wat kan beter. De analyse wordt op maat gemaakt voor je organisatie.. Hulp van Vilans: Wij denken mee en geven advies in het ontwikkelen van visie en beleid. Bijzonderheden: We baseren ons advies op geldende wet- en regelgeving en praktische haalbaarheid. Wij houden rekening met de structuur, processen, systemen en cultuur van de organisatie. Een veilig medicatieproces in mijn organisatie. Weten of het nut heeft om te investeren in de verbetering van medicatieveiligheid. Hulp van Vilans: Businesscase waarin de kosten en baten van een verbeterproject tegen elkaar worden afgewogen. Een financiële onderbouwing om de medicatieveiligheid te verbeteren. Bijzonderheden: Meten vergroot tegelijkertijd de bewustwording van medewerkers. Hulp van Vilans: De workshop Het medicatieproces veiliger maken. Bijzonderheden: In één middag krijg je handvatten om zelf een verbetertraject te starten. Bewustwording bij medewerkers is het allerbelangrijkste, maar hoe krijg je dit voor elkaar? Er ontstaat een moeheid bij medewerkers van alle afvinklijstjes. Het is belangrijk dat men zich bewust is van hun verantwoordelijkheid en de risico s. De uitdaging is om het leuk te houden! 4 5

4 Wat is er nodig om te veranderen? Krijg goed zicht op de actiepunten om medicatieveiligheid te verbeteren. Hoe zit het met de verdeling van rollen en verantwoordelijkheden? Hoeveel fouten worden er gemaakt? Wat is er in huis aan kennis en kunde? En hoe zorg je dat de organisatie klaar is om de medicatieveiligheid te verbeteren? Een plan van aanpak, goed onderbouwd en doordacht. Hulp van Vilans: Ondersteuning bij het ontwikkelen en opstellen van het plan van aanpak. Bijzonderheden: We baseren ons advies op geldende wet- en regelgeving en praktische haalbaarheid. Wij houden rekening met de structuur, processen, systemen en cultuur van de organisatie. Uitkomst is een advies: wat kan er beter en wat is daarvoor nodig? Hoe krijg je de mensen mee en toegerust? Zorg ervoor dat mensen in staat zijn het morgen anders te doen. Vaak is informatie alleen onvoldoende. Er is dikwijls draagvlak nodig en nieuwe vaardigheden. Ook is er tijd nodig om te experimenteren en om te leren vertrouwen op de nieuwe aanpak. Medewerkers beschikken over voldoende kennis over medicatie, de afspraken over medicatiezorg en hun verantwoordelijkheid daarin. Hulp van Vilans: Wij inventariseren de wensen en mogelijkheden voor scholing en training voor medewerkers. Bijzonderheden: We hebben ook een kennisbundel voor opleiders en ROCdocenten waarmee zij zelf een les kunnen samenstellen. Heldere verdeling van rollen en verantwoordelijkheden. Hulp van Vilans: Wij denken met je mee en geven advies. Goed toegeruste projectleider en manager die het verbetertraject succesvol aansturen. Medewerkers kunnen snel beschikken over toegankelijke informatie over medicatieveiligheid en de hulpmiddelen en technologie die ze kunnen inzetten. Hulp van Vilans: Zorg voor Beter Kennisplein VVT en de Vilans Hulpmiddelenwijzer. Bijzonderheden: Up-to-date en betrouwbare informatie over zorgthema s. Zelf doen of samen: Zelf doen. Hulp van Vilans: Coaching en ondersteuning projectleiders en managers. Bijzonderheden: De duur en invulling ervan zijn afhankelijk van je wensen. Die bespreken we natuurlijk eerst. Een verbeterteam binnen mijn organisatie die de kar trekt en uit verschillende disciplines bestaat. Op een leuke manier aandacht vragen voor medicatieveiligheid en medewerkers bewust maken van hun verantwoordelijkheid. Hulp van Vilans: Wij denken met je mee en geven advies. We hebben legio goede voorbeelden. Hulp van Vilans: Ondersteuning bij het opzetten en begeleiden van het verbeterteam. Bijzonderheden: We geven een training aan de toekomstige projectleider om zelf een verbeterteam te kunnen opzetten en begeleiden. 6 7

5 Hoe betrek je de cliënt en de familie? hoeverre is iemand zelf nog verantwoordelijk en wat moet de zorgorganisatie overnemen? Familie kan ook een deel van de taken en verantwoordelijkheden overnemen. Een goede relatie met zowel cliënt en familie is essentieel. De cliënt en familie zoveel mogelijk zelf laten doen, maar het moet wel veilig zijn. Hulp van Vilans: Advies hoe je cliënten informeert, hoe je kunt beoordelen wat een cliënt nog zelf kan en welke hulpmiddelen er zijn om een cliënt zo zelfstandig mogelijk te houden. Bijzonderheden: We hebben de toolkit Zorg zelf voor Betere medicatieveiligheid ontwikkeld. De Vilans Hulpmiddelenwijzer helpt hierbij. Welke randvoorwaarden zijn nodig om het proces optimaal te laten verlopen? Met alleen toegeruste, enthousiaste medewerkers en een goede relatie met cliënt en familie heb je nog geen veilig medicatieproces. Er zijn nog meer mensen bij betrokken. Bijvoorbeeld de apotheker en de arts. En ook in de zorgorganisatie moeten randvoorwaarden gecreëerd worden voor een veilig en optimaal medicatieproces. Goede samenwerking en heldere afspraken met onze apotheker(s) en (huis)artsen. Hulp van Vilans: Wij denken met je mee en geven advies. Cliënten betrekken bij het bedenken en doorvoeren van verbeteringen. Hulp van Vilans: Advies over de participatie van cliënten bij een verbetertraject. Bijzonderheden: We hebben een handreiking met bijbehorende e-learning voor cliëntenraden over wat zij kunnen doen in een verbetertraject. Periodieke beoordeling van de medicatie en de ingezette hulpmiddelen van onze cliënten, samen met de arts en apotheker. Hulp van Vilans: Ondersteuning bij het opzetten van een periodieke beoordeling Bijzonderheden: We hebben een boekje met ervaringen van zorgorganisaties bij het opzetten van een periodieke beoordeling: Zicht op medicatie. Een veilige meldcultuur creëren binnen de teams. Elke afdeling analyseert nu zelf wat er fout gaat en waarom en medewerkers komen zelf met oplossingen. Ze zijn dus nauw bij het beleid betrokken en daardoor ook beter gemotiveerd om eraan mee te werken. Hulp van Vilans: We ondersteunen bij het werken aan een cultuur waarin je elkaar durft aan te spreken en fouten durft te melden. Goede overdracht tussen ons en andere zorginstellingen. Hulp van Vilans: Wij denken met je mee en geven advies. 8 9

6 Hoe houd je verbeteringen vast? Maak van je verbeteringen een blijvertje. Het mooiste is als mensen automatisch de nieuwe werkwijze uitvoeren, maar ze moeten wel alert blijven. Dit kost tijd en continue aandacht. De nieuwe werkwijze integreren en op lange termijn vasthouden en in de rest van de organisatie doorvoeren. Hulp van Vilans: We adviseren over het vasthouden en verspreiden van verbeteringen. Bijzonderheden: We hebben een e-magazine over borgen en verspreiden op onze site: We hebben het boek Blijvend zorgen voor beter met tips over succesvol borgen en verspreiden. Over Vilans Samen met het veld ontwikkelen we vernieuwende en praktijkgerichte kennis. We versnellen en verdiepen de processen die nodig zijn om nieuwe kennis en goede voorbeelden met succes in de praktijk door te voeren. Zo houden we met elkaar de langdurende zorg efficiënt, betaalbaar en van goede kwaliteit. We verbeteren daarmee de kwaliteit van leven van mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben. Vinger aan de pols houden. Hulp van Vilans: We ontwikkelen een meetinstrument speciaal op maat waarmee je kunt volgen in hoeverre de organisatie medicatieveilig is en blijft. Bijzonderheden: We leren medewerkers de metingen uit te voeren. Iedereen is nu overtuigd van het nut van het melden van fouten en bijna fouten. Een melding geeft direct aanleiding te kijken waar het aan schort en met elkaar te overleggen hoe het beter kan. Eigenlijk is alles nu bespreekbaar. Voor handige tools en gratis downloads! Kijk ook eens op: en voor up-to-date informatie over zorgthema s in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg. De citaten zijn gebaseerd op uitspraken van professionals tijdens trainingen en adviestrajecten van Vilans. 10

7 Meer weten? Neem contact op met Vilans. We denken graag met je mee over welke stappen handig zijn en wat daarbij kan helpen. Ook bekijken we dan samen welke producten naadloos aansluiten op je vraag. Zo n oriënterend gesprek is geheel vrijblijvend. Contactpersonen Ouderenzorg: Marijke Wigboldus (030) , m.wigboldus@vilans.nl Gehandicaptenzorg: Marjolein van Vliet (030) , m.vanvliet@vilans.nl Voor handige tools en gratis downloads!