Ethiek en welzijn. Helicon Opleidingen MBO Nijmegen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ethiek en welzijn. Helicon Opleidingen MBO Nijmegen"

Magdalena Sterre Moens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ethiek en welzijn Helicon Opleidingen MBO Nijmegen Jos Hendriks, docent dierenhouderij Prof.Dr. Hub Zwart, ethicus Radboud Universiteit Prof.Dr. Johan de Tavernier, ethicus K.U. Leuven

2 Mens dier relatie Wat betekend het houden van dieren? Dit:

3 Mens dier relatie Of dit:

4 Mens dier relatie Bezinnen op ons morele handelen met dieren: = ethiek

5 Mens dier relatie Het gaat dus om verantwoord houden van dieren! Wat is dat? Hoe beoordeel je dat?

6 Wat is ethiek? Een tak van filosofie die denkt over het morele handelen van mensen Doe het goede, vermijd het kwade (Thomas van Aquino, ) Dierethiek is toegepaste ethiek

7 Geschiedenis Herkomst in het oude Griekenland: Socrates, Plato en Aristoteles ( jaar v. Chr.) Handel zoals een wijze mens onder deze omstandigheden zou handelen - Aristoteles -

8 Geschiedenis Moderne tijd ingeluid door René Descartes ( ) dieren zijn automaten die geen pijn kunnen lijden Meest consequente ethiek die de moderne tijd heeft opgeleverd, is die van Immanuel Kant: baseert de ethiek ondubbelzinnig op de autonomie en de vrijheid van de mens (humanocentrisch)

9 Ontwikkeling in de tijd Christelijke + moderne traditie = humanocentrisch: dieren krijgen geen directe ethische zorg ( Gij zult niet doden ) Naar dieren: enkel indirecte plichten (Thomas, Kant) Recent is er de vraag om een niet-instrumentele visie op dieren te ontwikkelen waardoor we een directe plicht tov dieren zouden hebben (Singer, Regan) 9

10 Definitie van ethiek Reflectie op algemeen geldende normen (voorschriften) en waarden (te behalen doelen) waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten, met het oog op ordening van onze samenleving Henk van Luijk ( )

11 Beginselethiek Beginselen (principes) die omwille van zichzelf juist zijn: Geen schade toebrengen Weldoen Respect voor integriteit/intrinsieke waarde Rechtvaardigheid

12 Beginselethiek Handelen is dus ethisch juist, als er recht gedaan wordt aan een bepaald beginsel: Je mag niet liegen Dus ook niet als je er niemand mee zou schaden (nooit dus!)

13 Gevolgenethiek Handelingen en beslissingen hebben positieve en negatieve gevolgen Het doel heiligt de middelen Afwegen aan de hand van nut Criteria nut: welzijn, geluk, plezier, bruikbaarheid (economie / carrière), schoonheid (?) Epicurus

14 Gevolgenethiek Eudemonisme: ethisch juist is wat het meeste nut oplevert Utilisme: ethisch juist is wat het meeste nut oplevert voor zoveel mogelijk individuen Peter Singer: geen verschil tussen lijden van mensen en dieren!

15 Zorgethiek Uitgangspunt: kwetsbaarheid / eindigheid van het bestaan Middel: zorg, bescherming Doel: waardig in stand houden van wat we hebben

16 Zorgethiek Behoud onze wereld Morele gemeenschap Groeit bij toenemende welvaart

17 Dierethiek Tom Regan: mensen en gewervelde dieren zijn in staat het leven te beleven (zowel ongerief kennen als het hebben van herinneringen en verwachtingen = beginselethiek) Herziening Wod 1996: er is wel verschil tussen lijden en beleving of zelfbewustzijn van mens(aap) en overige (lagere?) diersoorten

18 Dierethiek Dierenhouderij: Mag, hoe dan ook = onjuist: botst fundamenteel met wat iedereen vindt Mag nooit = ook onjuist toch? Tussenweg door afweging en analyse; veranderd o.i.v. tijd, welvaart, cultuur, tradities, ervaringen en emoties! Voortschrijdend inzicht

19 Wat is welzijn? Complex begrip: Kwaliteit van leven, zoals ervaren door het individu Het welbevinden in lichamelijk en geestelijk opzicht Waardebepaling Geldt dat ook voor dieren?

20 Wat is dierenwelzijn? Kwaliteit van leven, zoals ervaren door het dier Dus wezens met gevoel, emoties en zelfbewustzijn? Intrinsieke waarde versus (morele) status die wij aan ze toekennen

21 Dieren en hun morele status ONGELIJKE behandeling van verschillende diersectoren Landbouwdieren ( animal production ) Proefdieren Huisdieren/pets Schadelijke dieren ( ongedierte ) Circus- en dierentuindieren Wildlife Hulpdieren Exotische dieren

22 Dieren en hun morele status ONGELIJKE behandeling van verschillende diersectoren: willekeur?

23 Dieren en hun morele status ONGELIJKE behandeling in verschillende delen van de wereld Cultuur Godsdienst Biodiversiteit / verkrijgbaarheid Economisch belang

24 Dieren en hun morele status 17 de eeuw, Descartes: dieren zijn 'automaten' geen ziel, dus geen gevoelens, verlangens of gedachten dier dat gaat gillen wanneer je zijn buik opensnijdt, vergelijken met geluid van een machine. Een fluitketel heeft ook geen pijn/gevoel! Maar er is sinds die tijd veel bereikt

25 Dieren en hun morele status Vrijheden voor het dier -model (five freedoms) van Brambell (1965): vrij van dorst, honger en ondervoeding vrij van fysiek en fysiologisch ongerief vrij van pijn, verwonding en ziektes vrij van angst en chronische stress vrij om natuurlijk gedrag te vertonen

26 Dieren en hun morele status Moderne invulling van Brambell door Welfare Quality (EU project) Goede huisvesting en voeding zijn basisvoorwaarden voor optimaal dierenwelzijn Gedrag en gezondheid zijn belangrijke signalen van welzijn

27 Dieren en hun morele status

28 Dieren en hun morele status

29 Dieren en hun morele status 20 ste eeuw: Positionering dierenwelzijn in Wetgeving en Raad voor Dierenaangelegenheden. 21ste eeuw: Thieme (PvdD): moreel onacceptabel dat de mens de biotoop van andere levensvormen verslechtert, verkleint of zelfs laat verdwijnen.

30 Het belang van dierenwelzijn Op 1 januari 2011 is 2 miljoen euro Europees geld vrijgekomen voor twee regelingen die het dierenwelzijn moeten verbeteren: voor varkens en voor kippen. Het doel: dat in 2023 alle veehouders met respect voor mens, dier en milieu produceren (duurzaamheid)

31 Het belang van dierenwelzijn Beleid rond dierziekten?

32 Het belang van dierenwelzijn Beleid rond dierziekten? Geen dieren- maar humaan welzijn: VOEDSELVEILIGHEID Wel beleid! Ook hier: ONGELIJKE behandeling sectoren! Nauwelijks beleid!

33 Het belang van dierenwelzijn Sectoren zelf: dierenhouders en verzorgers moeten het verschil gaan maken! Belang dier moet in verhouding staan tot het (economische) belang van de mens

34 Meer informatie Welzijn & Ethiek Kijk ook eens op de volgende websites:

Vergelijkbare documenten

Ethische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.

Ethische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen. Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid