Beleving van welzijn door het dier

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleving van welzijn door het dier"

Transcriptie

1 Beleving van welzijn door het dier Dr. Ir. Kathalijne Visser-Riedstra Hartmann

2 Studie Zoötechniek Universiteit Wageningen Promotie onderzoek: Horsonality, a study on the personality of the horse Wetenschappelijk onderzoeker gedrag en welzijn paarden

3

4

5 Typen paardenliefhebbers Er zijn 4 typen paardenliefhebbers Zij verschillen van elkaar voor wat betreft Houding Manier van kennis en informatie verzamelen Kennis van welzijn Hoe met welzijn in de praktijk om te gaan Onderzoek: Passie voor Paarden Elvi van Wijk Kathalijne Visser Harry Kortstee Jos Verstegen

6 Type 1 Besteedt minste tijd aan paarden Is minder vaak verbonden aan organisaties in de paardensector Zijn in termen van inkomen, zelden totaal afhankelijk van paarden Zijn minder overtuigd van het bestaan van welzijnsproblemen in de paardenhouderij

7 Type 2 Bijna allemaal vrouwen Besteedt meeste tijd aan paarden Ziet het paard als kind of partner Is in termen van inkomen, gedeeltelijk afhankelijk van paarden

8 Type 3 Veel mannen Zijn opgegroeid met paarden Fokkers, trainers, bestuurders, managers, toeleverende industrie In termen van inkomen afhankelijk van paarden Zijn minder overtuigd van het vóórkomen van welzijnsproblemen in de paardenhouderij

9 Type 4 Eerste contact met paarden meestal op een manege Belangrijkste sport is rijden en mennen, met name endurance en reining Zijn nauwelijks aangesloten bij een organisatie in de paardenhouderij

10 Wat is welzijn? Vijf vrijheden van Farm Animal Welfare Council (Brambell commissie, 1965)? Hoe interpreteren? Moeten en kunnen we dat meten? Wat zijn randvoorwaarden?

11 Wie bepaalt wat welzijn is? Welzijn is míjn gevoel en beleving!

12 Vraag het een paardenliefhebber... Huisvesting Voeding Gevoel / beleving

13 Vraag het aan een paard... Natuurlijkheid Gezondheid Gevoel / beleving

14 Moeten we het meten? Gevoel / beleving Gezondheid Prestaties

15 Kunnen we het meten? Gevoel / beleving Negatieve emoties Positieve emoties

16 Negatieve emoties en frustratie

17 Fabels en aannames Juiste omgeving is belangrijk maar géén garantie voor een goed welzijn Krijgen van nakomelingen en/of leveren van een goede prestatie is géén garantie voor een goed welzijn Elk individu is anders

18 Verandering in denkwijze van kijken naar omgeving naar kijken naar het dier

19 Europees Welfare Quality onderzoek X

20 Welfare Quality voor paardensector? JA! Welzijnsmonitor voor paardenhouderij Doelstelling: het ontwikkelen van een welzijnsmonitor voor de professionele paardenhouderij die valide, betrouwbaar en haalbaar is voor de uitvoering in de praktijk

21 Wat is een welzijnsmonitor? Set van protocollen waarmee op gestandaardiseerde wijze het welzijn van een individu gemeten kan worden

22 Hoe wordt het ontwikkeld? Literatuuronderzoek naar bruikbare kenmerken en meetmethoden Opstellen protocol Oefenen, verfijnen, trainen

23 Wat voor onderwerpen? Vragen aan paardenhouder over het bedrijf(smanagement) Vragen over een aantal paarden Metingen aan de omgeving (huisvesting, klimaat, voeding) Metingen aan de paarden (gezondheid en gedrag)

24 De digitale snelweg achter de welzijnsmonitor SharePointsite

25 Deelnemende bedrijven

26 Data verzameling het team

27 Data verzameling de paarden Sociaal contact Body Condition Score Vachtconditie Reactie op een onbekende persoon Bodembedekking Hoefkwaliteit

28 Wat heb ik er aan? Hiermee kan mijn baasje laten onderzoeken hoe ík het hier vind! Hiermee kunnen wij ons onderscheiden van andere bedrijven

29 Bedankt voor de aandacht

Welzijnsmonitor Paardenhouderij

Welzijnsmonitor Paardenhouderij Welzijnsmonitor Paardenhouderij Colofon Welzijnsmonitor Paardenhouderij dataverwerking en waardering resultaten versie 3.0 Rapportnummer 571 Uitgever Wageningen UR Livestock Research Postbus 65, 8200 AB

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter, Directie Landbouw De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum DL. 2009/481 6 maart 2009 onderwerp doorkiesnummer

Nadere informatie

Samenvatting van de resultaten van het onderzoeksproject WelPa

Samenvatting van de resultaten van het onderzoeksproject WelPa Samenvatting van de resultaten van het onderzoeksproject WelPa Onderzoek naar het verbeteren van het welzijn van paarden in maneges en pensionstallen Uitgevoerd door de Faculteit Diergeneeskunde Universiteit

Nadere informatie

Welzijn van zorgdieren langs de meetlat

Welzijn van zorgdieren langs de meetlat Welzijn van zorgdieren langs de meetlat Zorgvuldig omgaan met dieren in de zorg 1 juni 2012 CAWA Wageningen Centre for Animal Welfare and Adaptation www.groenkennisnet.nl/dierenwelzijnsweb Marko Ruis Inhoud

Nadere informatie

1 INFORMATIEBROCHURE

1 INFORMATIEBROCHURE INFORMATIEBROCHURE 1 2 Contactinformatie onderzoekers Contactpersoon: Swetlana Gutjar Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Telefoon: 0317-480759 E-mail: emo.studie@wur.nl Bezoekadres: Biotechnion,

Nadere informatie

Samen De Frieze paardensport. laten groeien Anton Binnenmars Directeur Sport

Samen De Frieze paardensport. laten groeien Anton Binnenmars Directeur Sport Samen De Frieze paardensport laten groeien Anton Binnenmars Directeur Sport pag. 1 Paardrijden. Uitdaging. Ontspanning. Passie. Plezier. Sporttrends van binnen naar buiten Van instrumentalism naar consumentism

Nadere informatie

De penvoerende instelling van dit programmaonderdeel is Hogeschool Van Hall Larenstein, aanvrager Martine van Tilburg (locatie Wageningen).

De penvoerende instelling van dit programmaonderdeel is Hogeschool Van Hall Larenstein, aanvrager Martine van Tilburg (locatie Wageningen). 1. Naam van het programmaonderdeel: Waarborgen van paardenwelzijn: een rol voor onderzoek en onderwijs Behorend bij het de hoofdlijn ondernemen van het Onderwijsprogramma Welzijn van Dieren. 2. Samenvatting

Nadere informatie

Welkom op de opendag van Groenhorst Barneveld. Hippische opleidingen

Welkom op de opendag van Groenhorst Barneveld. Hippische opleidingen Welkom op de opendag van Groenhorst Barneveld Hippische opleidingen Groenhorst Barneveld Groenhorst Barneveld 2000 leerlingen Dierverzorging Hippische opleidingen 400 leerlingen Veehouderij Groen, Grond

Nadere informatie

Marktveld Diermanagement

Marktveld Diermanagement Algemeen Projecttitel: Welzijn van circusdieren Financier(s) : LNV Opdrachtgever : LNV Contactpersoon : mw. drs. A.C.J. Vergossen-Otten Contactpersoon ASG. : Dr. Ing. H. Hopster Uitvoerende instellingen

Nadere informatie

in 2010 Voortgangsrapportage Plan van Aanpak Welzijn in de sector Paardenhouderij

in 2010 Voortgangsrapportage Plan van Aanpak Welzijn in de sector Paardenhouderij Voortgangsrapportage Plan van Aanpak Welzijn in de sector Paardenhouderij in 2010 Voortgangsrapportage Plan van Aanpak Welzijn in de sector Paardenhouderij 1 Inhoudsopgave INLEIDING... 3 HUISVESTING...

Nadere informatie

GESLAAGD Keurmerk Paard en Welzijn april mei 2017

GESLAAGD Keurmerk Paard en Welzijn april mei 2017 Human Horse Power, Wildforsterweg 2, 3881 NJ Putten Bezoek inspecteur: 7 februari 2016 KPW-inspecteur: Rik Bremer aantal steekproefdieren: 18 Keuring KPW-dierenarts: 24 maart 2016 KPW-dierenarts: Amber

Nadere informatie

Ontwikkelen van een training voor inspecteurs in de vleeskalversector

Ontwikkelen van een training voor inspecteurs in de vleeskalversector Ontwikkelen van een training voor inspecteurs in de vleeskalversector In opdracht van Animal Sciences Group en Lectoraat Welzijn van Dieren Eveline van der Tuin & Femke de Vries 10 juli 2009 ??? Training???

Nadere informatie

Inzet van landbouwhuisdieren. Reina Ferwerda, Francisca Caron-Flinterman en Simon Oosting

Inzet van landbouwhuisdieren. Reina Ferwerda, Francisca Caron-Flinterman en Simon Oosting Inzet van landbouwhuisdieren Reina Ferwerda, Francisca Caron-Flinterman en Simon Oosting Inhoud Inzet van dieren Functies en rollen Effecten Knelpunten Onderzoek Behoeften en indicatieve eisen van landbouwhuisdier

Nadere informatie

Wijzen op welzijn. Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken

Wijzen op welzijn. Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken Wijzen op welzijn Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken Dr. Marjan AE van Hagen & Dr. Claudia M. Vinke Richtlijn Veterinair handelen

Nadere informatie

Verwilderde paarden, zoals we die ook nu nog kennen, vormen kleine hiërarchische groepen. Hier zien we drie soorten in:

Verwilderde paarden, zoals we die ook nu nog kennen, vormen kleine hiërarchische groepen. Hier zien we drie soorten in: Lezing Machteld van Dierendonck Op dinsdagavond 25 oktober 2016 gaf klinisch etholoog Machteld van Dierendonck een hele interessante lezing over gedrag en welzijn op De Paardenkamp. Hieronder een verslag.

Nadere informatie

D-PAC feedback op organisatieniveau

D-PAC feedback op organisatieniveau 12/10/2017 D-PAC feedback op organisatieniveau Hoe D-PAC kwaliteitszorg en organisatie-ontwikkeling kan ondersteunen Roos Van Gasse Roos.VanGasse@uantwerpen.be Nut van assessment feedback op organisatieniveau

Nadere informatie

1. Naam van het programmaonderdeel: Match or mismatch: Ontwikkelen welzijnsparameters voor het bereden paard

1. Naam van het programmaonderdeel: Match or mismatch: Ontwikkelen welzijnsparameters voor het bereden paard 1. Naam van het programmaonderdeel: Match or mismatch: Ontwikkelen welzijnsparameters voor het bereden paard 2. Samenvatting Welzijnsdiscussies omtrent het welzijn van bereden paarden spitsen zich vaak

Nadere informatie

Ethiek en welzijn. Helicon Opleidingen MBO Nijmegen

Ethiek en welzijn. Helicon Opleidingen MBO Nijmegen Ethiek en welzijn Helicon Opleidingen MBO Nijmegen Jos Hendriks, docent dierenhouderij Prof.Dr. Hub Zwart, ethicus Radboud Universiteit Prof.Dr. Johan de Tavernier, ethicus K.U. Leuven Mens dier relatie

Nadere informatie

Rijsimulator onderzoek

Rijsimulator onderzoek Rijsimulator onderzoek In 2006 is de TU Delft gestart met onderzoek naar rijsimualtors in samenwerking met simulator producent Green Dino BV. De onderzoeksgroep DATA (Data Automated Training and Assessment)

Nadere informatie

1 INFORMATIEBROCHURE

1 INFORMATIEBROCHURE INFORMATIEBROCHURE 1 2 Contactinformatie onderzoekers Contactpersoon: Swetlana Gutjar Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Telefoon: 0317-481265 E-mail: nemostudie@wur.nl Bezoekadres: Agrotechnion,

Nadere informatie

De genetische basis van zomereczeem of insect bite hypersensitivity Liesbet M. Peeters

De genetische basis van zomereczeem of insect bite hypersensitivity Liesbet M. Peeters De genetische basis van zomereczeem of insect bite hypersensitivity Liesbet M. Peeters Onderzoeksgroep Huisdierengenetica Promotoren prof. Nadine Buys, prof. Bruno Goddeeris, dr. Steven Janssens Zomereczeem

Nadere informatie

Welkom bij Groenhorst Barneveld. Hippische opleidingen

Welkom bij Groenhorst Barneveld. Hippische opleidingen Welkom bij Groenhorst Barneveld Hippische opleidingen Groenhorst Barneveld Groenhorst Barneveld 1900 leerlingen Dierverzorging Hippische opleidingen 400 leerlingen Veehouderij Groen, Grond en Infra Onze

Nadere informatie

Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk?

Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders niet weten hoe het precies zit. In dit dossier staan alle ins- en outs over bloeddruk,

Nadere informatie

KEURMERK PAARD EN WELZIJN REGLEMENT versie 1.0-3 december 2014

KEURMERK PAARD EN WELZIJN REGLEMENT versie 1.0-3 december 2014 INHOUD: KEURMERK PAARD EN WELZIJN REGLEMENT versie 1.0-3 december 2014 1. Inleiding 2. Doelstelling 2.1. Welzijn van het individuele paard 2.2. Niveau van paardenwelzijn in de sector 2.3. Goedkeuring door

Nadere informatie

1 INFORMATIEBROCHURE

1 INFORMATIEBROCHURE INFORMATIEBROCHURE 1 2 Contactinformatie onderzoekers Contactpersoon: Swetlana Gutjar Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Telefoon: 0317-481265 E-mail: femo.studie@wur.nl Bezoekadres: Agrotechnion,

Nadere informatie

Genetische analyse van de gevoeligheid voor zomereczeem bij Belgische warmbloed paarden

Genetische analyse van de gevoeligheid voor zomereczeem bij Belgische warmbloed paarden 3 de Vlaamse fokkerijdag 26 oktober 2011 Genetische analyse van de gevoeligheid voor zomereczeem bij Belgische warmbloed paarden LIESBET PEETERS Onderzoeksgroep Huisdierengenetica Departement Biosystemen

Nadere informatie

Contactinformatie onderzoekers:

Contactinformatie onderzoekers: INFORMATIEBROCHURE Contactinformatie onderzoekers: Contactpersoon: Irene Tijssen Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Telefoon: 0317-485979 E-mail: hue4you@wur.nl Postadres: Hue4You2 t.a.v.

Nadere informatie

waardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.

waardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening. amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum

Nadere informatie

Informatiebrochure. Pavlov Study

Informatiebrochure. Pavlov Study Informatiebrochure Pavlov Study Contactgegevens Onderzoeksteam: Dr. Sanne Boesveldt Prof. Dr. C. de Graaf Contactpersonen: Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit odor.study@wur.nl 06-4525-4760/

Nadere informatie

Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS)

Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Commissie Onderwijs Vlaams Parlement 2 juni 2016 Promotoren: Prof. Dr. Piet Van Avermaet (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Houtte (UGent) Prof. Dr. Stef Slembrouck

Nadere informatie

Lang leve de lokale lobby?!

Lang leve de lokale lobby?! Lang leve de lokale lobby?! Bijdrage door Noortje Thijssen aan nieuwjaarsreceptie Welcom Amsterdam Amsterdam, 11 januari 2018 Even voorstellen Pagina 2 2017 Universiteit van Amsterdam & Public Matters

Nadere informatie

Aanvragen startpassen (in 2016)

Aanvragen startpassen (in 2016) Met ingang van 1 januari 2016 kunnen ruiters die via een FNRS-manege lid zijn van de KNHS een startpas aanvragen. Hiermee biedt u uw ruiters de mogelijkheid om deel te nemen aan de KNHS-wedstrijdsport

Nadere informatie

Welzijn:the animal point of view. Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai

Welzijn:the animal point of view. Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai Welzijn:the animal point of view Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai Welzijn Dierenwelzijn is een complex begrip dat zowel het fysieke welzijn als het geestelijk welzijn omvat (Brambell

Nadere informatie

4-meting Topsportklimaat Factsheet Topsportfase

4-meting Topsportklimaat Factsheet Topsportfase 1/7 Topsportklimaat: 'De beïnvloedbare maatschappelijke en sportorganisatorische omgeving waarin sporters zich tot topsporters kunnen ontwikkelen en prestaties kunnen leveren op het hoogste niveau in hun

Nadere informatie

kigo08vhl_uitvoerplan_paard_welzijn en Training.doc 1/6

kigo08vhl_uitvoerplan_paard_welzijn en Training.doc 1/6 1. Naam van het project Welzijn en Training (onderdeel van programma Paardenhouderij) 2. Samenvatting In de afgelopen decennia mag de paardensport in Nederland zich verheugen in een groeiende populariteit.

Nadere informatie

Het NRPS Meerjarenbeleidsplan

Het NRPS Meerjarenbeleidsplan Het NRPS Meerjarenbeleidsplan 1. Inleiding en doelstelling De huidige financieel-economische crisis heeft een duidelijke impact op onze samenleving. Het NRPS is hierop geen uitzondering: ook hier zijn

Nadere informatie

Word vandaag nog lid

Word vandaag nog lid Word nu lid! Leden van ZLTO kennen het belang van een sterke vereniging. Juist deze tijd vraagt om het bundelen van krachten, innovatieve oplossingen en solidariteit. Bent u als ondernemer in de paardenhouderij

Nadere informatie

INFOBLAD Dier & Welzijn

INFOBLAD Dier & Welzijn INFOBLAD Dier & Welzijn MBO-paardenhouderij Opleidingsinformatie Paarden zijn je lust en je leven. Je houdt ervan om ze te verzorgen en met ze te gaan rijden. Heb jij een passie voor paarden en wil je

Nadere informatie

Technische notitie: validatie van sensor om liggedrag van koeien te meten

Technische notitie: validatie van sensor om liggedrag van koeien te meten Technische notitie: validatie van sensor om liggedrag van koeien te meten A. Kok, A.T.M. van Knegsel, C.E. van Middelaar, H. Hogeveen, B. Kemp en I.J.M. de Boer Inleiding Veel verschillende factoren zoals

Nadere informatie

TEMPO 2 studie - Proefpersoneninformatie Maart Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek.

TEMPO 2 studie - Proefpersoneninformatie Maart Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek. studie - Proefpersoneninformatie Maart 2017 Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek studie Welke smaak, textuur en emoties beleeft u tijdens het eten van verschillende yoghurts?

Nadere informatie

MYMINDWORKS Quick Scan

MYMINDWORKS Quick Scan MYMINDWORKS Quick Scan MINDWORKS QUICK SCAN MEET DE MENTALE GEZONDHEID VAN JE MEDEWERKER, TEAM EN ORGANISATIE De MindWorks Quick Scan meet de mentale gezondheid van je medewerkers, je team en organisatie.

Nadere informatie

INFOBLAD - Dier & Welzijn

INFOBLAD - Dier & Welzijn INFOBLAD - Dier & Welzijn MBO-paardenhouderij Opleidingsinformatie Paarden zijn je lust en je leven. Je houdt ervan om ze te verzorgen en met ze te gaan rijden. Heb jij een passie voor paarden en wil je

Nadere informatie

AANVRAAG VOOR GEBRUIK TE MAKEN VAN HET PROSPECT ONDERZOEK OF HAAR DEELONDERZOEKEN Versie 12 december 2002

AANVRAAG VOOR GEBRUIK TE MAKEN VAN HET PROSPECT ONDERZOEK OF HAAR DEELONDERZOEKEN Versie 12 december 2002 1. ALGEMENE ASPECTEN Aanvrager (achternaam, voorvoegels, voorletters) Adres afdeling Universiteit Adres stad 0.nl Datum indiening aanvraag jaar maand dag(=prospect nummer) Acronym project Start datum Eind

Nadere informatie

PUBLIEK PRIVATE SAMENWERKING IT S ALL ABOUT QUALITY OF LIFE

PUBLIEK PRIVATE SAMENWERKING IT S ALL ABOUT QUALITY OF LIFE PUBLIEK PRIVATE SAMENWERKING IT S ALL ABOUT QUALITY OF LIFE Even voorstellen Gert-Jan van Druten Director Operations Universities NL Rianne Dijkhuizen Diëtiste Peter van Bloemendaal Cliënt Relations Manager

Nadere informatie

Informatiebrochure. Een onderzoek van Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit

Informatiebrochure. Een onderzoek van Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Informatiebrochure Een onderzoek van Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Contactinformatie onderzoekers... 3 Plattegrond locatie... 4 Voorwoord... 5 Het onderzoek...

Nadere informatie

2 Emoties in de spreekkamer

2 Emoties in de spreekkamer Welkom! Welkom bij de zesde PanelCom nieuwsbrief. Als lid van PanelCom houden wij u op de hoogte van onderzoeken waar u aan kunt meewerken én de onderzoeken waar u mogelijk aan hebt meegewerkt. Wij waarderen

Nadere informatie

Inleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Inleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting SAMENVATTING

Nederlandse samenvatting SAMENVATTING Samenvatting Nederlandse samenvatting SAMENVATTING De inleiding, de achtergronden en de doelstellingen van dit proefschrift worden beschreven in hoofdstuk 1. Evenals in andere landen neemt het aantal

Nadere informatie

Open dag Hippische opleidingen

Open dag Hippische opleidingen Open dag Hippische opleidingen Aeres MBO Barneveld 2000 leerlingen Aeres MBO Barneveld Dierverzorging Hippische opleidingen 300-400 lln. hippisch Veehouderij Groen, Grond & Infra 12 september 2017 2 Onze

Nadere informatie

werk maken van een groene economie

werk maken van een groene economie Groen onderwijs 2013 2011 VMBO groen 34.472 MBO 30.060 8.891 WO 6.456 onderwijsgroep CONTACT Wilt u meer weten over het groene onderwijs? Neem dan contact op met de Groene Kennis Coöperatie, het innovatieplatform

Nadere informatie

Het onderzoeksteam bestaat uit

Het onderzoeksteam bestaat uit INFORMATIEBROCHURE Deze brochure bevat informatie over het doel en de opzet van Fancy, een onderzoek naar voorkeuren voor voedingsmiddelen. Daarnaast staat beschreven wat dit onderzoek inhoudt, wat wij

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Mijnheer de voorzitter, Dames en heren,

Mijnheer de voorzitter, Dames en heren, TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID FLANDERS HORSE EXPO studiedag welzijn paarden 27 februari

Nadere informatie

Een goed facebookbeleid in jouw club: volg deze tips en je bent goed op weg!

Een goed facebookbeleid in jouw club: volg deze tips en je bent goed op weg! Een goed facebookbeleid in jouw club: volg deze tips en je bent goed op weg! Facebook is de dag van vandaag door iedereen gekend. Toch is het belangrijk om facebook op een goede manier te gaan gebruiken

Nadere informatie

welke mate het leefgebied van de lemuren verstoord is. Onderzocht wordt of dit te linken is aan de lichamelijke conditie van de lemuren.

welke mate het leefgebied van de lemuren verstoord is. Onderzocht wordt of dit te linken is aan de lichamelijke conditie van de lemuren. Reis verslag Madagaskar is Afrikaans eiland met een unieke biodiversiteit, waarvan meer dan 90% endemisch is. Door de menselijk invasie, vele jaren terug, is de natuur op het eiland ernstig aangetast.

Nadere informatie

TEMPO 3 studie - Proefpersoneninformatie Februari Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek.

TEMPO 3 studie - Proefpersoneninformatie Februari Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek. Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek studie Welke smaak en textuur proeft u tijdens het eten van verschillende pure chocolades? Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK LICHAAMSSAMENSTELLING; EEN PRAKTISCHE NASCHOLING OVER BIO-ELEKTRISCHE IMPEDANTIE

DIAGNOSTIEK LICHAAMSSAMENSTELLING; EEN PRAKTISCHE NASCHOLING OVER BIO-ELEKTRISCHE IMPEDANTIE DIAGNOSTIEK LICHAAMSSAMENSTELLING; EEN PRAKTISCHE NASCHOLING OVER BIO-ELEKTRISCHE IMPEDANTIE Beste collega, Het gebruik van de bio-elektrische impedantiemeter in de diëtististische praktijk is in opkomst.

Nadere informatie

Mens, dier en maatschappij in de zoo van de toekomst - Jeroen Stevens -

Mens, dier en maatschappij in de zoo van de toekomst - Jeroen Stevens - Mens, dier en maatschappij in de zoo van de toekomst - Jeroen Stevens - Studiedag LNE, Brussel 05 oktober 2015 De zoo van de toekomst 1984 Dierentuin en welzijn optimal animal welfare leads to effective

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5 Patella tendinopathie (ook wel jumper s knee of springersknie genoemd) is een veel voorkomende blessure in sporten waarin veel wordt gesprongen, zoals basketbal en volleybal. In top- en recreatieve basketballers

Nadere informatie

Paard en Genomisch onderzoek

Paard en Genomisch onderzoek Paard en Genomisch onderzoek Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Vlaamse Fokkerijdag, 18 nov 2015 Inhoud Kenmerken in de paardenfokkerij Geschikt voor genomics? Genomics middelen Genomics toegepast

Nadere informatie

College Week 3 Kwaliteit meetinstrumenten; Inleiding SPSS

College Week 3 Kwaliteit meetinstrumenten; Inleiding SPSS College Week 3 Kwaliteit meetinstrumenten; Inleiding SPSS Inleiding in de Methoden & Technieken 2013 2014 Hemmo Smit Overzicht van dit college Kwaliteit van een meetinstrument Inleiding SPSS Hiervoor lezen:

Nadere informatie

Je kind kan winnen, los van het wedstrijdresultaat. Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen

Je kind kan winnen, los van het wedstrijdresultaat. Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen WORKSHOP Opvoedingsondersteuning van ouders in jeugdsportclubs Je kind kan winnen, los van het wedstrijdresultaat. Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Deze workshop is het resultaat van het PWO-project

Nadere informatie

Manege- en pensionstalhouders in Vlaanderen - Economisch en maatschappelijk belang van het beroep

Manege- en pensionstalhouders in Vlaanderen - Economisch en maatschappelijk belang van het beroep Manege- en pensionstalhouders in Vlaanderen - Economisch en maatschappelijk belang van het beroep In 2015 telt Vlaanderen een 470-tal maneges en pensionstallen. Paarden zijn populairder en - mede dankzij

Nadere informatie

Locomotiescore: een indicator van het welzijn van rundvee in het Welfare Quality protocol. Frank Tuyttens

Locomotiescore: een indicator van het welzijn van rundvee in het Welfare Quality protocol. Frank Tuyttens Locomotiescore: een indicator van het welzijn van rundvee in het Welfare Quality protocol Frank Tuyttens Studienamiddag Kreupelheidsdetectie bij Rundvee - 10/12/2009 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek

Nadere informatie

Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012

Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Project Opdrachtgever: Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Uitvoering: Expertise Centrum

Nadere informatie

Duifvriendelijke duivensport heeft toekomst!

Duifvriendelijke duivensport heeft toekomst! Duifvriendelijke duivensport heeft toekomst! Feestelijke opening en mini-symposium Logistiek Duivencentrum Nishoek, Zeeland zaterdag 19 maart 2011 Albert Winkel werkgroep Wetenschappelijk Onderzoek Welzijn

Nadere informatie

F A L A B E L L A S T A M B O E K. Beleidsplan Welzijn

F A L A B E L L A S T A M B O E K. Beleidsplan Welzijn F A L A B E L L A S T A M B O E K Beleidsplan Welzijn 2009-2012 1 Inhoudsopgave 1. WOORD VOORAF...3 2. WAT IS DE STAND VAN ZAKEN?...3 3. WAT IS DE RICHTING IN DE TOEKOMST?...4 MISSIE... 4 VISIE... 4 4.

Nadere informatie

Welkom Algemene Ledenvergadering KNHS Regio Zuid-Holland Najaar 2015

Welkom Algemene Ledenvergadering KNHS Regio Zuid-Holland Najaar 2015 Welkom Algemene Ledenvergadering KNHS Regio Zuid-Holland Najaar 2015 Samen de paardensport laten groeien VERDELING KNHS LEDEN IN NEDERLAND 19% 4% 3% 5% 2% 8% 8% 15% PAARDENSPORTERS 13% 21% 2% 7% 15% 5%

Nadere informatie

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre Fokkerij en Inteelt Basisprincipes Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit Animal Breeding & Genomics Centre De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant

Nadere informatie

De weg naar de zelfrijdende auto s: Waar staan we nu (eigenlijk echt)? Prof. Dr. Marieke H. Martens

De weg naar de zelfrijdende auto s: Waar staan we nu (eigenlijk echt)? Prof. Dr. Marieke H. Martens De weg naar de zelfrijdende auto s: Waar staan we nu (eigenlijk echt)? Prof. Dr. Marieke H. Martens 1 5-6-2018 2 5-6-2018 3 5-6-2018 4 It s not absolutely self-driving and the driver still needs to hold

Nadere informatie

PRAKTIJKMIDDAG BEELDKWALITEIT TIJD VOOR BEZINNING BELEVING VAN DE OPENBARE RUIMTE

PRAKTIJKMIDDAG BEELDKWALITEIT TIJD VOOR BEZINNING BELEVING VAN DE OPENBARE RUIMTE PRAKTIJKMIDDAG BEELDKWALITEIT 2016 - TIJD VOOR BEZINNING BELEVING VAN DE OPENBARE RUIMTE Organisatoren #levendestad Beleving leeft! (1) Een greep uit de reacties van de deelnemers aan de netwerkbijeenkomst

Nadere informatie

CONCEPT Beleidsplan Welzijn 2009-2012

CONCEPT Beleidsplan Welzijn 2009-2012 CONCEPT Beleidsplan Welzijn 2009-2012 Volgens de richtlijnen van de Koepel Fokkerij 1 Inhoudsopgave 1. WOORD VOORAF 3 2. WAT IS DE STAND VAN ZAKEN? 3 3. WAT IS DE RICHTING IN DE TOEKOMST? 4 MISSIE VISIE

Nadere informatie

TEMPO studie - Proefpersoneninformatie September Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek.

TEMPO studie - Proefpersoneninformatie September Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek. Proefpersoneninformatie voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek studie Temporele Dominantie methode voor het meten van emoties, smaak en textuur eigenschappen Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk

Nadere informatie

Uittocht uit de industrie onstuitbaar? Prof. Dr. J. Konings VIVES - KULeuven

Uittocht uit de industrie onstuitbaar? Prof. Dr. J. Konings VIVES - KULeuven Uittocht uit de industrie onstuitbaar? Prof. Dr. J. Konings VIVES - KULeuven Overzicht Stylized Facts Theoretisch kader Sterke en zwakke sectoren in Vlaanderen? De supersterren van de Vlaamse economie

Nadere informatie

Meetsystemen. Patricia de Cocq. Dier- en veehouderij, HAS Den Bosch Experimentele Zoölogie, Wageningen Universiteit.

Meetsystemen. Patricia de Cocq. Dier- en veehouderij, HAS Den Bosch Experimentele Zoölogie, Wageningen Universiteit. Meetsystemen Patricia de Cocq Dier- en veehouderij, HAS Den Bosch Experimentele Zoölogie, Wageningen Universiteit P.deCocq@hasdb.nl 073-6923 782 MSFC 2010 1 Programma 11.00-12.00 Eenvoudige meetsystemen

Nadere informatie

Organisatie: Yvonne Roosen Uitvoering: Koekkoek en co vertegenwoordigd door:

Organisatie: Yvonne Roosen Uitvoering: Koekkoek en co vertegenwoordigd door: Cursussen bij Dressuurstal (Website: www.cursustotaal.nl) Organisatie: Yvonne Roosen Uitvoering: Koekkoek en co vertegenwoordigd door: Nel Koekkoek, sportpsycholoog, GZ- psycholoog BIG Marie-José Hulsman

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Paardrijden Gehandicapten Deventer/Gorssel e.o.

Beleidsplan. Stichting Paardrijden Gehandicapten Deventer/Gorssel e.o. Beleidsplan Stichting Paardrijden Gehandicapten Deventer/Gorssel e.o. Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Waarom paardrijden voor minder validen b. Mogelijkheden voor valide amazones en ruiters 2. Doelstelling

Nadere informatie

*PDOC01/206186* PDOC01/ De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

*PDOC01/206186* PDOC01/ De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Prins Clauslaan 8 Postbus 20401 2500 EK Den Haag www.rijksoverheid.nl/eleni

Nadere informatie

FOCOM NIRS studie. Een studie naar activatie van hersengebieden tijdens het maken van opdrachten op de computer. Informatiebrochure

FOCOM NIRS studie. Een studie naar activatie van hersengebieden tijdens het maken van opdrachten op de computer. Informatiebrochure FOCOM NIRS studie Een studie naar activatie van hersengebieden tijdens het maken van opdrachten op de computer Informatiebrochure Afdeling Humane Voeding Wageningen Universiteit Mei - September 2014 Voorwoord

Nadere informatie

CFD als tool voor de Fire Safety Engineer: case-study

CFD als tool voor de Fire Safety Engineer: case-study CFD als tool voor de Fire Safety Engineer: case-study ir. Xavier Deckers FESG Presentatie CFD in de bouw Actiflow seminar Presentatie FESG Wie zijn wij? Onafhankelijk studiebureau brandveiligheid, Gespecialiseerd

Nadere informatie

Meten is Weten Dierentuin en Wetenschap. Lisette de Ruigh Voorzitter NWWO / Manager Operations WILDLANDS

Meten is Weten Dierentuin en Wetenschap. Lisette de Ruigh Voorzitter NWWO / Manager Operations WILDLANDS 1 Meten is Weten Dierentuin en Wetenschap Lisette de Ruigh Voorzitter NWWO / Manager Operations WILDLANDS Waarom wetenschappelijk onderzoek bij NVD tuinen? Vanuit eigen kernwaarden leden Met respect voor

Nadere informatie

Dierenwelzijn op zorgboerderijen

Dierenwelzijn op zorgboerderijen Dierenwelzijn op zorgboerderijen Wat hebben zorgboerderijen die paarden of honden inzetten bij activiteiten aan kwaliteitsrichtlijnen nodig om ervoor te zorgen dat het welzijn van de dieren niet in het

Nadere informatie

DuPLO-studie. Informatiebrochure. Een studie naar de dagelijkse inname van nutriënten uit de voeding en het energieverbruik 2011-2015

DuPLO-studie. Informatiebrochure. Een studie naar de dagelijkse inname van nutriënten uit de voeding en het energieverbruik 2011-2015 Informatiebrochure DuPLO-studie Een studie naar de dagelijkse inname van nutriënten uit de voeding en het energieverbruik 2011-2015 Afdeling Humane Voeding Wageningen Universiteit 1 Het onderzoeksteam

Nadere informatie

Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA)

Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA) Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA) Naar een evidence-based participatiegerichte beoordelingsmethode Duo presentatie Yvette van Woerkom (UWV) en Femke Abma (KCVG-UMCG) Muntendam Symposium,

Nadere informatie

Vereenvoudiging van de welzijnsmonitor voor vleeskuikens

Vereenvoudiging van de welzijnsmonitor voor vleeskuikens Vereenvoudiging van de welzijnsmonitor voor vleeskuikens Methoden, resultaten en praktijkervaringen Dr. Ir. Ingrid de Jong Inhoud Welzijnsmonitor vleeskuikens: metingen Vereenvoudiging: waarom? Vereenvoudiging:

Nadere informatie

- - - } Cultuur leeft en wordt beleefd, actief én passief A B Een culturele infrastructuur die past bij de identiteit van een culturele hoofdstad C D Een bruisende binnenstad

Nadere informatie

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert

Nadere informatie

DEC-advies A. Algemene gegevens over de procedure 1. Aanvraagnummer:2015-0046 2. Titel van het project: Bioequivalentiestudies tbv markttoelating van diergeneesmiddelen 3. Titel van de NTS: Bioequivalentiestudies

Nadere informatie

Motieven en belemmeringen

Motieven en belemmeringen Motieven en belemmeringen Kirsten Visser (SCP) m.m.v. Remko van den Dool (Mulier Instituut) 1 Motieven en belemmeringen Achtergrond Vraag naar vragenblok motieven en belemmeringen voor sporten en bewegen

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

Beleidsplan Welzijn 2009-2012. Gypsy Cob and Drum Horse Association- Nederland

Beleidsplan Welzijn 2009-2012. Gypsy Cob and Drum Horse Association- Nederland Beleidsplan Welzijn 2009-2012 Gypsy Cob and Drum Horse Association- Nederland 1 Inhoudsopgave 1. Woord vooraf 3 2. Wat is de stand van zaken 4 3. Wat is de richting in de toekomst 5 Missie 5 Visie 5 4.

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst. Testen van een (top)sporter

Netwerkbijeenkomst. Testen van een (top)sporter Netwerkbijeenkomst Testen van een (top)sporter Wielrennen www.mspopleidingen.nl 1 Inhoud Testen om te testen of om te meten? Wat willen we weten? Fysieke testen (lab) ergometer (veld) vermogenstest Blessure

Nadere informatie

Hart voor de Zorg Programma. Hartcoherentie training voor zorgverleners

Hart voor de Zorg Programma. Hartcoherentie training voor zorgverleners Hart voor de Zorg Programma Hartcoherentie training voor zorgverleners HeartMath Hart voor de Zorg Programma De hedendaagse hectische, steeds veranderende en veeleisende zorgomgeving vraagt veel energie

Nadere informatie

Proefschrift Beoordelen van bewusteloosheid in slachtdieren

Proefschrift Beoordelen van bewusteloosheid in slachtdieren Proefschrift Beoordelen van bewusteloosheid in slachtdieren Nederlandse samenvatting door Merel Verhoeven Waarom bepalen we bewusteloosheid? In de Europese wetgeving is vastgelegd dat dieren bewusteloos

Nadere informatie

Vitaliteit rendeert! www.vital4me.nl

Vitaliteit rendeert! www.vital4me.nl Vitaliteit rendeert! Vitaal zijn en je vitaal voelen staat voor iedere persoon aan de basis van het leven. Om je lekker te voelen, om je werk goed en met plezier te doen en/ of om prestaties te leveren.

Nadere informatie

Meten = Weten! Incidentiemetingen van erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken bij rashonden mét en zonder stamboom

Meten = Weten! Incidentiemetingen van erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken bij rashonden mét en zonder stamboom Meten = Weten! Incidentiemetingen van erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken bij rashonden mét en zonder stamboom Liesbeth Meijndert dierenarts onderzoeker Faculty of Veterinary Medicine Department

Nadere informatie

Zelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten

Zelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid is: Het zelf realiseren van een acceptabel niveau op belangrijke domeinen

Nadere informatie

Aanmeldingsformulier voor proeven met gewervelde dieren.

Aanmeldingsformulier voor proeven met gewervelde dieren. Aanmeldingsformulier voor proeven met gewervelde dieren. Secretariaat DEC Aanvrager: Afdeling: Titel dierproef: Oefening en training medewerkers Aanmeldcode / Protocol: 0060.a Stadia van de proef: 0--006

Nadere informatie

Stressvrij omgaan met varkens

Stressvrij omgaan met varkens Stressvrij omgaan met varkens UDV Onderwijsdag Veehouderij 2017 Marko Ruis http://distancelearning.wageningenacademy.nl/ Omgang met dieren: soft imago Is dat terecht? Alleen maatschappelijk issue? Soft

Nadere informatie

Staat van het Dier. Drs. Henny van Rij

Staat van het Dier. Drs. Henny van Rij Staat van het Dier Drs. Henny van Rij Inhoud presentatie 1.Morele status van het dier 2.Nota Dierenwelzijn 3.Staat van het dier 4.Toekomst 3 Morele status van het dier: t/m 17e eeuw Dieren moreel niet

Nadere informatie