Gescand archiot 17 AUG. 2009

Transcriptie

1 Publiekszaken Werk, Inkomen en Zorg Gescand archiot Doorkiesnummers: Telefoon Fax AUG Aan College van B&W Afschrift aan Nota Datum Ons kenmerk Opsteller Michel Noordermeer Bijlage Onderwerp Langdurigheidstoeslag (LDT) Inleiding Op 29 januari 2009 is in Delft de verordening Langdurigheidstoeslag (kenmerk ) vastgesteld. Door het korte tijdbestek waarin gemeenten een verordening moesten vaststellen is gekozen voor een tijdelijke verordening en deze te baseren op de beleidsregels die tot van toepassing waren. Op deze manier kan Delft aan haar verplichting voldoen en zichzelf de tijd gunnen om tot een definitieve goed overwogen verordening te komen. In de tijdelijke verordening is wel alvast de doelgroep verbreed naar iedere Delftse burger met een inkomen tot 105% van de geldende bijstandsnorm ongeacht de bron van het inkomen. In deze nota treft u argumenten aan de tijdelijke verordening in stand te houden en wordt u gevraagd deze verordening als definitieve verordening vast te stellen. De huidige verordening De LDT is bedoeld voor huishoudens die langdurig een laag inkomen hebben. Gemeenten mogen zelf bepalen; wat een laag inkomen is, de hoogte van de LDT en de duur van rondkomen met een laag inkomen. In de huidige verordening is vastgesteld dat iedere burger met een inkomen tot 105% van de geldende bijstandsnorm die minimaal met dit inkomen leeft in aanmerking komt voor de langdurigheidstoeslag. De hoogte van de LDT is vastgesteld als een percentage van de geldende bijstandsnorm. In 2009 komt dit neer op : Alleenstaande 346,- (54 % van de geldende bijstandsnorm) Alleenstaande 440 (49% van de geldende bijstandsnorm) gehuwden 487 (38% van de geldende bijstandsnorm) Voor verruiming van de doelgroep ontvangen gemeenten van het Rijk geen extra middelen. In hoeverre de huidige verruiming van de doelgroep heeft

2 geleid tot een toename van het aantal aanvragen is nog niet bekend. Vorig jaar is 912 keer de LDT uitgekeerd. Het aantal huishoudens met een inkomen tot 105% is Niet ieder huishouden heeft langdurig een inkomen tot 105%. De verwachting is dat circa 50% van deze huishoudens in aanmerking komt voor de langdurigheidstoeslag. Voor de huidige verruiming van de doelgroep tot 105 % van de geldende bijstandsnorm is een budget geraamd van ,- (zie bijlage). Dit is een verdubbeling van het bedrag van vorig jaar. Voorgesteld wordt voor de huidige uitbreiding van de doelgroep ,- extra te reserveren voor de LDT vanuit het bestaande budget bijzondere bijstand. Totaal te verwachten uitgaven ,- waarvoor de gemeente ,- krijgt via het gemeentefonds. Handhaven huidige verordening Door de economische crisis is het onduidelijk hoeveel burgers een beroep gaan doen op de gemeente om hen financieel te ondersteunen. Meer mensen hebben als gevolg van het verlies van een betaalde baan te maken met een daling van het inkomen. Hierdoor stijgt het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen, het aantal WWB-uitkeringen, het beroep op hulpverlening via de Financiële Winkel van Delft etc. Ook wordt het moeilijker voor mensen die al langdurig een laag inkomen hebben een hoger inkomen te verwerven waardoor zij geen beroep meer hoeven te doen op de LDT en andere inkomensondersteunende voorzieningen. Wat het effect van dit alles op de beschikbare budgetten is kan op dit moment niet worden overzien. Het is niet wenselijk dat gezien de onzekerheid m.b.t. het bovenstaande (o.a. door de onzekerheid i.v.m. de economische crisis) dat de doelgroep in de toekomst moet worden verkleind wanneer er een te groot beroep wordt gedaan op de LDT. De huidige verruiming betekent al een verdubbeling van het budget. Voorgesteld wordt akkoord te gaan met het handhaven van de huidige verordening en deze als definitieve verordening te zien. Advies Panel Werk en Inkomen Het Panel Werk en Inkomen heeft een advies uitgebracht. Het Panel kan zich, mede gelet op de huidige financiële situatie vinden in dit voorstel. Het panel vraagt wel om een evaluatie in 2010 om te bezien of er mogelijkheden zijn voor een verruiming. Het Panel doet nog ook twee voorstellen om in enkele situaties de regeling te verruimen, namelijk voor mensen die, na een periode van bijstandsafhankelijkheid gebruik maken van studiefinanciering en mensen die zijn opgenomen in een schuldhulptraject. De mogelijkheden hiertoe worden onderzocht en zullen worden meegenomen in de evaluatie. Voorstel 1. Akkoord te gaan met het handhaven van de huidige verordening en deze als definitieve verordening te zien; 2. Akkoord te gaan met het extra reserveren van ,- voor de LDT vanuit het bestaande budget bijzondere bijstand; 3. De raad te vragen de huidige verordening te handhaven en deze als definitieve verordening te zien; 2/4

3 4. De regeling in 2010 evalueren en beoordelen of er mogelijkheden zijn voor een verruiming van de regeling. 5. De raad voor te stellen akkoord te gaan met 24 e begrotingswijziging; 6. Na besluitvorming door de raad actief over de LDT te communiceren o.a. in de campagne "Als elke euro telt". Michel Noordermeer 3/4

4 Bijlage Doelgroep met inkomen t/m 105%: 1835 (50% van de totale doelgroep van 3670) met een inkomen t/m 110%; 2255 (50% van de totale doelgroep van 4510) met een inkomen t/m 120%: 6050 (50% van de totale doelgroep tot 110% en 25% (385) van de totale doelgroep (1540) %) met een inkomen t/m 130%: 7319 (50% van de totale doelgroep tot 110% en 25% (700) van de totale doelgroep (2800) %) Hoogte toeslag Periode Uitvoering Ifte 2,5 fte 2,9 fte 3,2 fte Kosten aan toeslagen plus 1 fte* plus 2,5 fte plus 2,9 fte plus 3,2 fte ' Voor de afhandeling van de aanvraag wordt 90 minuten per aanvraag gerekend. 4/4

5 Toelichting Algemeen Decentralisatie langdurigheidstoeslag Op 1 januari 2009 moet een wetsvoorstel inwerking treden, waarmee de langdurigheidstoeslag wordt gedecentraliseerd naar gemeenten. De huidige langdurigheidstoeslag vindt zijn grondslag in artikel 36 van de Wet werk en bijstand. Daarin is nauw omschreven in welke gevallen en onder welke voorwaarden mensen met een laag inkomen in aanmerking komen voor de toeslag. De gedachte achter de toeslag is, dat mensen die langdurig een inkomen op het sociaal minimum hebben, geen financiële ruimte hebben om te reserveren voor onverwachte uitgaven. In het Bestuursakkoord Rijk-gemeenten uit 2007 ("Samen aan de slag") is afgesproken dat de langdurigheidstoeslag gedecentraliseerd wordt naar gemeenten. Artikel 36 van de wet blijft de basis, maar daarnaast wordt in artikel 8 een bepaling toegevoegd waarin wordt bepaald dat gemeenten in een verordening de precieze voorwaarden voor de langdurigheidstoeslag moeten vastleggen. Op het moment van schrijven van deze toelichting is het wetsontwerp in behandeling bij de Tweede Kamer. Bij dit model is uitgegaan van dit wetsontwerp. Het amendement Spies (31441 nr 12) is in deze verordening verwerkt. Dit betekent dat gemeenten geen toets hoeven te doen op het aanwezig zijn van arbeidsmarktperspectief. Bevoegdheid gemeenten In het nieuwe artikel 36, eerste lid, is de basis voor de langdurigheidstoeslag opgenomen: "Het college verleent op aanvraag een langdurigheidstoeslag aan een persoon van 21 jaar of doch jonger dan 6, die langdurig een laag inkomen en geen in aanmerking te nemen vermogen als bedoeld in artikel 34." In het nieuwe artikel 8 wordt bepaald dat de verordening in ieder geval betrekking moet hebben op de hoogte van de langdurigheidstoeslag en de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de begrippen langdurig en laag inkomen. Mogeliikheden voor eiqen beleid In het kader van armoedebestrijding ondersteunt Delft mensen met een laag inkomen zo optimaal mogelijk. Belangrijke uitgangspunten bij het vormgeven van het anti-armoedebeleid zijn de volgende uitgangspunten: Eenvoudig: de voorzieningen welke voortkomen uit het beleid moeten zowel eenvoudig zijn voor de uitvoering (kans op het maken van fouten en verschil van interpretatie zo klein mogelijk) als voor de klant (snel duidelijk wie waar recht op heeft of niet); Samenhang: inkomensondersteunende voorzieningen moeten elkaar aanvullen en op elkaar zijn afgestemd

6 Doelgroep; alle voorzieningen moeten op zoveel mogelijk de gehele doelgroep van het Delftse anti-armoedebeleid van toepassing zijn tenzij een goede reden is waarom dit niet zo is. Armoedeval: bij het ondersteunen d.m.v. inkomensondersteunende voorzieningen moet rekening worden gehouden met de effecten van een mogelijk armoedeval Op grond van de nieuwe bevoegdheden van gemeenten, zijn er diverse mogelijkheden voor het invullen van eigen beleid. De gemeente Delft zoekt een weg om de beleidsruimte die met het nieuwe artikel 36 WWB is gecreëerd in te vullen op een manier die past bij deze uitgangspunten, en die past binnen de begroting. Doelgroep In deze verordening is vastgelegd dat de langdurigheidstoeslag van toepassing is op burgers met een inkomen tot 105% van de voor hen geldende bijstandsnorm. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen het hebben van een uitkering of inkomen uit arbeid. Gemeenten hebben beleidsruimte om de doelgroep te verbreden. Deze mogelijkheid wordt onderzocht. Hoogte van de toeslag Op dit moment is de hoogte van de toeslag centraal bepaald. Het zijn vaste bedragen, als percentage van de voor de persoon toepasselijke bijstandsnorm. Gemeenten kunnen straks zelf de hoogte van de toeslag bepalen. Daarbij moet een aantal zaken dingen bedacht worden. Een te laag bedrag doet geen recht aan het karakter van de langdurigheidstoeslag, namelijk dat deze is bedoeld voor mensen die financieel geen mogelijkheden hebben gehad te reserveren voor onverwachte uitgaven. Een te hoog bedrag kan leiden tot het optreden van de armoedeval. Immers, wordt op enig moment een hoger inkomen bereikt, dan vervalt direct de hele toeslag. Langdurig De referte periode blijft vooralsnog vijfjaar. Laag inkomen Gemeenten zijn vrij om een eigen maximale inkomensgrens te hanteren. De gemeente Delft vult deze beleidsvrijheid in door het recht op de toeslag open te stellen voor burgers met een inkomen van niet meer dan gemiddeld 105% van de geldende bijstandsnorm. Geen ambtshalve verstrekking In de wet wordt bepaald dat het college de toeslag op aanvraag verstrekt. Dit sluit de mogelijkheid voor ambtshalve toekenning uit. Het kabinet geeft hierbij aan dat het gaat om een vorm van bijzondere bijstand, waarbij geldt dat voor elk individueel geval beoordeeld moet worden of er een recht bestaat. Er zijn echter wel mogelijkheden om de aanvraag te vereenvoudigen. Als uit de gemeentelijke administratie blijkt dat in de situatie van betrokkene het afgelopen jaar geen wijzigingen zijn opgetreden, dan kan een volledig ingevuld aanvraag formulier toegezonden worden, waarna de betrokkene door het zetten van de handtekening de aanvraag officieel maakt.

7 Artikelsgewijze toelichting Artikel 2 In dit artikel worden de omschrijvingen van de begrippen langdurig en laag inkomen uitgewerkt. Het laag inkomen wordt uitgedrukt als percentage van het voor de betrokkene toepasselijke bijstandsnorm. Artikel 3 In dit artikel wordt de hoogte van de langdurigheidstoeslag geregeld. Er wordt uitgegaan van een percentage van de toepasselijke bijstandsnorm zonder toeslagen. Hierdoor hoeft het bedrag van de toeslag niet jaarlijks aangepast te worden aan de wijziging in de normbedragen van de WWB. De genoemde percentages zijn de huidige percentages wanneer de bedragen van de langdurigheidstoeslag worden afgezet tegen de bijstandsnormen. Artikel 5 Bij de inwerkingtreding is aangesloten bij de beoogde inwerkingtreding van het wetsontwerp, 1 januari In het wetsontwerp is een bepaling over overgangsrecht opgenomen, zodat dit niet in de verordening geregeld hoeft te worden.