Studeer met een plan. Rapportage kennispeiling. Studeer met een plan. Ten behoeve van het ministerie van OCW TNS

Transcriptie

1 Rapportage kennispeiling

2 Contents 1 Inleiding 3 2 Management summary 5 3 Achtergrondinformatie doelgroepen 7 4 Inhoudelijke voorbereidingen 11 5 Financiële voorbereidingen 15 6 Bijlagen 20 2

3 1 Inleiding 3

4 1. Inleiding Achtergronden In 2015 is het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap () de campagne gestart. Deze campagne zet zich in 2016 vanuit een aangescherpt concept door. Het primaire doel is om scholieren en studenten (samen met hun ouders) in staat te stellen om in de aanloop naar een studie in het hoger onderwijs en tijdens het studeren bewuste keuzes te maken. De campagne heeft hierin via informatievoorziening een ondersteunde rol. In het proces van studievoorbereiding wordt onderscheid gemaakt tussen vijf achtereenvolgende fases, die ook de leidraad vormen voor de communicatie: 1. Oriënteren 2. Aanmelden 3. Studiekeuzecheck 4. Begroting maken 5. Studiefinanciering aanvragen Het onderzoek Dit is de rapportage van de kennispeiling ten behoeve van de campagne in Het onderzoek is uitgevoerd voorafgaand aan de start van de campagnefase die zich richt op de aanmelddatum 1 mei. Deze kennispeiling staat los van het reguliere effectonderzoek rond de campagne. De doelgroepen In het onderzoek zijn de drie doelgroepen betrokken waar de campagne zich op richt: 1. Studenten MBO, niveau 4, klas 4 vanaf hier te noemen MBO-studenten 2. Scholieren HAVO klas 4, 5 en VWO klas 5, 6 vanaf hier te noemen scholieren 3. Ouders van MBO-studenten en scholieren vanaf hier te noemen ouders De MBO-studenten en de scholieren zitten vlak voor een (mogelijke) overgang naar de hogeschool of universiteit. De ouders zijn een representatieve vertegenwoordiging van de MBO-studenten en scholieren. Aandachtspunt is dat er binnen de groep scholieren verschillen zijn tussen leerlingen HAVO 4/VWO 5 en leerlingen HAVO 5/VWO 6. De eerstgenoemde groep maakt mogelijk over 1,5 jaar de overstap naar een vervolgstudie. Voor HAVO 5/VWO 6 vindt deze stap mogelijk al over een half jaar plaats. Indien de resultaten tussen de groepen afwijken, beschrijven we dit tekstueel. Een ander punt van aandacht is dat de vraagstellingen voor de ouders zijn toegespitst op kind dat zich in een van bovengenoemde onderwijsniveaus bevindt. 4

5 2 Management summary 5

6 Management summary Vanuit de onderzoeksresultaten komen we tot de volgende conclusies voor deze kennispeiling: Een ruime meerderheid van de MBO-studenten (67%) en scholieren (91%) is (waarschijnlijk wel) van plan om verder te studeren op de hogeschool of universiteit. Circa de helft van de doelgroepen heeft het gevoel voldoende voorbereid te zijn op de keuzes die men moet maken ten aanzien van een vervolgopleiding. De groep die dat gevoel nog niet heeft, maakt zich het meest zorgen of de gekozen studie wel bij hun past (totaal: 32%), of men de opleiding aan kan (28%) en hoe (25%) en/of wanneer (23%) men de studiefinanciering moet terugbetalen. MBOstudenten maken zich vooral vaker zorgen of ze de vervolgopleiding wel aan kunnen (40%). De meeste MBO-studenten, scholieren en ouders oriënteren zich (op meerdere en verschillende manieren) op een vervolgopleiding. Het valt op dat de scholieren hierin actiever zijn dan MBO-studenten: zij oriënteren zich vaker en op meer verschillende manieren. Bij ongeveer de helft van de doelgroepen is bekend dat 1 mei de uiterste aanmelddatum is voor een vervolgopleiding (MBO-studenten: 39%, scholieren: 56%, ouders: 46%). Dit betekent dat een aanzienlijk deel hier dus ook niet volledig van op de hoogte is. De studiekeuzecheck is breed bekend. Meer dan een derde van de doelgroepen heeft deze al gedaan (MBO-studenten: 43%, scholieren: 35%). De doelgroepen hebben vaak al wel nagedacht over hoe ze hun vervolgopleiding gaan financieren. Vier op de tien (39%) MBO-studenten hebben hier ook al concrete plannen voor gemaakt. Onder scholieren ligt dit lager (30%). Van de ouders heeft 53% al concreet hoe ze de vervolgopleiding van hun kind gaan financieren. Een meerderheid is van plan om hierbij een studiebegroting te maken. MBO-studenten zijn dit vaker van plan (70%) dan scholieren (56%). De meeste aankomend studenten vragen hun studiefinanciering aan direct na het behalen van hun diploma, of ergens in de zomer aan. Een ruime meerderheid weet dat ze deze moeten aanvragen via DUO (MBOstudenten: 84%, scholieren: 71%, ouders: 83%). Specifieke zaken rond de financiering zijn (geholpen) vrij goed bekend. Zo is bijvoorbeeld 79% van de doelgroepen geholpen bekend met de termijn van terugbetaling, en kent 84% de regels met betrekking tot inkomensafhankelijkheid. 6

7 3 Achtergrondinformatie doelgroepen 7

8 3.1 Achtergrondinformatie doelgroepen Het voorbereiden op een vervolgstudie leeft onder de doelgroepen Om de resultaten van het onderzoek in het juiste kader te plaatsen, is het van belang om meer te weten te komen over de doelgroepen. Op deze slide geven we weer hoe betrokken de doelgroep is bij het onderwerp voorbereiden op een vervolgstudie, hoe vaak ze hier informatie over zoeken en of ze erover gesproken hebben. Minimaal de helft van alle doelgroepen heeft behoefte aan informatie over hoe je je kunt voorbereiden op een vervolgstudie (benchmark: 35%). Binnen de doelgroep scholieren is de informatiebehoefte hoger onder scholieren HAVO4/VWO5 (62%) dan onder scholieren HAVO5/VWO6 (41%) Per doelgroep verschilt het type informatie waar men behoefte aan heeft: MBO-studenten: - aanbod opleidingen (32%) - kosten (17%) - lengte (duur) van de opleidingen (16%) Scholieren: - aanbod opleidingen (27%) - welke studie het best bij mij past (20%) - wat je allemaal moet regelen (13%) Ouders: - aanbod opleidingen (25%) - welke studie het best bij mijn kind past (22%) - baangarantie / toekomstperspectief (20%) Het zoeken via internet (gemiddeld door 86% genoemd) of het bezoeken van open dagen (79%) zijn de voorkeurskanalen voor het zoeken naar meer informatie over de mogelijkheden voor een vervolgopleiding. Circa drie kwart heeft in de afgelopen maand gesproken over de voorbereiding op een vervolgopleiding. Scholieren hebben dit het vaakst gedaan (85%), gevolgd door MBOstudenten (76%) en ouders (70%). Ter vergelijking: de benchmark voor Rijksoverheidscampagnes ligt op 31%. Scholieren hebben vaakst met hun ouders over het onderwerp gesproken (88%), daarna met klasgenoten (57%). MBO-studenten noemen ook hun ouders het vaakst (47%), gevolgd door hun schooldecaan of studieadviseur (42%). Scholieren in HAVO5/VWO6 hebben vaker behoefte aan informatie over studiefinanciering/lening (19%) dan scholieren HAVO4/VWO5 (1%). 8

9 3.2 Achtergrondinformatie doelgroepen Intentie om door te studeren De intentie om verder te gaan studeren aan een hogeschool of universiteit ligt hoger onder scholieren (91%), dan MBO-studenten (67%). Van de ouders denkt 87% dat hun kind waarschijnlijk wel verder gaat studeren. 100% 80% Niet in grafiek overige keuzes Van de MBO-studenten wil 90% aan een hogeschool verder studeren, 9% (uiteindelijk) aan een universiteit. Van de scholieren wil 61% verder studeren aan een hogeschool en 35% aan een universiteit. Van de MBO-studenten is 26% al helemaal zeker van hun studiekeuze en 31% redelijk zeker. 25% twijfelt nog. Van de scholieren weet 41% al helemaal zeker welke vervolgopleiding ze willen doen. 28% weet dit redelijk zeker en 17% twijfelt. 60% 40% 20% De resultaten die we vanaf dit punt in het rapport beschrijven, gelden enkel voor personen die van plan zijn om verder te gaan studeren. Voor de groep die niet verder wil studeren, zijn vragen over voorbereidingen voor een vervolgopleiding niet relevant. 0% MBO-studenten (n=115) scholieren (n=227) ouders (n=230) ja, zeker wel ja, waarschijnlijk wel nee weet niet Ben je/is uw kind van plan om verder te gaan studeren aan een hogeschool of universiteit? (A_R32_1) 9

10 3.3 Achtergrondinformatie doelgroepen Gevoel van voorbereid zijn (niet in de tabel) Van de MBO-studenten heeft ongeveer de helft het idee (meer dan) voldoende voorbereid te zijn op de keuzes die ze moeten maken ten aanzien van hun vervolgopleiding en de financiering van de studie. Dit aandeel ligt lager onder scholieren (41%). Van de ouders denkt ook circa de helft dat hun kind voldoende is voorbereid. De groepen voelen zich het meest onzeker over welke vervolgopleiding het meest geschikt is, of men de vervolgopleiding wel aan kan, hoe men een financieel plan maakt en wanneer men de studiefinanciering moet terugbetalen. Het valt op dat MBO-studenten zich over het algemeen minder vaak onzeker voelen over de voorgelegde punten, behalve wanneer het gaat over of ze de vervolgopleiding wel aan kunnen (40%). Scholieren noemen relatief vaak zaken rondom de studiefinanciering (bijvoorbeeld wanneer ze hier recht op hebben (25%)). Niet in de tabel - informatiebehoefte Ruim de helft van de doelgroepen zou meer informatie willen over de punten waar ze zich nog onzeker over voelen. Deze informatie zou men het liefst willen ontvangen van de school of opleiding (MBO-studenten: 65%, scholieren: 80%), gevolgd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) (MBO-studenten: 35%, scholieren: 46%). Ouders ontvangen deze informatie het liefst via DUO (53%). Het voorkeurskanaal is (totaal: 64%), gevolgd door een brief op het huisadres (49%) en een persoonlijk gesprek (35%). Op welke punten voel je je nog onzeker? Over welke vervolgopleiding voor mij het meest geschikt is MBOstudenten Scholieren Op welke punten voel je je nog onzeker? Ouders: op welke punten voelt u zich nog onzeker (+ in de antwoordcategorieën is ik vervangen door mijn kind ) (R32EF02) (dikgedrukt=verschilt significant van het gemiddelde van de groepen) Ouders (n=77) (n=203) (n=205) Of ik de vervolgopleiding wel aan kan Hoe ik een financieel plan maak Wanneer ik de studiefinanciering moet terugbetalen Wanneer ik recht heb op studiefinanciering Hoe ik studiefinanciering moet aanvragen Hoe ik een studiekeuzecheck moet doen Hoe ik mij moet aanmelden voor een vervolgopleiding Wanneer ik me moet aanmelden voor een vervolgopleiding Diversen Ik voel me niet onzeker op deze of andere punten

11 4 Inhoudelijke voorbereidingen 11

12 4.1 Inhoudelijke voorbereidingen Oriënteren (fase 1) Gevraagd is op welke manieren de doelgroepen zich tot nu toe op hun (vervolg)opleiding hebben georiënteerd. We zien sterke verschillen in het oriëntatiegedrag, vooral tussen MBO-studenten en scholieren. Het valt met name op dat scholieren actiever zijn; ze oriënteren zich vaker en op meer verschillende manieren. Drie kwart van de scholieren oriënteert zich via open dagen, twee derde praat er met hun ouders over, 46% geeft aan een studiekeuzetest gedaan te hebben. Van de MBO-studenten heeft amper de helft een open dag bezocht. Zes op de tien zoekt via internet, vier op de tien praat met ouders, 34% heeft een studiekeuzetest gedaan. De andere manieren van oriënteren worden minder vaak door hen genoemd. Van de ouders heeft acht op de tien met hun kind over hun vervolgopleiding gepraat, drie kwart heeft een open dag bezocht. Zes op de tien zoekt via internet. Niet in grafiek voorkeur voor informatiekanaal Als men op dit moment nog meer zou willen weten over de studiemogelijkheden, gaat circa zeven op de tien via internet zoeken. Circa twee derde zou open dagen bezoeken. open dagen bezocht gezocht via internet informatie via schooldecaan/studieadviseur studiekeuzetest gedaan * met ouders over gepraat studiebijsluiters bekeken met mijn kind over gepraat ** met klasgenoten/medestudenten over gepraat * met broers/zussen vrienden over gepraat * met andere ouders over gepraat** anders ik heb me helemaal niet georienteerd MBO-studenten (n=77) scholieren (n=205) ouders (n=203) Op welke manier(en) heb je je tot nu toe op je studiekeuze georiënteerd? / Op welke manier(en) heeft u zich tot nu toe op de studiekeuze van uw kind georiënteerd? (R32GD01) (meer antwoorden mogelijk) *=alleen aan MBO-studenten en scholieren voorgelegd **=alleen aan ouders voorgelegd 12

13 4.2 Inhoudelijke voorbereidingen Aanmelden (fase 2) Toekomstig studenten moeten zich uitzonderingen daargelaten vóór 1 mei aanmelden bij een vervolgopleiding. Anders lopen ze het risico dat ze niet toegelaten worden. Spontaan is 43% van de MBO-studenten op de hoogte van deze uiterste aanmelddatum. Deze kennis is hoger onder scholieren (60%) en ouders (50%). Wanneer we de vraag geholpen stellen (dus 1 mei voorleggen), geeft 51% van de MBO-studenten, 57% van de scholieren en 49% van de ouders aan precies te weten dat dit voor 1 mei moet. De geholpen kennis wijkt dus niet veel af van de spontane kennis van de uiterste aanmelddatum. noemt 1 mei noemt ander correct antwoord ('31 april', 'mei') hangt af van de studie Niet in grafiek - aanmelden via Studielink Het aanmelden voor een nieuwe studie moet via de website van Studielink. Van de MBO-studenten is 38% hier van op de hoogte, van de scholieren 41%, van de ouders 32%. Een ongeveer even groot deel denkt dat dit via de site van de hogeschool of universiteit zelf moet. Voor aanmelding via Studielink is DigiD nodig. Vrijwel alle studenten en scholieren weten wat DigiD is, de MBO-studenten beschikken al vaker over DigiD (92%) dan scholieren (68%). Van de MBO-studenten geeft 74% aan te weten dat ze DigiD nodig hebben om zich voor een nieuwe studie in te schrijven via Studielink. Van de scholieren weet noemt foutief antwoord ('januari', 'augustus', 'voor de zomervakantie') weet niet 67% dit, van de ouders 63%. Voor welke datum moeten toekomstige eerste jaars studenten aan HBO en universiteit zich aanmelden bij een vervolgopleiding? (R32KE01; open vraag) MBO-studenten (n=77) scholieren (n=205) ouders (n=203) 13

14 4.3 Inhoudelijke voorbereidingen Studiekeuzecheck (fase 3) Onderdeel van het oriëntatieproces kan de studiekeuzecheck zijn. Hiermee kunnen aankomend studenten nog voor de start van het nieuwe studiejaar controleren of de gekozen opleiding bij hen past. Van de MBO-studenten die verder willen studeren, heeft ruim vier tiende de check gedaan. Twee tiende kent de check, maar heeft deze nog niet gedaan. De rest (ruim een derde) kent de check in beperkte mate of niet. Van de scholieren heeft ruim een derde de check gedaan, en weet twee tiende precies wat deze inhoudt (maar heeft deze nog niet gedaan). HAVO5/VWO6-leerlingen hebben de check vaker gedaan (50%) dan HAVO4/VWO5- leerlingen (18%). Voor de eerstgenoemde groep is de check dan ook relevanter, gezien de fase waar ze in zitten. Van de ouders weet 21% precies wat de check is, 33% een beetje en heeft 18% er van gehoord. Niet in grafiek doel en verplichting studiekeuzecheck Zowel spontaan (circa 75% binnen alle doelgroepen) als geholpen (> 85%) weten de doelgroepen dat de studiekeuzecheck vooral bedoeld is om te kijken of de opleiding waarvoor ze zich hebben aangemeld ook echt bij hen past. De onderwijsinstelling waarbij de aankomend studenten zich inschrijven, kan hen uitnodigen voor een studiekeuzecheck. De aankomend studenten zijn dan verplicht om hieraan mee te doen. Circa de helft van alle groepen is hiervan op de hoogte (MBO-studenten: 51%, scholieren: 55%, ouders: 46%). HAVO5- en VWO6- scholieren zijn hier beter van op de hoogte (75%). 100% 80% 60% 40% 20% 0% Weet je wat een studiekeuzecheck is? (R32KE06) 20 MBO-studenten (n=77) scholieren (n=205) ouders (n=203) * nee ik heb er alleen van gehoord ik weet een beetje wat dit is ja, weet precies wat dit is, maar nog niet gedaan ja, heb ik al gedaan * Bij ouders is de categorie ja heb ik al gedaan niet getoond. Daarnaast is de lichtblauwe categorie gewijzigd naar ja, weet precies wat dit is

15 5 Financiële voorbereidingen 15

16 5.1 Financiële voorbereidingen Begroting maken (fase 4) (niet in de grafiek) Circa acht op de tien (alle doelgroepen) vinden het belangrijk om voorafgaand aan de studie na te denken over hoe ze de studie kunnen betalen. Toch geeft ook een derde van de MBO-studenten en een kwart van de scholieren aan gaandeweg wel te kijken hoe men de studie betaalt en of men moet bijlenen. Vier op de tien MBO-studenten (39%) hebben al concrete plannen voor de manier waarop ze hun vervolgopleiding gaan financieren. Bijna de helft heeft er al over nagedacht, maar heeft nog geen concrete plannen. Binnen de scholieren ligt het aandeel met concrete plannen lager, al zien we wederom sterke verschillen tussen de klassen. Van de HAVO4/VWO5-leerlingen (voor wie het minder urgent is) heeft 8% al concrete plannen en 65% er alleen over nagedacht. Van de HAVO5/VWO6-leerlingen heeft 52% al concrete plannen en 37% er alleen over nagedacht. Van de ouders heeft 53% al concrete plannen hoe ze de studie van hun kind gaan financieren. Daarnaast heeft 36% er over nagedacht, maar nog geen concrete plannen hiervoor. 100% 80% 60% 40% 20% 0% MBO-studenten (n=77) scholieren (n=205) ouders (voor hun kind) (n=203) Niet in grafiek maken van een studiebegroting Zeven op de tien MBO-studenten is (zeker wel) van plan om voorafgaand aan hun studie een studiebegroting te maken. Onder scholieren ligt dit aandeel lager (56%). Onder ouders is dit 71% (als het gaat om een begroting voor hun kind). Circa drie tiende gaat hiervoor op internet zoeken hoe men dit moet doen. Een kwart gaat dit via duo.nl doen, een kleiner deel via nibud.nl of startstuderen.nl. Veel MBOstudenten of scholieren geven aan dat ze dit met hun ouders gaan doen. nee ja, maar nog geen concrete plannen ja, daar heb ik al concrete plannen voor Heb je al nagedacht over de manier waarop je je vervolgopleiding gaat financieren? (ouders: voor uw kind) R32GD03 16

17 5.2 Financiële voorbereidingen Studiefinanciering aanvragen (fase 5) Een ruime meerderheid (meer dan 70% binnen alle doelgroepen) weet dat de studiefinanciering aangevraagd moet worden bij DUO. Scholieren zijn iets vaker onwetend (13%) dan de andere groepen. Niet in de grafiek moment van aanvragen Ruim vier op de tien MBO-studenten en scholieren zijn van plan om studiefinanciering aan te vragen direct na het behalen van hun eindexamen of diploma. Twee op de tien MBO-studenten doet dit ergens in de zomer. Dat geldt voor 14% van de scholieren. Binnen de scholieren valt op dat ruim een kwart nog niet weet wanneer men de studiefinanciering aan gaat vragen. Dit aandeel ligt lager onder MBO-studenten (9%). 100% 80% 60% 40% 20% % MBO-studenten (n=77) scholieren (n=205) ouders (n=203) weet niet anders bij de hogeschool/universiteit waar ik naar toe ga bij de gemeente bij het ministerie van onderwijs () bij DUO Waar moet je / uw kind de studiefinanciering volgens jou aanvragen? (R32KE10) 17

18 5.3 Financiële voorbereidingen Studiefinanciering (kennisvragen deel 1) Op deze en de volgende slide tonen we in tabelvorm de resultaten voor diverse kennisvragen over de studiefinanciering. De vragen/stellingen zijn gesorteerd op volgorde van bekendheid. Een ruime meerderheid van de doelgroepen is goed op de hoogte van financiële zaken rondom het studeren. De kennis is het hoogst onder scholieren. Enkel bepaalde zeer specifieke zaken zijn in mindere mate bekend, bijvoorbeeld dat de aflossing van de studiefinanciering maximaal 4% van het inkomen kan bedragen, of dat men een voucher kan ontvangen voor bijscholing (volgende slide) Geef aan of de volgende stellingen volgens jou juist of onjuist zijn (R32KE11a-e) (% juist) Studenten hebben recht op een studentenreisproduct (OV-studentenkaart) Studievoorschot is een andere naam voor een lening die de student kan aanvragen bij de overheid voor zijn studie en moet terugbetalen na zijn afstuderen Wat de afgestudeerde maandelijks terugbetaalt van het studievoorschot hangt af van zijn inkomen Voor studenten van ouders met een laag inkomen is er een aanvullende beurs MBOstudenten Scholieren Ouders (n=77) (n=203) (n=205) Afgestudeerden mogen 35 jaar doen over het terugbetalen van het geld dat ze van de overheid hebben geleend voor de studie Dikgedrukte percentages geven significante verschillen ten opzichte van het gemiddelde van de drie doelgroepen weer 18

19 5.3 Financiële voorbereidingen Studiefinanciering (kennisvragen deel 2) In hoeverre was je voordat je aan dit onderzoek meedeed bekend met de regels rondom de studiefinanciering zoals hieronder beschreven? (R32KE12a-e) MBO-studenten Scholieren Ouders (n=77) (n=203) (n=205) % mee bekend en weet wat dit voor hun betekent % van gehoord, maar weet niet wat dit voor hunzelf betekent % mee bekend en weet wat dit voor hun betekent % van gehoord, maar weet niet wat dit voor hunzelf betekent % mee bekend en weet wat dit voor hun betekent % van gehoord, maar weet niet wat dit voor hunzelf betekent De terugbetaling van het bedrag dat je geleend hebt voor je studie, is afhankelijk van je inkomen Afgestudeerden beginnen pas met terugbetalen van het geld dat ze van de overheid geleend hebben voor hun studie als ze het minimumloon verdienen De aanvullende beurs bestaat als gift voor studenten met ouders die samen tot bruto per jaar verdienen De aflossing is maximaal 4% van het maandelijkse inkomen Afgestudeerden hebben recht op een voucher ter waarde van die zij 5 tot 10 jaar na afstuderen kunnen inzetten voor bijscholing Dikgedrukte percentages geven significante verschillen ten opzichte van het gemiddelde van de drie doelgroepen voor de betreffende antwoordcategorie weer 19

20 6 Bijlagen 20

21 6.1 Onderzoeksverantwoording Methode De respondenten ondervraagd door middel van CAWI - Computer Assisted Web Interviewing. Steekproef Het onderzoek is gehouden onder drie doelgroepen: MBO-studenten niveau 4, klas 4 Scholieren HAVO klas 4,5 / VWO klas 5,6 Ouders van MBO-ers en scholieren HAVO/VWO Voor elke doelgroep zijn aparte steekproeven samengesteld. De doelgroep MBO-ers klas 4, niveau vier zijn via een externe panelleverancier ondervraagd. De steekproefbron van de overige twee doelgroepen is TNS NIPObase consumer. De steekproef voor scholieren HAVO 4/5 en VWO 5/6 is representatief samengesteld naar geslacht en onderwijsniveau. De steekproef van de ouders is samengesteld op de verhouding onderwijsniveaus (MBO 4 niveau 4, HAVO 4/5 en VWO 5/6). De netto steekproeven zijn herwogen op dezelfde verhoudingen als waar de bruto steekproef op samengesteld zijn. Veldwerk De meting vond plaats tussen 2 en 8 mei Er zijn reminders uitgezet. De vragenlijst duurde gemiddeld 9 minuten. Significantie Significantietoetsen zijn uitgevoerd tussen de verschillende doelgroepen, tenzij anders aangegeven. Hiervoor is getoetst ten opzichte van het gemiddelde van de groepen. Een verschil met een overschrijdingskans p<0,05 (95% betrouwbaarheidsniveau) wordt als significant beschouwd. Verschillen met een overschrijdingskans p<0,10 zijn als indicatief gerapporteerd. Respons en weging De data voor de doelgroepen zijn gewogen kenmerken waar de steekproef op getrokken is. In onderstaande tabel geven we de belangrijkste gegevens per doelgroep weer: MBOstudenten Scholieren Ouders Bruto steekproef Totale respons Buiten doelgroep Netto steekproef Netto respons in % 2% 65% 72% Weeg-efficiëntie n.v.t