De Kernen in Beeld. Gemeente Drechterland. Januari 2011

Transcriptie

1 De Kernen in Beeld Gemeente Drechterland Januari 2011

2 Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr Rapportnummer Datum Januari 2011 Opdrachtgever Gemeente Drechterland Postbus ZG HOOGKARSPEL Auteurs drs. Bianca de Haan drs. Marion Holzmann Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

3 Inhoudsopgave pag. Samenvatting I 1. Inleiding Onderzoeksvraag Onderzoeksmethode Leeswijzer 3 2. Demografie Drechterland Kenmerken bevolking Bevolkingsontwikkeling Bevolkingsprognose 7 3. Hem Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie Hoogkarspel Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie Oosterblokker Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie Schellinkhout Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie Venhuizen Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie 45

4 8. Wijdenes en Oosterleek Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie Westwoud Binding Ruimtelijk gedrag Mobiliteit Conclusie 59 Bijlage 1. Factsheet: de kernen naast elkaar 61 Bijlage 2 Onderzoekverantwoording 67 Bijlage 3 Vragenlijst 69

5 Samenvatting

6 De Kernen in Beeld Samenvatting Samenvatting De gemeente Drechterland wenst meer inzicht in het huidige en toekomstige voorzieningengebruik en - behoefte in de verschillende dorpskernen. Om die reden, is onderliggend onderzoek uitgevoerd. Er is ondermeer gekeken naar aspecten zoals wonen, werken, opleiding, mobiliteit, sport en recreatie in de zeven dorpskernen. Om dit in beeld te brengen zijn statistieken bestudeerd en is een online en schriftelijke enquête afgenomen onder inwoners van 18 jaar en ouder. Uiteindelijk is bij inwoners de enquête succesvol afgenomen. De totale respons komt daarmee op 45%. Deze samenvatting beschrijft de belangrijkste resultaten en conclusies. Kenmerken dorpen In de gemeente Drechterland wonen ruim inwoners verspreid over acht verschillende dorpskernen. De kleinste dorpen zijn Wijdenes/Oosterleek 1 en Schellinkhout met elk een inwonertal van minder dan De bevolkingsopbouw in alle kernen is onderling vergelijkbaar. Circa een kwart is jonger dan 19 jaar en 14% is 65 jaar of ouder. Naar verwachting gaan deze verhoudingen verschuiven; het aantal 65-plussers gaat volgens prognoses toenemen, terwijl het aantal jongeren in de gemeente daalt. Al met al zal de bevolkingsomvang tot 2025 met nog circa 800 inwoners groeien. De gemiddelde huishoudgrootte in de gemeente bedraagt 2,5. Daarmee telt Drechterland per 1 januari huishoudens. Circa een kwart van de huishoudens is alleenstaand, de rest is meerpersoons. In Schellinkhout en Wijdenes/Oosterleek wonen relatief veel huishoudens zonder kinderen. De woningvoorraad in de gemeente kenmerkt zich door veel vrijstaande woningen. Met name in Wijdenes/Oosterleek wonen veel inwoners in een dergelijk type woning. Hem telt verhoudingsgewijs veel boerderijen en bedrijfswoningen. De meeste woningen in de gemeente zijn eigen bezit. Circa één op de zeven woont in een (sociale) huurwoning. In Westwoud is dat aandeel het hoogst, namelijk 22%. Sociaal economische status Vier op de tien huishoudens hebben maandelijks meer dan euro netto te besteden. In Oosterblokker ligt dat aandeel een stuk lager. In vergelijking met het landelijk gemiddelde hebben de huishoudens in Drechterland relatief veel te besteden. Eén op de vijf in Oosterblokker heeft een HBO of wetenschappelijke opleiding genoten terwijl dat gemeentebreed 30 procent is. Ook Westwoud telt relatief weinig hoog opgeleiden. Bijna tweederde van de huishoudens in Drechterland verricht (betaalde) arbeid. Verreweg de meesten van hen werken in dienstverband. De werkzaamheden worden voornamelijk buiten de eigen gemeente verricht, maar wel vaak in de regio Westfriesland. Ongeveer een derde werkt buiten de regio. Het nietwerkende deel en het deel waarbij werk niet de hoofdactiviteit is, bestaat uit ongeveer een derde. Dit zijn personen die momenteel geen werk hebben, op zoek zijn naar een baan, scholieren, studenten, vervroegd uitgetredenen of gepensioneerden, arbeidsongeschikten, huisvrouwen en huismannen. 1 De dorpskernen Wijdenes en Oosterleek zijn in het onderzoek samengenomen. I

7 De Kernen in Beeld Samenvatting Opvallend is dat verhoudingsgewijs veel huishoudens in Hem in de eigen gemeente werken. Het dorp telt relatief veel zelfstandigen die vanuit de eigen woning opereren. Ook de arbeidsparticipatie in dit dorp is relatief hoog ten opzichte van de andere dorpen. Schellinkhout telt de meeste eenverdieners, Venhuizen daarentegen de minste. Binding met eigen dorp Vrijwel alle inwoners van Drechterland vinden het eigen dorp een (zeer) prettige omgeving om in te wonen. Gemiddeld geven de inwoners een 7,5 als rapportcijfer voor de leefbaarheid in het eigen dorp. In Oosterblokker en Westwoud is men iets minder positief. Toch scoort de leefbaarheid in deze dorpen ook een ruime voldoende. De inwoners waarderen vooral het landelijke karakter, de ruimte en rust van de eigen woonomgeving. Ook de saamhorigheid en de gemeenschapszin in het dorp worden als positief ervaren. De hechting met het dorp is groot. Dit geldt met name voor de inwoners van Schellinkhout. De bewoners van Drechterland zijn overigens geen grote verhuizers. Een groot deel van de inwoners (79%) woont al tien jaar of langer in hun huidige woonkern en slechts een klein deel is van plan op korte termijn te verhuizen. Circa de helft van de inwoners geeft aan bepaalde voorzieningen in het eigen dorp te missen. In Schellinkhout, Wijdenes/Oosterleek en Westwoud ligt dat aandeel een stuk hoger. Inwoners missen vooral winkels voor dagelijkse boodschappen, een postkantoor en een bank/pinautomaat. In de kleinere kernen wordt eveneens een tekort aan openbaar vervoer ervaren. Oriëntatie Inwoners van Hoogkarspel en Venhuizen winkelen voor de dagelijkse boodschappen vooral in hun eigen kern. Inwoners van Hem en Wijdenes/Oosterleek gaan meestal naar Venhuizen, terwijl inwoners van Westwoud in Hoogkarspel inkopen doen. In Oosterblokker en Schellinkhout is men voor de dagelijkse inkopen meer gericht op andere gemeenten zoals Hoorn. Werken doen de meeste inwoners buiten de eigen gemeentegrenzen, maar vaak wel in de regio. De auto wordt ondermeer ingezet om op het werk te komen. Bijna alle huishoudens in Drechterland beschikken wel over één of meerdere auto s. Alleen in Westwoud ligt het autobezit opvallend lager. Het pendelen naar het werk vindt men doorgaans niet bezwaarlijk. Voor gemiddeld de helft van de inwoners speelt het sociale leven zich af in het eigen dorp. Met name in Hoogkarspel en Venhuizen is sprake van een grote gemeenschapszin. Daar is ruim acht op de tien inwoners lid van een vereniging of club. Daarnaast is circa de helft actief als vrijwilliger. In vrijwel alle dorpen maakt men gebruik van onderwijsvoorzieningen in de kern zelf, zoals de basisschool en de peuterspeelzaal. Kinderopvang is niet altijd in het eigen dorp aanwezig, maar veelal wel in een straal van 6 kilometer. Sport- en uitgaansvoorzieningen zijn vaak wel in de buurt. Om familie/vrienden op te zoeken, te recreëren, een studie of opleiding te volgen of culturele voorzieningen te bezoeken, legt men doorgaans een fietsafstand van meer dan 6 kilometer af. De reisbereidheid naar voorzieningen hangt af van het type voorziening. In de directe omgeving heeft men graag basisonderwijs, een peuterspeelzaal, een pinautomaat en kinderopvang. II

8 De Kernen in Beeld Samenvatting Ook het postkantoor, de huisarts, winkels voor dagelijkse boodschappen, en sportvoorzieningen heeft men het liefst binnen de straal van 6 kilometer van de eigen woonplaats. Voor culturele voorzieningen en winkels voor niet-dagelijkse boodschappen is men over het algemeen bereid verder te reizen. Conclusie Het onderstaande schema toont samengevat de verschillen tussen de kernen op omvang en samenstelling van de bevolking, binding met het dorp en het ruimtelijk keuzegedrag. De symbolen laten per aspect zien of de kern positief (+) of negatief (-) afwijkt van het gemeentegemiddelde, of gemiddeld scoort (0). Tabel 0.1 Kenmerken dorpen Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Wijdenes/ Oosterleek Hem Venhuizen Westwoud Kenmerken dorp Schaalgrootte SES Binding Ervaren voorzieningenniveau Oriëntatie op eigen dorp Sociale leven Vrienden/familie Sporten Uitgaan Bezoek dorpshuis Bezoek vereniging Vrijwilligerswerk Oriëntatie op gemeente Werk Dag. boodschappen Niet-dag. boodschappen Bereidheid reizen voor voorzieningen o Opvallend is dat de inwoners van de grotere kernen in Drechterland doorgaans sterker verbonden zijn met hun eigen dorp dan in de kleinere kernen. Voor velen in deze dorpen speelt het sociale leven zich af in het eigen dorp. Daarnaast zijn het kernen met een breder aanbod aan voorzieningen en activiteiten. Zo zijn in Venhuizen en Hoogkarspel bibliotheken en jongerencentra aanwezig en in Hoogkarspel ook nog een zwembad. Hier maken vooral de eigen inwoners gebruik van. Ook gaan de kinderen er naar school en men doet er de dagelijkse boodschappen. Het zijn ook deze kernen die een rijk verenigingsleven kennen; circa acht op de tien inwoners is lid van een vereniging of club. Bij de kleinere kernen ligt de focus meer op andere plaatsen. Dit komt mede doordat het voorzieningenaanbod er beperkter is. Voor de dagelijkse boodschappen en sociale activiteiten gaat men vaker naar elders. III

9 De Kernen in Beeld Samenvatting Inwoners van Schellinkhout en Oosterblokker zijn voor de dagelijkse boodschappen voornamelijk georiënteerd op Hoorn. Inwoners van Hem, Wijdenes en Oosterleek gaan vooral naar Venhuizen terwijl de Westwouders winkelen in Hoogkarspel. Ook voor veel andere zaken, zoals niet-dagelijkse boodschappen, kinderopvang, sportvoorzieningen moet men het eigen dorp verlaten. Basisonderwijs en voorschoolse educatie wordt doorgaans wel in het eigen dorp genoten. Toch heerst er in deze dorpen een hoge mate van woonplezier. De verschraling van het voorzieningenaanbod wordt er voor lief genomen; de meeste inwoners zijn niet van plan op korte termijn te verhuizen en zijn gebonden aan het dorp. Reizen naar verschillende voorzieningen doet men al en wordt niet per se als hinderlijk ervaren. De meeste huishoudens beschikken immers over een auto, die wordt ingezet om omliggende steden en dorpen te bezoeken en voorzieningen te bereiken. In vrijwel alle dorpen zien we dat de inwoners voor de niet-dagelijkse boodschappen en het werk het eigen dorp regelmatig verlaten. Ook vertier zoals uitgaan en recreatie zoekt men meestal elders. Toch vinden velen dit niet bezwaarlijk. Men is immers voor de rust en het landelijke karakter in het dorp komen wonen. De hechting met het dorp is groot en weinigen zijn van plan het dorp te verlaten. De inwoners hechten belang aan de aanwezigheid van een basisniveau aan voorzieningen. In alle dorpen bestaat die uit basisonderwijs en een peuterspeelzaal. Ook kinderopvang scoort hoog in Oosterblokker, Schellinkhout, Venhuizen, Wijdenes/Oosterleek en Westwoud. In Hem, Hoogkarspel en Schellinkhout vindt men daarnaast een pinautomaat op korte afstand belangrijk. In Westwoud en Venhuizen wil men bij voorkeur een dorpshuis dichtbij. Ook een huisarts en postkantoor wil men graag in de directe omgeving. Sportvoorzieningen, een zwembad, uitgaans-, culturele en recreatieve voorzieningen mogen op grotere afstand liggen. Toekomst Bij de toekomstige vraag naar activiteiten en ondersteuning op het gebied van zorg en welzijn, speelt de vergrijzing een rol. Volgens demografische prognoses zal de Drechterlandse bevolking de komende jaren naar verwachting toenemen tot circa inwoners in 2025; een groei van circa 800 inwoners. Het aantal jonge inwoners zal afnemen en het aantal ouderen in Drechterland groeit. De vraag is op welke wijze dit zich zal vertalen in de behoefte aan voorzieningen. De Drechterlandse bevolking in de kleinere kernen blijkt minder gebonden aan het eigen dorp en bezoekt, afhankelijk van het aanbod, ook voorzieningen in andere plaatsen. Een reductie van het voorzieningenniveau hoeft dus niet direct tot problemen te leiden. Aan de andere kant blijkt dat er bij een deel van de bevolking wel degelijk behoefte bestaat aan meer voorzieningen, zoals winkels, openbaar vervoer en een pinautomaat. Bovendien vindt men dat primair onderwijs, voorschoolse educatie en een aantal welzijnsvoorzieningen sowieso onderdeel moeten uitmaken van de basisvoorzieningen. Verder zal de vergrijzing er mede voor zorgen dat de oriëntatie op de directe woonomgeving wat betreft zorg- en welzijnsvoorzieningen sterker wordt. De meerderheid geeft ook aan op hoge leeftijd te zullen verhuizen naar een dorp met een hoger voorzieningenniveau. Indien men niet verhuist, is men aangewezen op het voorzieningenaanbod in het dorp zelf. IV

10 Hoofdstuk 1 Inleiding

11 De Kernen in beeld Inleiding 1. Inleiding Nederland is de komende jaren onderhevig aan vergrijzing en ontgroening; demografische ontwikkelingen die grote gevolgen hebben voor onder meer de zorgvraag en huisvesting van Nederlanders. De gemeente Drechterland wil zich tijdig voorbereiden op deze demografische ontwikkelingen en de hieraan gekoppelde veranderingen in de behoeften van inwoners op het terrein van maatschappelijke voorzieningen. Om meer inzicht hierin te krijgen, is onderliggend onderzoek uitgevoerd. Doel van het onderzoek is om een goed beeld te krijgen van het gebruik en de behoefte aan maatschappelijke voorzieningen in de dorpen in Drechterland - nu en in de toekomst. In totaal telt de gemeente Drechterland acht dorpen: Hem, Hoogkarspel, Oosterblokker, Schellinkhout Venhuizen, Westwoud en Wijdenes en Oosterleek. Per kern is gekeken naar de onderlinge verschillen op onder meer leeftijdsopbouw, sociaaleconomische status (SES), opleidingsniveau en inkomen van de inwoners. Ook wordt de binding met het dorp en de waardering voor de leefbaarheid beschreven. Al deze aspecten zijn van invloed op het ruimtelijk gedrag. In dit rapport worden de uitkomsten van het onderzoek gepresenteerd. Met de uitkomsten kan de gemeente haar beleid voor de toekomst beter vormgeven. De gemeente Drechterland wil - in lijn met deze verscheidenheid - meer differentiatie in haar toekomstig voorzieningenaanbod. Van een basisaanbod in elke kern wil de gemeente steeds meer verschuiven richting maatwerk. Het onderzoek is in de periode november en december 2010 uitgevoerd door I&O Research. 1.1 Onderzoeksvraag Doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in het huidige en toekomstige voorzieningengebruik en behoefte per dorpskern van de gemeente Drechterland. In dit onderzoek staat de volgende onderzoeksvraag centraal: Wat zijn de kenmerken van de inwoners van Drechterland op kernniveau - nu en in de toekomst - en welk voorzieningenaanbod past daarbij? Deze onderzoeksvraag valt uiteen in de volgende deelvragen: Wat zijn de kenmerken van de inwoners per kern op het gebied van leeftijdsopbouw, opleiding, besteedbaar inkomen, type woningen, verhouding huur/koop, woonduur en sociale hechting? Wat zijn de demografische ontwikkelingen van de inwoners per kern? Hoe is het ruimtelijk gedrag van de bevolking: waar gaan de inwoners naar school, hoe is hun mobiliteit, waar werken, sporten en recreëren ze? En wat zijn de huidige en toekomstige behoeften op het gebied van voorzieningen? 1

12 De Kernen in beeld Inleiding 1.2 Onderzoeksmethode Om de onderzoeksvragen te beantwoorden, zijn de volgende onderdelen uitgevoerd: 1. Deskresearch; 2. Bevolkingsprognose; 3. Enquête onder de inwoners van Drechterland. 1. Deskresearch Allereerst is er feitelijke informatie opgezocht over de kernen in Drechterland. Daarbij kan gedacht worden aan cijfers over de huishoudensamenstelling, bevolkingsaantallen, leeftijdsopbouw, en woningvoorraad. Deze informatie is afkomstig uit registraties en diverse open (statistische) bronnen. In dit onderzoek is ervoor gekozen, om daar waar de feitelijke cijfers beschikbaar waren, de resultaten daarop te baseren. Indien deze niet aanwezig waren, zijn de resultaten gebaseerd op de enquêteresultaten. 2. Bevolkingsprognose Voor de lange termijn wil de gemeente Drechterland graag inzicht in de te verwachten bevolkingsontwikkeling per kern, om hiermee in het voorzieningenbeleid voor de toekomst rekening te houden. Hoewel er geen bevolkingsprognoses op dorpsniveau beschikbaar zijn, is die er wel op gemeenteniveau. Binnen dit onderzoek is gebruik gemaakt van de meest recente Primos-prognose (2009). Om een beeld te krijgen van de demografische ontwikkelingen per kern, is de prognose van de 0-19 jarigen gepresenteerd, die tweejaarlijks wordt opgesteld ten behoeve van de leerlingenprognoses. De prognose geeft een zo realistisch mogelijk beeld van de toekomstige ontwikkeling van de bevolking in Drechterland op basis van de uitgangspunten en gegevens die op dit moment voorhanden zijn. Duidelijk is dat toekomstige ontwikkelingen zoals woningbouw, sterfte, geboorte, vestiging en vertrek en diverse sociale en maatschappelijke ontwikkelingen van invloed zijn op de aantallen. Iedere prognose wordt uitgevoerd op basis van de op dat moment meest actuele en betrouwbare gegevens. Als gevolg van bijgestelde basisgegevens over bijvoorbeeld bevolking en woningbouw kunnen de uitkomsten van de prognose fluctueren. Een prognose dient daarom regelmatig te worden herhaald. 3. Enquête onder de inwoners van Drechterland Om het huidige en toekomstige voorzieningengebruik en behoefte in beeld te krijgen, is er een schriftelijke en online enquête uitgevoerd onder de inwoners van de gemeente Drechterland. Om genoeg informatie per dorpskern te verzamelen zijn 300 inwoners (18 jaar en ouder) per kern aangeschreven met het verzoek om deel te nemen aan het onderzoek. De vragenlijst is in overleg met de gemeente Drechterland opgesteld. De inwoners ontvingen een aankondigingbrief van de gemeente met daarin het verzoek om medewerking aan het onderzoek te verlenen. Deze brief ging vergezeld met een schriftelijke vragenlijst en unieke inloggegevens om de vragenlijst desgewenst online in te vullen. 2

13 De Kernen in beeld Inleiding Inwoners die niet reageerden, ontvingen een schriftelijke herinnering. De adresgegevens zijn verkregen uit de GBA. In totaal hebben 984 inwoners de vragenlijst ingevuld, waarvan 833 schriftelijk en 151 online. De totale respons komt daarmee op 45% 2. Westfriespanel Aanvullend zijn de leden van het Westfries burgerpanel woonachtig in de gemeente Drechterland uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. In totaal hebben 395 inwoners per een verzoek ontvangen om deel te nemen aan het onderzoek. Uiteindelijk hebben 144 inwoners de vragenlijst online volledig ingevuld. Dit is een respons van 36%. Totale respons In totaal zijn daarmee inwoners uit Drechterland uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. Uiteindelijk hebben inwoners de vragenlijst volledig ingevuld. De respons komt daarmee op 45%. Tabel 1.1 Responsoverzicht benaderd opbrengst respons schriftelijk web totaal Hem % Hoogkarspel % Oosterblokker % Schellinkhout % Venhuizen % Wijdenes/Oosterleek % Westwoud % * woonplaats onbekend Westfriespanel % Totaal % 1.3 Leeswijzer De resultaten van het onderzoek worden in de volgende hoofdstukken besproken. Hoofdstuk 2 gaat in op de bevolkingsontwikkeling van de gemeente en verwachte ontwikkelingen daarin. In de hoofdstukken 3 t/m 9 worden per dorp de kenmerken en het ruimtelijk gedrag van de inwoners beschreven. Ook bevat ieder hoofdstuk een paragraaf die ingaat op de binding met het dorp. Ieder hoofdstuk sluit af met een resumé. In de bijlagen zijn de resultaten van de verschillende kernen naast elkaar gezet in een factsheet. 2 Zie voor meer informatie over responspercentages bijlage 2 3

14 Hoofdstuk 2 Demografie Drechterland 4

15 De Kernen in Beeld Demografie Drechterland 2. Demografie Drechterland Dit hoofdstuk beschrijft enkele demografische kenmerken van de gemeente Drechterland, alsmede de gemeentelijke bevolkingsprognose tot Hoewel er geen bevolkingsprognoses op dorpsniveau beschikbaar zijn, wordt per kern wel een raming gegeven van het aantal 0-19 jarigen. 2.1 Kenmerken bevolking In Drechterland wonen per 1 januari inwoners. Deze inwoners wonen verspreid over acht kernen; Hem, Hoogkarspel, Oosterblokker, Oosterleek, Schellinkhout, Venhuizen, Westwoud en Wijdenes. Momenteel is 26% van de bevolking jonger dan 20 jaar en is 14% 65 jaar of ouder. Dit wijkt nauwelijks af van het landelijk gemiddelde. Wel heeft Drechterland relatief veel huishoudens met kinderen en hebben de huishoudens verhoudingsgewijs veel te besteden. Tabel 2.1 Kenmerken gemeente Gemeente Nederland Gemeente Nederland Inwonertal per Huishoudens per jaar 26% 24% Gem. huishoudgrootte 2,5 2, jaar 60% 61% 65 jaar en ouder 14% 15% Eenpers. huishouden 24% 36% Hh. zonder kinderen 35% 30% Man 51% 49% Hh. met kinderen 41% 34% Vrouw 49% 51% Woningvoorraad per Inkomen Koop Huur 76% 3 23% 4 59% 41% gem. persoonlijk inkomen van personen met een heel jaar inkomen gem. besteedbaar inkomen per hh aandeel hh met laag inkomen 4% 7% 3 Bron: CBS. Het CBS beschikt niet over cijfers over de verhouding koop/huur van de woningvoorraad op dorpsniveau. Hiervoor zijn de enquêteresultaten gebruikt. Volgens de enquête bestaat 84% van de woningvoorraad in Drechterland uit koopwoningen. 4 Bron: CBS. Het CBS beschikt niet over cijfers over de verhouding koop/huur van de woningvoorraad op dorpsniveau. Hiervoor zijn de enquêteresultaten gebruikt. Volgens de enquête bestaat 16% van de woningvoorraad in Drechterland uit huurwoningen. 5

16 De Kernen in Beeld Demografie Drechterland 2.2 Bevolkingsontwikkeling De bevolking in Drechterland is over de afgelopen tien jaar gemiddeld met 1,2% gegroeid. Op dorpsniveau zien we dat de populatie in Hoogkarspel, Venhuizen en Wijdenes/Oosterleek is toegenomen. In Westwoud, Oosterblokker, Hem en Schellinkhout kent de bevolkingsontwikkeling een grilliger verloop; tussen 2005 en 2010 daalde en steeg het inwonertal. Vooral in Hem was tussen 2006 en 2008 sprake van een dalende trendlijn. Tabel 2.2 Gemiddelde groei bevolking Drechterland per inwoners, gemiddeld Groei in procenten 1,72 0,29 1,14 1,79 1,22 1,90 0,31 1,19 1,44 1,04 1,20 Hoogkarspel Venhuizen Westwoud Hem Oosterblokker Wijdenes/Oosterleek

17 De Kernen in Beeld Demografie Drechterland Schellinkhout Aanwas en migratie Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Het aantal geboorten in Drechterland schommelde de afgelopen jaren. Toch is er over het algemeen een dalende trend zichtbaar. Deze ontwikkeling doet zich in heel Westfriesland voor. Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Drechterland kende de afgelopen jaren een overwegend positief migratiesaldo; het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt, is groter dan het aantal dat vertrekt. De jaren 2001, 2004 en 2006 vormen hierop een uitzondering. Toen waren er minder vestigers dan vertrekkers. De laatste jaren is er een hoger positief migratiesaldo, dit is vooral uit de grotere woningbouwproductie te verklaren. De mensen die zich de afgelopen tien jaar in Drechterland hebben gevestigd, zijn vooral afkomstig uit andere gemeenten in Westfriesland. Ook de vertrekkers blijven veelal in de regio. 2.3 Bevolkingsprognose Het prognosemodel Primos prognosticeert dat de bevolking van Drechterland de komende 10 jaar evenals in de rest van Westfriesland toeneemt. Ook daarna is sprake van een lichte groei. Over vijftien jaar wonen er naar verwachting circa mensen in Drechterland. Tabel 2.3 Bevolkingsprognose Drechterland Bevolkingsprognose Bevolkingsprognose Bron: Primos,

18 De Kernen in Beeld Demografie Drechterland Evenals in de rest van de regio krijgt de gemeente Drechterland te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal toenemen. Naast vergrijzing zijn de gemeenten van Westfriesland, net als Noord-Holland en de rest van Nederland, de komende jaren onderhevig aan ontgroening. Want ondanks de lichte groei van de totale Westfriese bevolking, wordt een daling van het aantal 0-19 en jarigen voorspeld. Ook in Drechterland neemt het aantal jongeren naar verwachting af. Opvallend is dat alleen in Westwoud een toename van het aantal 0-19 jarigen wordt geprognosticeerd. Figuur 2.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Drechterland Feitelijke cijfers , prognose (bron: primos 2009) eo De Westfriese gemeenten zijn de komende jaren in ongeveer gelijke mate onderhevig aan ontgroening en vergrijzing. Drechterland vergrijst van alle gemeenten het minst sterk en in Medemblik en Koggenland zal de vergrijzing naar verwachting het hoogst zijn. 8

19 De Kernen in Beeld Demografie Drechterland Figuur 2.2 Huidig en toekomstig aandeel 0-19 jarigen, jarigen en 65-plussers in de Westfriese gemeenten 25,0 61,9 13,1 24,8 51,8 23,4 27,5 22,2 13,7 58,8 22,4 55,4 Opmeer 25,8 21,4 61,2 13,0 23,9 54,7 Medemblik 27,1 24,1 13,2 59,0 21,8 54,1 Wervershoof Andijk 26,1 61,4 12,6 23,4 54,8 21,8 Stede Broec 23,8 20,1 14,2 62,0 55,8 24,1 Enkhuizen 27,1 60,3 12,6 22,4 54,1 23,5 Koggenland 26,0 24,1 60,9 24,9 21,5 13,1 54,3 21,6 62,6 12,5 22,0 56,6 Hoorn Drechterland en ouder en ouder Bron: staat van de regio Westfriesland,

20 De Kernen in Beeld Demografie Drechterland Figuur 2.3 Bevolkingsontwikkeling 0-19 jarigen dorpskernen Drechterland (m.u.v. Schellinkhout 4-18 jarigen) (Bron: leerlingenprognose 2009, gemeente Drechterland, Feitelijke cijfers , prognose ) Hoogkarspel 0-19 jarigen Hem 0-19 jarigen Westwoud 0-19 jarigen Wijdenes/Oosterleek 0-19 jarigen Oosterblokker 0-19 jarigen Schellinkhout 4-18 jarigen Venhuizen 0-19 jarigen

21 Hoofdstuk 3 Hem 11

22 De Kernen in Beeld Hem 3. Hem Hem is één van de kleinere dorpen in de gemeente Drechterland. Er wonen circa inwoners; dit is 8% van de totale Drechterlandse bevolking. De leeftijdsopbouw van de bevolking en de samenstelling van de huishoudens in Hem lijken in sterke mate op die van de rest van de gemeente. Hetzelfde geldt voor het opleidingsniveau, de arbeidsparticipatie en het inkomen van de inwoners. Er staan in het dorp ongeveer 680 woningen, waarvan de meeste (semi) vrijstaand zijn. Hem heeft verder - in vergelijking met de rest van de gemeente - relatief veel boerderijen en bedrijfswoningen. Tabel 3.1 Kenmerken Hem Hem Gemeente Hem Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 24% 26% Gem. huishoudgrootte 2,2 2, jaar 63% 60% 65 jaar en ouder 13% 14% Eenpers. huishouden 22% 24% Hh. zonder kinderen 35% 35% Man 52% 51% Hh. met kinderen 44% 41% Vrouw 48% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 9% 29% Koop 89% 84% (Semi) vrijstaand 64% 60% Huur 11% 16% Appartement 4% 4% Boerderij/bedrijfswoning 24% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 30% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 31% 31% en % 13% Laag 40% 40% % 30% zeg ik liever niet 32% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 41% 38% Eenverdiener 30% 27% Niet werkzaam/anders 29% 34% 12

23 De Kernen in Beeld Hem 3.1 Binding Vrijwel alle inwoners van Hem vinden het eigen dorp een (zeer) prettige omgeving om in te wonen. Gemiddeld geven de inwoners een 7,5 als rapportcijfer voor de leefbaarheid in het eigen dorp. De inwoners waarderen vooral de rust, het landelijke karakter en de sociale structuur. Bijna de helft mist wel bepaalde voorzieningen in het dorp, zoals een bankfiliaal met ruime openingstijden, openbaar vervoer en een uitgebreid(er) winkelaanbod met onder meer kledingwinkels, een slagerij, een sportschool en een grote supermarkt. Ondanks dat veel inwoners voorzieningen missen, zijn de meesten niet van plan Hem op korte termijn te verlaten. Slechts één op de acht heeft plannen om in de komende twee jaar te verhuizen, voornamelijk vanwege persoonlijke redenen. De enkele inwoners die van plan zijn te verhuizen naar een andere gemeente, richten zich bij het zoeken vooral op Amsterdam. Tabel 3.2 Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 24 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,5 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 99% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 71% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden Landelijk, rustig, gemeenschapszin, aanwezigheid voorzieningen, evenementen Bereikbaarheid, verkeersveiligheid en hoeveelheid verkeer (teveel), verschraling van voorzieningenaanbod 48% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: bank, openbaar vervoer, winkels Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 13% Verhuizen in eigen dorp 25% Verhuizen elders in gemeente 25% Buiten eigen gemeente 50% Top vier verhuisredenen 1. persoonlijke redenen 3. reistijd naar het werk 2. woning en/of de woonomgeving 4. betere voorzieningen elders 13

24 De Kernen in Beeld Hem 3.2 Ruimtelijk gedrag Waar gaan de inwoners van Hem heen voor hun boodschappen, waar werken, sporten en recreëren ze? De meeste inwoners van Hem doen hun dagelijkse boodschappen in Venhuizen en twee op de tien inwoners gaan hiervoor naar Hoogkarspel. De niet-dagelijkse boodschappen koopt men vooral buiten de gemeentegrenzen; veelal in Hoorn, Enkhuizen of Stede Broec. Over het algemeen winkelt men minstens één keer per maand voor niet-dagelijkse boodschappen. Ruim vier op de tien inwoners werkt in de gemeente Drechterland; dit is van alle kernen het meest. Voor voorzieningen gericht op kinderen, zoals de basisschool of de peuterspeelzaal, zijn ouders in grote mate op het dorp zelf gericht. Alleen voor kinderopvang gaat de helft van de kinderen naar een locatie buiten Hem 5. Tabel 3.3 Oriëntatie voorzieningen Oriëntatie winkels & werk Dagelijkse boodschappen Venhuizen (58%), Hoogkarspel (22%), Buiten de gemeente (13%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (93%), Hoogkarspel (5%), Venhuizen (2%) Werk Drechterland (42%), Westfriesland (32%), buiten de regio (27%) Oriëntatie voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Peuterspeelzaal 100% 0% 0% Vrijwilligerswerk 71% 17% 12% Basisonderwijs 69% 31% 0% Verenigingsleven 58% 22% 20% Kinderopvang 50% 50% 0% Sporten 46% 28% 26% Uitgaan 38% 11% 51% Vrienden/familie 16% 24% 60% Recreëren 4% 16% 80% Educatie 4% 4% 92% Culturele voorzieningen 0% 3% 97% Ruim vier op de tien inwoners geeft aan dat het sociale leven zich vooral afspeelt in het eigen dorp. Dit geldt met name voor het vrijwilligerswerk en het verenigingsleven. Driekwart van de inwoners uit Hem is lid van een vereniging of club. Vooral een sportvereniging of bibliotheek is populair. De helft van de dorpsbewoners is actief in het vrijwilligerswerk, waarvan een kwart minstens één keer per week. 5 Vanwege de kleine aantallen dienen de resultaten met betrekking tot de voorzieningen voor kinderen voorzichtig te worden geïnterpreteerd. Dit geldt voor vrijwel alle kernen. 14

25 De Kernen in Beeld Hem Andere activiteiten, zoals het bezoeken van familie of vrienden, uitgaan of educatieve activiteiten doen inwoners met name buiten het eigen dorp. Vier op de tien dorpsbewoners vinden het (op dit moment) niet erg om te reizen voor voorzieningen die niet in de eigen dorpskern aanwezig zijn. Op hogere leeftijd ziet 53% zich wel verhuizen. Tabel 3.4. Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 43% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 41% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 53% Actief Lid van vereniging 76% - Sportvereniging of sportclub 41% - Bibliotheek 27% - Culturele vereniging 10% Actief als vrijwilliger 49% Het dorpshuis in de eigen kern, het zwembad t Hemmerven en de bibliotheek in Venhuizen worden redelijk frequent bezocht door de inwoners uit Hem. De voorzieningen in Hoogkarspel, zoals de markt, bibliotheek en het openlucht zwembad trekken minder bezoekers vanuit dit dorp. Tabel 3.5 Bezoek voorzieningen Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 25% 13% 24% 38% Zwembad t Hemmerven 20% 5% 13% 62% Bibliotheek in Venhuizen 6% 27% 12% 55% De markt in Hoogkarspel 4% 9% 29% 57% Jongerencentrum Access 2% 2% 9% 86% Jongerencentrum Loods 2 1% 0% 0% 99% Bibliotheek in Hoogkarspel 0% 2% 2% 96% Zwembad Streekbad 0% 1% 1% 98% 15

26 De Kernen in Beeld Hem 3.3 Mobiliteit Welk vervoersmiddel gebruiken inwoners van Hem om bij voorzieningen te komen? De meeste inwoners uit Hem gaan met de auto of (brom)fiets naar het werk. Bijna 30 procent woont op een afstand van vijf kilometer of minder van het werk af. De rest moet verder reizen. Het woon-werkverkeer is voor driekwart niet bezwaarlijk. Men gaat over het algemeen op de fiets of met de auto naar het centrum van het dorp. Voor het bezoeken van andere dorpen of gemeenten pakken de meesten de auto. Tabel 3.6 Mobiliteit Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (55%), (brom)fiets (14%) Goed 32% Centrum van het dorp (Brom)fiets (46%), auto (39%) Voldoende 37% Andere dorpen in de gemeente Auto (76%), (brom)fiets (20%) Matig 24% Naar de stad Auto (91%) Slecht 8% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 29% (Zeer) bezwaarlijk 27% 5 tot 30 kilometer 46% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 73% 30 kilometer of meer 25% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 97% Geen 5% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (91%) 1 auto 48% Communiceren met anderen (66%) 2 auto s 41% Producten/diensten kopen (44%) 3 auto s of meer 7% De reisbereidheid van de inwoners hangt samen met het type voorzieningen. Zo vindt de meerderheid dat een pinautomaat, opvangvoorzieningen voor kinderen, een huisarts, dorpshuis en winkels voor dagelijkse boodschappen in de buurt moeten zijn. Sportvoorzieningen en de markt mogen iets verder liggen. Voor niet-dagelijkse boodschappen en culturele voorzieningen is een aanzienlijke groep bereid meer dan zes kilometer te reizen. 16

27 De Kernen in Beeld Hem Figuur 3.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Pinautomaat (70%) Basisonderwijs (69%) Peuterspeelzaal (64%) Kinderopvang (62%) Huisarts/gez.centrum (58%) Dorpshuis/buurthuis (57%) Winkels dag. boodschap (53%) Postkantoor/servicepunt (50%) Bibliotheek (47%) Zwembad (40%) Recreatieve voorzieningen (31%) km Sportvoorzieningen (54%) De markt (54%) Winkels dag. boodschap (43%) Postkantoor/servicepunt (42%) Bibliotheek (41%) Zwembad (40%) Uitgaansvoorzieningen (35%) Recreatieve voorzieningen (33%) 6-10 km Winkels niet-dag boodschappen (56%) > 10 km Culturele voorzieningen (51%) 3.4 Conclusie De inwoners van Hem wonen met veel plezier in hun eigen dorp. Men waardeert de rust en ruimte die het landelijke karakter van de woonomgeving met zich meebrengt, maar ook de saamhorigheid van de mensen wordt als positief ervaren. Men kent de leefomgeving een mooi rapportcijfer toe: een ruime voldoende - 7,5. Hoewel bijna de helft van de inwoners voorzieningen mist in het dorp, lijkt dit geen aanleiding om het dorp te verlaten. Vier op de tien inwoners vinden het bovendien niet hinderlijk om voor bepaalde voorzieningen te moeten reizen. De meerderheid reist nu immers al meer dan 6km om uit te gaan, te recreëren, om vrienden en familie te bezoeken en onderwijs te genieten. Ook voor de niet-dagelijkse boodschappen en het werk verlaat men regelmatig de gemeente. Dit gebeurt doorgaans met de auto, waar de meeste huishoudens er minimaal één van hebben. Van het openbaar vervoer wordt in mindere mate gebruik gemaakt om op het werk, in andere dorpen en steden te komen. Wellicht komt dit omdat het openbaar vervoer een knelpunt vormt. Onderwijsvoorzieningen en een pinautomaat zijn voorzieningen die men het liefst in de directe omgeving heeft. Voor 43% van de inwoners speelt het sociale leven zich vooral af in het dorp. Hem kent dan ook een rijk verenigingsleven; veel inwoners zijn lid van een vereniging in het dorp zelf. Sportverenigingen en het veelbezochte dorpshuis spelen daarin waarschijnlijk een belangrijke functie. 17

28 Hoofdstuk 4 Hoogkarspel

29 De Kernen in Beeld Hoogkarspel 4. Hoogkarspel In Hoogkarspel woont 41% van de bevolking van de gemeente Drechterland; ruim inwoners. De opbouw van de bevolking in de kern lijkt erg op die in de gehele gemeente. Qua leeftijd, opleidingsniveau, arbeidsparticipatie en verdeling van de huishoudens bestaan er nauwelijks verschillen. Er staan ongeveer woningen in het dorp, waaronder relatief veel rijtjeswoningen. Tabel 4.1 Kenmerken Hoogkarspel Hoogkarspel Gemeente Hoogkarspel Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 26% 26% Gem. huishoudgrootte 2,5 2, jaar 60% 60% 65 jaar en ouder 14% 14% Eenpers. huishouden 25% 24% Hh. zonder kinderen 34% 35% Man 50% 51% Hh. met kinderen 41% 41% Vrouw 50% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 36% 29% Koop 84% 84% (Semi) vrijstaand 55% 60% Huur 16% 16% Appartement 6% 4% Boerderij/bedrijfswoning 3% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 30% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 32% 31% en % 13% Laag 38% 40% % 30% zeg ik liever niet 30% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 38% 38% Eenverdiener 29% 27% Niet werkzaam/anders 32% 34% 19

30 De Kernen in Beeld Hoogkarspel 4.1 Binding De meerderheid van de dorpsbewoners woont (zeer) prettig in Hoogkarspel en voelt zich erg aan het dorp gehecht. Gemiddeld geven de inwoners een 7,6 als rapportcijfer voor de leefbaarheid. Men waardeert vooral de aanwezigheid van het treinstation en de gemeenschapszin. Over het winkelaanbod is men minder tevreden; veel inwoners vinden het winkelcentrum te beperkt en zijn bang voor een terugloop van het aantal winkels. De helft van de inwoners mist bepaalde belangrijke voorzieningen in het dorp. Het gaat onder meer om winkels, (meer) supermarkten, een sportschool en een bank. Eén op de acht inwoners is voornemens om binnen twee jaar te verhuizen. De voornaamste reden om te verhuizen is de woning of de woonomgeving. De helft zoekt een woning buiten Hoogkarspel. Zij richten zich vooral op steden, waaronder Amsterdam, Enkhuizen, Hoorn en Stede Broec. Tabel 4.2 Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 28 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,6 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 97% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 73% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden Treinstation, gemeenschapszin, sportaanbod, ruimte dreigende leegloop winkelcentrum, weinig te beleven/saai 51% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: (meer) winkels, supermarkten, sportschool Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 12% Verhuizen in eigen dorp 33% Verhuizen elders in gemeente 13% Buiten eigen gemeente 53% Top drie verhuisredenen 1. vanwege de woning en/of de woonomgeving 2. om persoonlijke redenen 3. vanwege de sfeer/de mentaliteit van de mensen 20

31 De Kernen in Beeld Hoogkarspel 4.2 Ruimtelijk gedrag Inwoners van Hoogkarspel zijn voor hun dagelijkse boodschappen sterk op de eigen kern georiënteerd. De helft (53%) doet minstens één keer per maand niet-dagelijkse boodschappen. Deze boodschappen worden vooral in andere gemeenten gedaan. Ook het werk is voornamelijk buiten de gemeente. Men maakt gebruik van de voorzieningen voor kinderen (peuterspeelzaal, het basisonderwijs en kinderopvang) in het eigen dorp. Alleen kinderopvang ligt wel eens verder gelegen. Tabel 4.3 Oriëntatie voorzieningen Oriëntatie winkels & werk Dagelijkse boodschappen Hoogkarspel (93%), buiten de gemeente (7%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (92%), Hoogkarspel (6%) Werk Westfriesland (45%), buiten de regio (34%), Drechterland (21%) Oriëntatie voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Peuterspeelzaal 100% 0% 0% Basisonderwijs 95% 5% 0% Kinderopvang 78% 22% 0% Vrijwilligerswerk 71% 13% 16% Verenigingsleven 63% 22% 15% Sporten 52% 32% 16% Uitgaan 34% 17% 50% Vrienden/familie 16% 30% 54% Recreëren 2% 20% 78% Educatie 2% 17% 81% Culturele voorzieningen 0% 2% 98% Voor 53% speelt het sociale leven zich vooral in het dorp af. Dit geldt vooral voor vrijwilligerswerk, het verenigingsleven en sport. Voor het bezoeken van vrienden en familie, recreatie en educatie gaan de meesten naar locaties buiten het dorp. De ruime meerderheid is lid van een vereniging of club. Men staat vooral ingeschreven bij sportverenigingen of een bibliotheek. De helft van de dorpsbewoners werkt wel eens als vrijwilliger, waarvan bijna een derde minstens één keer per week. Bijna vier op de tien inwoners vindt het niet erg dat zij moeten reizen voor voorzieningen die in de eigen dorpskern niet aanwezig zijn. Op oudere leeftijd worden nabijgelegen voorzieningen van groter belang; 53% wil op hoge leeftijd om deze reden verhuizen. 21

32 De Kernen in Beeld Hoogkarspel Tabel 4.4 Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 53% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 36% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 53% Actief Lid van vereniging 81% - Sportvereniging of sportclub 42% - Bibliotheek 40% - Culturele vereniging 12% Actief als vrijwilliger 50% De helft van de dorpsbewoners van Hoogkarspel gaat minstens één keer per maand naar de markt in Hoogkarspel. Ook de andere voorzieningen in het dorp, zoals de markt, het zwembad, de bibliotheek en het dorpshuis bezoekt men redelijk frequent, in tegenstelling tot accommodaties in andere kernen. Tabel 4.5 Bezoek voorzieningen in de gemeente Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit De markt in Hoogkarspel 25% 26% 21% 29% Zwembad Streekbad 16% 6% 15% 63% Bibliotheek in Hoogkarspel 11% 31% 15% 43% Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 6% 4% 13% 77% Zwembad t Hemmerven 1% 0% 0% 99% Bibliotheek in Venhuizen 0% 1% 0% 98% Jongerencentrum Access 0% 0% 1% 99% Jongerencentrum Loods 2 0% 1% 2% 96% 22

33 De Kernen in Beeld Hoogkarspel 4.3 Mobiliteit Bijna alle huishoudens in Hoogkarspel beschikken over één of meerdere auto s. De meeste inwoners gaan met de auto of (brom)fiets naar hun werk. Ruim een kwart van de inwoners werkt dichtbij huis, op 5 kilometer of minder. De rest werkt verder. Ruim acht op de tien inwoners vinden het reizen naar het werk geen probleem. Naar het centrum van Hoogkarspel loopt of fietst men doorgaans. Als men naar andere dorpen gaat, is het meest gebruikte vervoersmiddel een auto of fiets. De fiets- en wandelpadenverbindingen tussen de dorpen worden over het algemeen positief beoordeeld. Voor verder gelegen steden pakt men vooral de auto. Tabel 4.6 Mobiliteit Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (49%), (brom)fiets (27%) Goed 45% Centrum van het dorp (Brom)fiets (58%), lopend (25%) Voldoende 39% Andere dorpen in de gemeente Auto (54%), (brom)fiets (45%) Matig 11% Naar de stad Auto (73%) Slecht 4% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 26% (Zeer) bezwaarlijk 17% 5 tot 30 kilometer 46% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 83% 30 kilometer of meer 28% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 92% Geen 6% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (89%) 1 auto 66% Producten/diensten kopen (50%) 2 auto s 26% Communiceren met anderen (65%) 3 auto s of meer 2% De ruime meerderheid vindt dat er een pinautomaat, opvangvoorzieningen voor kinderen, winkels voor dagelijkse boodschappen, een huisarts, postkantoor, markt, dorpshuis en bibliotheek nabij moeten zijn. Voor andersoortige voorzieningen is de bereidheid om te reizen wat groter. 23

34 De Kernen in Beeld Hoogkarspel Figuur 4.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Pinautomaat (93%) Basisonderwijs (89%) Peuterspeelzaal (88%) Winkels dag. boodschap (86%) Kinderopvang (84%) Huisarts/gez.centrum (81%) Postkantoor/servicepunt (77%) De markt (77%) Dorpshuis/buurthuis (76%) Bibliotheek (75%) Sportvoorzieningen (56%) Zwembad (48%) Recreatieve voorzieningen (37%) km Zwembad (39%) Sportvoorzieningen (36%) Uitgaansvoorzieningen (35%) Recreatieve voorzieningen (33%) 6-10 km Winkels niet-dag boodschap (50%) Culturele voorzieningen (43%) > 10 km Culturele voorzieningen (42%) 4.4 Conclusie Men vindt het zeer prettig wonen in Hoogkarspel. Vooral de gemeenschapsgeest in het dorp wordt gewaardeerd. Maar ook de aanwezigheid van een treinstation waardeert men. De leefbaarheid krijgt een gemiddeld rapportcijfer van een 7,6. Toch ziet men ook minder positieve punten; de helft mist belangrijke voorzieningen en men maakt zich zorgen om de verschraling van het winkelaanbod. Ongeveer één op de acht inwoners wil binnen twee jaar verhuizen. De redenen hiervoor liggen met name op het persoonlijke vlak. Gemiste voorzieningen of de woonomgeving zijn nauwelijks een verhuisreden. Een derde vindt het momenteel geen probleem om hiervoor te reizen naar andere kernen binnen Hoogkarspel. Onderwijsvoorzieningen, een pinautomaat, winkels voor dagelijkse boodschappen, postkantoor, markt, dorpshuis en bibliotheek wenst men het liefst in de directe omgeving. Voor de andere voorzieningen reist men verder en vindt men dit ook minder bezwaarlijk. Zo werkt en doet men de niet-dagelijkse boodschappen voornamelijk buiten de gemeente Drechterland. En ook voor het uitgaan, het bezoeken van vrienden en familie, recreatie, educatie en culturele voorzieningen legt de meerderheid momenteel meer dan zes kilometer af. Voor ongeveer de helft van de inwoners speelt het sociale leven vooral af in het dorp. Dit geldt vooral voor het verenigingsleven, sport en het vrijwilligerswerk. Toch verwacht meer dan de helft op hoge leeftijd te verhuizen naar een buurt met meer voorzieningen. 24

35 Hoofdstuk 5 Oosterblokker 25

36 De Kernen in Beeld Oosterblokker 5. Oosterblokker Oosterblokker telt per 1 januari inwoners. De inwoners weerspiegelen grotendeels de kenmerken van de bevolking van de gemeente Drechterland qua leeftijdsopbouw, type en grootte van de huishoudens. Het gemiddelde opleidingsniveau en inkomen in Oosterblokker is wel lager dan gemiddeld, hoewel de arbeidsparticipatie dat nauwelijks is. In het dorp staan bijna 600 woningen. Naar verhouding zijn er in Oosterblokker meer rijtjeswoningen dan in de rest van Drechterland. Tabel 5.1. Kenmerken Oosterblokker Oosterblokker Gemeente Oosterblokker Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 25% 26% Gem. huishoudgrootte 2,6 2, jaar 62% 60% 65 jaar en ouder 13% 14% Eenpers. huishouden 23% 24% Hh. zonder kinderen 32% 35% Man 52% 51% Hh. met kinderen 45% 41% Vrouw 48% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 35% 29% Koop 84% 84% (Semi) vrijstaand 58% 60% Huur 16% 16% Appartement 3% 4% Boerderij/bedrijfswoning 3% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 20% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 28% 31% en % 13% Laag 52% 40% % 30% zeg ik liever niet 28% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 38% 38% Eenverdiener 25% 27% Niet werkzaam/anders 38% 34% 26

37 De Kernen in Beeld Oosterblokker 5.1 Binding Inwoners van Oosterblokker zijn goed te spreken over hun dorp en de ruime meerderheid voelt zich (zeer) gehecht. Positieve punten zijn volgens inwoners vooral de rust, de gezelligheid en de saamhorigheid in het dorp. Ook het landelijke en dorpse karakter wordt als prettig ervaren. Bijna zes op de tien mist wel voorzieningen; met name winkels en een goede verbinding van het openbaar vervoer ontbreken volgens hen. Eén op de acht inwoners van Oosterblokker verwacht binnen nu en twee jaar te verhuizen, met name vanwege de woonomgeving of de behoefte aan zorg. Ruim de helft van de verhuisgeneigden is van plan om Oosterblokker te verlaten. Tabel 5.2 Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 31 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,1 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 99% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 73% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden rust, gezelligheid, saamhorigheid, landelijk weinig winkel- en sociale voorzieningen en slecht openbaar vervoer 57% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: winkels dagelijkse boodschappen en openbaar vervoer Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 12% Verhuizen in eigen dorp 46% Verhuizen elders in gemeente 15% Buiten eigen gemeente 54% Top drie verhuisredenen 1. vanwege de woning en/of de woonomgeving 2. vanwege gezondheid/behoefte aan zorg 3. om persoonlijke redenen 27

38 De Kernen in Beeld Oosterblokker 5.2 Ruimtelijk gedrag Ongeveer een kwart van de inwoners doet minstens één keer per maand niet-dagelijkse boodschappen. Hiervoor gaat men, evenals voor de dagelijkse boodschappen, meestal naar andere gemeenten. In Oosterblokker (en Schellinkhout) is de uitvloei naar andere gemeenten voor de dagelijkse boodschappen hoger dan gemiddeld in Drechterland. Men bezoekt hiervoor vooral Hoorn en Blokker. Net als in de meeste andere kernen is men voor onderwijs en kinderopvang vooral georiënteerd op het eigen dorp. Tabel 5.3 Oriëntatie voorzieningen Oriëntatie winkels & werk Dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (88%), Hoogkarspel (7%), Oosterblokker (4%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (92%), Hoogkarspel (6%) Werk Westfriesland (45%), buiten de regio (35%), Drechterland (20%) Oriëntatie voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Peuterspeelzaal 100% 0% 0% Basisonderwijs 88% 6% 6% Kinderopvang 80% 0% 20% Vrijwilligerswerk 64% 28% 8% Sporten 54% 36% 10% Verenigingsleven 54% 33% 13% Uitgaan 39% 33% 27% Vrienden/familie 15% 33% 52% Culturele voorzieningen 2% 39% 59% Recreëren 1% 17% 81% Educatie 0% 23% 77% Voor bijna vier op de tien speelt het sociale leven zich vooral af in Oosterblokker. De meerderheid doet hier vrijwilligerswerk, sport of is lid van een vereniging in het dorp. Driekwart van de inwoners is lid van een vereniging of club, met name van een sportvereniging. Bijna de helft is actief in het vrijwilligerswerk, waarvan 23% minimaal één keer per week. Om te recreëren, opleidingen en studie te volgen en vrienden en familie te bezoeken, reist men vaak naar elders. Zesendertig procent van de inwoners vindt het geen probleem om gebruik te maken van voorzieningen in andere kernen. Zes op de tien zou wel op hoge leeftijd willen verhuizen, naar een woning met meer voorzieningen in de buurt. 28

39 De Kernen in Beeld Oosterblokker Tabel 5.4 Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 38% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 36% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 62% Actief Lid van vereniging 75% - Sportvereniging of sportclub 34% - Bibliotheek 18% - Culturele vereniging 12% Actief als vrijwilliger 46% In vergelijking met de overige kernen van Drechterland, is de bezoekfrequentie van inwoners van Oosterblokker aan de voorgelegde voorzieningen relatief laag. Het meest bezocht worden het dorpshuis in de eigen kern en de markt in Hoogkarspel. Tabel 5.5 Bezoek voorzieningen in de gemeente Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit De markt in Hoogkarspel 3% 7% 27% 63% Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 8% 3% 13% 76% Zwembad Streekbad 1% 0% 7% 92% Bibliotheek in Hoogkarspel 2% 3% 0% 95% Bibliotheek in Venhuizen 0% 0% 1% 99% Jongerencentrum Access 0% 0% 1% 99% Zwembad t Hemmerven 0% 0% 1% 99% Jongerencentrum Loods 2 0% 0% 0% 100% 29

40 De Kernen in Beeld Oosterblokker 5.3 Mobiliteit Vrijwel alle huishoudens in het dorp beschikken over minimaal één auto. De meeste inwoners van Oosterblokker gaan hiermee of met de (brom)fiets naar het werk. Drie op de tien inwoners wonen maximaal vijf kilometer van het werk af. De rest reist verder. De meerderheid ervaart het woon-werk verkeer als geen bezwaar. Men gaat meestal per fiets of auto naar het centrum van Oosterblokker. Voor een bezoek aan de andere dorpen in de gemeente of nabijgelegen steden pakt men doorgaans de auto. Een ruime meerderheid van de Oosterblokkers beschikt over internet. Zij surfen vooral over de digitale snelweg om informatie te zoeken en te communiceren met anderen. Tabel 5.6 Mobiliteit Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (51%), (brom)fiets (24%) Goed 28% Centrum van het dorp (Brom)fiets (47%), auto (28%) Voldoende 41% Andere dorpen in de gemeente Auto (71%) Matig 22% Naar de stad Auto (72%) Slecht 9% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 29% (Zeer) bezwaarlijk 21% 5 tot 30 kilometer 55% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 79% 30 kilometer of meer 16% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 87% Geen 9% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (86%) 1 auto 61% Communiceren met anderen (64%) 2 auto s 24% Producten/diensten kopen (35%) 3 auto s of meer 7% Voorzieningen voor kinderen, zoals kinderopvang en basisscholen heeft men bij voorkeur op maximaal twee kilometer afstand van de eigen woning. Hetzelfde geldt voor de huisarts, pinautomaat, het dorpshuis en winkels voor dagelijkse boodschappen. Voor de overige voorzieningen mogen de afstanden groter zijn. Voor niet-dagelijkse boodschappen en culturele voorzieningen willen vier op de tien inwoners wel meer dan zes kilometer reizen. 30

41 De Kernen in Beeld Oosterblokker Figuur 5.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Peuterspeelzaal (89%) Basisonderwijs (87%) Kinderopvang (87%) Huisarts/gez.centrum (71%) Pinautomaat (68%) Dorpshuis/buurthuis (65%) Winkels dag. boodschap (60%) Postkantoor/servicepunt (40%) Sportvoorzieningen (40%) Recreatieve voorzieningen (37%) km Bibliotheek (61%) Zwembad (60%) De markt (54%) Sportvoorzieningen (51%) Postkantoor/servicepunt (50%) Winkels niet-dag boodschap (46%) Uitgaansvoorzieningen (43%) Recreatieve voorzieningen (40%) 6-10 km Winkels niet-dag boodschap (42%) Culturele voorzieningen (43%) 5.4 Conclusie Oosterblokker is één van de kleinere kernen in de gemeente Drechterland. Het dorp kenmerkt zich door relatief veel rijtjeswoningen, het hoge aandeel laagopgeleiden en lage inkomens. De inwoners van het dorp wonen er desalniettemin met veel plezier. De leefbaarheid wordt met een ruime voldoende beoordeeld. Er zijn wel aandachtspunten. Zo worden er winkels en sociale voorzieningen in het dorp gemist. Ook het openbaar vervoer wordt door velen als onvoldoende ervaren. Desondanks zijn de Oosterblokkers geen verhuizers: 82% woont al meer dan 10 jaar in het dorp. Verder heeft een minderheid verhuisplannen. Voor het basisonderwijs, peuterspeelzaalwerk en kinderopvang is men in sterke mate op het eigen dorp georiënteerd. Veel inwoners zijn lid van een (sport)vereniging of club in het dorp en verrichten er vrijwilligerswerk. De focus op de eigen woonplaats is veel minder als het gaat om de dagelijkse en niet-dagelijkse boodschappen, werkzaamheden, het volgen van opleidingen en studies en recreëren. Bijna alle huishoudens beschikken wel over een auto om die afstand te overbruggen. 31

42 Hoofdstuk 6 Schellinkhout 32

43 De Kernen in Beeld Schellinkhout 6. Schellinkhout Schellinkhout is qua inwonertal een zeer kleine kern; het dorp telt 869 inwoners en 343 woningen. De leeftijdsopbouw van de inwoners komt nagenoeg overeen met de rest van Drechterland, net als de opbouw van de woningvoorraad en de huishoudens. Wel is het opleidingsniveau bovengemiddeld en het deel tweeverdieners juist lager. De inkomensverdeling is vergelijkbaar met de rest van de gemeente. Tabel 6.1 Kenmerken Schellinkhout Schellinkhout Gemeente Schellinkhout Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 22% 26% Gem. huishoudgrootte 2,4 2, jaar 62% 60% 65 jaar en ouder 16% 14% Eenpers. huishouden 22% 24% Hh. zonder kinderen 40% 35% Man 51% 51% Hh. met kinderen 38% 41% Vrouw 49% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 28% 29% Koop 88% 84% (Semi) vrijstaand 62% 60% Huur 12% 16% Appartement 0% 4% Boerderij/bedrijfswoning 11% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 38% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 27% 31% en % 13% Laag 36% 40% % 30% zeg ik liever niet 24% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 29% 38% Eenverdiener 33% 27% Niet werkzaam/anders 39% 34% 33

44 De Kernen in Beeld Schellinkhout 6.1 Binding Inwoners van Schellinkhout zijn tevreden over het dorp; de leefbaarheid wordt gewaardeerd met een 7,5 en 82% voelt zich (zeer) gehecht. Positieve punten vinden inwoners vooral de karakteristieke, kleinschalige en landelijke uitstraling. Minder positief is men over het voorzieningenaanbod; tweederde van de inwoners (67%) mist bepaalde belangrijke voorzieningen in hun dorp. Dit is (net als in Westwoud) ruim boven het gemiddelde. Vooral aan winkels voor de dagelijkse boodschappen, openbaar vervoer, een pinautomaat en een postkantoor is volgens inwoners een tekort. Acht procent van de inwoners denkt binnen twee jaar te verhuizen, waarvan de meeste Schellinkhout naar verwachting zullen verlaten. De voornaamste reden om te verhuizen is het betere voorzieningenaanbod elders. Tabel 6.2 Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 29 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,5 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 98% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 82% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden mooi, rustig, karakteristiek, kleinschalig, landelijk gebrek aan (winkel)voorzieningen en openbaar vervoer 67% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: winkels voor de dagelijkse boodschappen, openbaar vervoer, pinautomaat, postkantoor Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 8% Verhuizen in eigen dorp 20% Verhuizen elders in gemeente 0% Buiten eigen gemeente 75% Top drie verhuisredenen 1. vanwege de betere voorzieningen elders 2. vanwege de woning en/of de woonomgeving 3. vanwege gezondheid/behoefte aan zorg 34

45 De Kernen in Beeld Schellinkhout 6.2 Ruimtelijk gedrag Bijna drie op de tien inwoners (29%) doet minstens één keer per maand niet dagelijkse boodschappen. Inwoners van Schellinkhout zijn vooral georiënteerd op winkelvoorzieningen buiten de gemeente, voor zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse boodschappen. Voor basisscholen, de peuterspeelzaal en kinderopvang is de meerderheid overigens wel georiënteerd op de eigen kern. Tabel 6.3 Oriëntatie op voorzieningen Oriëntatie winkels en werk Dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (83%), Oosterblokker (12%), Venhuizen (4%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (96%), Hoogkarspel (2%), Oosterblokker (2%) Werk Westfriesland (46%), buiten de regio (29%), Drechterland (24%) Oriëntatie voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Basisonderwijs 89% 11% 0% Peuterspeelzaal 67% 33% 0% Kinderopvang 67% 33% 0% Vrijwilligerswerk 52% 22% 26% Verenigingsleven 40% 34% 26% Uitgaan 30% 39% 30% Recreëren 26% 8% 67% Sporten 25% 47% 28% Vrienden/familie 4% 18% 78% Culturele voorzieningen 0% 36% 64% Educatie 0% 21% 79% Voor bijna drie op de tien vindt het sociale leven vooral plaats in Schellinkhout. Dit geldt met name voor het vrijwilligerswerk en het verenigingsleven. Acht op de tien inwoners uit Schellinkhout staat ingeschreven bij een vereniging of club. Men is vooral lid van een sportvereniging, culturele vereniging en bibliotheek. Ruim de helft van de dorpsbewoners is actief in het vrijwilligerswerk, waarvan een kwart één keer per week of vaker. Voor recreatie, sport en cultuur en voor contact met vrienden en familie reist men verder. Reizen naar andere kernen voor bepaalde voorzieningen vindt ruim de helft van de inwoners geen bezwaar. Dat is ten opzichte van veel andere kernen in Drechterland een hoog percentage. Op hoge leeftijd wil 56% verhuizen naar een woning met meer voorzieningen in de buurt. 35

46 De Kernen in Beeld Schellinkhout Tabel 6.4 Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 28% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 56% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 55% Actief Lid van vereniging 79% - Sportvereniging of sportclub 42% - Culturele vereniging 21% - Bibliotheek 21% Actief als vrijwilliger 45% Veel inwoners uit Schellinkhout bezoeken regelmatig het eigen dorpshuis. Zij doen dit frequenter dan in de andere kernen. Ook de markt in Hoogkarspel, het zwembad t Hemmerven en de bibliotheek in Venhuizen trekt een groep bezoekers uit het dorp. De overige voorgelegde voorzieningen worden nauwelijks gebruikt. Tabel 6.5 Bezoek voorzieningen Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 15% 15% 35% 35% De markt in Hoogkarspel 0% 4% 10% 86% Zwembad t Hemmerven 1% 2% 9% 88% Bibliotheek in Venhuizen 1% 2% 5% 92% Jongerencentrum Access 1% 0% 0% 99% Zwembad Streekbad 0% 0% 1% 99% Bibliotheek in Hoogkarspel 0% 0% 0% 100% Jongerencentrum Loods 2 0% 0% 0% 100% 36

47 De Kernen in Beeld Schellinkhout 6.3 Mobiliteit Het autobezit in Schellinkhout is relatief hoog: 96% beschikt over minstens één auto. De meeste inwoners gaan met dit vervoersmiddel naar het werk. Een kwart woont dichtbij het werk, op maximaal vijf kilometer afstand. Zeven op de tien inwoners ervaart pendel als niet of nauwelijks bezwaarlijk. Het centrum van het dorp wordt meestal lopend of (brom)fietsend bereikt. Men gaat vooral met de auto naar andere dorpen of steden zoals Hoorn en Enkhuizen. In vergelijking met de andere kernen is men in Schellinkhout een stuk minder positief over de fiets- en wandelpadenverbindingen tussen de dorpen. Een ruime meerderheid van de inwoners heeft de beschikking over internet. Zij gebruiken dit vooral om informatie op te zoeken en te communiceren met anderen. Vier op de tien koopt ook wel eens online producten en diensten. Tabel 6.6 Mobiliteit Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (60%) Goed 21% Centrum van het dorp Lopend (48%), (brom)fiets (46%) Voldoende 36% Andere dorpen in de gemeente Auto (80%) Matig 26% Naar de stad Auto (76%) Slecht 17% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 26% (Zeer) bezwaarlijk 30% 5 tot 30 kilometer 48% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 70% 30 kilometer of meer 26% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 88% Geen 4% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (83%) 1 auto 56% Producten/diensten kopen (39%) 2 auto s 35% Communiceren met anderen (65%) 3 auto s of meer 6% De meeste inwoners willen een pinautomaat, opvangvoorzieningen voor kinderen, een huisarts, dorpshuis, winkels voor dagelijkse boodschappen en een postkantoor in de buurt. Voor voorzieningen die inspelen op de vrijetijdsbesteding, zoals sport, recreatie, cultureel en uitgaan, vindt men het geen bezwaar om verder reizen. Voor culturele voorzieningen zijn velen bereid meer dan 10 kilometer te reizen. 37

48 De Kernen in Beeld Schellinkhout Figuur 6.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Peuterspeelzaal (76%) Pinautomaat (75%) Basisonderwijs (75%) Kinderopvang (71%) Huisarts/gez.centrum (66%) Dorpshuis/buurthuis (64%) Winkels dag. boodschap (62%) Postkantoor/servicepunt (62%) Bibliotheek (52%) Zwembad (48%) Sportvoorzieningen (36%) Recreatieve voorzieningen (26%) km Zwembad (54%) Sportvoorzieningen (54%) De markt (47%) Bibliotheek (42%) Recreatieve voorzieningen (28%) Uitgaansvoorzieningen (28%) 6-10 km Winkels niet-dag boodschap (50%) Culturele voorzieningen (39%) Uitgaansvoorzieningen (37%) Recreatieve voorzieningen (28%) > 10 km Culturele voorzieningen (54%) 6.4 Conclusie Schellinkhout is één van de kleinste dorpen in de gemeente Drechterland, qua inwonertal. Kenmerkend is het relatief hoge opleidingsniveau en het lage deel tweeverdieners. De inwoners van Schellinkhout zijn zeer positief over hun eigen dorp. Men vindt vooral het landelijke karakter en de rustieke omgeving prettig. De leefbaarheid krijgt een gemiddeld rapportcijfer van een 7,5. Ruim tweederde mist wel voorzieningen in het dorp, zoals winkels, een pinautomaat en openbaar vervoer. Een klein aandeel van de inwoners (8%) wil binnen twee jaar verhuizen. De meest genoemde reden hiervoor is vanwege betere voorzieningen elders. Bijna zes op de tien vindt het momenteel echter geen probleem om te reizen naar andere kernen binnen de gemeente. Dat zal op hoge leeftijd wel anders zijn: meer dan de helft wil op hoge leeftijd verhuizen naar een buurt met meer voorzieningen. Voor ruim een kwart speelt het sociale leven vooral af in het dorp. Dit geldt met name voor het verenigingsleven en het vrijwilligerswerk. Ook doet men momenteel de dagelijkse boodschappen voornamelijk buiten de gemeente Drechterland. Hetzelfde geldt voor de niet-dagelijkse boodschappen en het werk. Voor uitgaan, het bezoeken van vrienden en familie, recreatie, educatie en culturele voorzieningen leggen velen meer dan zes kilometer af. Voor onderwijsvoorzieningen, een dorpshuis, pinautomaat, winkels voor dagelijkse boodschappen en een postkantoor willen de meeste niet meer dan twee kilometer afleggen. Voor andere voorzieningen is verder reizen een minder groot bezwaar. 38

49 Hoofdstuk 7 Venhuizen 39

50 De Kernen in Beeld Venhuizen 7. Venhuizen In Venhuizen wonen ruim inwoners. Dit is 22% van de totale bevolking in Drechterland. De verdeling van de bevolking en de huishoudens volgt grotendeels de gemeentelijke lijnen; circa een kwart is jonger dan 19 jaar en het aandeel 65-plussers bedraagt 15%. Wel is de arbeidsparticipatie in de kern iets lager dan gemiddeld. Bijna vier op de tien heeft momenteel geen werk, is op zoek naar een baan, studeert, is vervroegd uitgetreden, arbeidsongeschikt of in het huishouden werkzaam. De kern telt woningen, waaronder relatief veel vrijstaande woningen en 2-onder-1-kap. Tabel 7.1 Kenmerken Venhuizen Venhuizen Gemeente Venhuizen Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 26% 26% Gem. huishoudgrootte 2,6 2, jaar 58% 60% 65 jaar en ouder 15% 14% Eenpers. huishouden 26% 24% Hh. zonder kinderen 34% 35% Man 51% 51% Hh. met kinderen 40% 41% Vrouw 49% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 22% 29% Koop 84% 84% (Semi) vrijstaand 65% 60% Huur 16% 16% Appartement 6% 4% Boerderij/bedrijfswoning 7% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 33% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 31% 31% en % 13% Laag 37% 40% % 30% zeg ik liever niet 28% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 40% 38% Eenverdiener 22% 27% Niet werkzaam/anders 38% 34% 40

51 De Kernen in Beeld Venhuizen 7.1 Binding Drie kwart van de inwoners uit Venhuizen is (zeer) gehecht aan hun dorp. Men beoordeelt de leefbaarheid in het dorp met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,4. Positief is men vooral over de rust, ruimte en saamhorigheid in het dorp. De helft van de inwoners mist een aantal belangrijke voorzieningen in het dorp, zoals een bank, een goede supermarkt en goede verbindingen van het openbaar vervoer. Zeven procent van de inwoners van Venhuizen gaat naar verwachting binnen twee jaar verhuizen, waarbij de meesten een woning buiten de kern (zullen) zoeken. Men wil doorgaans verhuizen vanwege persoonlijke redenen, vanwege de woonomgeving of woning of vanwege de sfeer/mentaliteit van (de andere bewoners van) Venhuizen. Tabel 7.2 Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 27 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,4 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 97% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 75% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden rust, ruimte, kleinschaligheid, saamhorigheid winkelaanbod, openbaar vervoer 50% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: bank, supermarkt en andere winkels, goede verbindingen met openbaar vervoer Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 7% Verhuizen in eigen dorp 22% Verhuizen elders in gemeente 6% Buiten eigen gemeente 61% Top drie verhuisredenen 1. om persoonlijke redenen 2. vanwege de woning en/of de woonomgeving 3. vanwege de sfeer/de mentaliteit van de mensen 41

52 De Kernen in Beeld Venhuizen 7.2 Ruimtelijk gedrag Voor dagelijkse boodschappen zijn inwoners van Venhuizen in sterke mate georiënteerd op het eigen dorp. Niet-dagelijkse boodschappen doet men meestal buiten de gemeente. Ruim de helft (57%) bezoekt minstens één keer per maand dit type winkels. Drie op de tien inwoners van Venhuizen heeft een baan in de eigen gemeente, wat gemiddeld meer is dan in de meeste andere dorpen. Alleen Hem heeft een hoger percentage inwoners dat in de eigen gemeente werkt. Verder bezoeken vrijwel alle kinderen in Venhuizen een basisschool in het eigen dorp. Hetzelfde geldt voor kinderopvang en (in iets mindere mate) ook voor de peuterspeelzaal. Tabel 7.3 Oriëntatie Oriëntatie winkels & werk Dagelijkse boodschappen Venhuizen (65%), buiten de gemeente (29%), Hoogkarspel (6%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (95%), Venhuizen (3%), Hoogkarspel (3%) Werk Westfriesland (41%), buiten de regio (29%), Drechterland (30%) Oriëntatie voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Basisonderwijs 100% 0% 0% Kinderopvang 100% 0% 0% Peuterspeelzaal 93% 7% 0% Vrijwilligerswerk 71% 12% 17% Verenigingsleven 66% 21% 14% Sporten 62% 29% 9% Uitgaan 38% 14% 48% Vrienden/familie 21% 18% 61% Recreëren 6% 18% 76% Educatie 6% 9% 85% Culturele voorzieningen 0% 3% 98% Voor de meerderheid speelt het sociale leven zich voornamelijk in het eigen dorp zelf af. Dit geldt met name voor vrijwilligerswerk, het verenigingsleven en sportieve activiteiten. Venhuizen telt verhoudingsgewijs veel inwoners die lid zijn van een vereniging of club. Men is vaak lid van een sportvereniging en bibliotheek. Bijna de helft is actief in het vrijwilligerswerk, waarvan 28% minimaal één keer per week. Om te recreëren, educatie te genieten en culturele voorzieningen en het bezoeken van vrienden of familie gaat de overgrote meerderheid naar andere plaatsen. Vier op de tien dorpsbewoners vinden het niet erg om te reizen voor voorzieningen die niet in de eigen dorpskern aanwezig zijn. Op hogere leeftijd ziet 54% zich wel verhuizen. 42

53 De Kernen in Beeld Venhuizen Tabel 7.4 Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 54% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 40% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 54% Actief Lid van vereniging 82% - Sportvereniging of sportclub 39% - Bibliotheek 27% - Culturele vereniging 17% Actief als vrijwilliger 49% Het dorpshuis wordt in vergelijking tot veel andere kernen van Drechterland frequent door haar eigen inwoners bezocht. Daarnaast bezoekt men met enige regelmaat de markt in Hoogkarspel, de bibliotheek in Venhuizen en t Hemmerven. Bij de andere voorgelegde voorzieningen komt men minder vaak. Tabel 7.5 Bezoek voorzieningen in de gemeente Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 23% 16% 31% 30% De markt in Hoogkarspel 3% 11% 35% 51% Bibliotheek in Venhuizen 7% 26% 13% 54% Zwembad t Hemmerven 13% 8% 8% 71% Jongerencentrum Access 1% 1% 6% 91% Zwembad Streekbad 1% 0% 3% 96% Bibliotheek in Hoogkarspel 0% 2% 2% 96% Jongerencentrum Loods 2 0% 0% 0% 100% 43

54 De Kernen in Beeld Venhuizen 7.3 Mobiliteit Bijna alle huishoudens in Venhuizen beschikken over minstens één auto. Ruim een derde heeft er zelfs twee of meer. De meeste werkenden gebruiken een auto of (brom)fiets voor hun woon-werkverkeer. Bijna driekwart reist meer dan vijf kilometer naar het werk. Deze pendel wordt door de meesten als niet of nauwelijks als bezwaarlijk gezien. Naar het centrum van het dorp gaat men over het algemeen met de fiets, per auto of lopend. Drie kwart gebruikt de auto om in andere dorpen in de gemeente te komen. Naar steden zoals Hoorn of Enkhuizen gaat men doorgaans met de auto. De meeste inwoners beschikken over internet. Zij gebruiken dit vooral om informatie op te zoeken en te communiceren met anderen. Ruim vier op de tien koopt wel eens iets op het internet. Tabel 7.6 Mobiliteit Venhuizen Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (47%), (brom)fiets (28%) Goed 26% Centrum van het dorp (Brom)fiets (57%), auto (21%), lopend (20%) Voldoende Andere dorpen in de gemeente Auto (75%), (brom)fiets (21%) Slecht 6% Naar de stad Auto (84%) Matig 50% 19% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 28% (Zeer) bezwaarlijk 23% 5 tot 30 kilometer 50% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 77% 30 kilometer of meer 22% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 89% Geen 7% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (90%) 1 auto 57% Producten/diensten kopen (43%) 2 auto s 32% Communiceren met anderen (67%) 3 auto s of meer 4% Voor een dorpshuis, basisschool en opvangvoorzieningen voor kinderen en een bibliotheek zijn de dorpsbewoners niet bereid verder dan twee kilometer te reizen. De overige voorzieningen mogen wat verder gelegen zijn. Voor culturele voorzieningen is 30% bereid meer dan 10 kilometer te reizen. 44

55 De Kernen in Beeld Venhuizen Figuur 7.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Dorpshuis/buurthuis (87%) Basisonderwijs (78%) Peuterspeelzaal (74%) Kinderopvang (61%) Bibliotheek (52%) Pinautomaat (45%) Sportvoorzieningen (39%) Winkels dag. boodschap (34%) km Huisarts/gez.centrum (53%) Winkels dag. boodschap (52%) De markt (52%) Postkantoor/servicepunt (49%) Zwembad (48%) Sportvoorzieningen (41%) Uitgaansvoorzieningen (41%) Winkels niet-dag boodschap (40%) Pinautomaat (39%) Recreatieve voorzieningen (36%) Bibliotheek (32%) 6-10 km Winkels niet-dag boodschap (44%) Culturele voorzieningen (41%) Uitgaansvoorzieningen (32%) Zwembad (38%) Markt (32%) > 10 km Culturele voorzieningen (30%) 7.4 Conclusie Venhuizen is één van de grotere dorpen van Drechterland. Het dorp telt ruim woningen waaronder relatief veel vrijstaande woningen. Het dorp heeft verschillende voorzieningen, zoals een bibliotheek, een jongerencentrum en een dorpshuis. Met name de laatstgenoemde wordt goed bezocht. Dit hangt waarschijnlijk nauw samen met het relatief hoge aandeel inwoners dat lid is van een vereniging of club in het dorp. De boodschappen doen de meeste inwoners in Venhuizen zelf, evenals sporten en vrijwilligerswerk. Vrijwel alle kinderen volgen in het dorp basisonderwijs, gaan er naar de peuterspeelzaal of kinderopvang. Voor studies/opleidingen, culturele en recreatie voorzieningen reist men meestal af naar elders. Een knelpunt daarbij is volgens de inwoners het openbaar vervoer. Toch woont men doorgaans prettig in het dorp en de verhuisgeneigdheid onder de inwoners is relatief laag. 45

56 Hoofdstuk 8 Wijdenes en Oosterleek 46

57 De Kernen in Beeld Wijdenes en Oosterleek 8. Wijdenes en Oosterleek In Wijdenes en Oosterleek samen wonen bijna inwoners. De bevolking uit Wijdenes/Oosterleek lijkt qua leeftijdsopbouw, huishoudensamenstelling, inkomen en opleiding erg op de bevolking van Drechterland. Er staan in deze twee kernen 545 woningen. Dit zijn verhoudingsgewijs veel (semi) vrijstaande woningen en boerderijen/bedrijfswoningen. Tabel 8.1 Kenmerken Wijdenes en Oosterleek Wijdenes/ Oosterleek Gemeente Wijdenes/ Oosterleek Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 25% 26% Gem. huishoudgrootte 2,4 2, jaar 61% 60% 65 jaar en ouder 14% 14% Eenpers. huishouden 24% 24% Hh. zonder kinderen 39% 35% Man 51% 51% Hh. met kinderen 37% 41% Vrouw 49% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 15% 29% Koop 86% 84% (Semi) vrijstaand 69% 60% Huur 14% 16% Appartement 1% 4% Boerderij/bedrijfswoning 14% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 30% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 30% 31% en % 13% Laag 41% 40% % 30% zeg ik liever niet 28% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 39% 38% Eenverdiener 28% 27% Niet werkzaam/anders 34% 34% 47

58 De Kernen in Beeld Wijdenes en Oosterleek 8.1 Binding Vrijwel alle inwoners uit Wijdenes en Oosterleek ervaren het wonen als (zeer) prettig en dat uit zich ook in het gemiddelde rapportcijfer voor de leefbaarheid; een 7,5. Driekwart is (zeer) gehecht aan het eigen dorp. Minder positief is men over het voorzieningenaanbod in de dorpen; 61% van de inwoners mist belangrijke voorzieningen. Onder meer winkels voor de dagelijkse boodschappen, een postkantoor en een bankfiliaal/pinautomaat zijn volgens inwoners niet of in onvoldoende mate aanwezig. Ook goed openbaar vervoer wordt gemist. Eén op de tien inwoners van Wijdenes en Oosterleek wil binnen nu en twee jaar verhuizen. Negen op de tien zijn hierbij van plan hun dorp te verlaten. Zij verhuizen naar andere plaatsen in de gemeente Drechterland of zoeken een woning buiten de gemeente. De voornaamste reden om te verhuizen ligt op het persoonlijke vlak. Tabel 8.2. Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 28 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,5 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 98% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 76% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden Rust, ruimte, saamhorigheid, landelijke omgeving Weinig (winkel)voorzieningen, terugloop voorzieningenaanbod, openbaar vervoer 61% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: winkels voor dagelijkse boodschappen, postkantoor, bank/pinautomaat, openbaar vervoer Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 9% Verhuizen in eigen dorp 10% Verhuizen elders in gemeente 40% Buiten eigen gemeente 50% Top drie verhuisredenen 1. om persoonlijke redenen 2. vanwege de woning en/of de woonomgeving 3. vanwege de sfeer/de mentaliteit van de mensen 48

59 De Kernen in Beeld Wijdenes en Oosterleek 8.2 Ruimtelijk gedrag Bijna de helft van de inwoners van Wijdenes en Oosterleek doet de dagelijkse boodschappen meestal in Venhuizen. Een derde gaat hiervoor naar andere gemeenten. Niet-dagelijkse boodschappen doet 42% minstens één keer per maand en vooral buiten Drechterland. Het percentage inwoners dat in de eigen gemeente werkt (30%), is in vergelijking tot de overige kernen relatief hoog. Alleen in Hem is een hoger aandeel waarneembaar. Voor de peuterspeelzaal is men bijna zonder uitzondering georiënteerd op het eigen dorp. De basisschool wordt door zes op de tien kinderen in de eigen kern bezocht. Voor kinderopvang reist men verder. Tabel 8.3 Oriëntatie Oriëntatie winkels & werk Dagelijkse boodschappen Venhuizen (47%), buiten de gemeente (33%), Wijdenes/Oosterleek (12%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (94%), Venhuizen (4%) Werk Westfriesland (37%), buiten de regio (33%), Drechterland (30%) Oriëntatie voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Peuterspeelzaal 100% 0% 0% Vrijwilligerswerk 62% 24% 14% Basisonderwijs 60% 30% 10% Uitgaan 51% 14% 34% Verenigingsleven 51% 31% 19% Sporten 33% 33% 33% Recreëren 13% 8% 79% Vrienden/familie 9% 14% 78% Culturele voorzieningen 2% 6% 93% Kinderopvang 0% 67% 33% Educatie 0% 7% 93% Voor 44% speelt het sociale leven zich vooral af in het eigen dorp. De meerderheid zoekt het vrijwilligerswerk, het verenigingsleven en uitgaan binnen Wijdenes/Oosterleek. Zeven op de tien dorpsinwoners staan ingeschreven bij een vereniging of club. Men is vooral lid van een sportvereniging, bibliotheek of culturele vereniging. De helft van de inwoners is actief in het vrijwilligerswerk, waarvan een derde één keer per week of vaker. Voor zaken zoals recreatie en familie of vrienden reist men verder dan het eigen dorp. 49

60 De Kernen in Beeld Wijdenes en Oosterleek De helft van de inwoners van Wijdenes en Oosterleek vindt het niet erg om te reizen voor voorzieningen die niet in de eigen kern aanwezig zijn; een relatief hoog percentage ten opzichte van de meeste andere kernen. Op hoge leeftijd wil 56% van de mensen verhuizen naar een woning met veel voorzieningen in de buurt. Tabel 8.4 Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 44% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 51% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 56% Actief Lid van vereniging 69% - Sportvereniging of sportclub 36% - Bibliotheek 18% - Culturele vereniging 16% Actief als vrijwilliger 50% De meest bezochte voorziening in Wijdenes en Oosterleek is het dorpshuis in het eigen dorp. Een kwart gaat wel eens naar de bibliotheek in Venhuizen of de markt in Hoogkarspel. De overige voorgelegde voorzieningen worden minder vaak bezocht. Tabel 8.5 Bezoek voorzieningen in de gemeente Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 18% 14% 30% 38% Bibliotheek in Venhuizen 5% 11% 9% 75% De markt in Hoogkarspel 2% 4% 17% 77% Zwembad t Hemmerven 3% 4% 8% 85% Jongerencentrum Access 1% 1% 2% 96% Bibliotheek in Hoogkarspel 0% 1% 1% 98% Zwembad Streekbad 0% 1% 2% 98% Jongerencentrum Loods 2 0% 0% 0% 100% 50

61 De Kernen in Beeld Wijdenes en Oosterleek 8.3 Mobiliteit De meeste inwoners van Wijdenes en Oosterleek gebruiken een auto voor hun woon-werkverkeer. Een kwart van de inwoners hoeft minder dan vijf kilometer te overbruggen om naar hun werkplek te komen. De pendel wordt door zeven op de tien als niet of nauwelijks bezwaarlijk gezien. Naar het centrum van het dorp gaat men over het algemeen op de fiets of met de auto. De fiets- en wandelpaden in Drechterland worden door 62 procent als goed of voldoende bestempeld. Acht op de tien inwoners gebruiken de auto om in andere dorpen in de gemeente te komen. Naar steden zoals Hoorn of Enkhuizen gaan negen op de tien inwoners met de auto. Tabel 8.6 Mobiliteit Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (63%) Goed 23% Centrum van het dorp (Brom)fiets (38%), auto (31%) Voldoende 39% Andere dorpen in de gemeente Auto (80%) Matig 23% Naar de stad Auto (89%) Slecht 15% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 24% (Zeer) bezwaarlijk 29% 5 tot 30 kilometer 49% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 71% 30 kilometer of meer 27% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 85% Geen 7% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (89%) 1 auto 51% Producten/diensten kopen (47%) 2 auto s 34% Communiceren met anderen (65%) 3 auto s of meer 8% Voor de meerderheid moeten voorzieningen voor kinderen en een dorpshuis in de buurt zijn. Voor andersoortige voorzieningen willen inwoners een langere afstand afleggen. Een aanzienlijk deel is bereid om meer dan zes kilometer te reizen voor culturele voorzieningen, winkels voor niet-dagelijkse boodschappen, uitgaansvoorzieningen en de markt. 51

62 De Kernen in Beeld Wijdenes en Oosterleek Figuur 8.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Basisonderwijs (76%) Peuterspeelzaal (70%) Kinderopvang (64%) Winkels dag. boodschap (62%) Dorpshuis/buurthuis (57%) Pinautomaat (46%) Postkantoor/servicepunt (41%) Sportvoorzieningen (36%) km Bibliotheek (62%) Huisarts/gez.centrum (57%) Zwembad (49%) Postkantoor/servicepunt (48%) Sportvoorzieningen (48%) Winkels dag. boodschap (42%) Dorpshuis/buurthuis (42%) Pinautomaat (42%) Recreatieve voorzieningen (39%) De markt (36%) Uitgaansvoorzieningen (32%) 6-10 km Culturele voorzieningen (51%) Winkels niet-dag boodschap (57%) Uitgaansvoorzieningen (35%) De markt (46%) Zwembad (32%) > 10 km Culturele voorzieningen (42%) 8.4 Conclusie Wijdenes en Oosterleek zijn de kleinste kernen in de gemeente Drechterland. Er staan in deze dorpen verhoudingsgewijs veel (half)vrijstaande woningen, boerderijen en bedrijfswoningen. Men woont doorgaans zeer prettig in het eigen dorp. De leefbaarheid krijgt een gemiddeld rapportcijfer van een 7,5. Vooral de rust, ruimte en de saamhorigheid met de andere dorpsbewoners wordt gewaardeerd. Zes op de tien missen wel voorzieningen en men verwacht een verdere terugloop van het voorzieningenaanbod. Een klein deel van de inwoners (9%) is van plan te verhuizen binnen twee jaar. Niet het gemis aan voorzieningen, maar vooral persoonlijke redenen liggen hieraan ten grondslag. De helft reist zonder bezwaar voor voorzieningen naar andere kernen binnen de gemeente. Een iets groter aandeel denkt op hoge leeftijd te verhuizen naar een buurt met meer voorzieningen. Men vindt het vooral belangrijk dat er een dorpshuis en school- en opvangvoorzieningen voor kinderen dichtbij zijn. De kinderen worden ook grotendeels in het eigen dorp ondergebracht, alleen voor de kinderopvang is men aangewezen op een langere reistijd. Voor de overige voorzieningen is een relatief groot deel bereid om verder te reizen. Dagelijkse boodschappen doet men vooral in Venhuizen, werken en de niet-dagelijkse boodschappen buiten de gemeente. Ook voor sporten, recreatie, educatie en het bezoeken van familie en vrienden legt de ruime meerderheid meer dan 6 kilometer af. Voor ruim vier op de tien speelt het sociale leven zich vooral af in het dorp, met name het verenigingsleven en vrijwilligerswerk. 52

63 Hoofdstuk 9 Westwoud 53

64 De Kernen in Beeld Westwoud 9. Westwoud Westwoud telt bijna inwoners. Qua leeftijdsopbouw verschilt de bevolking nauwelijks van de overige kernen. Het dorp heeft 660 huishoudens en een vergelijkbaar aantal woningen. De kern onderscheid zich door het relatief grote aantal rijtjeswoningen en huurwoningen. Het gemiddelde inkomen en het opleidingsniveau liggen in Westwoud lager dan gemiddeld. De arbeidsparticipatie wijkt daarentegen niet af van de rest van de gemeente. Tabel 9.1 Kenmerken Westwoud Westwoud Gemeente Westwoud Gemeente Inwonertal per Huishoudens per jaar 27% 26% Gem. huishoud grootte 2,7 2, jaar 59% 60% 65 jaar en ouder 14% 14% Eenpers. huishouden 21% 24% Hh. zonder kinderen 35% 35% Man 50% 51% Hh. met kinderen 44% 41% Vrouw 50% 49% Woningvoorraad per Opbouw woningvoorraad Rijtjeswoning 37% 29% Koop 78% 84% (Semi) vrijstaand 58% 60% Huur 22% 16% Appartement 0% 4% Boerderij/bedrijfswoning 4% 7% Netto gezinsinkomen p/m Opleidingsniveau % 13% Hoog 24% 30% 1.301,- en % 16% Gemiddeld 26% 31% en % 13% Laag 51% 40% % 30% zeg ik liever niet 24% 29% Arbeidsparticipatie Tweeverdieners 39% 38% Eenverdiener 28% 27% Niet werkzaam/anders 33% 34% 54

65 De Kernen in Beeld Westwoud 9.1 Binding Het wonen wordt in Westwoud door bijna iedereen als (zeer) prettig ervaren. Verder is bijna acht op de tien inwoners gehecht aan hun dorp. Gemiddeld beoordelen inwoners de leefbaarheid in Westwoud met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,2. Men is vooral te spreken over het landelijke karakter van het dorp en de rust en saamhorigheid die er heerst. Beduidend minder positief is het oordeel over het voorzieningenaanbod in Westwoud. Bijna zeven op de tien inwoners missen bepaalde voorzieningen in hun dorp; het hoogste percentage van heel Drechterland. Vooral een supermarkt, een pinautomaat en openbaar vervoer ontbreken volgens de inwoners. Tabel 9.2 Binding Gemiddelde woonduur in eigen dorp 31 jaar Leefbaarheid Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,2 Aandeel dat (zeer) prettig woont in het eigen dorp 98% Aandeel dat (zeer) gehecht is aan het eigen dorp 78% Waardering dorp Positieve punten dorp Negatieve punten dorp Voorzieningen die gemist worden rust, ruimte, landelijke omgeving, saamhorigheid (winkel)voorzieningen, openbaar vervoer 68% van de inwoners mist bepaalde voorzieningen Gemist worden: Winkels (vooral supermarkt), pinautomaat, openbaar vervoer Aandeel verhuisgeneigden binnen 2 jaar 11% Verhuizen in eigen dorp 33% Verhuizen elders in gemeente 25% Buiten eigen gemeente 42% Top vijf verhuisredenen 1. vanwege de woning en/of de woonomgeving 2. om persoonlijke redenen 3. vanwege de betere voorzieningen elders 4. vanwege de sfeer/de mentaliteit van de mensen 5. vanwege het werk 55

66 De Kernen in Beeld Westwoud 9.2 Ruimtelijk gedrag De dagelijkse boodschappen worden vooral gehaald in Hoogkarspel. Voor niet-dagelijkse boodschappen gaat men vooral naar andere gemeenten. Ongeveer de helft (53%) van de inwoners doet minstens één keer per maand niet-dagelijkse boodschappen. Werken doet men vooral in de regio; in één van de andere Westfriese gemeenten. Een kwart werkt in de eigen gemeente. De meeste ouders sturen hun kinderen naar een peuterspeelzaal of basisschool in Westwoud zelf. Voor kinderopvang gaat de meerderheid van de kinderen naar een locatie buiten het dorp. Tabel 9.3 Oriëntatie op voorzieningen Boodschappen & werk Dagelijkse boodschappen Hoogkarspel (71%), buiten de gemeente (22%), Oosterblokker (3%) Niet-dagelijkse boodschappen Buiten de gemeente (93%), Hoogkarspel (5%) Werk Westfriesland (42%), buiten de regio (35%), Drechterland (23%) Voorzieningen Eigen dorp Binnen straal van 6km Meer dan 6km vanaf eigen dorp Peuterspeelzaal 100% 0% 0% Basisonderwijs 93% 0% 7% Vrijwilligerswerk 78% 6% 16% Uitgaan 61% 14% 26% Verenigingsleven 59% 15% 26% Sporten 41% 27% 33% Kinderopvang 40% 40% 20% Vrienden/familie 16% 28% 56% Recreëren 8% 5% 87% Educatie 5% 5% 91% Culturele voorzieningen 0% 2% 98% De helft van de inwoners geeft aan dat het sociale leven zich vooral afspeelt in het eigen dorp. De meerderheid doet vrijwilligerswerk, gaat uit of is lid van een vereniging in het dorp zelf. De ruime meerderheid is lid van een vereniging of club. Men staat vooral ingeschreven bij sportverenigingen of een bibliotheek. Ruim de helft van de dorpsbewoners werkt wel eens als vrijwilliger, waarvan ruim een derde één keer per week of vaker. Activiteiten zoals sporten, vrienden- en familiebezoek, recreëren, deelname aan cursussen en opleidingen en het bezoeken van culturele voorzieningen spelen zich overwegend buiten Westwoud af. Drie op de tien inwoners vinden het (op dit moment) niet erg om te reizen voor voorzieningen die niet in de eigen dorpskern aanwezig zijn. Ruim de helft van de dorpsbewoners wil op hoge leeftijd verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt. 56

67 De Kernen in Beeld Westwoud Tabel 9.4 Gemeenschapszin Stellingen % (zeer) mee eens Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp 50% Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn 30% Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt 56% Actief Lid van vereniging 80% - Sportvereniging of sportclub 45% - Bibliotheek 20% - Culturele vereniging 14% Actief als vrijwilliger 56% Inwoners van Westwoud maken in vergelijking tot inwoners in de rest van de gemeente veel gebruik van het dorpshuis. Ook de markt in Hoogkarspel trekt inwoners uit Westwoud. Verder gelegen voorzieningen in Venhuizen worden niet of nauwelijks bezocht. Tabel 9.5 Bezoek voorzieningen in de gemeente Voorzieningen/instelling minstens 1 keer per week één keer per maand minder dan één keer per maand (bijna) nooit Dorpshuis/buurthuis in eigen dorp 37% 13% 24% 26% De markt in Hoogkarspel 22% 20% 21% 37% Bibliotheek in Hoogkarspel 2% 16% 10% 73% Zwembad Streekbad 3% 0% 15% 82% Jongerencentrum Access 0% 0% 4% 96% Jongerencentrum Loods 2 1% 0% 0% 99% Bibliotheek in Venhuizen 0% 0% 0% 100% Zwembad t Hemmerven 0% 0% 0% 100% 57

68 De Kernen in Beeld Westwoud 9.3 Mobiliteit Veertien procent van de inwoners in Westwoud woont dichtbij het werk, op maximaal vijf kilometer afstand. De rest moet verder reizen. De meeste dorpsbewoners gaan met de auto naar het werk. Hoewel de meeste huishoudens minimaal over één auto beschikken, is het autobezit in Westwoud relatief laag. Driekwart vindt het pendelen naar het werk geen probleem. Men gaat over het algemeen fietsend of lopend naar het centrum van Westwoud. Over het algemeen is men positief over fiets- en wandelpadenverbindingen in de gemeente. Voor andere dorpen binnen Drechterland of steden zoals Hoorn of Enkhuizen, pakt men vooral de auto. Tabel 9.6 Mobiliteit Vervoersmiddel naar: Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen Werk Auto (55%), (brom)fiets (20%) Goed 24% Centrum van het dorp (Brom)fiets (43%), lopend (41%) Voldoende 42% Andere dorpen in de gemeente Auto (65%), (brom)fiets (34%) Matig 27% Naar de stad Auto (81%) Slecht 8% Afstand woon-werk Ervaren afstand woon-werk minder dan 5 kilometer 14% (Zeer) bezwaarlijk 24% 5 tot 30 kilometer 51% Nauwelijks/niet bezwaarlijk 76% 30 kilometer of meer 35% Digitale mobiliteit Autobezit Aandeel gebruikers internet 87% Geen 15% Redenen gebruik internet Informatie zoeken (88%) 1 auto 51% Producten/diensten kopen (33%) 2 auto s 28% Communiceren met anderen (61%) 3 auto s of meer 6% De meerderheid van de dorpsbewoners wil maximaal twee kilometer reizen voor voorzieningen voor kinderen, een pinautomaat, een huisarts en een dorpshuis. Voor de overige voorzieningen bestaan minder bezwaren om verder te reizen. Een groot deel is bereid meer dan zes kilometer af te leggen voor niet-dagelijkse boodschappen en culturele voorzieningen. 58

69 De Kernen in Beeld Westwoud Figuur 9.1 Bereidheid tot reizen voor voorzieningen km Basisonderwijs (88%) Dorpshuis/buurthuis (87%) Peuterspeelzaal (79%) Kinderopvang (76%) Pinautomaat (62%) Huisarts/gez.centrum (54%) Winkels dag. boodschap (49%) Sportvoorzieningen (48%) Postkantoor/servicepunt (43%) Recreatieve voorzieningen (34%) Bibliotheek (33%) km De markt (62%) Bibliotheek (60%) Zwembad (54%) Postkantoor/servicepunt (52%) Sportvoorzieningen (46%) Uitgaansvoorzieningen (45%) Winkels dag. boodschap (44%) Huisarts/gez.centrum (43%) Recreatieve voorzieningen (31%) 6-10 km Culturele voorzieningen (64%) Winkels niet-dag boodschap (57%) 9.4 Conclusie Westwoud onderscheidt zich van de andere dorpen door het relatief hoge aandeel rijtjeswoningen en verhoudingsgewijs veel huishoudens met lage inkomens en laag opgeleiden. Ook het autobezit ligt onder het gemiddelde. Dit verklaart mogelijk de behoefte bij inwoners aan openbaar vervoer. Toch woont vrijwel iedereen met veel plezier in het dorp; een ruime meerderheid woont er al langer dan 10 jaar en een minderheid heeft verhuisplannen. Het meest gewaardeerd worden de rust, ruimte, landelijke omgeving en de saamhorigheid. Gemist worden winkels en een pinautomaat. Volgens de helft van de inwoners speelt het sociale leven zich vooral af in het eigen dorp. Men is met name georiënteerd op het eigen dorp voor het basisonderwijs, vrijwilligerswerk, uitgaan en het verenigingsleven. Voor dagelijkse boodschappen, sportvoorzieningen en kinderopvang gaat men vaak naar andere plaatsen in de directe omgeving. Werken en niet-dagelijkse boodschappen doen de meesten op grotere afstand, evenals recreëren, het volgen van opleidingen, het bezoeken van culturele voorzieningen en familiebezoek. Alleen voor culturele voorzieningen en winkels voor niet-dagelijkse boodschappen is een grote groep bereid meer dan 6 kilometer te reizen. 59

70 bijlagen 60

71 Bijlage 1. Factsheet: de kernen naast elkaar Tabel b.1 Kenmerken per kern Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal Aantal inwoners % van totaal 8% 41% 8% 5% 22% 8% 9% 100% 0-19 jaar 24% 26% 25% 22% 26% 25% 27% 26% jaar 63% 60% 62% 62% 58% 61% 59% 60% 65 jaar eo 13% 14% 13% 16% 15% 14% 14% 14% Aantal huishoudens Eenpers. huishouden 22% 25% 23% 22% 26% 24% 21% 24% Huish. zonder kinderen 35% 34% 32% 40% 34% 39% 35% 35% Huish. met kinderen 44% 41% 45% 38% 40% 37% 44% 41% Gem. huishoudgrootte 2,2 2,5 2,6 2,4 2,6 2,4 2,7 2,5 Woningvoorraad Rijtjeswoning 9% 36% 35% 28% 22% 15% 37% 29% (Semi) vrijstaand 64% 55% 58% 62% 65% 69% 58% 60% Appartement 4% 6% 3% 0% 6% 1% 0% 4% Boerderij/bedrijfswoning 24% 3% 3% 11% 7% 14% 4% 7% koop 89% 84% 84% 88% 84% 86% 78% 84% huur 11% 16% 16% 12% 16% 14% 22% 16% 61

72 Tabel b.2 Sociaal economische status Inwonertal Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal Inkomen p/m < % 8% 21% 10% 17% 14% 19% 13% 1.301,- en % 15% 22% 18% 17% 15% 13% 16% en % 14% 10% 18% 8% 13% 20% 13% > % 33% 19% 30% 31% 31% 25% 30% zeg ik liever niet 32% 30% 28% 24% 28% 28% 24% 29% Opleiding hoog 30% 30% 20% 38% 33% 30% 24% 30% midden 31% 32% 28% 27% 31% 30% 26% 31% laag 40% 38% 52% 36% 37% 41% 51% 40% Arbeidsparticipatie tweeverdieners 41% 38% 38% 29% 40% 39% 39% 38% eenverdieners 30% 29% 25% 33% 22% 28% 28% 27% geen werk 29% 32% 38% 39% 38% 34% 33% 34% Werkzaam in gemeente Drechterland Werkzaam in Westfriesland Werkzaam buiten de regio 42% 21% 20% 24% 30% 30% 23% 26% 32% 45% 45% 46% 41% 37% 42% 42% 27% 34% 35% 29% 29% 33% 35% 32% 62

73 Tabel b.3 Binding Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal Gem. woonduur in dorp 24 jaar 28 jaar 31 jaar 29 jaar 27 jaar 28 jaar 31 jaar 28 jaar 0-2 jaar 6% 2% 1% 2% 3% 6% 1% 3% 3-4 jaar 14% 5% 7% 8% 13% 7% 9% 8% 5-9 jaar 13% 11% 11% 10% 9% 9% 9% 10% 10 jaar of meer 68% 82% 81% 81% 76% 78% 81% 79% Tabel b.4 Leefbaarheid & voorzieningen Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal Leefbaarheidcijfer 7,5 7,6 7,1 7,5 7,4 7,5 7,2 7,5 Woont (zeer) prettig in eigen dorp 99% 97% 99% 98% 97% 98% 98% 98% Is (zeer) gehecht aan eigen dorp 71% 73% 73% 82% 75% 76% 78% 75% Mist voorzieningen in eigen dorp 48% 51% 57% 67% 50% 61% 68% 54% Verhuisgeneigdheid 13% 12% 12% 8% 7% 9% 11% 10% 63

74 Tabel b.5 Oriëntatie op eigen dorp Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Dagelijkse boodschappen 7% 93% 4% 0% 65% 12% 1% Niet-dagelijkse boodschappen 0% 6% 1% 0% 3% 0% 1% Peuterspeelzaal 100% 100% 100% 67% 93% 100% 100% Vrijwilligerswerk 71% 71% 64% 52% 71% 62% 78% Basisonderwijs 69% 95% 88% 89% 100% 60% 93% Verenigingsleven 58% 63% 54% 40% 66% 51% 59% Kinderopvang 50% 78% 80% 67% 100% 0% 40% Sporten 46% 52% 54% 25% 62% 33% 41% Uitgaan 38% 34% 39% 30% 38% 51% 61% Vrienden/familie 16% 16% 15% 4% 21% 9% 16% Recreëren 4% 2% 1% 26% 6% 13% 8% Educatie 4% 2% 0% 0% 6% 0% 5% Culturele voorzieningen 0% 0% 2% 0% 0% 2% 0% Tabel b.6 Reisafstand naar werk Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal minder dan 5 kilometer 29% 26% 29% 26% 28% 24% 14% 26% 5 tot 30 kilometer 46% 46% 55% 48% 50% 49% 51% 48% 30 kilometer of meer 25% 28% 16% 26% 22% 27% 35% 26% 64

75 Tabel b.7 Stellingen (% (zeer) mee eens) Ik wil op hoge leeftijd wel verhuizen naar een woning met meer voorzieningen voor ouderen in de buurt Mijn sociale leven speelt zich vooral af in mijn eigen dorp Ik vind het niet erg om te reizen voor voorzieningen die in mijn dorpskern niet aanwezig zijn Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal 53% 53% 62% 55% 54% 56% 56% 55% 43% 53% 38% 28% 54% 44% 50% 49% 41% 36% 36% 56% 40% 51% 30% 39% Tabel b.8 % wel eens bezoek voorzieningen in gemeente Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Dorpshuis/buurthuis in uw eigen dorp 62% 23% 24% 65% 70% 62% 74% Bibliotheek in Venhuizen 45% 2% 1% 8% 46% 25% 0% De markt in Hoogkarspel 43% 71% 37% 14% 49% 23% 63% Zwembad t Hemmerven 38% 1% 1% 12% 29% 15% 0% Jongerencentrum Access (Venhuizen) 14% 1% 1% 1% 9% 4% 4% Bibliotheek in Hoogkarspel 4% 57% 5% 0% 4% 2% 27% Zwembad Streekbad 2% 37% 8% 1% 4% 2% 18% Jongerencentrum Loods 2 (Hoogkarspel): 1% 4% 0% 0% 0% 0% 1% 65

76 Tabel b.9 Lidmaatschap & vrijwilligerswerk Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal Lid van vereniging ing of club 76% 81% 75% 79% 82% 69% 80% 79% Actief in vrijwilligerswerk 49% 50% 46% 45% 49% 50% 56% 50% ja, dagelijks 2% 5% 2% 2% 3% 2% 4% 4% ja, meerdere keren per week 7% 10% 9% 12% 13% 12% 16% 11% ja, 1 keer per week 17% 16% 12% 10% 12% 18% 17% 15% ja, minimaal 1 keer per maand 11% 10% 10% 14% 12% 12% 13% 11% ja, minder dan 1 keer per maand 12% 9% 12% 8% 10% 6% 7% 9% nee 51% 50% 54% 55% 51% 50% 44% 50% Tabel b.10 Mobiliteit Hem Hoogkarspel Oosterblokker Schellinkhout Venhuizen Wijdenes/Oosterleek Westwoud Totaal Autobezit 96% 94% 91% 96% 93% 93% 85% 93% Oordeel fiets- en wandelpadenverbindingen tussen dorpen Goed 32% 45% 28% 21% 26% 23% 24% 34% Voldoende 37% 39% 41% 36% 50% 39% 42% 41% Matig 24% 11% 22% 26% 19% 23% 27% 18% Slecht 8% 4% 9% 17% 6% 15% 8% 7% Internetgebruik 97% 92% 87% 88% 89% 85% 87% 90% 66

77 Bijlage 2 Onderzoekverantwoording Respons Een goede respons bij onderzoek is van belang voor de betrouwbaarheid van het onderzoek. De respons hangt veelal samen met de onderzoeksmethode, het onderwerp en de doelgroep. Zo ligt de respons bij een webenquête vaak een stuk lager dan bij een schriftelijke enquête. Daarnaast responderen ouderen veelal beter dan jongeren. Afhankelijk van het onderwerp en de doelgroep, wordt bij een schriftelijke enquête gecombineerd met een online enquête (met rappel) een gemiddelde respons behaald van 35% tot 40%. Bij dit onderzoek is de respons met 45% dus bovengemiddeld hoog. Betrouwbaarheid steekproeven Steekproeven zijn onderhevig aan onnauwkeurigheid en onbetrouwbaarheid doordat niet iedereen, maar een gedeelte van de totale populatie geënquêteerd wordt. Dit kan alleen omzeild worden door alle mensen in de populatie te ondervragen. Omdat dit enerzijds vanuit beleidsmatig oogpunt meestal niet nodig is en anderzijds het financieel en organisatorisch vrijwel ondoenlijk is om iedereen aan een enquête te onderwerpen, wordt door middel van het trekken van een steekproef getracht de werkelijkheid zo dicht (of zo goed) mogelijk te benaderen, uitgaande van een a-priori gewenste nauwkeurigheid en betrouwbaarheid. Doorgaans wordt in onderzoek een betrouwbaarheid van 95% nagestreefd. Op basis van de steekproefomvang (en populatieomvang) kan aangegeven worden wat de nauwkeurigheidsmarges zijn bij verschillende steekproefuitkomsten. De nauwkeurigheidsmarge geeft aan welke afwijking de werkelijkheid kan hebben in vergelijking met de steekproef. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de standaardformule voor het berekenen van nauwkeurigheidsmarges, waarbij p staat voor het percentage in de steekproef dat voldoet aan een bepaald kenmerk. En n heeft betrekking tot de omvang van de steekproef. Nauwkeurigheidsmarge: In dit onderzoek is een respons behaald van 1.128, uit een populatie van Uitgaande van een betrouwbaarheid van 95%, is de nauwkeurigheidsmarge 2,83%. Stel dat uit het onderzoek zou blijken dat 50% 6 van de inwoners gehecht is aan zijn eigen woonplaats dan schommelt het percentage in de werkelijkheid tussen 47,2% en 52,8%. Indien uitsplitsingen worden gemaakt (naar bijvoorbeeld kern) wordt de nauwkeurigheidsmarge groter, omdat dan over een kleinere steekproef wordt gesproken. Representativiteit De resultaten van de steekproef zijn gewogen naar kern en daarmee gelijk gemaakt aan de verhoudingen van de populatie in de kernen, waardoor de uitkomsten representatief zijn voor de inwoners van 18 jaar en ouder. Indien in de tabellen en grafieken de percentages niet optellen tot 100%, is dit (tenzij anders aangegeven) het gevolg van afrondingsverschillen. 6 Dit is een fictieve uitkomst. 67

78 Cijfers omtrent woningen, inkomen, opleiding en arbeidsparticipatie Aspecten zoals de opbouw van de woningvoorraad, de bevolkingsopbouw, het opleidings- en inkomensniveau en de arbeidsparticipatie van de inwoners in de gemeente Drechterland kan op twee manieren inzichtelijk worden gemaakt: 1. door middel van de feitelijke aantallen; 2. aan de hand van de enquêteresultaten. In dit onderzoek is ervoor gekozen, om daar waar de feitelijke cijfers beschikbaar waren (bv via het CBS), deze in het onderzoek te vermelden. Het gaat om de volgende cijfers: inwonertal; bevolkingsopbouw (leeftijdsopbouw, verhouding man/vrouw); aantal huishoudens; huishoudensopbouw. Voor de aspecten: opbouw woningvoorraad (type woning, koop/huur); huishoudeninkomen; opleidingsniveau; arbeidsparticipatie. zijn geen gegevens op kernniveau beschikbaar en zijn de enquêteresultaten gehanteerd. Deze cijfers kunnen afwijken van de feitelijke aantallen. Dit kan ondermeer veroorzaakt worden doordat bepaalde doelgroepen meer/minder hebben gerespondeerd in het onderzoek en daarmee iets over/ondervertegenwoordigd zijn. 68

79 Bijlage 3 Vragenlijst Vragenlijst De Kernen van Drechterland in beeld U kunt deze vragenlijst ook gemakkelijk invullen op internet: Website: Id: <<Id>> Wachtwoord: <<Wachtw>> 69