INSTRUCT Samenvatting Basis Computer Essentials, Theorie 2014, H3

Transcriptie

1 Verschillende soorten software Om met een computer te kunnen werken, is hardware en software nodig: * Bij hardware horen de onderdelen van de computer, de randapparaten enzovoort. Eigenlijk alles wat je kunt zien en vastpakken. * Software kun je omschrijven als de programma s die de computer besturen. Software kun je onderverdelen in: * Applicatiesoftware; * Systeemsoftware, nodig om het systeem te laten werken. Systeemsoftware bestaat uit twee groepen: * Besturingssysteem: om de hardware te laten werken en om verschillende onderdelen van het computersysteem aan te sturen en met de gebruiker te laten werken. Het besturingssysteem moet er altijd zijn, anders kan de computer niet opstarten. * Hulpprogramma s: om het systeem te onderhouden, sneller te maken, te beschermen tegen virussen, enzovoort. De laatste jaren zijn besturingssystemen steeds groter en ingewikkelder geworden. Bekende besturingssystemen WINDOWS maakt gebruik van een GUI: Graphical User Interface. Dat maakt het bedienen van programma s eenvoudig. Windows is WYSIWYG, op de print komt vrijwelhetzelfde te staan als wat op het scherm te zien is. Allerlei randapparaten kunnen in Windows worden ingesteld. MACINTOSH van Apple had al voor WINDOWS een Graphical User Interface en computers die WYSIWYG gebruikten. UNIX is een karaktergestuurd besturingssysteem dat zeer betrouwbaar is, maar niet erg gebruikersvriendelijk. Het wordt heel veel gebruikt in bedrijfsnetwerken en in de industrie

2 LINUX is de versie van UNIX voor de pc. De programmaregels (de broncode) zijn vrij beschikbaar. Iedereen die dat wil kan er veranderingen in aanbrengen, zodat het steeds uitgebreider wordt. Tablet en smartphones hebben een besturingssysteem dat geschikt is voor een touchscreen. De bekendste zijn ANDROID, IOS en WINDOWS 8. Toepassingssoftware Er zijn twee soorten toepassingssoftware: * Maatwerkprogrammatuur, die speciaal gemaakt worden voor een bepaalde gebruiker; * Standaardprogrammatuur, de standaardprogramma s. Maatwerkprogrammatuur is duur en tijdrovend. De programma s zijn vaak niet te koop of er moet gewerkt worden met een programma dat niet helemaal aan de wensen voldoet. Software kan op de computer of op een netwerk worden geïnstalleerd. Je kunt ook software gebruiken die online beschikbaar is. Je logt in op een website, en gebruikt de Apps die online beschikbaar zijn. Standaardprogrammatuur Standaardsoftware kun je gewoon in de winkel kopen of via internet bestellen. Het is niet mogelijk, en zelfs verboden, om deze te wijzigen. Veelgebruikte standaardsoftware is Office van Microsoft of Open Office van Apache, met bijvoorbeeld een tekstverwerker, een spreadsheet en een presentatieprogramma. Met een tekstverwerkingsprogramma kun je tekst invoeren, wijzigen en documenten aanmaken. Het bekendste tekstverwerkingsprogramma is MICROSOFT WORD van Microsoft. Een spreadsheet is een rekenblad. Veel bedrijven gebruiken spreadsheets voor het maken van jaarverslagen en begrotingen, met veel moeilijke berekeningen. Het meest gebruikt is MICROSOFT EXCEL

3 Met een presentatieprogramma kun je dia s maken om een verhaal te ondersteunen. Je kunt dit ondersteunen met geluid, film, animaties, enzovoort. Bekende presentatieprogramma s zijn MICROSOFT POWERPOINT en PREZI. Communicatie en sociale netwerken Contact onderhouden met anderen is mogelijk op veel manieren. Eén van de mogelijkheden is . Voor het versturen van een is een speciaal programma nodig, bijvoorbeeld Outlook of Gmail. Je kunt zowel via je computer versturen en ontvangen als online. Je kunt ook bellen via het internet, bijvoorbeeld met Skype. Met je smartphone kun je berichten versturen en ontvangen, bijvoorbeeld met Whatsapp. Hierbij kan een foto of filmpje toegevoegd worden. Ook kun je groepsgesprekken voeren. Sociale contacten kunnen onderhouden worden via social media zoals Facebook en Twitter. Deze programma s kunnen ook als speciale app via de smartphone worden gebruikt

4 Media en ontwerpen Met een fotobewerkingsprogramma kun je foto s bekijken, bewerken en afdrukken. Professionals maken bijvoorbeeld gebruik van PAINTSHOP PRO en PHOTOSHOP. Het bewerken van foto s met een programma word ook wel photoshoppen genoemd. Een eenvoudiger programma is bijvoorbeeld PAINT. Met een videobewerkingsprogramma kunnen filmpjes worden bewerkt. Dit kan bijvoorbeeld met WINDOWS LIVE MOVIEMAKER en PINNACLE. Er zijn nog meer toepassingsprogramma s voor de computer, zoals: * Programma s om muziek te componeren; * Programmeeromgevingen om zelf nieuwe programma s, websites en andere zaken te maken. Softwarelicenties Als je software installeert moet je akkoord gaan met de gebruiksrechtenovereenkomst, ook wel de end-user license agreement genoemd. Illegaal gebruik van software komt veel voor. De BSA is een organisatie die dit moet bestrijden. Ontwikkelen van software is een langdurig en kostbaar werk. Er rust een copyright (of auteursrecht) op, dat is het recht van de maker op het publiceren, vermenigvuldigen en verkopen van zijn werk. Wat wel en niet mag staat in de auteurswet. Er bestaan verschillende soorten software: * Shareware, dit werkt meestal maar een bepaalde periode en is vaak een evaluatieversie of bevat niet alle mogelijkheden van het programma. * Freeware, dit is gratis software. * Open source software, computerprogrammatuur waarvan de broncode vrijgegeven is. * Commerciële software, dit is software die gekocht wordt. Door het kopen krijg je recht de software te gebruiken. Je hebt dan een gebruikerslicentie. De licentie is gekoppeld aan een productcode

5 Toegankelijkheid vergroten Schermvergroters wordt veel gebruikt door slechtzienden. De software werkt als een soort vergrootglas, waarmee een deel van het scherm vergroot wordt. In WINDOWS kun je een Vergrootglas gebruiken. Voor blinden zijn er schermlezers. Schermlezers zetten tekst van het scherm om naar gesproken woord of sturen deze naar een brailleregel. In WINDOWS is De Verteller beschikbaar. Deze gebruikt de Engelse taal. Schermtoetsenborden worden gebruikt door mensen die geen standaardtoetsenbord kunnen gebruiken. Het schermtoetsenbord van WINDOWS is te starten vanuit het Toegankelijkheidscentrum. Spraakherkenningsoftware wordt zowel door blinden en slechtzienden gebruikt. Dit zet gesproken tekst automatisch om naar geschreven tekst. Ook kunnen er opdrachten worden gegeven. Stemherkenning is iets anders. Hierbij wordt iemands stem herkend. Een probleem hierbij kan zijn dat een stem soms vervormd wordt en achtergrondgeluid kan verstorend werken