B en W d.d

Transcriptie

1 B en W d.d Onderwerp Reactie aan VNG op de onderzoeksrapportage Groot-onderhoud gemeentefonds Besluiten:Behoudens advies van de commissie 1. Vast te stellen de brief aan de gemeenteraad over de herijking van de algemene uitkering uit het gemeentefonds 2. Reactie te zenden aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten waarin de VNG gevraagd wordt om in haar advies aan de Minister van BZK over de herijking van het gemeentefonds de volgende onderwerpen aan de orde te stellen: a. Het cluster Educatie, onderwijshuisvesting, moet niet op basis van 2010 maar op basis van 2016 herijkt worden, dit in navolging van de mededeling van de Minister in 2005 over de ingroeiregeling onderwijshuisvesting. b. Nader onderzoek in te stellen naar het effect van de wijziging van de studentenwooneenheden op de algemene uitkering.. Dit in relatie tot de specifieke kosten die studentensteden maken voor de aanwezigheid van studenten in hun stad; Perssamenvatting: Jaarlijks ontvangt de gemeente een algemene uitkering uit gemeentefonds van 125 miljoen. Met ingang van 2015 wordt de verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds herzien. Voor Leiden leidt dit tot een voordeel van afgerond 1 miljoen. Ondanks dit lichte voordeel is er sprake van een forse korting op het bedrag dat de gemeente ontvangt voor de huisvesting van het basis- en voortgezet onderwijs. Het gaat hierbij om een jaarlijkse korting van 4 miljoen. Deze korting is voor het college onaanvaardbaar. Het college verzoekt de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) de Minister van BZK te adviseren om de herijking van dit cluster uit te stellen tot Dit in navolging van de mededeling van de Minister in Destijds heeft de Minister zelf gezegd dat herijking van het cluster Educatie pas mogelijk is na afloop van de ingroeiregeling onderwijshuisvesting in Verder verzoekt het college de VNG en de Minister goed te kijken naar de effecten van de wijziging van de definitie van studentenhuisvesting in de Basisadministratie Gebouwen. Door de wijziging van de definitie van een woonruimte tellen een groot aantal studentenkamers niet meer mee in de verdeling van het gemeentefonds. Het nadeel bedraagt ongeveer ,--.

2 Burgemeester en Wethouders Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Gemeenteraad van Leiden Bezoekadres Postadres Telefoon Website Gemeente Leiden Stadhuis Stadhuisplein 1 Postbus PC LEIDEN h.smit@leiden.nl Datum 8 april 2014 Contactpersoon Hans Smit Ons kenmerk Doorkiesnummer 5062 Onderwerp Uitkomst Groot onderhoud algemene uitkering gemeentefonds Geachte leden van de raad, Op 20 maart j.l. heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de uitkomsten van het groot onderhoud van de algemene uitkering gemeentefonds bekend gemaakt. Leiden ontvangt uit het gemeentefonds een algemene uitkering van afgerond 125 miljoen. Toelichting verdeling gemeentefonds. De huidige verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is gebaseerd op een systematiek die is ingevoerd in 1997 met de Financiële-verhoudingswet. Het doel is dat gemeenten over voldoende financiële mogelijkheden beschikken om hun publieke taken uit te voeren. Sinds 1997 zijn zowel de taken die gemeenten uitvoeren als de bekostiging ervan verder ontwikkeld. Het gemeentefonds vormt de belangrijkste bron van de middelen van gemeenten (ca 35%). De algemene uitkering biedt aan gemeenten de ruimte en vrijheid om middelen zo efficiënt en doelgericht mogelijk in te zetten. Dit wordt in de nabije toekomst nog belangrijker gezien de voorgenomen decentralisaties per 2015, waarbij het Rijk efficiency expliciet nastreeft door middel van de beleidsvrijheid die gemeenten geboden wordt via het gemeentefonds. Hiermee blijft de verdeling aansluiten bij de kabinetsvisie op de bestuurlijke organisatie van Nederland. Het groot onderhoud leidt tot een herverdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Op basis van het onderzoekjaar 2010 heeft Leiden een licht voordeel van afgerond 1 miljoen ( 8 per inwoner). Landelijk lopen de verschillen uiteen van een nadeel van 59 per inwoner tot een voordeel van 56 per inwoner. De afgelopen weken heeft de VNG samen met het ministerie van BZK bijeenkomsten georganiseerd om de resultaten toe te lichten en reacties van gemeenten te horen. De uitkomsten van deze bijeenkomsten betrekt de VNG bij haar advies aan de Minister.

3 Beoordeling uitkomst voor Leiden. Op het eerste gezicht lijkt er voor Leiden weinig aan de hand. Een licht voordeel zou ons tot tevredenheid moeten stemmen. Kijken we echter naar de opbouw van het herverdeeleffect dan zien we dat Leiden op de clusters Veiligheid, Infrastructuur, Kunst en cultuur en Bestuur en algemene ondersteuning bij benadering 6 miljoen meer ontvangt. Dit voordeel wordt echter grotendeels ongedaan gemaakt door verlaging van het cluster Educatie/onderwijshuisvesting van 4,7 miljoen. (In de berekening van het herverdeeleffect per gemeente is geen rekening gehouden met de uitname per 2015 voor het cluster Educatie van 256 miljoen, dat is 15 per inwoner). Het voordeel op vooral het cluster infrastructuur is een reparatie van een fout in de verdeling van het gemeentefonds van Destijds had Leiden een fors nadeel bij de herverdeling. Verder is het voordeel getemperd door een herziening van de definitie van woonruimte in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Hierdoor tellen niet alle studentenwooneenheden meer mee in de verdeling van het gemeentefonds. Het nadeel bedraagt thans bij benadering 0,3 miljoen. Het Ministerie van BZK werkt nog aan reparatie van dit nadeel voor de studentensteden. Het nadeel loopt bij andere studentensteden als Delft en Groningen veel hoger op. Conclusie. Ondanks het gepresenteerde lichte voordeel hebben wij bezwaar tegen de forse korting die wordt doorgevoerd op het cluster Educatie. De vastgestelde onderbesteding op dit beleidsterrein in 2010 is incidenteel. De kosten van onderwijshuisvesting bestaan vooral uit kapitaallasten van de investeringen in onderwijshuisvesting. Die kapitaallasten komen met een vertraging tot uitdrukking in de begroting en jaarrekening. De Minister heeft in 2005 reeds erkend dat de ingroei de bedragen voor voortgezet onderwijs in de onderwijshuisvesting zeker tot 2016 zou duren. Wij vinden het opmerkelijk dat nu tussentijds het cluster Educatie wordt aangepast. Wij pleiten dan ook voor uitstel van de herijking van dit cluster tot na In bijgaande brief aan de VNG vragen wij de VNG om in haar advies aan de Minister twee onderwerpen onder de aandacht te brengen: 1. Het cluster Educatie, onderwijshuisvesting, moet niet op basis van 2010 maar op basis van 2016 herijkt worden, dit in navolging van de mededeling van de Minister in 2005 over de ingroeiregeling onderwijshuisvesting. 2. Nader onderzoek in te stellen naar het effect van de wijziging van de studentenwooneenheden op de algemene uitkering. Dit in relatie tot de specifieke kosten die studentensteden maken voor de aanwezigheid van studenten in hun stad De komende maanden willen wij u, gelet op het zeer financieel technische karakter van het onderwerp, in bijeenkomsten nader informeren over de verdeling van het gemeentefonds. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester, Bijlage: afschrift van de brief zoals die is verstuurd aan de VNG.

4 Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Vereniging van Nederlandse Gemeenten T.a.v. de heer G. Oskam Postbus GK Den Haag Bezoekadres Postadres Telefoon Website Gemeente Leiden Stadhuis Stadhuisplein 1 Postbus PC Leiden h.smit@leiden.nl Datum 4 april 2014 Contactpersoon Ons kenmerk Doorkiesnummer Onderwerp Reactie op groot onderhoud gemeentefonds Geachte heer Oskam, Ons college heeft kennis genomen van de uitkomsten van het onderzoek naar de kostenontwikkeling van de gemeentelijke taken en de daarop aansluitende verdeling van het gemeentefonds. Wij zijn het eens dat er na 17 jaar weer een aanpassing van de verdeling van het gemeentefonds plaatsvindt op basis van de kostenontwikkelingen voor gemeenten. Waar wij echter grote moeite mee hebben is de veronderstelde onderbesteding op het cluster Educatie, specifiek de huisvesting van het Voortgezet onderwijs. Op basis van de jaarrekeningen 2010 besteden gemeenten 400 miljoen minder aan dit cluster dan genormeerd in het gemeentefonds beschikbaar is. Op voorhand heeft het kabinet met ingang van 2015 al.256 miljoen onttrokken aan het gemeentefonds. In de berekende herverdeeleffecten per gemeente op basis van 2010 is deze onttrekking niet verwerkt. Per inwoner gaat het toch om een bedrag van ruim 15. Wij constateren dat er voor onze gemeente in 2010 ook sprake was van een onderbesteding op dit cluster. Vanaf 2011 is dit niet meer het geval. De onderbesteding tot 2010 werd veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van de plannen voor onderwijshuisvesting in de afgelopen jaren. De lasten in de begroting en jaarrekening voor onderwijshuisvesting bestaan voornamelijk uit kapitaallasten. De kapitaallasten zijn pas definitief na de ingebruikname van de school. Daarnaast realiseren wij huisvesting van het onderwijs de laatste 10 jaar in combinatie met andere voorzieningen via de zogenaamde Brede school. De realisatie van dit soort vastgoed was nieuw voor de gemeente en vergde veel voorbereiding en aandacht voor de exploitatie.

5 In de meicirculaire 2005 meldt de Minister: De kapitaallasten voor de schoolgebouwen van het voortgezet onderwijs zullen naar verwachting over een periode van 20 jaar in de administratie van gemeenten worden opgenomen en worden door het ministerie van OCW geraamd op 170 miljoen. Deze ingroei vindt plaats vanaf het moment van decentralisatie (1997). In 2006 wordt de helft van dit bedrag via het accres van het gemeentefonds gericht verdeeld via de maatstaf leerlingen voortgezet onderwijs. Vanaf 2007 tot 2016 wordt jaarlijks 8,5 miljoen van het accres gericht verdeeld via de maatstaf leerlingen voortgezet onderwijs. In 2005 erkent de Minister dus al dat de lasten van onderwijshuisvesting voor het voortgezet onderwijs over een periode van 20 jaar zullen ingroeien in de gemeentelijke begrotingen. Dat zien wij ook terug in onze eigen begroting. Wij vinden het dus zeer opmerkelijk dat er nu tussentijds een aanpassing van de bedragen per leerling Voortgezet onderwijs en Speciaal onderwijs plaatsvindt. Het meest logische moment daarvoor zou zijn direct na Dat sluit aan bij de verwachting die de Minister eerder heeft uitgesproken. Wij pleiten ervoor de bedragen per leerling VO en VSO niet eerder aan te passen dan 2017, nadat er onderzoek is gedaan naar het niveau van de kapitaallasten van de onderwijshuisvesting voor het Voortgezet onderwijs. Aanpassing woonruimtedefinitie Basisadministratie Gebouwen. Wijziging van de definitie van woonruimte leidt tot een daling van het aantal woonruimten voor onze gemeente. Het effect van deze daling is grotendeels, maar niet volledig, gecompenseerd via de maatstaf huishoudens. Medewerkers van het Ministerie van BZK hebben toegezegd dit onderwerp nader te zullen beoordelen. Hierbij gaat het om de beantwoording van de vraag welke kosten studentensteden specifiek maken door de aanwezigheid van grote aantallen studenten in hun stad. De vervolgvraag is via welke verdeelmaatstaven de gemeenten hiervoor gecompenseerd kunnen worden. Resumerend verzoeken wij u in uw advies aan de Minister van BZK het volgende op te nemen: 1. Het cluster Educatie, onderwijshuisvesting, moet niet op basis van 2010 maar op basis van 2016 herijkt worden, dit in navolging van de mededeling van de Minister in 2005 over de ingroeiregeling onderwijshuisvesting. 2. Nader onderzoek in te stellen naar het effect van de wijziging van de studentenwooneenheden op de algemene uitkering. Dit in relatie tot de specifieke kosten die studentensteden maken voor de aanwezigheid van studenten in hun stad Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester,