Tweede Kamer der Staten Generaal Vaste Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus EA s-gravenhage. Geachte heer, mevrouw,

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten Generaal Vaste Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus EA s-gravenhage Kenmerk oval.bri Betreft Inbreng OVAL voor behandeling Participatiewet op Datum Geachte heer, mevrouw, Graag brengen wij de volgende punten onder uw aandacht voor de behandeling van de Participatiewet. Voor een goede uitvoering van de Participatiewet zijn de volgende uitgangspunten van belang: Zorg voor een gelijk speelveld tussen publieke en private aanbieders; efficiëntie en transparantie zijn essentieel. Claimbeoordeling moet landelijk en publiek georganiseerd worden. Loonwaardebepaling en bepaling ondersteuning moet decentraal plaatsvinden door daartoe opgeleide personen gebruikmakend van de juiste methodieken en op de werkplek van de werknemer. Detachering van mensen, al dan niet met een arbeidshandicap, moet mogelijk blijven voor private dienstverleners. Laat gedetacheerde arbeidsgehandicapten meetellen voor de afspraken in het sociaal akkoord om banen te scheppen. Voor een snelle matching en goede begeleiding is het van belang dat zowel publieke als private dienstverleners inzicht hebben in de bestanden van arbeidsgehandicapten. Gemeenten moeten het Inkomens-deel (I-deel) en eventuele besparingen daarop kunnen inzetten voor bemiddeling naar werk voor zowel mensen uit de huidige sociale werkvoorziening als voor de Wwb-klanten. Maak het mogelijk en eenvoudiger om tijdelijk terug te vallen in de Wwb, waardoor tijdelijke banen aantrekkelijker worden voor zowel, gemeente, werkgevers als de klant. Een uitgebreidere uitwerking van deze punten treft u in de bijlage.in de brief van staatssecretaris Klijnsma van 3 februari jl. is gesteld dat de Wajongers met arbeidsvermogen niet worden overgedragen naar de gemeenten. Dat betekent dat onze eerder geuite zorgen over de overgangsproblematiek waarmee deze Wajongers te maken zouden krijgen, niet meer bestaan. Reitseplein AA Tilburg I Postbus LG Tilburg Telefoon I info@oval.nl I website I bank ING Bank I KvK Utrecht

2 OVAL heeft er steeds op aangedrongen dat gemeenten continuïteit van dienstverlening realiseren en een basispakket voorzieningen 1 beschikbaar stellen. Met dit basispakket worden mogelijke belemmeringen weggenomen voor werkgevers om mensen met een beperking in dienst te nemen en worden verschillen tussen gemeenten voorkomen. In haar brief van 3 februari roept de staatssecretaris namen het Kabinet de partijen in de Werkkamer op om te monitoren dat er voldoende eenduidigheid komt bij de inzet van reintegratie instrumentarium. De Werkkamer heeft reeds aangegeven dit basispakket van belang te vinden. OVAL is het daar van harte mee eens en vindt het vanwege de eenduidige en eenvoudige uitvoering wenselijk de inhoud van het basispakket op te nemen in de Participatiewet of lagere regelgeving. Sociale partners en Kabinet hebben afspraken gemaakt over het extra aantal banen dat werkgevers gaan realiseren voor mensen met een beperking. Het is van groot belang om werkgevers met betrekking tot de bemiddeling en plaatsing van arbeidsgehandicapten aanbod en keuzevrijheid te bieden. Dat houdt in dat zij zowel bij publieke als bij private dienstverleners terecht moeten kunnen. OVAL-leden leveren hier op dit moment en ook in de toekomst graag hun bijdrage. Vanzelfsprekend zijn wij graag tot nadere toelichting bereid. Met vriendelijke groet, Kick van der Pol Voorzitter 1 Het basispakket voorzieningen bestaat wat OVAL betreft uit tenminste: no-risk polis conform de huidige UWV-voorwaarden; loonkostensubsidie; proefplaatsing; werkvoorzieningen; jobcoaching. oval.bri

3 BIJLAGE Nadere uitwerking uitgangspunten Participatiewet Kernpunten Iedereen die kan werken, gaat werken - Ongeacht de infrastructuur, zorg voor een gelijk speelveld, met name ook tussen publieke en private aanbieders. Elke beschikbare euro publiek geld moet worden besteed aan begeleiding naar werk op basis van resultaatsverplichtingen. Efficiëntie en transparantie zijn daarbij essentieel. - Claimbeoordeling moet landelijk en publiek georganiseerd worden. Loonwaardebepaling en bepaling ondersteuning moet decentraal plaatsvinden door personen die daarvoor opgeleid zijn gebruikmakend van de juiste methodieken en op de werkplek van de werknemer. Dit kan publiek en privaat, waarbij leidend is wat de meest efficiënte besteding van publieke middelen oplevert. - Zorg dat detachering van mensen al dan niet met een arbeidshandicap mogelijk blijft voor private dienstverleners, om daarmee de energie, kennis, het netwerk en de risicobereidheid van private dienstverleners optimaal te kunnen benutten. - Zorg dat gedetacheerde arbeidsgehandicapten ook meetellen voor de afspraken in het sociaal akkoord om banen te scheppen. - Zorg dat werkgevers keuzevrijheid hebben als het gaat om inschakeling van ondersteuning bij het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten en de vorm waarin ze dat doen. - Om optimaal resultaat te bereiken dient er inzicht te komen in de bestanden van arbeidsgehandicapten die aan het werk kunnen voor zowel publieke als private dienstverleners. - Zorg dat gemeenten het I-deel kunnen inzetten om de weg naar werk te effenen voor zowel mensen uit de huidige sociale werkvoorziening als voor de bijstandcliënten. - Maak het eenvoudiger om tijdelijk terug te vallen in de bijstand, waardoor tijdelijke banen aantrekkelijker worden voor zowel gemeente als de kandidaat. Infrastructuur Het perspectief van het sociaal akkoord is de vorming van 35 Werkbedrijven waar mensen met een arbeidsbeperking aan werk worden geholpen. Daarnaast zullen 35 Werkpleinen bestaan die mensen zonder een arbeidsbeperking aan het werk moeten helpen Het is onredelijk te verwachten dat de Werkbedrijven met kennis en ervaring vanuit een traditioneel beschermende overheidsrol geleidelijk vanuit een ondernemersverantwoordelijkheid structureel arbeidsgehandicapten gaan plaatsen. De praktijk leert dat de uitvoerende partij buitengewoon ondernemend moet zijn en dicht op de huid van het bedrijfsleven moet acteren. Er mag niet verwacht worden dat vanuit bestaande kennis en ervaring binnen sw- en UWV-infrastructuur voldoende expertise groeit ook al wordt leiding met een commerciële inslag beoogd. Er is in de uitvoering ook ondernemende kennis en ervaring nodig vanuit de private bemiddeling. Anderen hebben ook al uitgebreid gereageerd op de beoogde tripartite organisatiestructuur 2. 2 Zie ook Flip Buurmeijer in het Financieel Dagblad van 18 april 2013 oval.bri

4 Essentiële uitgangspunten, ongeacht de te kiezen organisatievorm, blijven: elke euro van het participatiebudget moet gericht zijn op het einddoel werk; elke uitgave is gebaseerd op een concreet resultaatscontract; 100% transparantie over behaalde resultaten; publieke en private uitvoerders re-integratie moeten voldoen aan dezelfde resultaatsverplichtingen, transparantie en financiering; een gelijk speelveld en eerlijke concurrentie voor alle aanbieders van dienstverlening, publiek en privaat. Ook met dit sociaal akkoord blijven de beschikbare middelen beperkt. Daarom is het van groot belang deze zo efficiënt mogelijk in te zetten. Daarvoor is een gelijk speelveld voor dienstverleners essentieel en dient inkoop plaats te vinden gericht op regulier werk en op basis van kwaliteit en resultaat. Uit onderzoek van OVAL naar een gelijk speelveld op de reintegratiemarkt 3 blijkt dat op dit moment gemeenten al op grote schaal bij eigen of gelieerde organisaties re-integratietrajecten inkopen met middelen uit het re-integratiebudget. Deze keuzes zijn in veel gevallen niet gebaseerd op prijs en prestatie, maar op andere argumenten, die niet helder zijn. Wij pleiten dan ook dat de landelijke overheid de randvoorwaarden voor inkoop en voor verantwoording over de middelen stelt. Dit ongeacht welke infrastructuur wordt opgebouwd. Keuring en loonwaardebepaling OVAL is voorstander van een onafhankelijk, landelijk en publiek georganiseerde claimbeoordeling, zodat iedere Nederlander op eenzelfde manier en volgens dezelfde criteria beoordeeld worden. Echter, het bepalen van benodigde ondersteuning en het bepalen van loonwaarde is een activiteit die decentraal dient te gebeuren, met kennis van de regionale arbeidsmarkt. De loonwaardebepaling voor mensen waarvoor loonkostensubsidie mogelijk is, moet worden uitgevoerd door daartoe opgeleide professionals (bijvoorbeeld arbeidsdeskundigen) volgens een, met het oog op de objectiviteit, vastgesteld protocol of een vastgestelde methode. Aangezien de loonwaarde afhankelijk is van de combinatie persoon-baan en dit dus op de werkplek moet worden vastgesteld. Dit moet het Werkbedrijf zelf kunnen uitvoeren, maar ook kunnen uitbesteden aan private dienstverleners. Hier gelden weer de uitgangspunten van een gelijk speelveld, met het oog op de meest efficiënte besteding van de schaarse publieke middelen. Detachering In de plannen is voorzien dat het Werkbedrijf mensen met een arbeidshandicap in dienst neemt en aan het werk helpt bij reguliere werkgevers. Een van de middelen die ook nu al wordt ingezet om mensen bij reguliere werkgevers aan het werk te helpen, is detachering. Op dit moment gebeurt dit door sw-bedrijven, maar ook door private dienstverleners. OVAL adviseert om deze mogelijkheid niet te beperken tot de Werkbedrijven, maar ook de energie, de ervaring, het netwerk en de risicobereidheid van de private dienstverleners daarin te benutten. Detachering zal vaak een opstap zijn naar een reguliere baan bij een reguliere werkgever en dient met dat doel dan ook eenvoudig te kunnen worden ingezet. Detachering 3 Het rapport Eerlijke concurrentie op de re-integratiemarkt is te vinden op oval.bri

5 exclusief door Werkbedrijven leidt tot een nieuw soort Melkertbaan. Uitgangspunt zou moeten zijn dat bedrijven goede medewerkers in dienst willen nemen en daar ook voor willen betalen. Het deel dat extra kosten meebrengt kan gecompenseerd worden. Gedetacheerde medewerkers moeten mee kunnen tellen voor de afspraken die sociale partners hebben gemaakt om extra banen te creëren. Detachering is vaak de opstap voor werkgevers om mensen in dienst te nemen en dat dient dan ook als zodanig gewaardeerd te worden. Daarbij moet dubbeltelling natuurlijk worden voorkomen. Baangarantie en commitment OVAL Sociale partners en Kabinet hebben afspraken gemaakt over het extra aantal banen dat werkgevers in de marktsector gaan realiseren voor mensen met een beperking. OVAL ziet dat haar leden in de afgelopen jaren vele werkgevers hebben ondersteund bij het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten en het invulling geven aan social return en maatschappelijk ondernemerschap. Er zijn zeker mogelijkheden, maar werkgevers zien vaak weinige arbeidspotentieel in deze groep. Het is van groot belang om de werkgevers met betrekking tot de bemiddeling en plaatsing van arbeidsgehandicapten veel aanbod en ruimte voor keuze te bieden. Dat houdt in de praktijk in dat zij zowel bij de publieke en de private dienstverleners terecht moeten kunnen. Om ook de private dienstverleners zo effectief mogelijk te laten opereren, is het belangrijk dat bestanden inzichtelijk worden voor private intermediairs. Maar het ligt niet alleen bij werkgevers. Ook bij de arbeidsgehandicapten zelf is een omslag nodig. Ook zij moeten de stap naar de reguliere werkgever willen maken. Daarvoor moeten voldoende randvoorwaarden worden gecreëerd en daaraan levert bijvoorbeeld eigen keuze van een ondersteuner een bijdrage. Activerend stelsel dat bijdraagt aan arbeidsparticipatie Het Kabinet en de sociale partners stellen dat er een activerend stelsel moet worden gevormd waarbij inkomensregimes en ondersteunend instrumentarium worden gestroomlijnd. OVAL is van mening dat het in die context nodig is dat gemeenten het I-deel kunnen inzetten om creatieve oplossingen uit te kunnen voeren. Het gaat dan om de uitstroom van de WWB. Een tweede aanbeveling is om terugval in de bijstand voor een korte periode eenvoudiger te maken. Nu ervaren dienstverleners grote terughoudendheid bij gemeenten en kandidaten om tijdelijk werk te aanvaarden omdat terugval in de bijstand veel administratieve last met zich meebrengt en nadelig is voor de cliënt. Als dit wordt opgelost, kan er daadwerkelijk meer activerend worden gewerkt. Want de beste weg naar werk is werk, ook als dat tijdelijk of op uitzendbasis is. oval.bri