Rapport Evaluatie Privacyregeling GGZ

Transcriptie

1 Rapport Evaluatie Privacyregeling GGZ Uitzonderingsartikel in geval van privacybezwaren juli 2013

2

3 Inhoud Vooraf 5 Managementsamenvatting 7 1. Inleiding 9 2. Methode Ervaringen patiënten Ervaringen aanbieders Gebruik van de privacyregeling Bekendheid van de privacyregeling Declareren Rol van de verzekeraar Overige verbeterpunten Informatie via andere bronnen Ervaringen verzekeraars Vervolg Bijlagen Artikel 10 van regeling CU Privacyverklaring conform Regeling CU Vragenlijst patiënten Vragenlijst zorgaanbieders Vragenlijst zorgverzekeraars 27 3

4 4

5 Vooraf Sinds maart 2012 bestaat de mogelijkheid om geen diagnose informatie te verstrekken bij de declaratie van specialistische GGZ behandelingen. Dat kan door gebruik te maken van de privacyregeling GGZ. Bij de keuze voor de uiteindelijke vorm van de regeling is toegezegd dat de werking ervan medio 2013 zou worden geëvalueerd. Bij de evaluatie van de privacyregeling GGZ zijn patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars gevraagd naar hun ervaringen en mogelijke verbetersuggesties. De evaluatie heeft plaats gevonden in de maand juni De resultaten vindt u in dit rapport. De Nederlandse Zorgautoriteit, mr. drs. T.W. Langejan voorzitter Raad van Bestuur 5

6 6

7 Managementsamenvatting Sinds maart 2012 bestaat de mogelijkheid om geen diagnose informatie te verstrekken bij de declaratie van specialistische GGZ behandelingen. Dat kan door gebruik te maken van de privacyregeling GGZ. Bij de keuze voor de uiteindelijke vorm van de regeling is toegezegd dat de werking ervan medio 2013 zou worden geëvalueerd. Bij de evaluatie van de privacyregeling GGZ zijn patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars gevraagd naar hun ervaringen en mogelijke verbetersuggesties. De evaluatie heeft plaats gevonden in de maand juni Het rapport geeft de ervaringen weer die deze gebruikers hebben doorgegeven. De conclusie van de NZa is dat er op dit moment geen directe noodzaak is om de regeling aan te passen: er zijn nog weinig concrete ervaringen opgedaan en de verbeterpunten die de deelnemers aan de evaluatie noemen, kunnen worden gerealiseerd binnen de regeling. Waar zij dat toch wenselijk achten, kunnen branchepartijen bij de NZa concrete wijzigingsvoorstellen indienen. Vooral patiënten en aanbieders geven aan dat de bekendheid van de regeling niet groot is. Het is de verantwoordelijkheid van met name verzekeraars om de regeling en de manier waarop daarmee wordt omgegaan bij de vergoeding van zorg, goed onder de aandacht van hun verzekerden te brengen. De NZa zal hiertoe het rapport naar de koepels sturen. Daarnaast publiceren we het rapport op onze website en voorzien we dit van een nieuwsbericht. Daarnaast bestaat bij zowel aanbieders als verzekeraars de behoefte om elektronisch te kunnen declareren als gebruik wordt gemaakt van de privacyregeling GGZ. Dit is met ingang van 1 januari 2014 mogelijk. Ook over de inhoud van de declaratie zijn verbetervoorstellen gedaan. Zo zou het vermelden van het maximumtarief van een behandeling herleidbaar kunnen zijn naar de diagnose. Verzekeraars en aanbieders kunnen onderling afspreken hoe zij de declaraties indienen zodat deze informatie niet direct aan de diagnose gekoppeld kan worden. Daarvoor is geen aparte regelgeving van de NZa nodig. Voor een definitief oordeel is er nog te weinig ervaring met de regeling opgedaan. De verwachting is dat het aantal declaraties met privacyverklaring zal stijgen. De NZa blijft via de marktscan GGZ volgen hoe de regeling in de praktijk werkt. 7

8 8

9 1. Inleiding Informatie op de factuur Bij de start van het systeem van diagnosebehandelingcombinaties (DBC s) in de curatieve geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is door het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) getoetst welke gegevens dermate privacygevoelig zijn dat ze niet op de factuur mogen worden vermeld. Het advies van het CBP is door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verwerkt in de toen opgestelde regelingen die bepalen welke gegevens vermeld moeten worden op de DBC-factuur. De huidige regeling is de regeling Declaratiebepalingen DBC's in de curatieve GGZ 1. Uitzonderingsmogelijkheid Naar aanleiding van deze regeling zijn diverse bezwaar- en beroepsprocedures aangespannen tegen de NZa, resulterend in onder andere de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) op 8 maart Deze uitspraak geeft kortweg weer dat er een uitzonderingsbepaling op de algemeen geldende verplichting moet komen, zodanig dat tot de diagnose te herleiden informatie kan worden weggelaten. Uitspraak CBb over uitzonderingsregeling De NZa heeft deze uitzonderingsbepaling vastgelegd in de regeling 3 in artikel 10. Na vragen uit het veld zijn enkele onduidelijkheden hersteld en vastgelegd in een nieuwe versie van de regeling 4. In de uitspraak van 22 maart oordeelde het CBb dat de door de NZa in het leven geroepen uitzonderingsbepaling rechtmatig is. Deze geldt nog steeds. Zie bijlage 7.1 van dit rapport voor de tekst van de uitzonderingsbepaling, en bijlage 7.2 voor de bijbehorende privacyverklaring. Privacyverklaring De bepaling houdt kort samengevat in dat patiënten en zorgverleners samen kunnen aangeven dat zij geen naar de diagnose herleidbare informatie op de factuur en in het DBC Informatie Systeem (DIS) opnemen. Hiertoe moeten zij een privacyverklaring ondertekenen. Voor patiënten die hun factuur niet ter betaling aan de verzekeraar aanbieden, geldt dat de naar de diagnose herleidbare informatie zonder verklaring mag worden weggelaten. Evaluatie uitzonderingsregeling Bij de totstandkoming van de uitzonderingsbepaling is met diverse veldpartijen gesproken. Bij de keuze voor de uiteindelijke vorm is toegezegd dat deze medio 2013 zou worden geëvalueerd, zodat getoetst kan worden of de uitzonderingsbepaling in de praktijk ook echt werkt. In haar uitspraak van 22 maart 2013 achtte het CBb het van belang dat de NZa medio 2013 een evaluatie uit zou voeren over de uitzonderingsbepaling. In deze evaluatie wordt derhalve onderzocht hoe de uitzonderingsbepaling volgens betrokken partijen in de praktijk werkt. In dit rapport spreken wij verder kortweg over privacyregeling GGZ. Hoe deze evaluatie is ingestoken vindt u in hoofdstuk 2: methode. De

10 ervaringen van respectievelijk patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars vindt u in de hoofdstukken 3, 4 en 5. In hoofdstuk 6 beschrijven wij wat het vervolg van deze evaluatie is. Als bijlagen zijn in hoofdstuk 7 de uitzonderingsbepaling, een voorbeeld van de privacyverklaring en de vragenlijsten voor respectievelijk patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars opgenomen. Doelstelling van de evaluatie is het in kaart brengen van ervaringen van patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Deze zijn niet getoetst op juistheid of besproken met koepels. Dit zou gezien de anonimiteit en representativiteit ook niet mogelijk zijn geweest. Het onderzoeken van eventuele beteringen is geen deel van deze evaluatie. Net als bij andere regelingen verloopt dit via de reguliere kanalen en overleggen. De bevindingen uit deze evaluatie zijn hier nadrukkelijk input voor. 10

11 2. Methode Bij de evaluatie van de privacyregeling GGZ zijn patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars gevraagd naar hun ervaringen en mogelijke verbetersuggesties. De evaluatie heeft plaats gevonden in de maand juni Bereik patiënten De patiënten hebben wij bereikt via een oproep op de site van het Landelijk Platform GGZ (LPGGZ), via Meld je zorg konden patiënten hun ervaringen en verbetersuggesties melden. Meld je zorg is het meldpunt van het LPGGZ, exclusief voor het melden van vragen, klachten en knelpunten over de stelselwijzigingen in de GGZ. De LPGGZ heeft de oproep nog nagestuurd aan de mensen in de registratietool die vragen/meldingen hadden over de Zorgverzekeringswet omdat deze mensen te maken hebben met de DBC s. Daarnaast is aan de koepels van aanbieders gevraagd om de reactiemogelijkheid via Meld je zorg via hun achterban onder de aandacht van hun patiënten te brengen. Het gaat hier om GGZ Nederland, de Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen en Psychiaters (NVVP), de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie (NVvP), het Platform MeerGGZ, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), DeVrijePsych en de Stichting Koepel van DBC-vrije Praktijken (KDVP). Verder hebben wij op de NZa website een bericht geplaatst over deze evaluatie inclusief een link naar de LPGGZ vragenlijst 6. Tenslotte hebben wij gekeken wat er via de informatielijn van NZa is binnengekomen aan vragen of meldingen over de privacyregeling. Bereik zorgaanbieders De zorgaanbieders hebben wij bereikt via dezelfde koepels als hierboven genoemd. Zij hebben hun leden die (mogelijk) specialistische GGZ zorg leveren opgeroepen om deel te nemen aan de evaluatie van de privacyregeling GGZ. De evaluatie is uitgevoerd door onderzoeksbureau Motivaction. Daarnaast hebben wij gesproken met DeVrijePsych en een uitgebreide mailwisseling gehad met de Stichting KDVP. Tenslotte hebben wij gekeken wat er via de informatielijn van NZa is binnengekomen aan vragen of meldingen over de privacyregeling. In een laat stadium hebben wij nog een gesprek gehad met het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), zij hadden ook graag hun leden opgeroepen om deel te nemen aan de evaluatie. Helaas was daar geen tijd meer voor, maar wij hebben wel enkele punten meegekregen voor de evaluatie. Bereik zorgverzekeraars Alle zorgverzekeraars zijn benaderd via de Commissie Operationele Zaken van Zorgverzekeraars Nederland (ZN), met het verzoek om een vragenlijst in te vullen. Daarnaast hebben wij gesproken met medewerkers van ZN over de ervaringen van hun leden met de privacyregeling GGZ

12 De drie vragenlijsten sluiten op elkaar aan, maar zijn bijvoorbeeld voor zorgverzekeraars uitgebreider en technischer van aard dan voor patiënten (zie bijlagen 7.3, 7.4 en 7.5). 12

13 3. Ervaringen patiënten De vragen aan de patiënten zijn uitgezet via het meldpunt Meld je zorg van de LPGGZ. In een later stadium is aan GGZ Nederland, de NVVP, de NVvP, MEER GGZ, de NVZ, de NFU, DeVrijePsych en de KDVP gevraagd dit meldpunt eveneens onder de aandacht van hun patiënten te brengen. Dit heeft geleid tot 128 ingevulde vragenlijsten. Van deze 128 geven vijf patiënten aan gebruik te hebben gemaakt van de regeling. De andere 123 patiënten hebben dit niet gedaan. Eén patiënt heeft uitgebreid toegelicht dat de uitbetaling door de zorgverzekeraar erg moeizaam ging. De overige patiënten hebben aangegeven dat zij over het algemeen niet goed op de hoogte waren van de privacyregeling. Pas door het meldpunt of door de mail van de aanbieders zijn ze op de hoogte gesteld van het bestaan van de privacyregeling. Bij de vraag om verbeterpunten blijkt dit ook: veel patiënten geven aan dat ze graag een ruimere bekendheid van de privacyregeling willen. Verder vragen sommige patiënten zich af waarom de diagnose op de factuur moet staan. Verder is onderzocht welke vragen zijn binnengekomen bij de informatielijn van de NZa. Er zijn twee vragen van patiënten binnengekomen. Een patiënt geeft aan dat de behandeling is afgebroken na een consult toen hij vroeg om de privacyregeling GGZ, maar toch een factuur heeft ontvangen. Een andere patiënt vraagt naar de restitutiemogelijkheden bij gebruik maken van de privacyregeling GGZ. Tenslotte hebben wij via een vrijgevestigde psychiater een geanonimiseerde casus ontvangen van een patiënt die gebruik had gemaakt van de privacyregeling GGZ, waarbij het hem niet gelukt was om zijn factuur betaald te krijgen. In eerste instantie omdat de DBCcode ontbrak en daarna omdat gegevens over het DBC-traject en over de AGB-code ontbraken. 13

14 14

15 4. Ervaringen aanbieders De vragenlijst van Motivaction is door 261 zorgaanbieders ingevuld, 246 daarvan zijn vrijgevestigd (94%) en 15 een instelling (6%). Omdat meer dan 90% van de DBC-omzet door instellingen wordt gegenereerd, is dit een erg scheve verdeling. De hieronder staande resultaten zijn dus vooral representatief voor de ervaringen van vrijgevestigde aanbieders. 4.1 Gebruik van de privacyregeling Aan aanbieders is gevraagd of hun patiënten gebruik willen maken van de privacyregeling GGZ. De antwoorden variëren van 0% (16% van de respondenten) tot 100% (3% van de respondenten), 38% van de respondenten geeft aan dat ze dat niet weten. Dat correspondeert met naar schatting 0% (18% van de respondenten) tot 100% (3% van de respondenten) van het totale aantal declaraties per jaar, waarbij 48% van de respondenten aangeeft dat ze dat niet weten. Een ruime meerderheid (70%) van de respondenten verwacht een toename van het gebruik van de privacyregeling GGZ in de toekomst, 17% denkt dat het gelijk blijft, slechts 2% denkt dat het afneemt en 11% weet het niet. 44% van de respondenten ziet mogelijkheden tot verbeteringen bij het gebruik van de privacyverklaring. Hier wordt vooral genoemd dat de verklaring ook elektronisch moet kunnen worden ingediend. 4.2 Bekendheid van de privacyregeling Meerdere respondenten geven aan dat zij niet bekend waren met het bestaan van de privacyregeling GGZ en hem dus ook niet hebben aangeboden aan patiënten. Dit wordt ook aangegeven door het NIP, hoewel het NIP de leden wel geïnformeerd heeft in juli 2012 en april % van de respondenten biedt de mogelijkheid om gebruik te maken van de privacyregeling actief (altijd) aan, zij doen dit overwegend mondeling (63%) maar ook wel via de website of een folder die bij de intake wordt gegeven. De overige 82% biedt de mogelijkheid alleen passief (als de patiënt er naar vraagt) aan. Dit komt terug bij de verbeterpunten volgens aanbieders: hier is vooral genoemd dat alle patiënten actief geïnformeerd zouden moeten worden over het bestaan van de privacyregeling GGZ. Een deel van de respondenten ziet hier een rol voor de zorgaanbieders zelf, een deel voor de zorgverzekeraars of de NZa. Ook de zorgaanbieders zouden beter geïnformeerd willen worden, zij geven aan van hun beroepsvereniging meer ondersteuning te willen (bijvoorbeeld in de vorm van een procedurebeschrijving). 15

16 4.3 Declareren 27% ziet verbeterpunten als het gaat om het opstellen van de declaratie, 25% ziet verbeterpunten als het gaat om het indienen van de declaratie. Als verbeterpunt voor het opstellen declaratie is vooral genoemd dat duidelijker moet worden gemaakt hoe de declaratie moet worden opgesteld. Hier is behoefte aan een soort handleiding of voorbeeld, al dan niet opgesteld door de NZa. Deze declaratie zou zo eenvoudig mogelijk moeten zijn, inclusief een regeling voor het declareren zonder dat het eindbedrag van de DBC alsnog te herleiden is tot een diagnose. Verder zijn relatief veel wensen geuit over het eenvoudiger en gebruikersvriendelijker maken van het indienen van de declaraties. Er zou een door de zorgverzekeraars geaccordeerde wijze van indienen moeten komen die er meteen voor zorgt dat er sneller betaald wordt. De declaraties zouden niet meer via de patiënt moeten worden ingediend. Er zou duidelijk gemaakt moeten worden waar de (papieren) declaraties naar toegestuurd zouden moeten worden. Een deel van de respondenten geeft aan de voorkeur te hebben voor het volledig elektronisch kunnen indienen van de declaratie en privacyverklaring (inclusief kopie naar de patiënt), een ander deel geeft juist aan de voorkeur te hebben voor het niet elektronisch te hoeven indien zonder dat dit gevolgen heeft voor de hoogte van de vergoeding en de contractering. 4.4 Rol van de verzekeraar Wij hebben de aanbieders gevraagd of zorgverzekeraars volgens hen medewerking verlenen aan uitvoering van de privacyregeling GGZ. Een grote meerderheid (78%) van de respondenten geeft aan niet te weten of de zorgverzekeraars medewerking verlenen bij het tot stand komen van een voor beide partijen aanvaardbare betalingsprocedure. 6% geeft aan dat de zorgverzekeraars medewerking verlenen tegenover 16% die aangeeft dat ze dat niet doen. De respondenten die aangeven dat de zorgverzekeraars geen medewerking verlenen geven aan dat de zorgverzekeraars moeilijk te bereiken zijn, er grote onbekendheid is (op uitvoeringsniveau) met de regeling, er onjuiste informatie wordt verstrekt aan patiënten en soms patiënten wordt aangeraden om een andere zorgaanbieder te kiezen die wel DBC declaraties wil indienen. Er wordt door meerdere respondenten aangegeven dat de zorgverzekeraars zeer star zijn met hun procedures, dat bijna alle facturen geweigerd worden met wisselende argumentaties of de mededeling voldoet niet aan de regels. Betaling vindt niet of na vele maanden plaats. Daarnaast wordt aangegeven dat het een software probleem is, er is nu geen mogelijkheid om zonder diagnose elektronisch te declareren (en als je niet elektronisch declareert krijg je bovendien geen contract). Enkele respondenten geven aan dat zij 100% gebruik maken van de privacyregeling GGZ, geen contract (willen) hebben met de verzekeraar, de patiënt waarschuwen dat restitutie via de verzekeraar zeer moeizaam is, waardoor een deel van de patiënten afziet van declareren en zelf betaalt. Bij zorgaanbieders die de privacyregeling GGZ als optie aanbieden, zien sommige patiënten in verband met de verwachte moeizame vergoeding toch af van het gebruikmaken van deze regeling. 16

17 15% ziet verbeterpunten als het gaat om de verzekeraar. Als verbeterpunt voor de controle door verzekeraar is vooral genoemd dat hier meer duidelijkheid over gewenst is: mag geëist worden dat de medisch adviseur controleert voorafgaand aan de betaling (zodat deze vertraagt)? Hoe vindt de controle plaats? Welke informatie moet worden verschaft? De suggestie is gegeven dat de beroepsgroep met de zorgverzekeraars een werkwijze vaststelt. Een deel van de respondenten geeft aan de controle overbodig te vinden en het niet passend te vinden dat dan alsnog de diagnose zichtbaar is voor de zorgverzekeraar. 4.5 Overige verbeterpunten Sommige overige verbeterpunten gaan over de regeling zelf. Sommige respondenten hebben aangegeven dat het omgekeerde zou moeten gelden: aan de patiënt zou expliciet toestemming moeten worden gevraagd om gegevens aan de zorgverzekeraar te geven. Ook wordt de regeling door een deel van de respondenten als stigmatiserend gezien ten opzichte van de somatische zorg, anderzijds wordt deze door een deel van de respondenten als zeer belangrijk gezien voor een deel van de patiënten. Ook gaat een aantal opmerkingen over de DBC-systematiek zelf. Er wordt voor gepleit dat er helemaal geen naar diagnose of DSM herleidbare gegevens op de factuur komen, maar alleen polisnummer en persoonsgegevens, dat het gebruiken van DBC s een keuze moet zijn of dat er aparte diagnosevrije producten met bijbehorende tarieven en codes komen. De voorkeur voor betaling per sessie en indirecte tijd in plaats van per DBC wordt door enkele respondenten uitgesproken. Een van de respondenten geeft als suggestie dat de declaratie inclusief diagnose naar DIS gestuurd wordt, en vervolgens van daaruit alleen de te vergoeden minuten naar de zorgverzekeraar gestuurd kan worden. Enkele aanbieders benadrukken dat ook bedragen herleidbaar zijn tot diagnoses, en pleiten voor aanpassingen in de validatieregels. 4.6 Informatie via andere bronnen Wij hebben onderzocht welke vragen of meldingen van zorgaanbieders zijn binnengekomen bij de informatielijn van de NZa. Er zijn twee vragen gesteld, een instelling heeft gevraagd in hoeverre en op welke manier zij verplicht zijn hun patiënten te informeren over de privacyregeling GGZ, en een vrijgevestigde aanbieder heeft gevraagd naar de procedure/mogelijkheden bij oude declaraties (van voor 13 juni 2012). De KDVP heeft zowel op haar website als in brieven aan de NZa aandacht gevraagd voor een verdere uitwerking van de regeling, en stelt dat de huidige regeling niet effectief uitvoerbaar is. Concreet gaat het erom dat ook de versleuteling van de bedragen moet worden voorgeschreven en gefaciliteerd, zodanig dat het factuurbedrag niet herleidbaar is naar de diagnose. DeVrijePsych vraagt om het instellen bij de NZa van een meldpunt waar patiënten en zorgaanbieders zich toe kunnen wenden bij meningsverschillen of conflicten met verzekeraars bij toepassing van de privacyregeling GGZ. Dit kan als signaal worden gemeld via het algemene NZa meldpunt, hoewel de NZa niet bemiddelt bij individuele geschillen tussen patiënten of zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Het NIP geeft aan dat zij haar leden geïnformeerd heeft in juli 2012 en april Er zijn weinig vragen over gekomen, de indruk bestaat dat 17

18 weinig leden hun patiënten hebben geïnformeerd. Er hebben nog maar erg weinig patiënten een beroep gedaan op de privacyregeling GGZ. Het NIP gaat de leden indien gewenst ondersteunen bij het opstellen van procedures en brochures. 18

19 5. Ervaringen verzekeraars De vragen aan de verzekeraars zijn uitgezet via de Commissie Operationele Zaken van Zorgverzekeraars Nederland. Alle relevante verzekeraars hebben gereageerd. In totaal zijn er elf ingevulde vragenlijsten ontvangen. De rode draad is dat verzekeraars nog weinig praktische ervaring hebben met de privacyregeling. In totaal zijn er bij vier van de elf verzekeraars één of meerdere declaraties ontvangen. In totaal zijn dit acht declaraties van contracteerde aanbieders en vijftien declaraties van nietgecontracteerde aanbieders. Het betreft vrijwel altijd verzekerden met een restitutiepolis. Van de zeven verzekeraars zonder declaraties geeft een aantal aan dat er al wel vragen zijn binnengekomen over de privacyregeling. Van de elf verzekeraars wijzen zeven verzekeraars hun verzekerden op de privacyregeling: vijf keer desgevraagd en twee keer via de polisvoorwaarden. Vier verzekeraars doen dit niet. Vier verzekeraars hebben de administratie aangepast aan de privacyregeling, en kunnen daardoor net zo snel uitbetalen als een factuur zonder privacyverklaring. Vijf verzekeraars geven aan hier nog niet klaar voor te zijn, twee verzekeraars hebben nog geen ervaring hiermee. Om het proces te versoepelen heeft ZN een voorstel gedaan om dummycodes in te voeren, zodat de declaratie elektronisch kan worden ingediend. Hier staan vrijwel alle verzekeraars achter. Een deel van de verzekeraars wil ook graag dat de privacyverklaring elektronisch kan worden ingediend. De privacyregeling voorziet in een controle door de medisch adviseur. Vier verzekeraars geven aan dit al geregeld te hebben, twee verzekeraars niet en vijf verzekeraars geven aan de procedure te gaan ontwikkelen zodra de eerste declaratie er is. Ditzelfde geldt voor het aangeven van verbetermogelijkheden of verdere automatisering: hier hebben de meeste verzekeraars nog geen beeld van, of ze geven aan dat gezien het geringe aantal declaraties een ICT-traject overbodig zou zijn. Naast bovengenoemde uitvraag is individueel gesproken met medewerkers van ZN. Zij hebben eerder op kleinere schaal een uitvraag bij hun leden gedaan. Daar kwam min of meer hetzelfde uit. Rode draad hier is dat het om dermate kleine aantallen gaat, dat uitvoering van de privacyregeling maatwerk is. Daarnaast merken ze dat de privacyregeling bij hun verzekerden en verzekeraars nog vrij onbekend is, en dat daardoor verwarring bestaat over de juiste wijze van declareren. Om dit te verbeteren heeft ZN een voorstel gedaan om de privacyverklaring zelf tekstueel te verbeteren. Al met al lijkt de regeling voor zorgverzekeraars uitvoerbaar, grote knelpunten zijn er nog niet geweest. Dit komt mede doordat ze er weinig ervaring mee hebben opgedaan. 19

20 20

21 6. Conclusie en vervolg Conclusie Primair doel van deze evaluatie was het inventariseren van ervaringen opgedaan met de privacyregeling in de GGZ. Mede omdat er nog weinig concrete ervaringen zijn, concluderen we dat er geen directe noodzaak is om de regeling aan te passen. Veelgenoemde verbeterpunten kunnen binnen de regeling worden opgelost. Wel verdient een aantal punten aandacht. Bekendheid regeling De ervaringen uit hoofdstuk 3, 4 en 5 geven allereerst aan dat er nog weinig ervaring is opgedaan met de privacyregeling. Veel patiënten en aanbieders zijn nog niet goed op de hoogte van het bestaan van de privacyregeling. De ervaringen die wel zijn opgedaan zijn wisselend. De bepaling is in de praktijk een aantal keer toegepast zoals deze door de NZa is bedoeld, maar ook een aantal keer met de nodige vertraging en misverstanden. Mogelijk komt dit ook door de geringe ervaring die er tot nu toe mee is. Vooral patiënten en aanbieders geven aan dat de bekendheid van de regeling niet groot is. Het is de verantwoordelijkheid van met name de verzekeraars om de regeling en de manier waarop daarmee wordt omgegaan bij de vergoeding van zorg, goed onder de aandacht van haar verzekerden te brengen. De NZa zal hiertoe het rapport naar de koepels sturen. Daarnaast publiceren we het rapport op onze website en voorzien dit van een nieuwsbericht. Elektronisch declareren Zoals in hoofdstuk 4 en 5 aangegeven bestaat bij zowel aanbieders als verzekeraars de behoefte om elektronisch te kunnen declareren als gebruik wordt gemaakt van de privacyregeling GGZ. De regeling staat dit niet in de weg: de uitwerking hiervan in techniek loopt via DBC Onderhoud. Naar aanleiding van een concreet verzoek heeft DBC Onderhoud in overleg met ZN en GGZ Nederland zogenaamde dummycodes ingebouwd. Zo kunnen met ingang van 1 januari 2014 deze facturen elektronisch ingediend worden. Als het maximumtarief voor een behandeling in rekening wordt gebracht, kunnen aanbieder en verzekeraar met elkaar afspreken hoe dit tarief wordt versleuteld, aangezien de maximumtarieven herleidbaar zijn naar de diagnose. Hiervoor is geen regelgeving van de NZa nodig. De bestaande regelgeving biedt veldpartijen de ruimte om hier zelf een oplossing voor uit te werken. De KDVP vraagt expliciet aan de NZa om dit toch te regelen. De NZa wijst erop dat voorstellen om de validatieregels aan te passen of verbeteringen in de ICT door te voeren via een wijzigingsverzoek bij DBC-Onderhoud kunnen worden ingediend. Rol verzekeraar Uit de evaluatie komen enkele meldingen naar voren over de rol van de verzekeraar. Door de (anonieme) opzet van de evaluatie kan de NZa deze niet verder onderzoeken. Wel wijzen we op de mogelijkheid om via info@nza.nl meldingen door te geven. De NZa wijst erop dat de zorgplicht van zorgverzekeraars binnen deze regeling onverkort van kracht is, ook daar waar verschillen van inzicht bestaan over de wijze van declaratie. De NZa houdt hier toezicht op en komt waar nodig in actie. 21

22 Marktscan GGZ Zoals uit de resultaten blijkt hebben veel betrokkenen nog weinig of geen ervaring met de privacyregeling GGZ opgedaan. De verwachting is dat het aantal declaraties met privacyverklaring zal stijgen. De NZa zal via de marktscan GGZ blijven volgen hoe de regeling in de praktijk werkt. 22

23 7. Bijlagen 7.1 Artikel 10 van regeling CU-524 Algemeen Privacyverklaring Artikelen 9.3, 9.6 en 9.8, voor zover betrekking hebbend op tot de diagnose herleidbare gegevens, blijft buiten toepassing indien de cliënt en de zorgaanbieder gezamenlijk een verklaring hebben ondertekend overeenkomstig bijlage Inzenden verklaring De verklaring bedoeld in artikel 10.1 dient vóór, doch uiterlijk op het moment van indiening van de factuur bij de zorgverzekeraar in het bezit te worden gesteld van de zorgverzekeraar van de cliënt Bewaren afschrift De zorgaanbieder houdt in zijn administratie een afschrift van de in artikel 10.1 bedoelde verklaring Aanpassen tarief In aanvulling op de uitzonderingsbepaling van artikel 10.1 en zonodig in afwijking van artikel 9.4, zijn cliënt en zorgaanbieder gerechtigd om een tarief, niet hoger dan het geldende maximumtarief, te declareren zodanig dat dit afwijkende tarief niet herleidbaar is naar de diagnose. De zorgaanbieder, al dan niet in gezamenlijkheid met de cliënt, dient in dit geval in overleg met de zorgverzekeraar tot een afwijkende, doch voor beide partijen aanvaardbare betalingsprocedure te komen. De zorgverzekeraar is gehouden om binnen redelijke grenzen medewerking te verlenen aan de totstandkoming van zo n betalingsprocedure Controle door medisch adviseur Controle door de zorgverzekeraar op de rechtmatigheid van facturen die op grond van artikel 9 door een zorgaanbieder, dan wel een cliënt, ter betaling aan die zorgverzekeraar zijn aangeboden, vindt plaats door of onder verantwoordelijkheid van een medisch adviseur. Zelfbetalers 10.6 Uitzondering voor zelfbetalers Artikelen 9.3, 9.6 en 9.8, voor zover betrekking hebbend op tot de diagnose herleidbare gegevens, blijven buiten toepassing indien een cliënt aan de zorgaanbieder te kennen geeft de factuur, resp. facturen, met betrekking tot de door hem genoten behandeling(en) zelf te zullen betalen, althans niet ter betaling bij zijn zorgverzekeraar aan te bieden Factuur alsnog ter betaling indienen Indien een cliënt bedoeld in artikel 10.6 zich bedenkt en de factuur op een later moment alsnog ter betaling wil indienen bij zijn zorgverzekeraar, dan dient alsnog een verklaring als bedoeld in artikel 10.1 te worden ingevuld en ondertekend. De artikelen 10.2 tot en met 10.5 zijn in dat geval van overeenkomstige toepassing. 23

24 7.2 Privacyverklaring conform Regeling CU-524 PRIVACY VERKLARING Ondergetekenden: [cliënt] en [zorgaanbieder] verklaren: 1. Dat tussen partijen een behandelrelatie is aangegaan, waarvoor de zorgaanbieder een tarief in rekening wenst te brengen overeenkomstig de Wet marktordening gezondheidszorg. Vermelding diagnose-informatie op factuur 2. Dat de cliënt er uit oogpunt van bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer bezwaar tegen heeft, dat gegevens die te herleiden zijn tot een door de zorgaanbieder met betrekking tot de cliënt gestelde diagnose, op de declaratie worden vermeld. 3. Dat de zorgaanbieder, in overeenstemming met artikel 7 van de Regeling Declaratiebepalingen DBC GGZ, vermelding van de onder 2 vermelde gegevens achterwege zal laten. Aanlevering gegevens aan DIS 4. Dat de cliënt er uit oogpunt van bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer bezwaar tegen heeft, dat MDS-gegevens als bedoeld in artikel 5 van de Regeling Verplichte aanlevering minimale dataset curatieve GGZ, aan DIS worden aangeleverd. 5. Dat de zorgaanbieder, in overeenstemming met artikel 6 van de Regeling Verplichte aanlevering minimale dataset curatieve GGZ, de aanlevering van de onder 4 bedoelde MDS-gegevens aan DIS achterwege zal laten. PLAATS:.. DATUM: Handtekening cliënt Handtekening zorgaanbieder 24

25 7.3 Vragenlijst patiënten Vraag 1. Heeft u gebruik gemaakt van deze regeling? Vraag 2. Wat is uw ervaring met deze regeling? Vraag 3. Hoe heeft u vernomen dat het mogelijk is om bezwaar te maken tegen de vermelding van uw diagnose op de factuur? Vraag 4. Hebt u suggesties om de regeling of het modelformulier te verbeteren? 7.4 Vragenlijst zorgaanbieders Vraag 1. Wat voor soort aanbieder bent u? - Vrijgevestigd - Instelling Vraag 2. Hoeveel procent van uw patiënten wil bij benadering gebruik maken van de privacyregeling GGZ? - <OPEN> - Weet niet Vraag 3a. Hoeveel procent is dat bij benadering van uw totale aantal declaraties per jaar? - <OPEN> - Weet niet Vraag 3b. Wat is uw verwachting ten aanzien van het gebruik van de privacyregeling GGZ voor de toekomst? Zal dit afnemen, gelijk blijven of toenemen? - Neemt af - Blijft gelijk - Neemt toe - Weet niet Vraag 4a. Biedt u de mogelijkheid om gebruik te maken van de privacyregeling GGZ actief of passief aan uw patiënten aan? - Actief (altijd) - Passief (als de patiënt er om vraagt) Indien 4a is Actief Vraag 4b. Op welke manier biedt u deze mogelijkheid actief aan? - Via de website - Via een folder die bij de intake wordt meegegeven aan de patiënt - Mondeling - Anders, namelijk <OPEN> 25

26 Vraag 5. Verlenen de zorgverzekeraars medewerking bij het tot stand komen van een voor beide partijen aanvaardbare betalingsprocedure? - Ja - Nee - Weet niet Indien Vraag 5 = Nee Vraag 5a. U geeft aan dat de zorgverzekeraars geen medewerking verlenen. Kunt u uw antwoord toelichten? - <OPEN> - Weet niet Vraag 6a. Ziet u verbeterpunten op één van de onderstaande gebieden? - Opstellen declaratie - Indienen declaratie - Gebruik privacyverklaring - Controle door verzekeraar - Anders, namelijk <OPEN> - Ik zie geen verbeterpunten Indien V6a één of meerdere antwoordcategorieën aangevinkt Vraag 6b. Kunt u toelichten welke verbeterpunten u ziet op het gebied van <ingevuld>? - <OPEN> - Weet niet Vraag 7. Heeft u verder nog opmerkingen over de uitzonderingsbepaling? - <OPEN> - Nee 26

27 7.5 Vragenlijst zorgverzekeraars 1. Hoe vaak hebt u declaraties ontvangen waarbij de uitzonderingsbepaling is toegepast? Van hoeveel aanbieders: - Daarvan zijn gecontracteerd? - Daarvan zijn niet gecontracteerd? Van hoeveel verzekerden: - Aard van de verzekering (natura, restitutie, gemengd) 2. Hoeveel % is dat ongeveer van uw totale aantal declaraties tweedelijns curatieve GGZ? 3. Wijst u uw verzekerden op de mogelijkheid om de diagnose code niet te laten vermelden als zij GGZ zorg gebruiken: 4. Betaalt u declaraties waarvoor een privacy verklaring wordt ingediend net zo snel uit als andere declaraties: 5. De NZa heeft vernomen dat er tussen ZN en de aanbieders een lijst met dummycodes is overeengekomen die handmatig kunnen worden gebruikt. Inmiddels is deze lijst als wijzigingsverzoek aangeboden aan DBCO, zou u dan tevreden zijn met de digitalisering van deze declaraties? 6. De NZa heeft vernomen dat ZN een voorstel heeft gedaan ten aanzien van de privacyverklaring (hoger informatiegehalte), heeft u daarnaast ook nog behoefte dat de verklaring digitaal kan worden ingediend of aan het declaratiebericht kan worden toegevoegd (dan moet wel iets geregeld worden voor de digitale handtekening van de cliënt)? 7. Doet u een extra controle op declaraties waarvoor een privacyverklaring is afgegeven? 8. Wat zijn uw ervaringen met de uitzonderingsbepaling? Ziet u verbeterpunten? Zo ja, op het gebied van: - Ja, desgevraagd - Ja, die informatie staat in onze polisvoorwaarden - Nee - Ja - Nee, omdat - Ja - Nee, omdat: - Ja, nl: - Nee, omdat: - Overig: Privacyverklaring Inzenden verklaring Bewaren afschrift Aanpassen tarief Controle door medisch adviseur Uitzondering voor zelfbetalers 27