Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS DEEL I: Inleiding 1. Een vak met geschiedenis en toekomst 1.1 Begeleiding van ziekte en zorg thuis 1.2 Leren balanceren 1.3 Over dit boek 2. Zorg en Zeggenschap: een model 2.1 Verpleegkundige theorieën en modellen 2.2 Normatieve praktijkvoering 2.3 Prudent handelen 2.4 Het Zorg en Zeggenschap-model DEEL I1: Patiënt en mantelzorg 3. Ziekte als transitieproces 3.1 Adaptatie 3.2 Transitie 3.3 Levensloop 3.4 Zingeving 3.5 Identiteit en coping 4. Ziekte en ziekteverloop 4.1 Chronisch zieken 4.2 Kwetsbare ouderen 4.3 Mensen met verschillende vormen van dementie 4.4 Pas uit het ziekenhuis ontslagen patiënten 4.5 Palliatieve en terminale patiënten 4.6 Gevolgen voor de mantelzorg 4.7 De rol van vrijwilligers 5. Voorwaarden voor zeggenschap over zorg 5.1 Vrijheid en verantwoordelijkheid 5.2 Autonomie 5.3 Dialoog 5.4 Empowerment en Disability Studies

2 DEEL III: Het systeem van de gezondheidszorg 6. Ontwikkelingen in wet- en regelgeving en zorgbeleid 6.1 Opvattingen van ziekte en gezondheid 6.2 Langer thuis met zorg 6.3 Meer zelfmanagement en zelfredzaamheid 6.4 Meer eigen verantwoordelijkheid en preventie 6.5 Meer technologie naar de thuissituatie 6.6 Meer in de wijk oplossen 6.7 Groter beroep op mantelzorg en vrijwilligers 7. Ontwikkelingen in het beroep 7.1 Een nieuw beroepsprofiel 7.2 Rollen en competenties van de wijkverpleegkundige 7.3 Expertiseontwikkeling 7.4 Evidence based werken 7.5 Professionele verantwoordelijkheid DEEL IV: Wijkverpleging in uitvoering 8. Ondersteuning van patiënt en mantelzorg 8.1 Kritisch redeneren 8.2 Het OMAHA-systeem 8.3 Indiceren en zorgplannen maken 8.4 Casemanagement 8.5 Preventie en voorlichting 8.6 Motiverende praktijkvoering 8.7 Mantelzorgondersteuning 8.8 Werken aan transculturalisatie 8.9 Strategieën voor psychosociale zorg 9. Wijkverpleging is teamwerk 9.1 Collectieve ambities en gedeelde waarden 9.2 Teamfunctioneren ten behoeve van de zorgverlening 9.3 Teamfunctioneren ten behoeve van de bedrijfsvoering 9.4 Teamontwikkeling en onderhoud van collectieve ambities 9.5 Zelfsturende teams 9.6 Continue competentieontwikkeling van de teamleden 9.7 Casusbesprekingen en casestudies 9.8 Competentiemanagement en competentiebespreking

3 10. Van thuisverpleging naar wijkverpleging 10.1 Wie en wat is de wijk? 10.2 Samenwerken met andere disciplines 10.3 De wijk als patiënt? 10.4 Wijkanalyse en buurtscan 10.5 Praktijkvoorbeeld: de Buurtkamer in Amsterdam-West Literatuur Aanbevolen websites Register Over de auteurs

4 Voorwoord De afgelopen tien jaar hebben wijkverpleegkundigen hun plek in de gezondheidszorg terugveroverd. Op professionele en overtuigende wijze hebben ze laten zien dat ze een belangrijke sleutelfunctie in de zorg vervullen als ze daarvoor de ruimte krijgen. Die noodzakelijke ruimte hebben wijkverpleegkundigen de afgelopen jaren gekregen. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is dat de wijkverpleegkundige sinds 2015 verantwoordelijk is voor de indicatie en de zorgtoewijzing. Die vindt bij de cliënt thuis plaats. De wijkverpleegkundige beoordeelt in overleg met de cliënt welke zorg en ondersteuning nodig is en stimuleert hem of haar de eigen regie te voeren. Daardoor kunnen mensen langer thuis blijven wonen. Niet zorgen voor, maar zorgen met is het uitgangspunt bij de wijkverpleging. Dit vergt een nieuwe manier van werken en nieuwe vaardigheden van de wijkverpleegkundige. Goede (bij)scholing is daarbij onontbeerlijk. Daarop kan Wijkverpleging: balanceren tussen zorg en zeggenschap een welkome aanvulling zijn. Dit boek is bedoeld voor zowel hbo-studenten verpleegkunde als verpleegkundigen die langs een andere weg het vak binnenkomen. Dit boek helpt verpleegkundigen hun gedachten te vormen. Over de positie en mogelijkheden van hun patiënten. Maar ook over hun eigen positie als professional. In het boek presenteren de auteurs een Zorg en Zeggenschapmodel. Hiermee willen ze de wijkverpleegkundigen helpen bij het zoeken naar antwoorden op situaties waar ze geregeld mee te maken krijgen. Uitgangspunt daarbij is de dialoog met de patiënt. Ik hoop dat dit boek behulpzaam kan zijn bij de verdere professionalisering van het wijkverpleegkundige vak. Dat is belangrijk, want voor mij is de zorg van de toekomst de wijkverpleegkundige zorg. Martin van Rijn, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

5