Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente 2013

Transcriptie

1 metingen Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente 2013 A. Kruize B. Bieleman

2

3 1. Aantallen Huisuitzetting is één van de oorzaken van dakloosheid. Mensen worden door woningcorporaties, particuliere huurders, ouders of partner uit huis gezet. In deze factsheet brengen we alleen de uitzettingen van corporaties is beeld. Alle woningcorporaties met woningen in Twente hebben gegevens aangeleverd over het aantal huisuitzettingen en achtergrondinformatie daarvan. Tabel 1 Aantal huisuitzettingen en aanzeggingen Twente door woningcorporaties, Huisuitzettingen Almelo Regiogemeenten Enschede Hengelo Overige regiogemeenten Twente N Per Per Per Per Per Per N N N N N woningen woningen woningen woningen woningen woningen ,5 14 1, ,3 59 4,6 14 1, , ,0 9 1, ,1 49 3,8 18 1, ,1 50 4,3 13 1, ,3 40 3,1 30 2, ,2 52 4,4 25 2, ,0 32 2,4 29 2, ,2 49 4,1 11 1, ,2 30 2,3 19 1, ,9 Aanzeggingen ,5 45 3, , , , , ,0 46 4, , , , , ,2 24 2, , , , ,1 Het aantal uitzettingen is tussen 2008 en gedaald van 344 naar 244 (tabel 1). Deze daling doet zich met name voor in Enschede (168 naar 135), Almelo (89 naar 45) en Hengelo (van 59 naar 30), terwijl in de regiogemeenten het aantal ongeveer op hetzelfde niveau is gebleven. In relatieve zin is de daling in Hengelo het hoogst: hier is sprake van een daling van 49%, in Almelo en Enschede gaat het om een daling van respectievelijk 45% en 20%. Het aantal aanzeggingen is gedaald van in naar in ; een daling van 18%. Bij 24% van de aanzeggingen volgt daadwerkelijk een uitzetting. Bij de overige 76% komt men toch tot een oplossing of in een enkel geval verlaten de huurders vrijwillig de woning (vrijwillig vertrek: 2% in, 3% in en 4% in ). Een van de verklaringen voor de dalingen in huisuitzettingen en aanzeggingen is de toegenomen aandacht voor preventie en vroegsignalering van woningcorporaties als het gaat om huurachterstanden en overlast (het project (z)onderdak). Aantal uithuisgezette huurders die dakloos zijn geworden Vaak kunnen uitgezette huurders (tijdelijk) terecht bij vrienden of familie. Wanneer ze er niet in slagen een nieuw onderkomen te vinden of te behouden, komt de maatschappelijke opvang in beeld. Soms nadat men eerst enige tijd bij familie of vrienden heeft kunnen verblijven. Van de 267 in uitgezette huurders is nagegaan of zij in voorkomen in de registraties van de opvangvoorzieningen. Dit blijkt voor 17 personen het geval te zijn: tien bij 24-uursopvangvoorzieningen; vier bij de Kortdurende Opvang van het Leger des Heils; twee bij Kamers met Kansen; en één bij TOV. 2. Kenmerken In deze paragraaf wordt ingegaan op de (achtergrond)kenmerken van de uitgezette huurders, zoals leeftijd, samenstelling huishouden en woonduur. Factsheet Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente

4 Zowel in als in en behoort het merendeel van de uitgezette huurders tot de leeftijdscategorie jaar (: 51%; : 62%; en 64%) (tabel 2). Tabel 2 Leeftijd uitgezette huurders woningcorporaties Twente,, en, in % (N=270) (N=267) (N=244) < 30 jaar jaar > 60 jaar Onbekend Totaal Zowel in als in en gaat het in de meeste gevallen om een alleenstaande zonder kinderen (tabel 3). Het aantal huisuitzettingen waarbij het gaat om een gehuwd c.q. samenwonend stel met kinderen is tussen en gestegen van 8 naar 26. Het aantal uitzettingen van alleenstaanden met kinderen is daarentegen licht gedaald van 24 in naar 13 in. Tabel 3 Samenstelling huishoudens uitgezette huurders woningcorporaties Twente,, en, in aantallen Centrumgemeente Centrumgemeente Almelo Enschede Twente Alleenstaande zonder kind(eren) Alleenstaande met kind(eren) Gehuwd/samenwonend zonder kind(eren) Gehuwd/samenwonend met kind(eren) Anders Onbekend Totaal In heeft ruim de helft (52%) van de uitgezette huurders de woning korter dan twee jaar gehuurd, in de voorgaande jaren lag dit percentage iets lager (44% in en 47% in ) (tabel 4). Het deel dat de woning langer dan twee jaar heeft gehuurd is gedaald van 55% in naar 45% in. Tabel 4 Woonduur uitgezette huurders woningcorporaties Twente,, en, in % Centrumgemeente Almelo Centrumgemeente Enschede Twente (N=63) (N=77) (N=60) (N=207) (N=190) (N=184) (N=270) (N=267) (N=244) Korter dan 2 jaar jaar of langer Onbekend Totaal INTRAVAL

5 3. Getroffen preventieve maatregelen Woningcorporaties gaan op verschillende manieren om met betalingsachterstanden. De minimale variant is een administratieve werkwijze, waarbij wanbetalers met brieven tot betaling worden gemaand en verwezen wordt naar de schulphulpverlening (Stadsbank). Steeds meer corporaties kiezen voor een meer proactieve werkwijze waarbij de huurder per telefoon wordt benaderd of thuis wordt bezocht (tabel 5). Tabel 5 Ondernomen acties woningcorporaties Twente,, en Twente (n=1.108) 1 (n=1.039) 1 (n=692) 2 N % N % N % Huisbezoek Bellen en aanmanen Huisbezoek voor aanzegging ng ng Huisbezoek na aanzegging Uitnodiging op kantoor ng ng Aangescherpte processen ng ng ng ng Aanbieden begeleiding ng ng ng ng Intensivering samenwerking maatschappelijke partners ng ng ng ng Anders Geen contact ng= niet gevraagd. 4. Reden van huisuitzetting In tabel 6 wordt een overzicht gegeven van de reden van uitzetting. Tabel 6 Reden van uitzetting woningcorporaties Twente, -, in % Centrumgemeente Almelo Centrumgemeente Enschede Twente (N=63) (N=77) (N=60) (N=207) (N=190) (N=184) (N=270) (N=267) (N=244) Huurschuld Illegale praktijken Overig (sociaal) Overlast* ng ng 10 ng ng 4 ng ng 6 Onbekend Totaal * Vanaf de meting is hier specifiek naar gevraagd. ng= niet gevraagd. 1 Stichting jongeren Huisvesting, Viverion en WBO Wonen hebben alleen aangegeven welke acties ze ondernemen zonder hierbij aantallen te noemen. In deze tabel worden zij daarom buiten beschouwing gelaten, waardoor het totaal aantal aanzegging afwijkt van het genoemde aantal in tabel 1. 2 Beter Wonen, Domijn, Ons Huis, SWWE, Twenterand Mijande, Woonbeheer Borne kunnen hierover geen gegevens leveren. In deze tabel zijn ze daarom buiten beschouwing gelaten, waardoor het totaal aantal aanzeggingen afwijkt van het genoemde aantal in tabel 1. Factsheet Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente

6 Zowel in als in en is huurschuld of huurachterstand veruit de belangrijkste reden voor een huisuitzetting; 84% in tegenover 97% in en 96% in (tabel 6). Overigens dient te worden opgemerkt dat in de meeste gevallen een huurachterstand niet per definitie leidt tot een uitzetting. Vaak wordt vroegtijdig een oplossing gevonden in de vorm van een betalingsregeling. Het merendeel van deze regelingen verloopt succesvol. Het percentage huurders dat uit hun huis is gezet vanwege illegale praktijken (met name hennepteelt) is gestegen van 1% in en naar 10% in. 5. Waarheen na uitzetting Ook hebben de woningcorporaties gegevens aangeleverd over waar de uitgezette huurders naartoe gaan na uitzetting (tabel 7). Tabel 7 Waar naartoe na huisuitzetting woningcorporaties Twente,, en Twente N % N % N % Familie/vrienden Andere corporatie binnen gemeente Andere corporatie buiten gemeente Maatschappelijke opvang Verblijfplaats binnen regio Verblijfplaats buiten regio Zorginstelling Anders Onbekend Totaal In alle drie de jaren weet het merendeel (61% in ; 69% in ; en 66% in ) van de woningcorporaties niet waarheen een uitgezette huurder vertrekt (tabel 7). Van ruim een tiende (14%) van de uitgezette huurders is bekend dat zij onderdak hebben gevonden bij familie of vrienden, in en lag dit percentage lager (5% in en 7% in ). Van de 267 in uitgezette huurders is nagegaan of zij in voorkomen in de registraties van de opvangvoorzieningen. Dit blijkt voor 17 personen het geval te zijn: tien bij 24- uursopvangvoorzieningen; vier bij de Kortdurende Opvang van het Leger des Heils; twee bij Kamers met Kansen; en één bij TOV. Van de 270 in uitgezette huurders komen 10 in voor in de registraties van de maatschappelijke opvang. 6. Meldpunt Woonkans Meldpunt Woonkans is een samenwerking tussen woningcorporaties, gemeenten en zorgpartijen in de regio Twente en omstreken. Het meldpunt is een verbindende schakel bij woningtoewijzing aan personen die niet terecht kunnen bij reguliere toewijzingssystemen. Het gaat hierbij onder meer om huurders die een nieuwe kans krijgen bij (dreigende) huisuitzetting, woningzoekenden die om verschillende redenen niet in aanmerking komen voor normale bemiddeling bij een corporatie of 4 INTRAVAL

7 woningzoekenden die in een voorziening (zoals maatschappelijke opvang) verblijven en van daaruit zelfstandig gaan wonen. Het Meldpunt Woonkans heeft voor de monitor gegevens aangeleverd over het jaar. Kenmerken In tabel 8 zijn de achtergrondkenmerken weergegeven van de personen die in contact hebben gehad met het Meldpunt Woonkans. In totaal hebben in 143 personen contact gehad met het Meldpunt Woonkans. Van de helft (49%) is de leeftijd niet bekend. De reden hiervoor is dat de melders deze gegevens niet willen verstrekken in verband met privacy. Bijna de helft (47%) is man, terwijl 36% vrouw is en het bij 17% gezinnen betreft. Tabel 8 Achtergrondkenmerken cliënten Meldpunt Woonkans, Leeftijd N % < 30 jaar jaar > 60 jaar 5 3 Onbekend Totaal Geslacht Man Vrouw Gezin Totaal Samenstelling huishoudens Alleenstaand zonder kinderen Alleenstaand met kinderen Gehuwd/samenwonend zonder kinderen 4 3 Gehuwd/samenwonend met kinderen 9 6 Totaal Woongemeente Almelo Regiogemeenten Almelo 12 8 Enschede Regiogemeenten Enschede Elders 6 4 Onbekend 4 3 Totaal Bij ruim de helft (52%) van de gevallen betreft het alleenstaanden zonder kinderen, terwijl het bij twee vijfde (39%) om alleenstaanden met kinderen gaat. Een derde (33%) van de personen die contact heeft gehad met het Meldpunt is afkomstig uit Enschede, een kwart (24%) komt uit Almelo, terwijl een zesde (17%) uit Hengelo komt. Aanmelding In tabel 9 zijn de aanmelders en de redenen van aanmelding weergegeven van de personen die in contact hebben gehad met het Meldpunt Woonkans. Factsheet Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente

8 Tabel 9 Aanmelders en redenen aanmelding cliënten Meldpunt Woonkans, Aanmelder N % AMW Cliënt (of familie) 11 8 Gemeente Maatschappelijke Opvang Woningcorporaties Overig hulpverlening Overig 10 7 Totaal Reden aanmelding Dakloos Dreigend dakloos (Dreigende) huisuitzetting 8 6 Nazorg detentie Uitstroom Maatschappelijke Opvang 11 8 Tijdelijke overbrugging 4 3 Veiligheid/Overlast 11 8 Woonsituatie onhoudbaar Onbekend 1 1 Totaal Het grootste deel (36%) van de cliënten wordt aangemeld door diverse hulpverleningsinstellingen zoals RIBW, MEE en Jeugdzorg. Een beperkt (8%) deel meldt zichzelf aan of wordt door familieleden aangemeld. Voor een derde (32%) vormt dakloosheid de reden voor aanmelding bij het Meldpunt, terwijl voor ongeveer één op de zeven geldt dat de woonsituatie onhoudbaar is. Interventie Het merendeel (57%) van de cliënten krijgt informatie en advies van het Meldpunt, terwijl het bij 14% om bemiddeling gaat en bij 13% om procesbegeleiding (tabel 10). Tabel 10 Interventie Meldpunt Woonkans, N % Bemiddeling Informatie en advies Interventiematrix Procesbegeleiding Verwijzen naar ander vangnet 9 6 Totaal INTRAVAL

9 BIJLAGE Tabel 1 Aantal woningen naar woningcorporatie, - Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Dinkelland Mijande Domijn Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Twenterand Mijande Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne ruim ruim ruim Totaal Tabel 2 Huisuitzettingen Twente naar woningcorporatie, Huisuitzettingen Aantal Aantal Aantal Aantal per woningen Aantal Aantal per woningen Aantal Aantal per woningen Beter Wonen ,3 34 0,4 30 0,4 Bouwvereniging Ambt Delden ,0 0 0,0 0 0,0 De Woonplaats ,7 56 0,7 69 0,8 DGW Rijssen , ,0 Dinkelland Mijande ,0 1 0,0 2 0,0 Domijn ,9 72 0,9 54 0,7 Ons Huis ,1 8 0,1 8 0,1 St. Joseph ,3 18 0,2 19 0,2 Stichting jongeren Huisvesting ,1 8 0,1 11 0,1 SWWE ,0 3 0,0 0 0,0 Twenterand Mijande ,0 11 0,1 11 0,1 Viverion ,1 7 0,1 3 0,0 WBO Wonen ,1 9 0,1 1 0,0 Welbions ,5 29 0,4 30 0,4 Woco Tubbergen ,0 1 0,0 0 0,0 Wonen Delden , ,0 Woningstichting Hellendoorn ,1 6 0,1 0 0,0 Woonbeheer Borne ,1 4 0,0 6 0,1 Totaal , , ,9 Factsheet Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente

10 Tabel 3 Aanzeggingen Twente naar woningcorporatie,, en Aanzeggingen Aantal Aantal Aantal Beter Wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Dinkelland Mijande Domijn Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Twenterand Mijande 2 n.b. n.b. Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Totaal nb= niet bekend Tabel 4 Leeftijd uitgezette huurder naar woningcorporatie, - < >56 < >56 Niet bekend < > 60 Onbekend Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Totaal = niet van toepassing, want geen huisuitzettingen. 8 INTRAVAL

11 Tabel 5 Woonduur uitgezette huurder naar woningcorporatie, - < 2 jaar > 2 jaar < 2 jaar > 2 jaar < 2 jaar > 2 jaar Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne nb nb Totaal = niet van toepassing, want geen huisuitzettingen. Tabel 6 Reden van huisuitzetting naar woningcorporatie, Huur schuld Overlast Hennepkwekerij Agressie buren Agressie medewerker Onbekend Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Ons Huis Mijande St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Totaal = niet van toepassing, want geen huisuitzettingen. Factsheet Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente

12 Tabel 7 Waarheen na huisuitzetting naar woningcorporatie, - Onbekend Familie/ vrienden Andere woco binnen gemeente Andere woco buiten gemeente Maatschappelijke opvang Verblijfplaats binnen regio Verblijfplaats buiten regio Zorginstelling Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Totaal Onbekend Familie/ Andere Andere Maat- Verblijfplaats Verblijfplaats Zorginstelling Anders vrienden woco binnen gemeente woco buiten Gemeentschappelijke opvang binnen regio buiten regio Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Totaal = niet van toepassing, want geen huisuitzettingen. Anders 10 INTRAVAL

13 Tabel 7 Waarheen na huisuitzetting naar woningcorporatie, (vervolg) Onbekend Familie/ vrienden Andere wocoo binnen gemeente Andere woco buiten gemeente Maatschappelijke opvang Verblijfplaats binnen regio Verblijfplaats buiten regio Zorginstelling Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woco Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Totaal = niet van toepassing, want geen huisuitzettingen. Anders Factsheet Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente

14 12 INTRAVAL

15

16 COLOFON St. In t r ava l Postadres Postbus BT Groningen info@intraval.nl Kantoor Groningen: Kantoor Rotterdam: St. Jansstraat 2C Goudsesingel 68 Telefoon Telefoon Fax Fax Oktober 2013 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Tekst Opdrachtgever Opmaak Omslag Druk A. Kruize, B. Bieleman WoON M. Haaijer E. Cusiel Copy-Copy Groningen ISBN