welkom Symposium Spirituele Zorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "welkom Symposium Spirituele Zorg"

Transcriptie

1 welkom Symposium Spirituele Zorg

2 Een van de uitkomsten v/d jaarbijeenkomst: 50% van de aanwezige organisaties heeft een visie op palliatieve zorg waar spirituele zorg een onderdeel van is.

3 Spiritualiteit is het levensbeschouwelijk functioneren van de mens, waartoe ook de vragen van zinervaring en zingeving gerekend worden (Richtlijn NL)

4 Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

5 De vierde dimensie psycho- sociaal spiritueel lichamelijk

6 Aandachtt

7 Aandacht biedt de kiem van een relatie, en daaruit zal een mens opstaan Aandacht (Andries Baart)

8 Aandacht Signaleren: Welke zorgen heeft u? Wat gaf u vroeger kracht? Met wie zou u willen praten? Ondersteunen: Er zijn (presentie) Aandachtig luisteren Jezelf blijven Aanpak : Open vragen stellen

9 Open vragen stellen Korte verkenning: 1. Wat houdt u in het bijzonder bezig op dit moment? 2. Waar had u vroeger steun aan in moeilijke situaties? (Geloof? Levensbeschouwing? Gemeenschap?) 3. Wie zou u graag bij u willen hebben? Wie zou u kunnen steunen?

10 Begeleiding Aandachtt

11 Begeleiding Ontstaan en beloop worsteling Zinverlies Rouwproces Zinervaring Uiteenlopen van de rollen Arts/verpleegkundige: signaleren, latende modus, doorverwijzen; maar ook eigen wijze van begeleiden Vrijwilliger: signaleren, latende modus, doorverwijzen; maar ook eigen wijze van begeleiden Geestelijk verzorger en psycholoog: begeleiden(niet behandelen)

12 Crisis Begeleiding Aandachtt

13 Crisisinterventie Ontstaan en beloop Zinverlies Rouwproces -> stagnatie (..Zinervaring) Patiëntgebonden factoren Voorgeschiedenis met depressie of trauma Angst of hoog streefniveau Omgevingsfactoren Aantasting in waardigheid Geen sociale steun

14 De werkgroep Spiritualiteit in de extramurale setting: Anita Bos en MarjorieHop(Zorgbelang-Zuidholland) Laurens Korevaar (Predikant PKN Kralingen/ Crooswijk) Janina Langbroek (De Zellingen,Verpleeghuis Rijckehove) Peter de Lange en Linda van den Bosch (Humanitas, Hannie Dekhuijzen) Riet Langstraat (Inloophuis De Boei) Luci Schermers (IJsselland Ziekenhuis)

15 Adviezen van de werkgroep. Meer aandacht is nodig voor specifieke palliatieve spirituele thuiszorg. Het NPZR&okan de DeVereniging van Geestelijk Verzorgers in Zorginstellingen (VGVZ) attent maken op belang van spirituele zorg in EMZ. Ervaringsdeskundigen voor spirituele zorg zijn te vinden in de Stichting Geestelijke Verzorging Rotterdam en de MOTTO-projecten. Mogelijkheden verkennen om geestelijk verzorgers diensten getrapt aan te laten bieden (bijvoorbeeld door vrijgevestigde gekwalificeerde geestelijk verzorgenden) Uitwisseling en intervisie in de ketenzorg tussen GV, huisartsen en wijk-vpk. Geestelijk verzorgers in lokale knooppunten van zorg- en dienstverlening (Laagdrempelige) inloophuizen voorzien in een belangrijke behoefte van met name oncologische patiënten en hun naasten.

16 De Sociale Kaart Spirituele Zorg Bevat de onderdelen: Zorg vanuit religieuze gemeenschappen Zorg vanuit wijkpastoraten Zorg vanuit intramurale instellingen Zorg vanuit inloophuizen Vrijwillige palliatieve terminale thuiszorg Zorg vanuit nieuwe initiatieven

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende

Nadere informatie

De vierde dimensie van palliatieve zorg: Hoe pakken wij het aan in Nederland? Palliatieve zorg. Problemen met spiritualiteit. Wat is spiritueel?

De vierde dimensie van palliatieve zorg: Hoe pakken wij het aan in Nederland? Palliatieve zorg. Problemen met spiritualiteit. Wat is spiritueel? De vierde dimensie van palliatieve zorg: Hoe pakken wij het aan in Nederland? Brugge, 13 oktober 2009 Dr Carlo Leget, UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Palliatieve

Nadere informatie

Palliatieve zorg? Problemen met spiritualiteit. Spiritualiteit in de zorg. Psychologisch

Palliatieve zorg? Problemen met spiritualiteit. Spiritualiteit in de zorg. Psychologisch In het voorbijgaan Van psychosociaal naar spiritueel: moet dat nou? Palliatieve zorg? Cuijk 30 maart 2009 psycho- sociaal Carlo Leget, UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg c.j.w.leget@uvt.nl Spiritualiteit

Nadere informatie

De nieuwe richtlijn spirituele zorg (en het bredere plaatje)

De nieuwe richtlijn spirituele zorg (en het bredere plaatje) De nieuwe richtlijn spirituele zorg (en het bredere plaatje) Apeldoorn, 1 september 2011 Dr Carlo Leget Universiteit van Tilburg Voorzitter Agora werkgroep Ethiek en spirituele zorg Co-voorzitter EAPC-Taskforce

Nadere informatie

rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014

rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 Jacqueline van Meurs: geestelijk verzorger/consulent spirituele zorg Gerda Bronkhorst: oncologieverpleegkundige/verpleegkundig consulent palliatieve

Nadere informatie

Als niet alles is wat het lijkt

Als niet alles is wat het lijkt Als niet alles is wat het lijkt praten met patiënten en naasten over zingeving en betekenisgeving Merijn van der Werf, huisarts i.o. Joep van de Geer geestelijk verzorger, onderzoeker spirituele zorg MCL

Nadere informatie

Psycho-oncologisch therapeut

Psycho-oncologisch therapeut Psycho-oncologisch therapeut Neem een leeg blad A4 Teken jouw eigen innerlijk huis Wat is het eerste dat jij laat zien, wat het laatste, wat niet? Wat kenmerkt jouw kamer, keuken, zolder, garage, etc Wat

Nadere informatie

Iedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het?

Iedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het? Ultieme huisartsenzorg? Iedere tijd heeft zijn handvatten NHG, 23 Mei 2013 Prof dr Carlo Leget, Universiteit voor Humanistiek www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Hoe noemen we het? Palliatieve zorg is een

Nadere informatie

Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis

Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Beleidsplan 2019-2024 Inleiding In de regio Zuid-Gelderland zetten de geestelijk verzorgers van de Stichting zich in om de patiënt en diens

Nadere informatie

De Beroepsstandaard wordt aangepast op de volgende punten.

De Beroepsstandaard wordt aangepast op de volgende punten. BESLUIT VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING VAN DE VGVZ (7 JUNI 2010) inzake het advies van de Commissie Spiritualiteit en Beroepsstandaard vastgesteld te Amsterdam door de Algemene Leden Vergadering van

Nadere informatie

Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase: enkele kaders en gespreksmodellen

Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase: enkele kaders en gespreksmodellen Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase: enkele kaders en gespreksmodellen Venray, 16 november 2017 Prof dr Carlo Leget Twee kaders voor spirituele zorg 1. Het kwaliteitskader palliatieve zorg

Nadere informatie

Geestelijke Verzorging (GV) aanbod gericht: een nieuwe koers

Geestelijke Verzorging (GV) aanbod gericht: een nieuwe koers Geestelijke Verzorging (GV) aanbod gericht: een nieuwe koers Een model ontwikkeld in het Antoni van Leeuwenhoek i.s.m. Paula Luiten: teamleider Jannie Meijer Martens: verpleegkundig hoofd Jowien van der

Nadere informatie

Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland

Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland September 2011 Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland Beleidsplan : Samenwerken aan Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg I. Achtergrond De palliatieve zorg ontwikkelt

Nadere informatie

Eindrapportage Appendix borgingsactiviteiten Zin Geving

Eindrapportage Appendix borgingsactiviteiten Zin Geving Eindrapportage Appendix borgingsactiviteiten Zin Geving In gesprek met kwetsbare ouderen Datum: 22 maart 2016 Kenmerk: 2013217 Looptijd: 1 mei 2015 15 maart 2016 Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3

Nadere informatie

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen of ouder en kwetsbaar bent, kunnen er vragen rijzen over het levenseinde. Deze fase van het

Nadere informatie

De wereld van de trage vragen Geestelijke begeleiding in de palliatieve zorg thuis, knelpunten en verbetervoorstellen

De wereld van de trage vragen Geestelijke begeleiding in de palliatieve zorg thuis, knelpunten en verbetervoorstellen Leven tot het einde! De wereld van de trage vragen Geestelijke begeleiding in de palliatieve zorg thuis, knelpunten en verbetervoorstellen Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Geestelijke begeleiding in de

Nadere informatie

Resultaten werkgroep Spiritualiteit en Zingeving ( )

Resultaten werkgroep Spiritualiteit en Zingeving ( ) Resultaten werkgroep Spiritualiteit en Zingeving (2005-2012) Juli 2012 Achtergrond In het netwerkoverleg van 22-6-2004 bracht William Yang naar voren dat het thema/aspect spiritualiteit binnen de palliatieve

Nadere informatie

Hoe herken je zingevingsvragen en hoe ga je er mee om? Het is een item. High five (Christiaan Rhodius)

Hoe herken je zingevingsvragen en hoe ga je er mee om? Het is een item. High five (Christiaan Rhodius) Hoe herken je zingevingsvragen en hoe ga je er mee om? Maastricht, 13 april 2018 High five (Christiaan Rhodius) ( ) Ik heb geen kans onbenut gelaten en heb geknokt voor wat ik waard ben. Ook nu zal ze

Nadere informatie

Spirituele zorg: complex, of misschien toch ook simpel?

Spirituele zorg: complex, of misschien toch ook simpel? Spirituele zorg: complex, of misschien toch ook simpel? Onderzoek uitgevoerd voor Dr. Annemiek Schep-Akkerman onderzoeker lectoraat Zorg en Zingeving, Hogeschool Viaa, Zwolle Special Interest Group Spirituele

Nadere informatie

Jaarplan 2014. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant

Jaarplan 2014. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant 1 Aansluitend op de doelstellingen van het beleidsplan van het netwerk staan de volgende activiteiten

Nadere informatie

Verslagen regio s Kenniscafé Wind in de zeilen 14 november 2018 Verslag groep rood, Utrecht Wat betekenen de huidige ontwikkelingen?

Verslagen regio s Kenniscafé Wind in de zeilen 14 november 2018 Verslag groep rood, Utrecht Wat betekenen de huidige ontwikkelingen? Verslagen regio s Kenniscafé Wind in de zeilen 14 november 2018 Hieronder vindt u van een aantal groepen die op 14 november in regio s uiteen zijn gegaan een verslag. Het verslag van de ene groep is uitgebreider

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word...

Wat als ik niet meer beter word... Wat als ik niet meer beter word... 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en voor hen die betrokken zijn bij een ziek familielid of een andere zieke naaste waarvan het levenseinde

Nadere informatie

Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2014

Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2014 Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2014 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag over het aanbod van extramurale geestelijke begeleiding aan mensen in de palliatieve fase

Nadere informatie

Spirituele zorg in de palliatieve fase in de eerste lijn

Spirituele zorg in de palliatieve fase in de eerste lijn Document ter onderbouwing van de noodzaak van geestelijke verzorging in de palliatieve fase bij mensen thuis Spirituele zorg in de palliatieve fase in de eerste lijn Aanleiding Sterven is voor Nederlanders

Nadere informatie

GEDEELDEZORG PRAKTIJK VOOR PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING EN BEHANDELING

GEDEELDEZORG PRAKTIJK VOOR PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING EN BEHANDELING AANGESLOTEN BIJ: Btw nummer 086337798 B01 K.v.K. nr. 14096082 Maastricht PRODUCTBESCHRIJVING: GEDEELDEZORG PRAKTIJK VOOR PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING EN BEHANDELING SPITITUAL CARE Januari 2009 1 Dit is de

Nadere informatie

Spiritualiteit in de laatste levensfase

Spiritualiteit in de laatste levensfase Spiritualiteit in de laatste levensfase Tilly de Kruyf Wout Huizing Congres palliatieve zorg voor mensen met dementie Ede 4 april 2016 Trainingswinkel www.netwerklevensvragen.nl/trainingswinkel Presentaties

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Palliatieve zorg Ziekenhuis breed en in de keten

PATIËNTEN INFORMATIE. Palliatieve zorg Ziekenhuis breed en in de keten PATIËNTEN INFORMATIE Palliatieve zorg Ziekenhuis breed en in de keten Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de palliatieve zorg. Wat is palliatieve terminale

Nadere informatie

Psychosociale hulp voor patiënten met kanker

Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Beter voor elkaar Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Inhoud Inleiding 2 Oncologieverpleegkundigen 3 Stomaverpleegkundigen 4 Geestelijke verzorging

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het ZGT

Palliatieve zorg in het ZGT 30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de

Nadere informatie

Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2016

Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2016 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag over het aanbod van extramurale geestelijke begeleiding aan mensen in de palliatieve fase en hun naasten, die thuis verblijven en woonachtig zijn in de regio Zuidoost

Nadere informatie

Jaarverslag Geestelijke Zorg Levinas 2018

Jaarverslag Geestelijke Zorg Levinas 2018 Jaarverslag Geestelijke Zorg Levinas 2018 Verantwoordelijkheid is de mogelijkheid te antwoorden Statutaire naam De Stichting Geestelijke Zorg Levinas is statutair gevestigd te Rotterdam op 28 maart 2011.

Nadere informatie

Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg.

Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg. Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD COP-zorg www.nwz.nl Inhoud De palliatieve fase 3 Wat is COP-zorg? 3 Gang van zaken na verwijzing 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U heeft van uw arts gehoord dat u

Nadere informatie

Aan: Richtlijncommissie Oncologische revalidatie. Betreft: reactie in de commentaarronde namens de VGVZ. Geachte richtlijncommissie,

Aan: Richtlijncommissie Oncologische revalidatie. Betreft: reactie in de commentaarronde namens de VGVZ. Geachte richtlijncommissie, Aan: Richtlijncommissie Oncologische revalidatie Betreft: reactie in de commentaarronde namens de VGVZ Geachte richtlijncommissie, Met interesse hebben wij, geestelijk verzorgers namens de beroepsvereniging

Nadere informatie

Wanneer genezing niet meer mogelijk is. Palliatieve zorg en consultatie

Wanneer genezing niet meer mogelijk is. Palliatieve zorg en consultatie Wanneer genezing niet meer mogelijk is Palliatieve zorg en consultatie Even voorstellen Stichting Sint Annaklooster is een brede zorginstelling in Eindhoven en Helmond. Met een op maat gesneden aanbod

Nadere informatie

Steunpunt 1 e lijn geestelijke zorg Onderdeel van het project Spirituele zorg in de palliatieve fase

Steunpunt 1 e lijn geestelijke zorg Onderdeel van het project Spirituele zorg in de palliatieve fase Steunpunt 1 e lijn geestelijke zorg Onderdeel van het project Spirituele zorg in de palliatieve fase Onder spiritualiteit verstaan we het levensbeschouwelijk functioneren van de mens, waartoe ook vragen

Nadere informatie

Terminaal ziek. Wat nu?

Terminaal ziek. Wat nu? Terminaal ziek. Wat nu? U heeft van uw (huis)arts te horen gekregen dat u in het laatste stadium van uw leven bent gekomen. Dan volgt al snel de vraag hoe en waar u die laatste fase wilt doorbrengen. Thuis

Nadere informatie

Producten COiL. Het COiL biedt momenteel de volgende producten aan:

Producten COiL. Het COiL biedt momenteel de volgende producten aan: Producten COiL Het COiL biedt momenteel de volgende producten aan: Voor zorgprofessionals en vrijwilligers 1. Trainingen Omgaan met levensvragen 2. Begeleide intervisie, moreel beraad 3. Train- de- trainers

Nadere informatie

Spirituele zorg Een dagje naar zee

Spirituele zorg Een dagje naar zee Spirituele zorg Een dagje naar zee Marian Martens Leidinggevende verzorgingshuis Stichting Antroz Consulent PTMN 3 onderwerpen De Richtlijn Spiritualiteit Theorie van de Presentie (Andries Baart) Een blik

Nadere informatie

"Samenwerking huisartsen en geestelijk verzorgers".

Samenwerking huisartsen en geestelijk verzorgers. "Samenwerking huisartsen en geestelijk verzorgers". Artikel wordt in september 2015 gepubliceerd in het tijdschrift voor geestelijk verzorgers Inleiding "Er zijn minder middelen beschikbaar om de verzorging

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Datum

Nadere informatie

Spiritualiteit in gezondheidszorg

Spiritualiteit in gezondheidszorg Spiritualiteit in gezondheidszorg Dr. Mieke Vermandere Wetenschappelijk medewerker ACHG 6 oktober 2013 44 e Medisch-Psychologisch Weekend Huisarts en eenzaamheid 1. Wat is spiritualiteit? Spiritualiteit

Nadere informatie

ALS GEESTELIJK VERZORGERS SIGNALEREN. Spiritualiteit & dementie. Onderzoek naar verandering van spiritualiteit bij ouderen met beginnende dementie

ALS GEESTELIJK VERZORGERS SIGNALEREN. Spiritualiteit & dementie. Onderzoek naar verandering van spiritualiteit bij ouderen met beginnende dementie Spiritualiteit & dementie Onderzoek naar verandering van spiritualiteit bij ouderen met beginnende dementie Dementie tast op een heel persoonlijke manier de beleving van spiritualiteit aan. De geïnterviewden

Nadere informatie

Q&A s palliatieve zorg voor professionals

Q&A s palliatieve zorg voor professionals Q&A s palliatieve zorg voor professionals Inhoud Wat is palliatieve zorg?... 2 Wanneer begint palliatieve zorg?... 2 Wanneer eindigt palliatieve zorg?... 2 Waar kunnen cliënten de zorg ontvangen?... 2

Nadere informatie

Als genezing niet meer mogelijk is

Als genezing niet meer mogelijk is Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als

Nadere informatie

Spirituele zorg. Landelijke richtlijn, Versie: 1.0

Spirituele zorg. Landelijke richtlijn, Versie: 1.0 Spirituele zorg Landelijke richtlijn, Versie: 1.0 Datum Goedkeuring: 06-06-2010 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Agora werkgroep 'Richtlijn spirituele zorg' Inhoudsopgave Colofon...1 Inleiding...3

Nadere informatie

Q1 Wat is uw specialistische registratie?

Q1 Wat is uw specialistische registratie? Q1 Wat is uw specialistische registratie? Beantwoord: 189 Overgeslagen: 0 Cardioloog 2,65% Consulent palliatieve... Diëtist 22,22% Fysiotherapeut Geestelijk verzorger 1,59% Geriater 0,53% Huisarts 5,29%

Nadere informatie

Innerlijke ruimte Liverpool goes Dutch, 19 april Prof dr Carlo Leget

Innerlijke ruimte Liverpool goes Dutch, 19 april Prof dr Carlo Leget Innerlijke ruimte Liverpool goes Dutch, 19 april 2018 Prof dr Carlo Leget Stilte (Sander de Hosson) ( ) Als ik de verpleegkundige vraag om de familie te bellen om een gesprek dezelfde dag te plannen, krijg

Nadere informatie

Algemene inleiding Inleiding bij het theoretisch deel Hoofdstuk I: Definities Inleiding... 11

Algemene inleiding Inleiding bij het theoretisch deel Hoofdstuk I: Definities Inleiding... 11 INHOUDSTAFEL Algemene inleiding... 8 Inleiding bij het theoretisch deel... 10 Hoofdstuk I: Definities... 11 Inleiding.... 11 1. Definitie palliatieve zorg... 11 2. Holistische benadering in de palliatieve

Nadere informatie

Richtlijn Spirituele zorg

Richtlijn Spirituele zorg Richtlijn Spirituele zorg Colofon De richtlijn spirituele zorg werd in 2008 geschreven door de Agora werkgroep Richtlijn spirituele zorg : C.J.W. Leget,medisch ethicus, UMC St Radboud, Nijmegen T. Staps,

Nadere informatie

Samen werken aan betere palliatieve zorg in de eerste lijn 22 september 2016

Samen werken aan betere palliatieve zorg in de eerste lijn 22 september 2016 Samen werken aan betere palliatieve zorg in de eerste lijn 22 september 2016 18.00 18.05 Opening en welkom door David Koetsier, bestuurslid HKA 18.05 18.15 Inleiding door Bart Schweitzer, initiatiefnemer

Nadere informatie

Verslag Brainstormsessie geestelijke zorg in de eerste lijn Samenwerking tussen huisartsen en geestelijk verzorgers

Verslag Brainstormsessie geestelijke zorg in de eerste lijn Samenwerking tussen huisartsen en geestelijk verzorgers Werkveld Eerste Lijn Verslag Brainstormsessie geestelijke zorg in de eerste lijn Samenwerking tussen huisartsen en geestelijk verzorgers 14 november 2017, Hospice Utrecht, Kanaalstraat 200A in Utrecht.

Nadere informatie

De spirituele begeleiding van mensen aan het eind van hun leven

De spirituele begeleiding van mensen aan het eind van hun leven De spirituele begeleiding van mensen aan het eind van hun leven Marie-José Gijsberts, Specialist Ouderengeneeskunde Consulent Palliatief Team Midden Nederland Promovenda VUmc: spirituele Levenseindezorg

Nadere informatie

6 oktober Georganiseerd door de Werkveldraad Verpleeg- en Verzorgingshuizen van de VGVZ.

6 oktober Georganiseerd door de Werkveldraad Verpleeg- en Verzorgingshuizen van de VGVZ. 6 oktober 2015 Georganiseerd door de Werkveldraad Verpleeg- en Verzorgingshuizen van de VGVZ. In de zorg worden we regelmatig geconfronteerd met onmacht; we staan met lege handen, stamelend. Wat te doen?

Nadere informatie

projectplan Centrum voor Levensvragen Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland Organisatie: Netwerk Palliatieve Zorg Noord-Kennemerland

projectplan Centrum voor Levensvragen Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland Organisatie: Netwerk Palliatieve Zorg Noord-Kennemerland projectplan Centrum voor Levensvragen Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland Organisatie: Netwerk Palliatieve Zorg Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland Auteur: Patricia Appeldoorn Datum: Maandag

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 00 De Lastmeter Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 1 Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en behandeling kunnen niet alleen lichamelijke

Nadere informatie

SAMENWERKEN IN DE PALLIATIEVE ZORG IN DE EERSTELIJN

SAMENWERKEN IN DE PALLIATIEVE ZORG IN DE EERSTELIJN SAMENWERKEN IN DE PALLIATIEVE ZORG IN DE EERSTELIJN een onderzoek naar de ontwikkeling en implementatie van het Zorgprogramma Palliatieve Eerstelijnszorg in de deelgemeente Rotterdam Kralingen - Crooswijk

Nadere informatie

Signaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering

Signaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering Signaleren, volgen en verdiepen Werk in uitvoering Everlien de Graaf Verpleegkundige, Verplegingswetenschapper, Promovenda Hospicezorg & Symptomen en klachten van patiënten Expertise centrum Palliatieve

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N

Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N Twee evoluties binnen de psychologie Van een grote nadruk

Nadere informatie

Aandacht voor innerlijke ruimte bij ernstig zieke en stervende patiënten. Eric Koster - Geestelijk Verzorger MST Enschede

Aandacht voor innerlijke ruimte bij ernstig zieke en stervende patiënten. Eric Koster - Geestelijk Verzorger MST Enschede Aandacht voor innerlijke ruimte bij ernstig zieke en stervende patiënten Eric Koster - Geestelijk Verzorger MST Enschede Wat is spiritualiteit? Het levensbeschouwelijk functioneren van de mens, waartoe

Nadere informatie

Laurens in t Slag. Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG

Laurens in t Slag. Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG Laurens in t Slag Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG Laurens in t Slag opent haar deuren in september 2012 Wat is een ontmoetingscentrum? Een ontmoetingscentrum

Nadere informatie

WERKDOCUMENT CONCRETE ACTIES Onderdeel visie en beleidsplan Werkveldraad Eerste lijn concept 30 juni 2017

WERKDOCUMENT CONCRETE ACTIES Onderdeel visie en beleidsplan Werkveldraad Eerste lijn concept 30 juni 2017 WERKDOCUMENT CONCRETE ACTIES Onderdeel visie en beleidsplan Werkveldraad Eerste lijn concept 30 juni 2017 Strategie Werkveldraad Eerste Lijn 1. Legitimatie en financieringsgrond van GV uitbreiden. Van

Nadere informatie

Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname

Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname Ernstig zieke mensen voor wie geen genezing meer mogelijk is, willen de laatste fase van hun leven graag thuis doorbrengen in hun eigen vertrouwde omgeving.

Nadere informatie

Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg

Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg in de eerste lijn Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg Geen Cure, maar Care streven naar een comfortabel einde Als genezing niet meer mogelijk

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word?

Wat als ik niet meer beter word? Wat als ik niet meer beter word? Als u te horen heeft gekregen dat u niet meer kunt genezen, is dat een harde boodschap. Deze boodschap roept veel vragen op, zoals: Deze folder is bedoeld voor mensen die

Nadere informatie

Twee vliegen in één klap

Twee vliegen in één klap Twee vliegen in één klap Onderzoek als middel tot zichtbaarheid en financiering VGVZ Symposium Kijk de geestelijk verzorger! 27 juni 2016 Charlotte Molenaar Programma Praktijkgericht onderzoek - negenstappenplan

Nadere informatie

Projectplan. Steunpunt Geestelijke Verzorging & Educatie omgaan met levensvragen

Projectplan. Steunpunt Geestelijke Verzorging & Educatie omgaan met levensvragen Projectplan Steunpunt Geestelijke Verzorging & Educatie omgaan met levensvragen Colofon Titel Projectplan Steunpunt Geestelijke Verzorging & Educatie omgaan met levensvragen Versie, datum november 2010

Nadere informatie

ER ZIJN MINDER MIDDELEN BESCHIKBAAR. Een steen verleggen in de rivier. Geestelijk verzorgers in de eerste lijn

ER ZIJN MINDER MIDDELEN BESCHIKBAAR. Een steen verleggen in de rivier. Geestelijk verzorgers in de eerste lijn Een steen verleggen in de rivier Geestelijk verzorgers in de eerste lijn Waar liggen de kansen voor eerste-lijn geestelijke verzorging? Anne Stael beschrijft een aantal voorwaarden en geeft voorbeelden

Nadere informatie

Geestelijke verzorging

Geestelijke verzorging Geestelijke verzorging Zorg met aandacht - Aandacht voor wat u gelooft Onlangs bent u opgenomen in het Havenziekenhuis. Opname in een ziekenhuis kan vragen en emoties oproepen. Het kan prettig zijn om

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. laurens De Blijvenburg

Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. laurens De Blijvenburg Laurens De Blijvenburg Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers laurens De Blijvenburg Wat is een ontmoetingscentrum? Een ontmoetingscentrum is er voor mensen met lichte tot matige

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Rouwverwerking

PATIËNTEN INFORMATIE. Rouwverwerking PATIËNTEN INFORMATIE Rouwverwerking 2 PATIËNTENINFORMATIE Een dierbare is overleden. Dit is een aangrijpende gebeurtenis. In de eerste plaats gaat onze deelneming uit naar u en de overige nabestaanden.

Nadere informatie

Datum 8 januari 2019 Betreft Schriftelijk Overleg (SO) inzake VSO Ondersteuning levensbegeleiders en geestelijke verzorgers (29509 nr 68)

Datum 8 januari 2019 Betreft Schriftelijk Overleg (SO) inzake VSO Ondersteuning levensbegeleiders en geestelijke verzorgers (29509 nr 68) > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Geestelijke verzorging - tijdschrijvend beroep per 1 januari 2018 Ledenraadpleging van het werkveld psychiatrie van de VGVZ

Geestelijke verzorging - tijdschrijvend beroep per 1 januari 2018 Ledenraadpleging van het werkveld psychiatrie van de VGVZ Geestelijke verzorging - tijdschrijvend beroep per 1 januari 2018 Ledenraadpleging van het werkveld psychiatrie van de VGVZ Werkveldraad psychiatrie VGVZ, 18 oktober 2017 Aanleiding De aanleiding voor

Nadere informatie

Ouderenzorg in 2025?

Ouderenzorg in 2025? Ouderenzorg in 2025? https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=vo9 wlawhe3e Niemand gaat actief de gang naar het verpleeghuis, je wordt opgenomen, ik had geen inspraak 1 IDENTITEIT: wie

Nadere informatie

Jaarbericht van het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek-Waterland

Jaarbericht van het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek-Waterland Jaarbericht van het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek-Waterland In dit jaarbericht leest u hoe het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek- Waterland in 2014 palliatieve zorg onder de aandacht heeft gebracht

Nadere informatie

Ouderenpastoraat en geestelijke verzorging, Expertmeeting Beraad Grote Steden PKN 28 mei 2010 Landelijk Dienstencentrum PKN, Utrecht

Ouderenpastoraat en geestelijke verzorging, Expertmeeting Beraad Grote Steden PKN 28 mei 2010 Landelijk Dienstencentrum PKN, Utrecht 1 Ouderenpastoraat en geestelijke verzorging, Expertmeeting Beraad Grote Steden PKN 28 mei 2010 Landelijk Dienstencentrum PKN, Utrecht Inleiding Het zal gaan over de plek van geestelijke verzorging en

Nadere informatie

De Zorgagenda voor een gezonde samenleving

De Zorgagenda voor een gezonde samenleving In gesprek over De Zorgagenda voor een gezonde samenleving VGVZ 19 maart 2018 Loek Winter Willemijn van der Zwaard Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) De Zorgagenda voor een gezonde samenleving

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Inloophuis De Boei Goeree-Overflakkee

Beleidsplan Stichting Inloophuis De Boei Goeree-Overflakkee Beleidsplan Stichting Inloophuis De Boei Goeree-Overflakkee Hoofdstuk 1 Inleiding/Historie In het jaar 2005 zijn Marja den Eerzamen en haar moeder Bettie Bruinsma, in Goedereede een inloophuis voor mensen

Nadere informatie

Grenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden

Grenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden Grenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden Dr. An Haekens Overzicht Inleiding: afbakening van thema Spiritualiteit: wiens zorg? Coöperatief- complementair

Nadere informatie

Welkom Casemanagement Dementie 12 april 2016

Welkom Casemanagement Dementie 12 april 2016 Welkom Casemanagement Dementie 12 april 2016 Inhoud Iets over de GGZ Via afdeling Ouderenzorg Naar taken van de SPV Het GGZ traject dementie Met aandeel van de SPV (PIT?) Naar gedwongen afronding (IBS/RM)

Nadere informatie

HOOFDSTUK I: DEFINITIES INLEIDING

HOOFDSTUK I: DEFINITIES INLEIDING HOOFDSTUK I: DEFINITIES INLEIDING In het eerste hoofdstuk willen we een aantal definities en termen verklaren omdat we van mening zijn dat deze verduidelijking de basis vormt van de verdere literatuurstudie

Nadere informatie

RUIMTE VOOR SPIRITUELE ZORG IN HOSPICE ALKMAAR

RUIMTE VOOR SPIRITUELE ZORG IN HOSPICE ALKMAAR ` RUIMTE VOOR SPIRITUELE ZORG IN HOSPICE ALKMAAR Visiedocument Maria Luyckx Consulent spirituele zorg Hospice Alkmaar Maart 2014 Inhoudsopgave bladzijde Inleiding 3 1. Spirituele zorg als dimensie van

Nadere informatie

Uw patiënt is terminaal ziek. Wat nu?

Uw patiënt is terminaal ziek. Wat nu? Uw patiënt is terminaal ziek. Wat nu? Wanneer genezing niet meer mogelijk is, staat de kwaliteit van leven voorop. Het is belangrijk om in samenspraak met uw patiënt te onderzoeken welke zorg het best

Nadere informatie

Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee?

Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? voor mensen met een eetprobleem en hun naasten Eetproblematiek in cijfers Helaas komen eetproblemen en -stoornissen nog steeds veel voor in Nederland

Nadere informatie

WELKOM BIJ LUCIVER! Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen. Laat het ons horen. Wij staan graag voor u klaar!

WELKOM BIJ LUCIVER! Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen. Laat het ons horen. Wij staan graag voor u klaar! WELKOM BIJ LUCIVER! LuciVer is een kleinschalige organisatie voor welzijn, zorg en wonen. Wij zijn er voor ouderen die door verlies van lichamelijke en/of geestelijke mogelijkheden zorg of ondersteuning

Nadere informatie

Samenwerking en betaalbaarheid palliatieve zorg op maat

Samenwerking en betaalbaarheid palliatieve zorg op maat Uit een analyse van de NZa blijkt de regelgeving voor palliatieve zorg voor zorgaanbieders niet altijd helder te zijn. Hieronder geven we een toelichting op veel gestelde vragen. 1 Inzet specialistisch

Nadere informatie

Waar kunt u heen als u kanker hebt?

Waar kunt u heen als u kanker hebt? Oncologiecentrum Waar kunt u heen als u kanker hebt? www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Waar kunt u terecht als u kanker hebt?... 3 Overzicht hulpverleners binnen het Catharina Kanker Instituut... 3 Extern...

Nadere informatie

WORKSHOP 1: KANKER IN HET GEZIN: Als een steen in het water

WORKSHOP 1: KANKER IN HET GEZIN: Als een steen in het water WORKSHOP 1: KANKER IN HET GEZIN: Als een steen in het water Anja van Onna & Carine Kappeyne van de Coppello Ingeborg Douwes Centrum, Amsterdam Inhoud: Ongeveer 24% volwassen kankerpatiënten hebben schoolgaande

Nadere informatie

Uitwerking resultaten werkconferentie Regionale visie op palliatieve zorg 24 februari 2014

Uitwerking resultaten werkconferentie Regionale visie op palliatieve zorg 24 februari 2014 Uitwerking resultaten werkconferentie Regionale visie op palliatieve zorg 24 februari 2014 Inleiding: Vanuit de Kerngroep van het Netwerk palliatieve Zorg Midden- Holland is de wens gekomen om de Regionale

Nadere informatie

Alleen Samen staan we sterk voor een waardig levenseinde. Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerken Palliatieve Zorg Twente 11 april 2019

Alleen Samen staan we sterk voor een waardig levenseinde. Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerken Palliatieve Zorg Twente 11 april 2019 Alleen Samen staan we sterk voor een waardig levenseinde Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerken Palliatieve Zorg Twente 11 april 2019 Inleiding Netwerken Palliatieve Zorg Twente Palliatieve Zorg

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Deventer 26-03-2013 Inhoud presentatie doel van de avond wat is palliatieve zorg? Cijfers overeenkomsten en verschillen knelpunten palliatieve zorg

Nadere informatie

Robert is een man van 79 jaar, terminaal ziek (prognose max. maand). Hij is nog heel helder. Zijn echtgenote verzorgt hem De palliatief equipe is

Robert is een man van 79 jaar, terminaal ziek (prognose max. maand). Hij is nog heel helder. Zijn echtgenote verzorgt hem De palliatief equipe is Robert is een man van 79 jaar, terminaal ziek (prognose max. maand). Hij is nog heel helder. Zijn echtgenote verzorgt hem De palliatief equipe is ingeschakeld Er kan met Robert niet over het naderende

Nadere informatie

Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2015

Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2015 Jaarverslag extramurale geestelijke begeleiding regio Zuidoost Brabant 2015 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag over het aanbod van extramurale geestelijke begeleiding aan mensen in de palliatieve fase

Nadere informatie

Tijdig spreken over het levenseinde

Tijdig spreken over het levenseinde Tijdig spreken over het levenseinde foto (c) Ben Biondina voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl Cliëntenbrochure van Goedleven foto (c) Jan Kooren voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 1.

Nadere informatie

Kom binnen bij de Eik!

Kom binnen bij de Eik! Kom binnen bij de Eik! Plannen voor 2017 1 Welkom bij de Eik! Eind 2016 was het alweer 12,5 jaar geleden dat de Eik haar deuren opende. In de prachtige omgeving van landgoed Eikenburg met een prettige,

Nadere informatie

Ondersteunende zorg bij kanker

Ondersteunende zorg bij kanker Ondersteunende zorg bij kanker Als u wordt behandeld voor kanker kunt u tijdens of na uw ziekte te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook als de behandeling al langer geleden is. In

Nadere informatie

Signaleren, monitoren en screenen. Everlien de Graaf. Palliatieve zorg

Signaleren, monitoren en screenen. Everlien de Graaf. Palliatieve zorg Signaleren, monitoren en screenen Werk in uitvoering Everlien de Graaf Verpleegkundige, verplegingswetenschapper, Promovenda Hospicezorg & Symptomen en klachten van patiënten Expertise centrum Palliatieve

Nadere informatie

Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg. Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider

Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg. Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider Palliatieve thuiszorg in het nieuws In deze presentatie: 1. Palliatieve zorg in de 21 e eeuw, de stand

Nadere informatie

6e Werkconferentie Agora over spirituele zorg, voor netwerken palliatieve zorg 12 januari 2012 Pagina 1 van 6

6e Werkconferentie Agora over spirituele zorg, voor netwerken palliatieve zorg 12 januari 2012 Pagina 1 van 6 Pagina 1 van 6 Actueel overzicht m.b.t. landelijke ontwikkelingen op het gebied van spirituele zorg /levensvragen Carlo Leget, voorzitter Agora ethiek en spirituele zorg Ondanks richtlijn en visiedocument

Nadere informatie