HERNIA NEUROCHIRURGIE FRANCISCUS VLIETLAND

Transcriptie

1 HERNIA NEUROCHIRURGIE FRANCISCUS VLIETLAND

2 Inleiding Uit het rugonderzoek (CT of MRI) is gebleken dat er bij u sprake is van een hernia. Voor de behandeling van uw herniaklachten bent of wordt u binnenkort opgenomen op de afdeling Neurochirurgie. In deze brochure staat informatie over deze operatie, de verdere behandeling en leefregels voor als u weer thuis bent. Voor het slagen van de behandeling is het van groot belang dat u zich nauwkeurig aan deze aanwijzingen houdt. Ontstaan van een hernia Een hernia treedt op in de wervelkolom. De wervelkolom bestaat uit 7 halswervels, 12 borstwervels, 5 lendenwervels, 5 heiligbeenwervels en 4 staartwervels (stuitje). De heiligbeenwervels zijn onderling met elkaar vergroeid en vormen één geheel. Tussen de wervels liggen de tussenwervelschijven die van belang zijn voor het bewegen van de wervelkolom en voor de schokdemping. Ze bestaan uit een zachte, buigzame kern (de nucleus pulposus) en een stevige omhulling. Wanneer de stevige omhulling een zwakke plek heeft of scheurt, kan de zachte kern gaan uitpuilen en een zenuw beknellen. Dit heet in medische termen een 'hernia nuclei pulposi' (hnp), kortweg hernia. Waar komt een hernia voor? In de wervelkolom ligt - als een holle buis - het wervelkanaal. Hierin bevinden zich het ruggenmerg en de zenuwen. De zenuwen verlaten ter hoogte van elke wervel, één links en één rechts, het wervelkanaal. Het

3 ruggenmerg reikt tot de eerste lendenwervel. Een bundel zenuwen, die uit het ruggenmerg komt, loopt hierna verder en verlaat het wervelkanaal tussen de wervels. Juist in dit gebied komen de meeste hernia's voor. Met name tussen de vierde en vijfde lendenwervel en tussen de vijfde lendenwervel en het heiligbeen. Als de hernia de zenuw beknelt, ontstaan de herniaklachten. Verschijnselen De meest voorkomende verschijnselen zijn: rugpijn of stijfheid van de rug tijdens het bewegen, zitten of liggen; pijn in de bil, meestal uitstralend langs de achter- of buitenzijde van het bovenbeen, soms tot in de voet of grote teen. Als de zenuw ernstig bekneld is, kunnen reflexen verdwijnen en gevoelsstoornissen of tintelingen optreden. Dit is meestal in de kuit of in de voet. Tijdelijke uitvalverschijnselen (verlammingsverschijnselen): men kan de grote teen niet goed meer bewegen of niet meer op de hielen of tenen lopen. Behandeling De uitpuiling verdwijnt vaak spontaan. Ook fysiotherapie kan helpen. Helpt dit alles onvoldoende? Dan is een operatie meestal noodzakelijk. In deze brochure wordt ingegaan op de operatieve behandeling. Preoperatief spreekuur (POS) Voordat u geopereerd wordt, vinden enkele onderzoeken plaats tijdens het Preoperatief Spreekuur (POS) waarvoor u een afspraak heeft ontvangen. Zie ook de folder Voorbereiding op uw operatie. Het onderzoek bestaat uit het meten van uw bloeddruk, temperatuur, lengte en gewicht; Een anesthesioloog bespreekt met u: de mogelijkheden van verdoven uw gezondheidstoestand

4 eventueel aanvullende onderzoeken zoals een consult van de internist, bloed- en urineonderzoek, het maken van een hartfilm of een röntgenfoto van uw borstkas. Eten en drinken Tijdens het Preoperatief Spreekuur wordt verteld wanneer u voor het laatst mag eten en drinken voor de operatie. Dag van de operatie Op de dag van de operatie meldt u zich volgens de afgesproken tijd op de verpleegafdeling. Ongeveer een half uur voor de operatie krijgt u op uw kamer een injectie of tablet, de zogenaamde pre-medicatie. Hierdoor wordt u rustig en soms wat slaperig. Tijdens de operatie wordt de hernia en de zachte, uitpuilende kern van de tussenwervelschijf verwijderd. Hierdoor komt de beknelde zenuw weer vrij, en verdwijnt de oorzaak van de pijn. Voor de weggehaalde kern komt niets anders in de plaats en er wordt niets vastgezet. De stevigheid van de rug is door de operatie niet aangetast, ook al is de ruimte tussen de wervels iets kleiner. Na de operatie Wanneer u bijkomt uit de narcose, ligt u in de 'uitslaapkamer'. Wanneer de controles die er bij u gedaan worden in orde zijn, wordt u naar uw kamer op de verpleegafdeling teruggereden. Het is belangrijk dat u na de operatie gedurende enkele uren op uw rug blijft liggen, om de operatiewond nog wat extra tegendruk te geven. Daarna helpt een verpleegkundige u bij het op uw zij draaien. Hierna kunt u, op de manier zoals de fysiotherapeut u heeft geleerd, onbeperkt van ligging wisselen. Hiermee voorkomt u last van uw schouder en heup. Een verpleegkundige helpt u zo nodig hierbij.

5 Het is belangrijk dat u in bed plat ligt. Daarom blijft het hoofdeinde van uw bed plat; u mag hoogstens één kussen. Een plastic slangetje (wonddrain), dat uit de operatiewond komt en verbonden is met een vacuüm flesje, zorgt dat overtollig wondvocht kan afvloeien. Dit slangetje wordt bij sommige operaties geplaatst. Het is mogelijk dat u kramp krijgt in uw benen. U kunt dan gerust pijnstillende middelen vragen. Na de operatie is het soms moeilijk om in liggende houding te plassen. Maakt u er zich geen zorgen over, de plas komt heus, soms door even uit bed te komen en op de postoel te gaan zitten. Als het u eenmaal is gelukt om uit te plassen, is dit probleem voorbij. Enkele uren na de operatie komt de fysiotherapeut verder met u oefenen. Dit oefenen gebeurt regelmatig, tot aan uw ontslag uit het ziekenhuis. De wond wordt binnenwaarts gehecht met oplosbare hechtingen. Plakkertjes op de wond houden de huidranden zo dicht mogelijk tegen elkaar, om het litteken zo dun mogelijk te maken. De hechtingen hoeven niet verwijderd te worden. De dag na de operatie gaat u naar huis. De plakkertjes kunt uzelf of door iemand uit uw omgeving laten verwijderen, 8 dagen na de operatie. Naar huis Het komt voor dat de pijn die vóór de operatie in het been aanwezig was, kort en minder hevig terugkomt. Deze pijn verdwijnt in enkele dagen tot weken. In de eerste weken reageren de rugspieren op deze operatie met kramp en stijfheid. De klachten verdwijnen geleidelijk. Dit gaat vanzelf of eventueel met hulp van de fysiotherapeut. Bij ontslag krijgt u een verwijzing voor een fysiotherapeut en een afspraakformulier voor poliklinische controle. Dit is ongeveer acht weken na ontslag uit het ziekenhuis. Er wordt

6 onder meer gekeken naar de eventuele voortzetting van oefentherapie en leefregels, en de werkhervatting. Weer thuis Als u weer thuis bent, adviseren wij u het volgende: Sta de eerste weken 's ochtends wat later op en ga 's avonds wat vroeger naar bed. Rust 's middags in bed gedurende één à twee uur. Pas op voor plotselinge temperatuurswisselingen, zowel van een verwarmde kamer naar een koud bed, als van huis naar buiten. Kleed u dus goed, maar niet zo warm dat u voortdurend transpireert. Doe 's ochtends, 's middags en 's avonds een kwartier lang uw oefeningen, zoals u die in het ziekenhuis heeft geleerd. Zit bij voorkeur in een hogere stoel, met een wat hardere zitting en een stevige rugleuning, waaruit u makkelijk kunt opstaan. Zit niet te lang achtereen. Wandel elke dag en doe dat gedurende een steeds langere periode. Streef ernaar om ongeveer een maand na ontslag één à anderhalf uur achtereen te kunnen lopen. Leefregels en adviezen Tillen Vermijd, ook in de toekomst, het tillen van voorwerpen die erg zwaar zijn. Gewoon bukken om iets op te rapen, is na een maand weer normaal mogelijk. We raden u echter aan dit zo min mogelijk te doen. Na een maand mag u wel tillen. Doe dit op de juiste manier: houdt uw rug zoveel mogelijk recht en buig door de knieën. Voorwerpen zwaarder dan 25 kilogram kunt u beter door iemand anders laten tillen. Huishouding De noodzaak van huishoudelijke hulp wordt per persoon bekeken, nog voor opname in het ziekenhuis. Het advies hierover hangt af van de samenstelling van het gezin en andere huiselijke omstandigheden.

7 Fietsen Twee weken na ontslag mag u fietsen, zoveel mogelijk op een egale weg. Autorijden Autorijden is één à twee weken na ontslag weer toegestaan, maar alleen over korte afstanden. Het is niet de bedoeling dat u de eerste maand na het ontslag met de auto gaat toeren. U kunt zelf het beste beslissen, afgaande op uw bewegingsmogelijkheden, of u de auto zelf bestuurt of dit aan een ander overlaat. Zwemmen Zwemmen mag weer één à twee weken na ontslag. Deze sport is goed voor uw spieren. Droogt u zich na het zwemmen vooral goed af en zorg dat u geen kou vat. Andere sporten De meeste sporten zijn enkele maanden na het ontslag weer gewoon toegestaan, met uitzondering van die sporten waarbij veel kracht op de rug wordt uitgeoefend, zoals wedstrijdroeien, paardrijden, windsurfen, judo, worstelen en gewichtheffen. U doet er goed aan om het hervatten van uw sport, of het beginnen met een nieuwe, tijdens het polikliniekbezoek te bespreken. Seks Seks is toegestaan, bij voorkeur zodanig, dat daarbij uw rug niet overmatig wordt belast. Werken U kunt de eerste maand meestal nog niet buitenshuis gaan werken op kantoor. Wel mag u thuis enig werk verrichten aan een tafel of bureau; daarbij is het belangrijk dat het werkblad de juiste hoogte heeft. Het moment van werkhervatting bespreekt u tijdens het spreekuur.

8 Vragen In deze folder hebben we alleen de meest belangrijke vragen beantwoord. Als iets u niet duidelijk is, vraagt u dit dan aan uw chirurg of fysiotherapeut. Zij of hij is bereid om uw vragen te beantwoorden. U kunt ook telefonisch contact opnemen met de afdeling Neurochirurgie, via telefoonnummer Maart