Gastvrijheid: een universele waarde

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Gastvrijheid: een universele waarde"

Helena Marleen Smets
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Gastvrije zorg Liselotte Van Ooteghem & Meredith Delaere Op het menu 1. Gastvrijheid en zorg 2. Gastvrije zorg 3. Blikopeners 4. Als ergo in de praktijk 5. Gastvrije zorg organiseren 1

Gastvrijheid: een universele waarde Oude en wereldwijde deugd Iedereen weet wat gastvrijheid is, wel verschillende invullingen In georganiseerde vorm voor het eerst uitgeoefend door christelijke

2 Gastvrijheid: een universele waarde Oude en wereldwijde deugd Iedereen weet wat gastvrijheid is, wel verschillende invullingen In georganiseerde vorm voor het eerst uitgeoefend door christelijke gemeenschappen L. Vanlaere, identiteitsonderzoek GVO Gastvrijheid: een kunst Historisch gezien vooral te maken met opvang van vreemdelingen Is een kunst wanneer het gaat om de ontmoeting met mensen die anders zijn 3 houdingen tav de vreemdeling (Vijver): De vreemdeling als kwetsbaar persoon herberg als plaats van geborgenheid en bescherming De vreemdeling als ander ontmoeting met de ander kan leiden tot herontdekking van de eigen identiteit cf. Levinas ( In het gelaat van de ander is te zien wie ik zelf ben) De vreemdeling als bedreiging Uit angst voor het vreemde in zichzelf dient de vreemdeling zich aan te passen Ieder mens heeft ontmoeting met de ander nodig Gastvrijheid is noodzaak voor ieder mens, iedere samenleving, iedere organisatie H. Vijver, Ethiek van de gastvrijheid,

3 Gastvrijheid verwezenlijken 4 stappen in onze ontmoetingen met medemensen (volgens K. Barth) De ander in de ogen kijken De ander beluisteren, aandacht hebben voor wie iemand ten diepste is De ander tonen dat we hem willen helpen (noden en wensen serieus nemen) Dit doen met vreugde en blijheid Gastvrijheid, 1+1=3 gastheerschap gastgerichtheid gastvrijheid Mood Maker model voor Gastvrijheid. Uit: Mood Maker (2012), J. Hokkeling en L. de la Mar. 3

Gastheerschap Gastheerschap heeft grote invloed op gastvrijheidsbeleving van de gast Medewerkers zijn hierbij belangrijker dan product of omgeving Uit: F. Lee, Als Disney baas was in uw ziekenhuis.

4 Gastheerschap Gastheerschap heeft grote invloed op gastvrijheidsbeleving van de gast Medewerkers zijn hierbij belangrijker dan product of omgeving Uit: F. Lee, Als Disney baas was in uw ziekenhuis. 9 ½ dingen die u anders zou doen, 2004 Gastvrijheid, een beleving Gaat niet over objectieve feiten Het gevoel welkom te zijn, thuis te mogen komen Voor iedere mens verschillend Organisatie bepaalt niet of ze gastvrij is 4

5 Gast? Gastheer? Gastvrijheid in het woonzorgcentrum? Wie is bij wie te gast in het wzc? Wie is gast en wie is gastheer? Wie is de ander? Wie zijn onze bewoners? Wat vinden ze belangrijk, waar hechten ze waarde aan? Wat betekent gastvrijheid voor hen? Wat betekent gastvrije zorg voor hen? Hoe kunnen we dit verwezenlijken? 5

Gastvrije zorg vanuit zorgethisch perspectief Zorgethiek vertrekt vanuit zorg zelf als een ethisch geladen praktijk Zorgethiek wil begrijpen hoe zorg in elkaar zit door er op een bepaalde manier naar

6 Gastvrije zorg vanuit zorgethisch perspectief Zorgethiek vertrekt vanuit zorg zelf als een ethisch geladen praktijk Zorgethiek wil begrijpen hoe zorg in elkaar zit door er op een bepaalde manier naar te kijken, door gevoelig te zijn voor (Leget, 2009): Relatie: de mate waarin mensen betrokken zijn op elkaar Context: wat staat er voor deze persoon, hier en nu op het spel Kwetsbaarheid: wat doet er voor de zorgontvanger het meeste toe Macht: zorgrelaties beogen wederkerigheid, maar hebben vaak een grote asymmetrie (aangewezen op de ander, afhankelijkheid) Gastvrije zorg vanuit zorgethisch perspectief Zorg is een zoektocht, proces dat mensen samen gaan, geen product of dienstverlening (Tronto, 1993) Zorg is een praktijk die bestaat uit 4 fasen waarin activiteit en houding samen gaan Zorgactiviteit Zich zorgen maken Op zich nemen van zorg Zorg verlenen Zorg ontvangen Houding Aandachtige betrokkenheid Verantwoordelijkheid Deskundigheid Ontvankelijkheid 6

7 Gastvrije zorg is Is een totaalbeleving die voor iedereen verschillend is Het ontmoeten van de ander Gastheerschap dat gastgericht is De kunst van het kennen van de ander Iedere mens is uniek: respect voor de eigenheid van ieder mens Omzien naar elkaar: respectvolle omgang, vriendelijke houding Aandacht voor de gehele mens, ook op het einde van het leven, met empathie en bewogenheid Waardigheidsondersteunende zorg, afgestemde zorg Blikopeners Observatie (living, was gebeuren ) Gesprek via Tobitkaarten Luisteren naar verhaal/getuigenis bewoner en/of familie Bijwonen van opname Op zoek naar zin sessies Trimbos instituut 7

8 Als ergotherapeut in de praktijk Gastvrijheid en ergotherapie gaan hand in hand Aandacht voor de gehele mens HOLISTISCHE VISIE DE KLEINE GOEDHEID De ander beluisteren De ander tonen dat we hem willen helpen Wie zijn onze bewoners? Wat vinden ze belangrijk, waar hechten ze waarde aan? Wat betekent gastvrijheid voor hen? de zorgrelatie afstemming de ontmoeting met mensen die anders zijn Valkuil bij opmaak van doelen THERAPEUT MENS Investeer in afstemming en relatie! vb. ADL student gangrevalidatie vs. rouw en verliesverwerking 8

9 AANWEZIGHEID VERBONDENHEID/ONTBOLSEREN NEDERIGHEID DISCIPLINE EN MOED Ergodossier Wie is deze persoon? Belangrijke aspecten levensgeschiedenis Geloof/innerlijke kracht/levensvisie Hoe voelt het om hier te wonen? Wat vindt hij/zij belangrijk? Betekenisvolle dagelijkse activiteiten (nu) Heeft u het gevoel bij iemand terecht te kunnen? Wat heb je nodig om je hier thuis te voelen? Hoe sta je tegenover bepaalde activiteiten? Welke aspecten vind je nog belangrijk zelf te kunnen doen? Wat verwacht je van mij als ergotherapeut? 9

Je denkt misschien... Je denkt misschien dat je wat moet zeggen. Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken. Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten.

Je hoeft alleen maar stil te zijn, mij aan te kijken, mij tijd te geven. Je hoeft mijn verdriet zelfs niet te begrijpen, maar als het kan slechts te aanvaarden zoals het voor mij voelt.

10 Je denkt misschien... Je denkt misschien dat je wat moet zeggen. Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken. Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten. Je denkt misschien dat je me moet troosten en adviseren. Wat ik je vraag is dit: "wil je nog eens en nog eens en nog eens luisteren naar mijn verhaal naar wat ik voel en denk". Je hoeft alleen maar stil te zijn, mij aan te kijken, mij tijd te geven. Je hoeft mijn verdriet zelfs niet te begrijpen, maar als het kan slechts te aanvaarden zoals het voor mij voelt. Je luisterend aanwezig zijn, zal mijn dag anders maken. Marinus van den Berg Opname à de kracht van EXPOSURE 1) Vragenlijst mw s wat zie je als er een nieuwe bewoner opgenomen wordt? Bevraag de bewoners eens naar hun eerste dag, dagen, weken op jullie afdeling. Hoe ze zich daar bij voelden, wat brengt dit voor hen teweeg. Wat valt je op als je ergens voor de eerste keer binnenkomt 2) Getuigenis familie 3) wat is nodig om tot een goede opname te komen? 10

11 ANDERE Vorming medewerkers Begeleiding familie bemiddeling bij conflicten Maaltijdzorg Activiteiten Hulpmiddelen Omgang intimiteit en seksualiteit Vooruitziende zorg palliatieve zorg Gastvrije zorg organiseren is niet eenvoudigweg het aanbieden van een luxe-goed antwoord op een fundamentele levensbehoefte van de mens (Goodman) geen technische zaak maar het is vóór alles een keuze van het hart, een kwestie van toewijding aan iets dat je enorm belangrijk vindt niet op planmatige wijze te realiseren want afhankelijk van menselijke inbreng Infrastructuur aanbieden (aan medewerkers) die afgestemde zorg mogelijk maakt Een cultuur creëren Continu te borgen 11

12 Onderweg zijn Cultuur Tijd Proces Niet alleen (top-down én bottom-up) Middelmatigheid Kleine goedheid 12

Vergelijkbare documenten

De ergotherapeut als brug. thuis en het WZC ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG

De ergotherapeut als brug. thuis en het WZC ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG STUDIEDAG 8 SEPTEMBER 2015 De ergotherapeut als brug STUDIEDAG tussen ERGOTHERAPIE thuis en het WZC BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG 27 NOVEMBER 2014 Het zorglandschap is de afgelopen decennia sterk veranderd