Toelichting op besluiten van het college van Lelystad van 29 september Lelystad presenteert relatief stabiele ontwerp programmabegroting

Transcriptie

1 Toelichting op besluiten van het college van Lelystad van 29 september 2015 Lelystad presenteert relatief stabiele ontwerp programmabegroting Het college van Lelystad heeft dinsdag de ontwerp Programmabegroting 2016 en de Meerjarenraming aan de gemeenteraad aangeboden. Deze programmabegroting is de financiële doorvertaling van de in juli vastgestelde kadernota aangevuld met de laatste actuele ontwikkelingen. Meerjarig sluitende begroting Het college is er in geslaagd om een sluitende begroting op te stellen en het in september in de begrotingsmonitor geprognosticeerde tekort van 1,3 miljoen aan te zuiveren, zonder dat daar opnieuw al te grote ingrepen voor nodig zijn. Het financieel perspectief laat vooralsnog in de jaren 2018 en 2019 een licht overschot zien van respectievelijk en Maar de voortdurende onzekerheden aan de inkomstenkant en de inmiddels zichtbare effecten van bezuiniging op bezuiniging, stemmen het college nog altijd niet optimistisch. Tot op het bot De afgelopen jaren is de programmabegroting sterk in beweging geweest en zijn er steeds ingrijpender keuzes gemaakt om de begroting sluitend te houden. Rijkskortingen op het gemeentefonds, vermindering van inkomsten uit bouwleges, hogere lasten op het gebied van de uitkeringen, bijzondere bijstand en dergelijke hebben ertoe geleid dat de structurele ombuigingen bij elkaar opgeteld bij het vaststellen van deze begroting inmiddels zullen zijn opgelopen tot 50 miljoen. Daarmee is Lelystad, financieel gezien, volledig tot op het bot gegaan. Verder bezuinigen zou onverantwoord zijn en onvermijdelijk leiden tot het moeten loslaten van de nu nog overeind gebleven principes uit het raadsprogramma van: geen lastenverzwaring en het in stand houden van de basisvoorzieningen met niet meer dan de middelen die er voor zijn. Toekomst Het college maakt zich zorgen over de toekomst. Het ontbreekt de gemeente aan voldoende financiële armslag om de ingezette koers -met enerzijds meer taken en anderzijds een zich terugtrekkende overheid die meer de regierol voert- te bestendigen. Ook is het maar zeer beperkt mogelijk om investeringen te doen die nodig zijn om te kunnen profiteren van de inmiddels weer wat aantrekkende economie. Scheefgroei Daar komt bij dat het college zich ook zorgen maakt over de scheefgroei die zich lijkt af te tekenen in de samenleving. Hoewel er steeds meer initiatieven in de stad ontstaan van inwoners en bedrijven die samen de schouders eronder willen zetten om Lelystad een beetje mooier en beter te maken, lijkt de groep inwoners die om welke reden dan ook niet in staat is een bijdrage te leveren aan een zelfredzame en verantwoordelijke samenleving steeds meer de overhand te krijgen. Dit is een maatschappelijk vraagstuk waarvoor de gemeenten alléén niet de oplossing heeft. Maar het college hoopt door het bespreekbaar te maken wel gezamenlijk -dus met maatschappelijke partners en natuurlijk de mensen zelf- een kanteling teweeg te brengen en deze groep inwoners en volgende generaties meer perspectief te bieden. Daarbij ziet het college het als een uitdaging om zich niet alleen op deze groep te focussen, maar ook op de groep inwoners die meer bemiddeld is, maar nu niet of nauwelijks zichtbaar is in het stadsbeeld, (weer) meer aan de stad te binden. Lobby Gemeente Lelystad is eerder dit jaar samen met andere gemeenten een lobby gestart om het rijk te bewegen meer geld voor gemeenten beschikbaar te stellen. Zeker nu ook de Miljoenennota laat zien dat er weer meer mogelijk is, zouden gemeenten (die als eerste overheid verantwoordelijk zijn voor een pakket aan basisvoorzieningen voor inwoners) daarvan mee moeten profiteren. Begrotingsbehandeling Op 27 oktober, 3 november en 10 november staat de begroting op de agenda van de gemeenteraad. In aanloop naar de raadsbehandeling vindt er op 14 oktober in de raadzaal van Lelystad een bijeenkomst Burgers begroten mee. Dit is een debat over de begroting door inwoners van Lelystad die hebben deelgenomen aan de eerder dit jaar en vorig jaar gehouden basiscursus

2 gemeentebegroting. Ter voorbereiding op dat debat organiseert de gemeente Lelystad ook een drietal verdiepingsbijeenkomsten gemeentebegroting voor deze groep op 6, 7 en 8 oktober. Deze bijeenkomsten zijn ook toegankelijk voor geïnteresseerde inwoners die niet eerder hebben deelgenomen aan deze groep. Een aantal deelnemers aan deze cursus heeft zich verenigd in de groep Burgerparticipatie Lelystad. Deze groep heeft zich het afgelopen jaar verdiept in de totstandkoming van de gemeentebegroting en wil graag andere Lelystedelingen meer bij het onderwerp gemeentebegroting betrekken. Meer informatie over Burgerparticipatie Lelystad is onder die naam te vinden op Facebook. De groep zit ook op Sportbedrijf blijft voorlopig horecavoorzieningen verzorgen voor De Koploper en De Rietlanden Het college heeft als aandeelhouder van de N.V. Sportbedrijf Lelystad ingestemd dat het sportbedrijf in afwachting van betere marktcondities, de exploitatie van de horecavoorzieningen in het sportcomplex De Koploper en sporthal De Rietlanden mag blijven verzorgen. Het college neemt dit besluit op basis van de resultaten van een brede marktoriëntatie die eerder dit jaar is uitgevoerd. Lokale horecaondernemers hebben van het Sportbedrijf Lelystad ruimschoots de tijd gehad om een aanbod te doen. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een eindbod, dat echter niet voldeed aan de financiële en kwalitatief gestelde randvoorwaarden. Zowel de aandeelhouder, de Raad van Commissarissen en de directie van het Sportbedrijf Lelystad hebben op basis van de marktoriëntatie de conclusie getrokken, dat het in eigen beheer houden van de horecavoorzieningen, zowel financieel als organisatorisch, momenteel een duidelijke meerwaarde heeft in vergelijking met verpachting aan een externe kandidaat. Uitbesteding aan een externe kandidaat zou een negatief resultaat met zich meebrengen van ongeveer ,00 per jaar. Het college heeft bij haar goedkeuring de volgende voorwaarden meegegeven: de horeca-exploitatie dient administratief gescheiden te zijn van de diensten die de vennootschap voor de gemeente Lelystad uitvoert, de horeca-exploitatie mag niet ten koste gaan van de dienstverlening van de vennootschap aan de gemeente Lelystad zoals bepaald in de dienstverleningsovereenkomst, en eventuele financiële verliezen op de horeca-activiteiten zijn voor rekening en risico van de vennootschap. Lelystad stimuleert verduurzaming van sportaccommodaties Het college van Lelystad heeft besloten om voor maximaal tien sportverenigingen het energieonderzoek te financieren, dat nodig is voor de subsidieaanvraag voor het verduurzamen van de sportaccommodatie. Dat doet het college omdat een meerderheid van de inwoners direct of indirect betrokken is bij sport en er nu een landelijke subsidieregeling is voor verduurzaming van sportaccommodaties. De gemeente benadert hierover alle buitensportverenigingen. Duurzame ontwikkeling is één van de speerpunten in het raadsprogramma Tot 35% besparing Verduurzaming van sportaccommodaties levert voordelen op: het is goed voor het milieu en het levert de vereniging een lagere energierekening op. Uit ervaring blijkt dat er tot 35% besparing op energie mogelijk is met maatregelen die binnen 10 jaar zijn terugverdiend. Verduurzaming wordt binnenkort nog aantrekkelijker door de landelijke subsidieregeling. Om hier aanspraak op te kunnen maken dienen geïnteresseerden in januari 2016 een aanvraag in te dienen.

3 Bevolkingsprognose : Lelystad voorziet e inwoner in 2030 Lelystad groeit langzamer dan eerder is aangenomen. In de jongste bevolkingsprognose komt de e inwoner in het jaar Andere verwachtingen uit de opgestelde Bevolkingsprognose zijn: de eerstkomende jaren moet Lelystad het vooral van natuurlijke aanwas hebben. Vanaf 2021 ontstaat een jaarlijks groeiend vestigingsoverschot. En,.ook de Lelystadse bevolking vergrijst. Op 1 januari 2015 had Lelystad inwoners. De verwachting is nu dat op of rond 1 januari 2030 de e inwoner kan worden verwelkomd. In een eerdere prognose werd die in 2027 verwacht. Doordat de jaarlijkse groei van Lelystad de afgelopen jaren flink is afgenomen en deze groei ook de komende jaren nog beperkt blijft, is het bereiken van de inwonersgrens met de jaren steeds iets verder opgeschoven. Tussen 2006 en 2010 kende Lelystad een groeiperiode van gemiddeld bijna 750 personen per jaar. Tussen 2010 en 2011 neemt de groei abrupt af. In de periode is de jaarlijkse groei gemiddeld 350 inwoners per jaar. De prognose is dat in de periode van 2015 t/m 2020 de groei nog iets lager zal uitvallen met een gemiddelde toename van 175 inwoners per jaar. Vanaf 2020 wordt verwacht dat de gemiddelde groei toeneemt naar een jaarlijkse groei vanaf 2023 van ongeveer 300 personen per jaar. Deze groei is voornamelijk het gevolg van een vestigingsoverschot. Van natuurlijke aanwas naar vestigingsgemeente Lelystad groeit al een decennium op natuurlijke aanwas. Sinds 2005 draagt het geboorteoverschot gemiddeld voor meer dan 65% bij aan de bevolkingsgroei. In deze periode bedroeg het aantal geboorten gemiddeld bijna baby s per jaar. Omdat de sterfte, door de nog altijd jonge bevolking, onder 500 personen per jaar bleef kwam Lelystad uit op een behoorlijk positieve bevolkingsgroei. Mede door veroudering van de bevolking neemt enerzijds het aantal geboorten per jaar af en anderzijds de sterfte toe. Vanaf 2030 zal dan de natuurlijke aanwas vrijwel verdwenen zijn. Om te blijven groeien heeft Lelystad dan ook een steeds groter vestigingsoverschot nodig. Bevolkingsgroepen naar leeftijd Volgens de prognose neemt de gemiddelde leeftijd in Lelystad toe van 39 in 2015 naar 42 in Deze op het oog bescheiden toename wordt vooral veroorzaakt door een groter wordende groep 65 plussers. Het aandeel 65+ neemt in deze periode toe van bijna (15%) naar ongeveer personen (21%). Vooral de komende vijf jaar, tot 2020, zal deze groep met meer dan 500 personen per jaar toenemen. Daarna vlakt de groei van 65+ geleidelijk af naar ongeveer 200 per jaar vanaf De groep inwoners 20 t/m 64 jaar daalt tot De daling zal rond 400 personen per jaar zijn en geleidelijk steeds minder hard gaan. Vanaf 2023 neemt de leeftijdsgroep 20 t/n 64 jaar jaarlijks weer iets toe. De jongste groep inwoners 0 t/m 19 jaar zal de komende 15 jaar blijvend licht afnemen. Vergrijzing Bij de ouderen zien we in eerste instantie, tot 2020, vooral een toename van het aantal jarigen. In 2015 zijn er mensen in deze leeftijd. In 2020 is dit toegenomen tot personen. Na 2020 verandert dit drastisch. Vanaf dan neemt het aantal jarigen jaarlijks fors toe. Het aantal mensen in de categorie jaar neemt dan zelfs af. De oudste groep Lelystedelingen, de 85 plussers, wordt gedurende deze periode langzaam groter. Een grote groei is het niet, maar hun aantal neemt van wel toe van 934 tot

4 Ter inzage Wie de Bevolkingsprognose in zijn geheel wil lezen, kan deze downloaden van de gemeentelijke website: Een geprinte versie ligt ter inzage bij de infobalie in het Stadhuis. Lelystedelingen weten cultuuraanbod op waarde te schatten Drie op de vijf inwoners van Lelystad zijn (zeer) tevreden over het aanbod van culturele voorzieningen in Lelystad. Slechts 7% is (zeer) ontevreden. Dat blijkt uit de Cultuurpeiling 2015 die onder leden van het LelyStadsPanel en uit een steekproef onder inwoners is gehouden. Aan het onderzoek hebben in totaal inwoners meegedaan. Eerdere cultuurpeilingen hebben plaatsgehad in de jaren 2004, 2007 en De uitkomsten van de Cultuurpeiling 2015 laten zien dat de positieve ontwikkeling over de waardering van de culturele voorzieningen die na 2007 is ingezet, is vastgehouden. In 2015 geeft 20% van de inwoners aan bepaalde culturele voorzieningen te missen. Dit is een even groot aandeel als in De meest genoemde gemiste voorziening is een bioscoop. Theater Het aantal mensen dat het theater bezoekt is ten opzichte van de vorige peiling licht toegenomen. Na de verdubbeling van het bezoek tussen 2007 en 2011, is die stijging nu minder spectaculair: van 53% naar 56%. Ruim de helft van de inwoners die een podiumvoorstelling bezoeken, gaat (ook) in Lelystad naar een voorstelling. Deze toename is te weinig om van een belangrijke stijging te kunnen spreken, eerder is sprake van een stabilisatie. Maar dat Lelystad het theaterbezoek gedurende de afgelopen crisisjaren heeft kunnen vasthouden, is wel een relevante constatering. Bioscoop Het aandeel inwoners dat naar de film gaat is de afgelopen jaren weliswaar toegenomen, maar dit toegenomen bezoek gaat niet in Lelystad naar de bioscoop. Gemiddeld gaan inwoners drie keer per jaar naar de film, waarvan twee keer per jaar in Lelystad. Tussen 2011 en 2015 is de bioscoop in Lelystad van exploitant en locatie veranderd. Het Agoratheater heeft de bioscoopfunctie van Utopolis overgenomen. Het percentage filmbezoekers dat sindsdien ook in Lelystad naar de film gaat, is in %. In 2011 lag dit op 79%. Festivals Het aantal festivals, de bezoekersaantallen alsmede de waardering daarvoor is in Lelystad flink toegenomen. In 2015 heeft 61% van de inwoners één of meerdere festivals of evenementen bezocht. Dit percentage ligt hoger dan in 2011 (52%). Voor een groot deel is het toegenomen bezoek te verklaren door de bundeling van culturele activiteiten tot één gevarieerde programmering bij de start van het culturele seizoen, genaamd: LelystART. Maar ook zonder LelystART mee te rekenen is het bezoek aan evenementen in 2015 belangrijk gestegen t.o.v Bijna alle festivals en evenementen krijgen een ruime voldoende van hun bezoekers. Amateurkunst en bibliotheek Waar de passieve cultuurbeleving een groei laat zien, blijft de actieve cultuurbeleving iets achter. In 2015 is het aandeel inwoners dat amateurkunsten beoefent (45%) gezakt naar het niveau van Nog altijd is tekenen/schilderen de meest beoefende amateurkunst. De belangrijkste daling van amateurkunstenaars is te zien in de leeftijdsgroep 40 t/m 54 jaar. Opvallend is verder dat minder mensen met een laag inkomen aan amateurkunst doen dan in voorgaande peilingen.

5 Het gebruik van de bibliotheek is de afgelopen 4 jaar met 14% afgenomen tot 38% van de inwoners. Daar tegenover staat dat inwoners die de bibliotheek zijn blijven gebruiken de bibliotheek vaker bezoeker dan in de voorgaande jaren: gemiddeld 17 keer per jaar. In 2011 lag het gebruik op gemiddeld 15,5 keer per jaar en in 2007 op 13 keer. Belangrijkste reden om naar de bibliotheek te gaan is om informatie te raadplegen, kranten en tijdschriften te lezen en uiteraard om boeken te lenen. Cultureel erfgoed In 2011 is voor het eerst een open vraag gesteld over wat inwoners tot het cultureel erfgoed van Lelystad beschouwen. De meest genoemde categorieën zijn in 2015 herhaald. Minimaal vier op de vijf mensen die aan het onderzoek hebben deelgenomen, beschouwt de Bataviawerf, de scheepswrakken, het werkeiland Lelystad Haven, het gemaal Wortman en natuurgebied Oostvaardersplassen als cultureel erfgoed. Ter inzage Wie het volledige onderzoek van de Cultuurpeiling 2015 wil lezen kan dit downloaden van de website Ook de eerdere rapportages kunt u daar vinden. De regelmatige monitoring van de cultuurbeleving onder haar inwoners bepaalt mede het gemeentelijk cultuurbeleid. De resultaten van de Cultuurpeiling 2015 zullen worden gebruikt voor het opstellen van het cultuurbeleid De eerstvolgende cultuurpeiling zal worden gehouden in 2019.