Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk. Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk. Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015"

Mathilda van der Velde
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015

2 XiM 3Sq4PSm0E&feature=youtube_gdata_player

3 Ervaring?

4 Wendy Moeder recidiverende depressie Persoonlijkheidsproblemen? Alleenstaand Huisarts geeft pillen Hulpvraag moeder KOPP-groep, individuele begeleiding Systeembehandeling CPG Pleeggezin

5 KOPP/KVO-Kinderen Kinderen van ouders met een psychische of psychiatrische stoornis of verslaving Kinderen tot 25 jaar

6 De cijfers ouders met psychische en/of verslavingsproblemen* kopp-kinderen < 18 jaar kopp-kinderen <12 jaar 350 kopp-kinderen per inwoners 75 per normpraktijk Verhoogd risico op psychische problemen * angst- en stemmingsstoornissen, ADHD, alcohol- of drugsafhankelijkheid ( )

000 kopp-kinderen <12 jaar 350 kopp-kinderen per 10.

7 Relaties tussen problemen BUURT Huiselijk geweld Lage sociale cohesie Probleembuurt Opvoedings problemen Criminaliteit Armoede Scholen Life skills Stress management KOPP KVO Depressie Suicide Arbeid wao werkeloosheid Angst alcohol Teenage ouderschap Hosman - Nijmegen Prevention Research Centre 2010

skills Stress management KOPP KVO Depressie Suicide Arbeid wao

8 Gevolgen voor het kind Schaamte, schuld, angst, woede, eenzaamheid, machteloosheid Hechting, gedragsproblemen(55%), ontwikkelingsstoornis(70%) Uitval op school, werk Parentificatie Grotere kans op ontwikkelen psychische aandoening (3-13x) Groter beroep op GGZ (5x) 2013: Bipolaire ouder: >50% kans op psychische stoornis.

Uitval op school, werk Parentificatie Grotere kans op ontwikkelen psychische

9 Risico inventarisatie Risicofactoren bij het kind Risicofactoren bij de ouder Risicofactoren in de relatie ouder-kind Risicofactoren in relatie ouders Beschermende factoren! Niet onnodig problematiseren!

relatie ouder-kind Risicofactoren in relatie

10 Risicofactoren Leeftijd kind (0-5 grootste risico) Aard en ernst ouderlijke stoornis Dysfunctionele ouder-kind interactie Erfelijke factoren Conflicten tussen ouders Draagkracht partner Steunsysteem

11 Major Depressive Disorder Kans op depressie onder kinderen van ouders met zonder een depressieve stoornis Kans op depressie bij kinderen Eenof meerouders met depressie(n=101) Geenoudermet depressie(n=50) Leeftijd bij ontstaan depressie Weissman et al., 2006: 20-year follow up study Relatieve Risico = 3.3 voor 30e jaar 60-70%

depressie(n=101) Geenoudermet depressie(n=50) Leeftijd bij ontstaan depressie

12 anxiety disorder Kans per leeftijdsgroep op angststoornissen bij kinderen van ouders met en ouders zonder een depressieve stoornis Eenof meerouders met depressie(n=101) Kans op angststoornis bij kinderen Geen ouder met depressie (n=50) Weissman et al., 2006 Leeftijd bij ontstaan angststoornis Relative Risk = 2.9 RR (Phobia, Panic disorder) = 4.0

Kans op angststoornis bij kinderen Geen ouder met depressie (n=50) Weissman et al.

13 Meer suicidaal gedrag bij kinderen van ouder met een Borderline Persoonlijkheidsstoornis Kinderen van moeders met Borderline persoonl.stoornis Geen psychiatrische stoornis Depressie Cluster C pers Barnow et al / Germany Doodswens Suïcidale ideeën / intenties Suïcide poging N=257

stoornis Geen psychiatrische stoornis Depressie Cluster C pers Barnow

14 Beschermende factoren Goede ouder-kind relatie Goede ondersteuning door partner Sociale steun binnen en buiten gezin - Emotioneel -Praktisch Kindfactoren, coping Begrip/ kennis ouderlijk probleem

binnen en buiten gezin - Emotioneel -Praktisch

15 Doelstelling Project: Heeft U ook Kinderen? Signalering Handvatten bieden voor ondersteuning Samenwerking GGZ-instellingen curatief en preventief Huisarts en POH GGZ Verslavingszorg Welzijn BJZ Gemeente Verzekeraar

Samenwerking GGZ-instellingen curatief en preventief

18 Screening in HIS op somberheid, depressie, angst Screening handmatig op kinderen< 25 jaar Bij ouders: Memo zijn er ook kinderen? Bij kinderen: Memo is KOPP-kind! Bij consult bespreking: hoe gaat het met de kinderen? Hoe gaat het met jou? In de praktijk

kinderen? Bij kinderen: Memo is KOPP-kind!

19 300 KOPP kinderen Binnenstad totaal Kinderen klachten Depressie Angst Totaal 5100

20 HA, POH GGZ, AMW, Psycholoog, Psychiater Vaste format bij bespreking Privacy Genogram Ouderlijk gezag, betrokken instanties Risicofactoren, Beschermende factoren Inschatten veiligheid Consultatievraag inbrenger Casuïstiekbespreking

instanties Risicofactoren, Beschermende factoren

21 GENOGRAM

23 Risico-inventarisatie Risico-inventarisatie: SIK-lijst. Gebaseerd op: SIK-lijst van Boon, R., Dekkers, B. & Rikken, M. (1994) Screening ouder en kind, koppeling met interventies Ouder in beeld: gezinssamenstelling, inzicht in functioneren, gezinsinteracties, andere ouder Kind in beeld: functioneren en welbevinden, klachten en reacties, zicht op problemen, ondersteuning, coping

24 POH GGZ Ouder in beeld: gezinssamenstelling, inzicht in functioneren, gezinsinteracties, andere ouder Hoe gaat het met de kinderen? Wie zorgt er voor de kinderen? Hoe reageren ze op uw situatie? Kind in beeld: functioneren en welbevinden, klachten en reacties, zicht op problemen, ondersteuning, coping Hoe gaat het met jou? Wat merk je thuis van zieke ouder? Bij wie kan jij terecht?

25 Interventies Huisartsenpraktijk Gezinsarts Signaleren Preventief waar kan, curatief waar moet Motiveren voor zorg Goed ouderschap ondersteunen Versterken goede, gezonde vaardigheden Steun organiseren

26 Effecten in praktijk Alertheid bij HA en POH GGZ, ook assistentes! Meer volwassenen herkend als ex KOPP-kind Meer kinderen onderling besproken 93 kinderen codering KOPP-kind Kinderen verwezen naar AMW(4), KOPP-groep (4) Verwijzingen e-mental health(18) Meer overleg AMK (3)

27 Opbrengst Bekend met ieders expertise en werkwijze Laagdrempelig overleg en consultatie Multidisciplinaire casus besproken Handvatten voor vervolgbeleid Actieve verwijzing Ouders opgelucht! Samenwerking POP-Poli

28 Interventies POH GGZ: Individuele begeleiding, motiveren tot hulp, versterken beschermende factoren Buurtteams; ondersteuning opvoeding Groepsaanbod; Piep zei de muis Moeder-Baby interventies AMK, SAVE E-Health aanbod ouder en kind Kopopouders.nl Kopstoring.nl

29 Trimbos Informatieve website service Online groepscursus Op maat doorverwijzing naar hulpverlening Handreiking KOPP Gemeente Richtlijn KOPP Jeugdzorg

31 Effectiviteit Kopstoring.nl Toename van zelfwaardering en positiever toekomstbeeld Betere band tussen cursist en ouder Afname van parentificatie Beter omgaan met het gedrag van ouder Afname negatief gevoel over thuissituatie Minder verborgen houden voor anderen van de problematiek van hun ouder(s) Bron: Van der Veen & Van der Zanden, 2007

33 Kopopouders Zelfhulp Trimbos licht aanbod gericht op opvoedingsondersteuning thuis, op eigen gekozen tijdstip en in eigen tempo te doorlopen gecertificeerd (

34 Uitgangspunten KopOpOuders Zelfhulp 1.Vrij van negatieve gedachten 2.Goede ouder-kind interactie 3.Je kind snapt wat er aan de hand is 4.Sociale steun 5.Veerkracht van je kind

36 Hoe verder? Integratie KOPP-KVO in breder perspectief; Kind in de Knel Voorlichting vindplaatsen, scholen Deskundigheidsbevordering hulpverleners POP-Poli, preventie Financiering, gemeentes

37 Vragen?

39 Kans op overdracht problemen ook door stoornisspecifieke risicofactoren OUDER voorbeelden stoornis-specifieke factoren KIND Depressie Angst Alcohol probleem Antisociaal, agressie (Genetische factoren) Modelgedrag imitatie Overbeschermend gedrag Stoornis-specifieke opvattingen Belonen angst en aggressie Depressie Angst Alcohol probleem Antisociaal, agressie Beïnvloedbaar via preventie Hosman 2008 Nijmegen Prevention Research Centre

40 Volwassen kinderen van probleemdrinkers Life time prevalentie van psychische stoornissen in vergelijking tot risico bij kinderen van andere ouders(cuijpers, Langedoen& Bijl, 1999) enige stoornis depressie angst stoornis alcohol probleem Type stoornis bij de kinderen Volwassen kinderen van probleem drinkers Volwassen kinderen van ouders zonder drinkprobleem Survey-onderzoek Nederlandse bevolking

41 Sikh-lijst Risico-inventarisatie Hulpmiddel bij screening van gezinssysteem Hulpmiddel bij risico-inventarisatie Koppeling aan interventies

Vergelijkbare documenten

De rol van GGZ preventie in een integrale benadering van de gezondheid

De rol van GGZ preventie in een integrale benadering van de gezondheid Implicaties voor praktijk, beleid en regie Prof. dr. Clemens M.H. Hosman Prevention Research Centre Maastricht University & Radboud