Velisena Loopmare * archeologie * genealogie * geschiedbeoefening * monumentenzorg

Transcriptie

1 Velisena Loopmare * archeologie * genealogie * geschiedbeoefening * monumentenzorg Jaargang 20, nr. 2, juli 2011 Secretariaat: Boterkamp 3, 1991 DB Velserbroek. Tel of Fax: hkv-velsen@online.nl Ledenadministratie: Eelco Graafsma Driehuizerkerkweg 68, 1985 EM Driehuis Tel graafsma@quicknet.nl Website: Nieuws van het bestuur Bericht van de ledenadministratie Sinds eind februari 2011 hebben wij weer een aantal nieuwe leden mogen inschrijven, en wel: Hr. D.J. Boosman te Heerhugowaard Mevr. J. van der Plas te IJmuiden Hr. J.A. Lok te Velserbroek Hr. H. de Reus te Duivendrecht Hr. J. Willemsen te Beverwijk Hr. H.J. Timmers te Driehuis F. Hofman te IJmuiden Hr. & Mevr. Koster-Köhler te Velserbroek Mevr. A. de Vries te IJmuiden Hr. A.A.M. Kok te Beverwijk Mevr. J.H.J. Docter-De Vries te Santpoort-Zuid Hr. Nic. Oudendijk te Heemskerk Wij heten hen van harte welkom en hopen dat zij veel genoegen beleven aan het lidmaatschap. Zij hebben inmiddels allen de gebruikelijke welkomstbrief ontvangen, en na ontvangst van hun contributiebetaling voor het lopende jaar, ontvingen zij als welkomstgeschenk het laatstverschenen jaarboek Velisena. Ook nu vragen wij u weer om familie, vrienden, kennissen, collegae en buren aan te moedigen lid te worden van de Historische Kring Velsen. U kunt hen als geen ander het belang van een lidmaatschap van de HKV verklaren. Uiteraard kunt u hen ook verrassen met een cadeaulidmaatschap! Eelco Graafsma, bestuurslid Uitnodiging voor een excursie naar de St. Engelmunduskerk te Driehuis Het bestuur van de HKV heeft het genoegen u uit te nodigen tot deelname aan de excursie naar de St. Engelmunduskerk te Driehuis. Datum: 15 oktober 2011, aanvang: uur (verzamelen bij de kerk vanaf uur). Duur excursie: ca. 1,5 uur. Kosten deelname: 2,50 per persoon, te betalen direct voor de aanvang. De excursie zal worden geleid door leden van de Archiefgroep St. Engelmunduskerk. Er wordt gestart met een plenaire presentatie over de historie van het kerkgebouw en zijn voorgangers. Vervolgens zal in groepen o.l.v. een lid van de archiefgroep een rondgang door het gebouw worden gemaakt en kunt u o.a. kennismaken met de verzameling historische kazuifels en kostbaarheden. Voor de deelnemers die goed ter been zijn en dat durven, ondernemen wij nog actie om in de gelegenheid te worden gesteld de kerktoren tot in de galmgaten te verkennen. Dit is dus nog niet zeker! Leden van de HKV - eventueel vergezeld van één introducé - kunnen zich uiterlijk tot 30 september aanmelden voor deze excursie bij de secretaris, Alex Spekking, bij voorkeur per hkv-velsen@online.nl of per telefoon: Alex Spekking, secretaris Verslag de excursie Cultuur-historische Stadswandeling Beverwijk d.d. 28 mei 2011 Velisena Loopmare, 2011, jrg. 20, nr. 2 1

2 Op 28 mei organiseerde de HKV een Cultuur-historische Stadswandeling door Beverwijk. Er werd in twee groepen gelopen, één om uur en één om uur. De Stadswandeling werd geleid door de heer Jan van der Linden, stadshistoricus van de gemeente Beverwijk en duurde ca. twee uur. Er werd vertrokken vanaf het Stationsplein; eerst werd de weg overgestoken naar het hek van de historische buitenplaats Akerendam. Daarna werd door de Breestraat gewandeld en bij diverse oude panden werd een deeltje van de historie van Beverwijk uit de doeken gedaan. Hetzelfde gebeurde in de Peperstraat en bij de Wijkertoren. Via de Baanstraat en de C.H. Moensstraat werd weer teruggewandeld richting Zeestraat en Vondellaan naar de Scheybeecklaan en vandaar weer naar het station. De vele verhalen die Jan van de Linden onderweg vertelde over panden en straten, maakten het een leerzame en bijzondere excursie. Vanaf nu zal ik op een heel andere manier dan voorheen door Beverwijk wandelen. Bewust ga ik hier inhoudelijk verder niet in op de excursie, omdat u via de website van de gemeente Beverwijk ( een Toeristische Cultuur-historische Stadswandeling Beverwijk kunt downloaden. Er is een mogelijkheid om een lange route (6,4 km) of een korte route (3,2 km) te wandelen. Uiteraard moet u dan de deskundige en bij tijd en wijlen humoristische toelichting van Jan van der Linden ontberen. Maar absoluut een aanrader. De rondwandeling zal u verrassen! Alex Spekking, secretaris Recent ontvangen schenkingen Ook de afgelopen periode werd aan de HKV interessant materiaal aangeboden, omdat deze materialen door omstandigheden van de oorspronkelijke eigenaar overcompleet zijn geworden. 1. Van mevrouw Sytske Visser te Den Haag: het boekje Herinneringen aan de Calvijnschool en het boekje Prins Bernhard HBS Van E. Graafsma te Driehuis: het boekje Burgerschap en Burgerzin dat hij in 1969 ontving van de gemeente Velsen, omdat hij voor het eerst mocht stemmen. In het boekje de aanbiedingsbrief van B&W van Velsen, alsmede een overzichtje met de namen van de wethouders en van de overige leden van de gemeenteraad van toen. 3. Van de heer F.A. Slikker te Velserbroek: twee aardewerken vaasjes, gebakken door pottenbakkerij Vermeulen te Kollum, en met als opschrift; B.I.M.IJ. 1956, alsmede twee posters van de B.I.M.IJ. die gehouden is van oktober 1960 op het Marktplein te IJmuiden. In het boek SOLI, Een eeuw muziek in Velsen, geschreven door Leo Arisz, lezen wij op blz.118: De BIMIJ staat voor Beurs Industrie en Middenstand IJmond. Het wordt georganiseerd door de Doopsgezinde Gemeente met als doel het bouwen van een nieuwe kerk. In 1953 wordt de beurs voor het eerst gehouden in het Cultureel Centrum en trekt dan reeds meer dan vierduizend bezoekers. Daarna verhuist de beurs naar de plek waar later het postkantoor aan de Lange Nieuwstraat is gebouwd. Het groeit uit tot een groot evenement en omvat in 1960 maar liefst 108 stands, de grootste is driehonderd vierkante meter. De beurs staat er negen dagen. Daarvan is het acht dagen open; vanwege de zondagsrust blijft het op die dag gesloten. Grote concerns en bekende merken huren een stand. Zoals: Hoogovens, Papierfabriek, Verblifa, Velo en Verkade. Het Produktschap Pluimvee is aanwezig en stichtingen zoals AVRO, Dierenbescherming, Bescherming Bevolking en de Algemene Bond voor Ouden van Dagen. Ook de plaatselijke middenstand is goed vertegenwoordigd met onder andere Woninginrichting Nederland. Naast de beurs is een groot podium waarop bekende artiesten zoals Ria Valk en Mieke Telkamp optreden. Duizenden bezoekers betalen entree en maken de beurs tot een lucratieve organisatie. Later wordt de beurs in oktober gehouden. Het is slecht weer, waardoor de opkomst van bezoekers tegenvalt en de kosten voor verwarming hoog zijn. De BIMIJ wordt niet voortgezet en de kerk is er nooit gekomen. 4. Van de heer Jan Schrama te Heemskerk ontvingen wij een exemplaar van de CD Noordzeekanaal 125 jaar. Op deze CD staan elf nummers: negen balladen in een stijl die soms doet denken aan Cornelis Vreeswijk, dan weer aan Ramses Shaffy, een instrumentaal nummer en een bewerking van de evergreen Op de sluizen van IJmuiden. 5. Van de heer Jan Morren: een rapport in 1984 opgesteld door drs. L.H. Albers, Landgoederen van Zuid- Kennemerland met een inventarisatie en een beschrijving van cultuur-historische aspecten van de tuinen, parken en bossen. 6. Van de heer F.A.M. van Goethem te Uitgeest een lederen portefeuille met een grote hoeveelheid persoonlijke papieren van zijn schoonvader, Jannes Kuiper, geboren te Assen op , en gewoond hebbende aan de Van der Helststraat 12 te IJmuiden. De meeste persoonlijke papieren hebben betrekking Velisena Loopmare, 2011, jrg. 20, nr. 2 2

3 op de periode , een periode waarin de heer Kuiper vanwege werkzaamheden steeds toegang heeft gehad tot het terrein van Hoogovens IJmuiden. Dit geeft een goed inzicht van hoe het verblijf op het Hoogovensterrein verliep, en hoe het reizen van en naar het werk plaatsvond en welke papieren daarvoor benodigd waren. In overleg met de schenker is dit complete dossier overgedragen aan de Stichting Industrieel Erfgoed Hoogovens / Hoogovens Museum. 7. Van Dea en Jan Sampimon te St. Maartensbrug: 20 ansichtkaarten uit de gemeente Velsen en enkele uit Beverwijk. De meeste kaarten zijn gezien het poststempel verzonden in de jaren 1908 t/m Een drietal is gedateerd 1927 en een enkele dateert uit De schenkingen (behalve nr. 6) worden overgedragen aan respectievelijk onze eigen HKV-bibliotheek en aan de Werkgroep Archief. Nieuw ruilabonnement Het bestuur is een ruilabonnementovereenkomst aangegaan met het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag. Het bureau ontving van ons ten behoeve van hun bibliotheek een exemplaar van alle nog voorradige jaarboeken Velisena. Van hen ontvingen wij alle jaarboeken van de corresponderende jaren ten behoeve van de HKV-bibliotheek als tegenprestatie. Eelco Graafsma, bestuurslid HKV website te vinden via QR-code Steeds vaker zult u op producten en in reclame-uitingen een zogenaamde QR-code signaleren. QR-code (QR is een afkorting van Quick Response) is een in 1994 in de Japanse auto-industrie ontwikkelde tweedimensionale streepjescode, die te lezen is door GSM-telefoons met camera en internettoegang. De gebruiker richt zijn cameratelefoon op de QR-code, en neemt hiervan een foto. De code wordt door een QRlezer omgezet in een URL (= internetadres), waarna in de webbrowser van de telefoon de bijbehorende website wordt getoond. Het bestuur van de HKV volgt ook graag nieuwe ontwikkelingen en heeft daarom de redactie van Velisena verzocht om in de editie 2011, jrg. 20 e.v. de QR-code met de gegevens van de HKV-website op te nemen. Lezers van deze nieuwsbrief die in het bezit zijn van een smartphone, kunnen nu reeds via onderstaande QRcode een bezoek brengen aan onze website. Alex Spekking, secretaris De QR-code vindt u voortaan op de achterzijde van de Velisena Loopmare. Te Koop bij Historische Kring Velsen Eén Koers, Eén Strijd, De Vrijheid. Velsense verzetslieden geëerd met straatnamen 3,00 Guus Hartendorf Driewerf Hoera! Guus Hartendorf 5,00 De geschiedenis van 75 jaar Oranjevereniging Santpoort-Dorp SOLI Een eeuw muziek in Velsen. Leo Arisz 15,00 CD 125 jaar Noordzeekanaal (2001) 7,50 9 luisterliedjes, 1 instrumentaal nummer én een eigentijdse bewerking van de evergreen Bij de Sluizen van IJmuiden CD Velsen-Noord 1 7,50 11 luisterliedjes over Velsen-Noord + 1 instrumentaal nummer CD Velsen-Noord 2 7,50 13 luisterliedjes + 5 bonustracks van de CD 125 jaar Noordzeekanaal Bovendien zijn de jaargangen 1997 en 2001 t/m 2010 van ons jaarboek VELISENA. Velsen in historisch perspectief nog steeds te koop. Voor informatie: graafsma@quicknet.nl of tel Eelco Graafsma, bestuurslid Velisena Loopmare, 2011, jrg. 20, nr. 2 3

4 Tentoonstellingen > Blik op Haarlem. De tekeningen en prenten van Cornelis van Noorde ( ) in het Noord- Hollands Archief. Te bezichtigen t/m zondag 11 september 2011 tijdens de openingsuren van het NHA (di. t/m vr. van 9 17 uur) én op zondag 21 augustus van uur en tijdens de Open Monumentendagen op zaterdag 10 september van 9 17 uur en zondag 11 september van uur. De tentoonstelling geeft een beeld van het werk van de veelzijdige Haarlemse kunstenaar Cornelis van Noorde van wie het Noord-Hollands Archief maar liefst werken bezit: 250 tekeningen, 100 schetsen en 750 stuks grafiek. > Machtige boeken; de Librije van Edam en de Reformatie. Tentoonstelling in het Edams Museum, Damplein 8 en Raadhuis, Damplein 1. Tel (VVV). T/m 23 oktober Geopend di. t/m za uur. Zon- en feestdagen uur. Zie ook: Bij de tentoonstelling hoort een bezoek aan de oorspronkelijke librije in de Grote Kerk. Daar lagen vroeger de boeken 'aan de ketting' om diefstal te voorkomen. In de bankjes konden de boeken geraadpleegd worden. De bezoekers kunnen daar nu zelf plaatsnemen naast een studerende monnik... > Maria, idool van alle tijden. Van middeleeuws mirakel tot moderne madonna. Tentoonstelling in Museum Flehite, Amersfoort, Westsingel 50, 3811 BC Amersfoort. Tel Geopend di. t/m vr uur, za. en zo uur. en Tijdens Kerstmis 1444 gebeurden er wonderen rond het Mariabeeldje, waarna Amersfoort één van de belangrijkste bedevaartplekken van de Nederlanden werd. De pelgrims bleven ook komen ná het verbod op de katholieke eredienst van Nog steeds wordt de Vrouwevaart gelopen, twee dagen na Hemelvaart. Maar intussen spreekt Maria de mensen van nu ook op heel andere manieren aan. Wat hebben de Amersfoortse burgemeester, de alternatieve zinzoekers en jongeren met haar? Ook is er in Maria, idool van alle tijden aandacht voor de Maria's van kunstenaars als Frans Franciscus, Marliz Frencken, Marc Mulders en Carolien Smit. Bij de tentoonstelling verschijnt de eenmalige glossy Maria. > Hebbedingen. Gadgets & Games van toen en nu. Teylers Museum, Spaarne 16, Haarlem. T/m Tel Hoe rook ook alweer de stencilmachine? Hoe klonk de draaischijf van een bakelieten telefoon? Weet u nog hoe blij u was met uw viewmaster? Of met uw eerste brommer? Vroeger had je geen cd s en dvd s maar cassettebandjes en video s met magneetbanden die wel eens van de spoel liepen. Wat een gedoe. Al die apparaten zijn nu hopeloos ouderwets. We wilden ze destijds zo graag hebben, maar we kijken er nu meewarig op terug, of hooguit vertederd. De tentoonstelling inventariseert generaties van in onbruik geraakte hebbedingen. De basis van veel van deze technische snufjes is te vinden in de wetenschappelijke collectie van het Teylers Museum, waarin veel prototypes voorkomen. Al in de 18de eeuw verbonden eminente natuurkundigen hun naam aan het museum en werden de mooiste en nieuwste instrumenten aangekocht voor demonstraties en onderzoek. Bron: Geschiedenis Magazine, 2011, jrg. 46 > Prachtig portret. De familie Van Foreest en het landgoed Nijenburg. Stedelijk Museum, Canadaplein 1 Alkmaar. Tel , T/m 4 september Agatha van Foreest was de Lady Chatterley van West-Friesland. Dokter Pieter van Foreest werd ook wel de Hollandse Hippocrates genoemd. Stadsbestuurder Nanning van Foreest schreef een ooggetuigenverslag van het beleg van Alkmaar. De adellijke familie Van Foreest leverde eeuwenlang hoge ambtenaren en bestuurders en anderszins interessante figuren. Hun thuisbasis was vanaf 1742 het landgoed Nijenburg tussen Heiloo en Alkmaar. Dat was eerder in handen van de familie Van Egmond. Van al die bewoners zijn portretten gemaakt. Zo n zestig uit de periode zijn te zien. Formele, maar ook kinderportretten en trouwfoto s. Bron: Geschiedenis Magazine, 2011, jrg. 46 Verschenen en verwacht * Duinen en mensen: Noordkop en Zwanenwater. Na het succesvolle boek Duinen en mensen: Kennemerland verschijnt op 18 november a.s. Duinen en mensen: Velisena Loopmare, 2011, jrg. 20, nr. 2 4

5 Noordkop en Zwanenwater. In het boek het verhaal van de smalste kuststrook van ons land, waar dijk en duin, historie en natuur vervloeien. Alle natuurgebieden van zee tot polders, van de onbewoonde Razende Bol tot intieme hoekjes cultuurland als het Wildrijk komen in beeld. De eilanden Huisduinen en Callantsoog waren eens de vaste elementen in een bijna weggeslagen landschap. Hoe veroverde de mens het land weer terug? De duinen van de Noordkop bevatten een parel van Europese allure: Het Zwanenwater. Het boek verschijnt in kleur vol ongepubliceerde kaarten en foto s. De realisatie is een samenwerking tussen NatuurMedia, Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten en historische verenigingen. Bij voorintekening te bestellen voor 27,50. Na verschijnen 34,50. Intekenen kan via > Het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis maakt het verleden digitaal toegankelijk door historisch bronmateriaal, duizenden archiefstukken, biografieën en correspondentie digitaal en gratis beschikbaar te stellen. Zo zijn de volgende bronnen via de website raadpleegbaar: º Digitale bibliografie Nederlandse geschiedenis. De toegangspoort tot de Nederlandse geschiedschrijving met titels. º Biografisch woordenboek van Nederland. Wetenschappelijk onderbouwde minibiografieën van personen die een rol van enige betekenis hebben gespeeld in Nederland of in zijn overzeese gebiedsdelen. º Digitaal vrouwenlexicon van Nederland. Wetenschappelijk onderbouwde minibiografieën van de opmerkelijkste vrouwen uit de geschiedenis van Nederland van de vroegste tijden tot circa º Biografisch portaal van Nederland. Directe digitale toegang tot informatie over personen uit de Nederlandse geschiedenis, bijeengebracht door een samenwerkingsverband tussen negen organisaties. Meer weten? Dit is maar een deel van de digitaal toegankelijke informatie. Op de genoemde website vindt men een overzicht en de mogelijkheid voor een abonnement op de digitale nieuwsbrief. * Geert-Jan Janse. Heel de wereld in één zaal: de Ovale Zaal van Teylers Museum. [Amsterdam], p., ill. ISBN > Maarten Hell en Emma Los. Amsterdam voor vijf duiten per dag. Dé gids voor uitgaan, sightseeing, shopping, eten & drinken in het Amsterdam van de 17de eeuw! Amsterdam, Uitgeverij Athenaeum, p. ISBN Reis door de tijd naar het einde van de zeventiende eeuw en vergaap je aan de magnifieke stadspaleizen en aan de door bomen omzoomde grachten. Amsterdam is op het hoogtepunt van zijn macht, en de welvaart trekt de mensen aan als een magneet. * Miranda Reitsma en Mark Hendriks. Nieuwe landschappen: De cultuur van Noord-Holland. Amsterdam, p. ISBN De uitgave kwam tot stand in het kader van de advisering ruimtelijke kwaliteit van Noord-Holland. * Oorlogsdagboeken van B. Ringeling, klerk op de secretarie van de gemeente Beverwijk, 18 september * Carly J. Misset. Canon van Kennemerland: de geschiedenis van Kennemerland in 27 verhalen. [Alkmaar], p., ill. ISBN * Paul Schevenhoven en Robert Dijk. De grote sluis van Spaarndam: belevenissen en verhalen bij de renovatie Leiden, p. ill. * = aanwezig in de bibliotheek van het Noord-Hollands Archief, zie ook: > Nieuwe website Eind mei is de website gelanceerd. ISGeschiedenis.nl voorziet dagelijks het nieuws van historische achtergrond. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van de rijke archieven van de geschiedenistijdschriften Archeologie Magazine, Geschiedenis Magazine en Ons Amsterdam. Bron: redactie ISGechiedenis.nl Velisena Loopmare, 2011, jrg. 20, nr. 2 5

6 Beeckestijn heropend als Podium voor Tuin- en LandschapsCultuur Op 26 mei 2011 is Beeckestijn heropend met een nieuwe functie. Op verzoek van de beherende De Stichting Beeckestijn verrichtte de commissaris van de Koningin in Noord-Holland, Johan Remkes, de officiële opening door de nieuwe fontein in de geschulte vijver achter het hoofdgebouw in werking te stellen.. Samen met de eigenaren, Vereniging Hendrick de Keyser en Natuurmonumenten, presenteerde de stichting de nieuwe functies van Beeckestijn als 'Podium voor Tuin- en LandschapsCultuur'. In gebouwen en tuinen van de voormalige buitenplaats zullen de volgende functies ingevuld gaan worden: - vaste tentoonstelling over Tuin- en Landschapscultuur op de begane grond van het hoofdgebouw, - tuinen als inspiratiebron, - vergaderfaciliteiten op de eerste verdieping met permanente verhuur aan tuinontwerpers en landschapsarchitecten, - horeca- en evenementenmogelijkheden in de koetshuizen. De adresgegevens luiden: Stichting Beeckestijn, podium voor Tuin- en LandschapsCultuur Rijksweg LD Velsen-Zuid. Stichting Vrienden van Beeckestijn De Stichting Vrienden van Beeckestijn bericht in haar laatste nieuwsbrief Beeckestijn Nieuws, dat zij zich blijft zich beijveren voor het in stand houden en verder ontwikkelen van de tuinen en het samenstellen van een cultureel ontwikkelingsplan. In het nummer 74 van jaargang 20 van Beeckestijn Nieuws deelde het bestuur onder andere mee, dat die nieuwsbrief niet meer in de bekende vorm zal verschijnen. De stichting zal voortaan gaan meeliften in de digitale nieuwsbrief van het Podium voor Tuin- en Landschapscultuur. Die digitale nieuwsbrief gaat nog verschijnen. In de genoemde laatste nieuwsbrief verscheen overigens nog een interessant overzicht van de belangrijkste nieuwsfeiten, gepubliceerd in de 20 jaargangen van Beeckestijn Nieuws. Bron: Beeckestijn Nieuws, jrg. 20, nr.74 Volksuniversiteit Velsen De Volksuniversiteit Velsen houdt op 5 september 2011 van uur Open Huis. Een goede gelegenheid om kennis te nemen van de activiteiten, cursussen, lezingen en excursies aangeboden in het komende seizoen Tijdens het Open Huis heeft u ook de gelegenheid in te schrijven. De ervaring leert wel dat dan soms een aantal cursussen al volgeboekt is. U hoeft ook niet te wachten met in schrijven tot dit Open Huis. Op de website van de volksuniversiteit vindt u cursusinformatie en het inschrijfformulier. Adresgegevens zijn: Administratie & secretariaat: Kunstencentrum Velsen, P.J. Troelstraweg 22, 1971 HL IJmuiden. Tel Leslocatie: Duin & Kruidberg MAVO, Nicolaas Beetslaan 3, 1985 HP Driehuis. velsen@volksuniversiteit.nl. Website: Bron: website VUV Velisena Loopmare is een nieuwsbrief voor leden van de Historische Kring Velsen en verschijnt drie- tot viermaal per jaar onder redactie van Jan Victor Suurmond. Kopij gaarne per in een bijlage verzenden naar de redacteur, Ampzingstraat 3 zw XT Haarlem. Tel (j.suurmond3@upcmail.nl). De volgende Velisena Loopmare verschijnt in oktober Kopij van het bestuur, van werkgroepen en leden wordt uiterlijk op maandag 29 september 2011 verwacht. Informatie uit de nieuwsbrief mag worden overgenomen, mits de bron wordt vermeld. Velisena Loopmare, 2011, jrg. 20, nr. 2 6