Het ontvangen van eicellen van een eigen donor

Transcriptie

1 Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde Het ontvangen van eicellen van een eigen donor Inhoud Inleiding Inleiding 1 Wanneer komt u in het UMCG 1 in aanmerking voor het ontvangen van eicellen? Uw eiceldonor 2 Goedkeuring door het IVF-team 3 Afspraken 3 Juridische aspecten 4 De IVF-behandeling met eiceldonatie 5 De zwangerschap 7 Aanvullende informatie 7 Vragen of opmerkingen 8 U heeft contact opgenomen met het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG omdat u een kinderwens heeft. U wilt in aanmerking komen voor een behandeling waarbij u eicellen ontvangt van een voor u bekende donor. Bij het afstaan en ontvangen van eicellen wordt gebruik gemaakt van de techniek van de In Vitro Fertilisatie (IVF). Uw donor ondergaat een IVF-behandeling tot en met de punctie waarbij eicellen worden verkregen. U, de wensmoeder of eicelontvanger, rondt de IVF-behandeling af als de embryo s bij u in de baarmoeder zijn gebracht. Het is belangrijk dat u van tevoren weet hoe de behandeling die u ondergaat om eicellen te kunnen ontvangen eruit ziet. Om hierover zo goed mogelijk geïnformeerd te zijn raden wij u aan ook de informatie over In Vitro Fertilisatie (IVF) te lezen die op onze website of staat. Wanneer komt u in het UMCG in aanmerking voor het ontvangen van eicellen? Als u geen eierstokken (meer) heeft, of de eierstokken niet meer functioneren. Als tijdens een IVF-behandeling is gebleken dat een zwangerschap met eigen eicellen vrijwel onmogelijk is. Als u niet met uw eigen eicellen zwanger wilt worden omdat u drager bent van een erfelijke aandoening en er een hoog risico bestaat om de aandoening aan uw kind door te geven. Voordat u in aanmerking komt voor een behandeling waarbij u eicellen ontvangt van een donor, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. Een deel van deze voorwaarden is wettelijk vastgesteld. De overige voorwaarden zijn door het behandelteam van het UMCG opgesteld. 1

2 Wettelijke voor waarden voor het ontvangen van eicellen U dient akkoord te gaan met de voorwaarden die vastgelegd zijn in de wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting. Dit betekent onder andere dat na de geboorte van uw kind persoonsgegevens worden geregistreerd bij de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting. Voor waarden opgesteld door het behandelteam van het UMCG U bent jonger dan 40 jaar en heeft een stabiele relatie van minimaal twee jaar. U en uw partner staan samen volledig achter de beslissing om gebruik te maken van donoreicellen, en u kunt de consequenties hiervan overzien. Uw huisarts ondersteunt (schriftelijk) uw verzoek tot de behandeling met donoreicellen. U heeft geen verhoogd risico op complicaties tijdens een zwangerschap, bevalling of in het kraambed. U en uw partner zijn in staat om een kind langdurig goed ouderschap te bieden. Uw eiceldonor Ook aan een eiceldonor worden voorwaarden gesteld. Bij uw keuze voor de donor zullen naast uiterlijke kenmerken en mogelijke familieband, ook karaktereigenschappen van de donor een belangrijke rol hebben gespeeld. Vaak is een eigen eiceldonor een zus, een nicht of een vriendin. Het is belangrijk dat er niet alleen nu, maar ook in de toekomst een optimaal wederzijds vertrouwen tussen u en de eiceldonor bestaat. Alle partijen moeten goede en duidelijke afspraken met elkaar kunnen maken, onder andere over de geheimhouding. U geeft aan wie u als donor heeft gekozen. Zij (en haar partner) wordt daarna apart uitgenodigd om uitgebreid over het donorschap te spreken. Hieronder staan onderwerpen die de arts met uw donor (en haar partner) zal bespreken. 1. De leeftijd van uw donor Iedere eiceldonor moet meerderjarig (18 jaar of ouder) zijn. De kans op een zwangerschap met IVF hangt samen met de leeftijd van de donor. Vanaf 36 jaar daalt de vruchtbaarheid als gevolg van de daling van de kwaliteit en van het aantal eicellen in de eierstokken. Vanaf 40 jaar zijn de kansen op een zwangerschap zo klein geworden, dat een IVF-behandeling niet meer zinvol is. Alleen als de donor jonger is dan 40 jaar komt ze in aanmerking voor donorschap. Als uw donor 36 jaar of ouder is heeft u een verhoogd risico op een kind met een chromosomale afwijking, bijvoorbeeld het syndroom van Down. Als u zwanger bent geworden van een eiceldonor wordt u geïnformeerd over de mogelijkheden van prenatale diagnostiek (bloedonderzoek, vlokkentest, vruchtwateronderzoek, echoscopische nekplooimeting). De kans van slagen van de IVF-behandeling en het risico op chromosomale afwijkingen van het kind zijn redenen om bij voorkeur een jonge donor te vinden, maar wij realiseren ons dat veel wensouders vaak weinig keuze hebben. 2. De gezondheid van uw donor Soms treden tijdens een IVF-behandeling complicaties op waar- door de vruchtbaarheid van de donor afneemt. Bij voorkeur heeft de donor al een voltooid gezin en geen kinderwens meer. Vanzelfsprekend kunnen alleen gezonde vrouwen donor zijn. Wij proberen de gezondheid van uw donor zo goed mogelijk te beoordelen door met haar een vragenlijst over haarzelf en haar familie door te nemen. Daarnaast onderzoeken we haar lichamelijk en doen we bloedonderzoek. Als het nodig is raadplegen wij haar huisarts. Van de donor verwachten we dat zij essentiële veranderingen in haar gezondheid tijdens haar donorschap en ook daarna aan ons doorgeeft, zodat wij eventuele 2

3 gevolgen voor u of uw kind(eren) met u kunnen bespreken. 3. De er felijke eigenschappen van uw donor Na de bevruchting van een eicel bestaat het embryo (en het latere kind) uit erfelijk materiaal dat voor de helft van de vader en voor de helft van de moeder afkomstig is. Een kind dat uit een donoreicel is ontstaan, heeft dus voor de helft de eigenschappen van uw donor. Uw donor wordt om die reden ook wel de biologische of genetische moeder genoemd. Om te voorkomen dat erfelijke ziektes worden over- gedragen mag uw donor geen erfelijke afwijkingen hebben. De donor wordt daarom van tevoren onderzocht en uitgebreid ondervraagd over eventuele erfelijke ziektes bij haar of in haar familie. Als zij een erfelijke ziekte heeft of drager is van een erfelijke afwijking, dan zal de Afdeling Genetica van het UMCG om advies gevraagd worden over de kans dat u een kind krijgt met dezelfde afwijking. Als die kans hoog is zullen wij haar niet als donor accepteren. Wij vragen de donor contact met ons op te nemen als zich later bij haar of in haar familie een ziekte openbaart die mogelijk erfelijk is, zodat we de gevolgen hiervan met u en uw kinderen kunnen bespreken. 4. Infecties bij uw donor Tijdens eiceldonatie kunnen via de eicellen bacteriële en virale infecties van de donor worden overgebracht op de ontvanger, het kind en haar partner. Het opsporen van besmettelijke ziektes bij uw donor is daarom erg belangrijk. Uw donor wordt voorafgaand aan een donatiebehandeling getest op SOA s (seksueel overdraag- bare aandoeningen) zoals HIV (AIDS-virus), hepatitis-b en hepatitis-c, cytomegalovirus en syfilis. Als ze afkomstig is uit het Caribisch gebied, Azië of Afrika (uitgezonderd Marokko) of deze gebieden regelmatig bezoekt, dan wordt zij ook getest op de leukemievirussen HTLV1 en -2. Alleen als alle uitslagen goed zijn kan de donor eicellen afstaan. De testuitslagen mogen bij het begin van een behandeling niet ouder zijn dan drie maanden. Door deze zorgvuldige maatregelen proberen we het risico op deze ziektes zo klein mogelijk te maken. Als wij vinden dat u een te hoog risico op een infectie loopt zullen we besluiten u niet te behandelen, ook als de testuitslagen bij de donor negatief zijn. Goedkeuring door het IVF-team Afspraken Als u definitief met de door u gekozen donor verder wilt, worden u en uw donor voor aparte gesprekken naar ons Medisch Maatschappelijk Werk (MMW) verwezen. De gynaecoloog en MMW stellen over uw eiceldonor en u als ontvanger een rapport op dat ter bespreking wordt voorgelegd aan het IVF-team van het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde in het UMCG. Als het besluit positief is kan het verdere behandelingstraject worden afgesproken. Afspraken over het aantal behandelingen en kinderen Het is niet eenvoudig om vooraf met uw eiceldonor afspraken te maken over het aantal behandelingen dat zij wil ondergaan en over het aantal kinderen dat u met haar hulp wilt krijgen. Dit is onder andere afhankelijk van hoe belastend zij de IVF-behandeling ervaart. Meestal wordt afgesproken dat de donor één IVF-behandeling ondergaat. Na een mislukte behandeling bespreekt u met de eiceldonor of zij wil doorgaan. Het is mogelijk dat uw donor besluit te stoppen omdat zij de lichamelijke of de psychische belasting van een IVF-behandeling te groot vindt. Het accepteren van zo n beslissing is voor u misschien niet gemakkelijk, maar het besluit van uw donor moet altijd gerespecteerd worden. Bij IVF kunnen meer embryo s ontstaan dan in de baarmoeder kunnen worden geplaatst. Als er embryo s van goede kwaliteit overblijven, dan kunnen deze ingevroren worden bewaard. U kunt deze embryo s later laten ontdooien om alsnog een kans op een zwangerschap te maken, of u kunt de embryo s gebruiken voor een zwangerschap van een volgend kind. Voor ieder kind dat u via 3

4 eiceldonatie wilt krijgen vullen zowel u als uw donor een nieuwe verklaring in. Geheimhouding Wij raden u aan om met weinig mensen te spreken over het gebruik van donoreicellen bij uw IVFbehandeling. Van de donor mag worden verwacht dat zij haar donorschap geheim houdt. Dit moet u van tevoren goed met elkaar bespreken. Natuurlijk bepaalt u zelf of u uw kinderen informeert over hun ontstaanswijze en genetische herkomst. Er zijn twee mogelijkheden: Als u het wel aan uw kind(eren) wilt vertellen, zijn u en uw partner degenen die dat het beste kunnen doen, en niet iemand anders. Als u volledige openheid betracht en het aan uw kinderen vertelt, hoeft u niet levenslang een geheim te bewaren. Wij raden u aan om in overleg met uw donor te bepalen wanneer u aan uw kinderen vertelt dat zij via donoreicellen zijn ontstaan, zodat de donor zich hierop kan voorbereiden. Mocht u hierbij advies nodig hebben dan kunt u ons raadplegen. Informatie over wanneer en hoe u het uw kind(eren) kunt vertellen vindt u op Als u deze openheid geeft, hoeft uw kind geen gebruik te maken van de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting die donorgegevens beheert. Als u uw kinderen niet over hun genetische herkomst wilt informeren, dan is geheimhouding door u en uw donor van nog groter belang. Als u uw kind(eren) niet inlicht over hun genetische oorsprong, zullen zij die niet weten en er ook niet naar op zoek gaan. Mochten zij er later toch achterkomen, dan kan dat voor alle betrokkenen een moeilijke situatie zijn. Uw kinderen kunnen de eiceldonor dan via de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting opsporen. Als uw kind niet op de hoogte is van zijn herkomst en later een relatie mocht aangaan met een kind van uw donor dan ontstaat er een relatie tussen een halfbroer en halfzus. In deze relaties is de kans op kinderen met aangeboren afwijkingen sterk verhoogd. Zou u de ontstaanswijze en genetische herkomst van uw kind tot op dat moment geheim hebben gehouden, dan moet u die in dat geval alsnog prijsgegeven. Juridische aspecten De wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting Volgens de wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting krijgen kinderen die uit donoreicellen zijn ontstaan het recht om hun genetische moeder op te sporen. Als u te zijner tijd uw kinderen hun afkomst wilt vertellen is het raadzaam dat in overleg met uw donor te doen. Mocht u geen contact meer met uw donor hebben dan geeft de wet de kinderen de mogelijkheid hun genetische moeder toch op te sporen. Volgens de wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting moeten de behandelaars gegevens van vrouwen die via donoreicellen een kind hebben gekregen en gegevens van de donoren doorgeven aan de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting. De donor verstrekt bij het begin van haar donorschap persoon identificerende gegevens zoals haar naam, geboortedatum en adres. Daarnaast verstrekt zij gegevens over uiterlijke, sociale, medische en persoonlijke kenmerken, die een beeld van haar geven zonder dat haar persoonsidentificerende gegevens hieruit af te leiden zijn. Deze gegevens worden in het UMCG bewaard. Wanneer er een zwangerschap ontstaat, worden de gegevens van de eiceldonor en de wensmoeder binnen een termijn van 24 weken na de IVF-behandeling naar de Stichting Donorgegevens gezonden. Die Stichting beheert die gegevens gedurende 80 jaar. De wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting beschrijft de wijze waarop de gegevens aan een kind mogen worden verstrekt. In het kort houdt dit in dat kinderen vanaf twaalf jaar kunnen vragen om niet-persoonsidentificerende gegevens, om een eerste indruk te kunnen krijgen van de donor. 4

5 De wensouders worden dan op de hoogte gebracht dat die gegevens aan hun kind zijn verstrekt. Als een kind zestien jaar is, kan het een verzoek om persoonsidentificerende gegevens indienen. De donor wordt dan benaderd om schriftelijk toestemming te geven voor het verstrekken van de gegevens. Als zij positief reageert wordt een contact geregeld. Hoe dat precies in zijn werk gaat is nu nog onduidelijk, omdat de wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting pas sinds 2003 bestaat. Als uw donor bezwaar maakt tegen een kennismaking dan zal de Stichting de persoonsidentificerende gegevens pas verstrekken na de belangen van de donor en het kind te hebben afgewogen. Ook al zou u in de toekomst geen contact meer hebben met uw donor, uw kinderen kunnen haar dus altijd via de Stichting benaderen. De huisarts van een donorkind kan de medische gegevens van de donor bij de Stichting opvragen. Als uw donor onvindbaar is of is overleden, dan wordt haar echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel (of bij het ontbreken van een van hen, een bloedverwant in de eerste of tweede graad), verzocht schriftelijk akkoord te gaan met het verstrekken van haar persoonsidentificerende gegevens. Bij weigering worden zij in de gelegenheid gesteld haar belangen naar voren te brengen. Uitgebreide informatie over de wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting treft u aan op de site: De relatie eiceldonor - donorkind Tussen een eiceldonor en het donorkind bestaat alleen een genetische band, geen juridische relatie. De eiceldonor heeft tegenover het donorkind dan ook geen rechten of plichten. De relatie wensouders - donorkind in juridische zin De vrouw die het kind baart is altijd de wettelijke, juridische moeder. De wet verbindt uitsluitend rechten en plichten aan het juridisch moederschap, zoals het recht op uitoefenen van gezag, het omgangsrecht en erfrecht, en de plicht om te voorzien in levensonderhoud. De mannelijke partner van de vrouw met wiens toestemming de behandeling met donoreicellen plaatsvond en waarvoor hij het zaad leverde, is de juridische vader van het kind. De vrouwelijke partner van de moeder van het kind heeft automatisch het gezamenlijk gezag over het kind als zij met de moeder is gehuwd of met haar een geregistreerd partnerschap is aangegaan. Zie voor verdere informatie en de daar te verkrijgen brochure Gezag, omgang en informatie van het Ministerie van Justitie. De IVF-behandeling met eiceldonatie Zoals ook in de inleiding van deze brochure staat beschreven, is het noodzakelijk voor het afstaan en bij het ontvangen van eicellen gebruik te maken van de techniek van de In Vitro Fertilisatie (IVF). Uw donor ondergaat het eerste deel van een IVF-behandeling, dat wil zeggen tot en met de punctie waarbij de eicellen worden verkregen. U, de eicelontvanger, rondt de IVF-behandeling af als de embryo s bij u in de baarmoeder worden geplaatst. Uitgebreide gegevens over de IVF-behandeling kunt u vinden in de IVF- brochure van het UMCG op de UMCG-website. Daarnaast adviseren we u om de IVF-voorlichtingsbijeenkomst te bezoeken. Synchronisatie van donor en ontvanger Voor een succesvolle behandeling met eiceldonatie moet de cyclus van de donor en de ontvanger gelijk lopen (synchroon zijn). Uw behandelingsschema kan tussentijds worden aangepast als uw donor sneller of langzamer dan verwacht reageert op de behandeling. Tijdens de behandeling gebruikt u volgens een bepaald schema oestradiol en progesteron om het baarmoederslijmvlies op het juiste moment in een optimale conditie te brengen. Wanneer u een eigen cyclus heeft, wordt die eerst stilgelegd met een hormoonpreparaat (met een GnRH-agonist). De behandelingscyclus van de donor De cyclus van de donor kan op verschillende manieren geschikt gemaakt worden voor donatie. 5

6 a. Donatie vanuit de gemodificeerde natuurlijke cyclus (MNC) Bij dit type eiceldonatie wordt de spontane cyclus van de eicel- donor gevolgd en met weinig hormonen bijgestuurd. Er ontwikkelt zich in de spontane cyclus meestal maar één follikel (het eiblaasje). Deze follikel wordt aangeprikt en leeggezogen. In % van de cycli kan een punctie worden uitgevoerd. In ongeveer 75% van de puncties wordt een eicel verkregen. De kans op bevruchting van de eicel is ongeveer 70%, en de kans op een embryotransfer is ongeveer 50%. Dit betekent dat de kans op een zwangerschap per gestarte behandeling ongeveer 10% is. Het voordeel van deze behandeling is dat de donor nauwelijks hormonen behoeft te gebruiken en via een eenvoudige punctie donor kan zijn. Nadeel is de lagere kans op succes per behandeling, die ongeveer de helft is van de kans met een gestimuleerde IVF- behandeling. Daar staat tegenover dat de MNC-behandeling gemakkelijk kan worden herhaald. Aan donoren jonger dan 37 jaar met een regelmatige cyclus wordt voorgesteld om met zes behandelingen in de eigen cyclus te beginnen. Of dit ook de voorkeur heeft hangt ook af van de reisafstand naar het ziekenhuis voor de donor. Omdat synchronisatie van donor en ontvanger noodzakelijk is kan de MNC-behandeling niet vaker dan om de maand worden uitgevoerd. b. Donatie vanuit een gestimuleerde cyclus In deze situatie ondergaat de donor een hyperstimulatie van de eierstokken. Dit betekent dat met behulp van hormonen wordt geprobeerd meerdere follikels tegelijkertijd te laten groeien. De follikels worden bij de punctie aangeprikt en leeggezogen. Hierbij worden meerdere eicellen verkregen. De hyperstimulatie wordt altijd met hormonen uitgevoerd. De hormonen worden per injectie toegediend. Zo'n behandeling duurt ongeveer dagen. Schadelijke effecten van deze hormonen voor de eicel of het kind dat daaruit voortkomt, of voor de donor zelf, zijn nooit aangetoond. Er is een kleine kans dat er een ovarieel hyperstimulatiesyndroom (OHSS) optreedt. Dit is een ziektebeeld met buikpijn en vochtophoping in de buik. Hiervoor is soms een kortdurende opname nodig. Als tijdens de stimulatiefase het risico op een OHSS te groot wordt geacht, dan wordt de behandeling afgebroken. Na enige tijd kan een nieuwe poging worden ondernomen met een lagere dosis hormonen. Bij onvoldoende reactie op de hormonen wordt een behandeling bij de donor afgebroken. Soms kan de donor enige tijd later met een hogere dosis opnieuw beginnen. Een hyperstimulatie behandeling van de donor geeft de hoogste kans op succes, zo n 20% per cyclus. Als de reactie op de hormonale behandeling onvoldoende is, of de kwaliteit van de eicellen is slecht, dan is de kans op een zwangerschap soms te laag om door te gaan. De follikelpunctie De follikelpunctie is de laatste stap in de behandeling van de donor. De follikel wordt onder pijnstilling aangeprikt en leeg- gezogen. Dit vindt plaats in dagbehandeling. Binnen twee uur na de punctie gaat de donor weer naar huis. Direct na de punctie staat de donor de eicellen aan u af. De laboratoriumwerkzaamheden Enkele uren na de punctie wordt aan de verkregen eicel(len) zaad van de wensvader toegevoegd. Dit is de inseminatie, bedoeld om de eicellen te bevruchten. Als de zaadkwaliteit verminderd is wordt ICSI (intra-cytoplasmatische sperma injectie) uitgevoerd. Hierbij wordt in iedere eicel één zaadcel gebracht. Drie dagen na de punctie wordt bekeken of er embryo s zijn ontstaan die in de baarmoeder kunnen worden geplaatst (embryotransfer). De embryotransfer De kans op een zwangerschap stijgt met het aantal in de baarmoeder geplaatste embryo's. Omdat de kans op een meerlingzwangerschap daarmee ook toeneemt wordt bij de embryotransfer meestal 6

7 niet meer dan één embryo in uw baarmoeder geplaatst. Dit gebeurt met behulp van een dun slangetje dat via het baarmoederhalskanaal in de baarmoederholte wordt ingebracht. Het is een pijnloze ingreep die poliklinisch wordt uitgevoerd. Het invriezen van embryo s (cryopreservatie) Als er meer dan één goed embryo is ontstaan, bestaat de mogelijkheid de overgebleven embryo s te laten invriezen in vloeibare stikstof, bij -196ºC. Deze embryo's kunnen later in uw baarmoeder worden geplaatst. Eén IVF-behandeling van uw donor kan zo resulteren in enkele embryotransfers; zo wordt er optimaal gebruik gemaakt van de inzet van uw donor en worden meerdere kansen gecreëerd. U beschikt over de ingevroren embryo s en bepaalt wat ermee gebeurt. Als u ze in de toekomst niet meer zou willen gebruiken voor een (volgend) kind, dan heeft uw donor het recht mee te beslissen over de bestemming die u er aan wilt geven (afstaan aan de wetenschap, of laten vernietigen). Uw donor kan schriftelijk aangeven van dit recht geen gebruik te willen maken. U krijgt uitgebreidere informatie over cryopreservatie van embryo s als het zover is. Uw donor houdt altijd het recht om de ingevroren bewaarde embryo s te laten vernietigen als zij wil dat er geen of niet meer kinderen uit haar eicellen mogen ontstaan. Als uw donor mocht komen te overlijden dan zal haar beslissing ten aanzien van eventueel gebruik van ingevroren embryo s gerespecteerd worden. Hierbij moet worden vermeld dat het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG niet zal meewerken aan zogenaamde postume voortplanting. Dit kan betekenen dat de ingevroren embryo s waarover u beschikt door u naar een ander laboratorium van een andere kliniek moeten worden getransporteerd voor later gebruik. De zwangerschap De kans op een zwangerschap Het is goed dat u zich realiseert dat er per plaatsing van embryo s in de baarmoeder een beperkte kans op een zwangerschap is en dat niet iedereen, ook niet bij herhaalde embryotransfers, zwanger wordt. Na zes IVF-pogingen in de eigen cyclus is ongeveer 30% van de ontvangers zwanger; per hyperstimulatiecyclus bestaat er een kans van ongeveer 20% op een zwangerschap. Het verloop van de zwangerschap In een zwangerschap die via eiceldonatie tot stand is gekomen is de kans op een kind met een aangeboren afwijking niet hoger dan in een zwangerschap die ontstaan is uit eigen eicellen (de kans is ongeveer 3%). De kans op een miskraam of verhoogde bloeddruk is in een zwangerschap na eiceldonatie licht verhoogd. Ook kan uw kind een iets lager gewicht hebben dan normaal is voor de duur van de zwangerschap. Als u in een met hormonen nagebootste cyclus zwanger bent geworden, moet u die hormonen ongeveer twaalf weken na de positieve zwangerschapstest volgens een bepaald schema blijven gebruiken. Dit is nodig om de zwangerschap in stand te houden. U zult dan nauwkeurige instructies over het medicijngebruik krijgen. Aanvullende informatie De kosten Sinds 1 januari 2007 worden drie IVF-pogingen volledig vergoed. Gezien het feit dat bij eiceldonatie een behandeling over twee personen wordt verdeeld, sturen wij via u een brief naar de medisch adviseur van uw verzekering met de vraag akkoord te gaan met vergoeding van drie eiceldonatiebehandelingen bij u en uw donor. Het donorschap zelf mag niet met winstoogmerk worden aan- gegaan. Een reële onkostenvergoeding (voor reizen, verzuim) is toegestaan. Handel in eicellen is in Nederland verboden. 7

8 Verklaring Als u akkoord gaat met de verschillende aspecten van het donor- schap die genoemd zijn in deze brochure, en u kunt voldoen aan de voorwaarden die gesteld worden, dan zullen u en uw partner een verklaring voor het ontvangen van eicellen van eigen donor krijgen om in te vullen en te ondertekenen. Vragen of opmerkingen Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met een medewerker van het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde (VPG). Het telefoonnummer is (050) , bereikbaar op werkdagen tussen uur. Zoals bij alle behandelingen vinden we het belangrijk dat het ontvangen van eicellen zo goed mogelijk verloopt en dat u zich goed behandeld voelt. Mocht u ondanks onze inzet niet tevreden zijn, dan stellen we het op prijs als u ons dat meldt door een gesprek met een gynaecoloog aan te vragen of een brief te schrijven. Ook kunt u contact opnemen met een medewerker Patiënteninformatie van het UMCG en uw opmerkingen daar voorleggen. Zij zijn bereikbaar op werkdagen, telefoonnummer (050) of De website voor meer informatie van het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG. Patiënteninformatie VLC 674 / december