HET PUBERBREIN een handleiding

Transcriptie

1 DE LOEF HET PUBERBREIN een handleiding Let s get started

2 Waar gaan we het vandaag over hebben? ONDWERPEN voor het komende uur WIE ZIJN PUBERS? Je bent puber tussen 10 en 25 De puberteit start met de veranderende melatonine in de pijnappelklier Je bent puber tot je cortex uitgegroeid is WAT GEBEURT ER MET PUBERS? HOE KUNNEN WIJ ER MEE OMGAAN?

3 Wie zijn pubers? En wie zijn wij?

4 Twee dingen zijn belangrijk TIJDSBESEF EEN PUBER HEEFT BIOLOGISCH BEPAALD EEN ANDER TIJDSBESEF MOTIVATIE: EEN PUBER WORDT PRIMAIR SOCIAAL GEMOTIVEERD

5 MAAR EERST EFFE DIT: WIE ZEI DIT? Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training jonge mensen spreken hun ouders tegen en tiranniseren hun leraren. SOCRATES AD

6 LESGEVEN AAN /OUDER ZIJN VAN EEN PUBER WAT KOM JE TEGEN? WAT IS PRACHTIG AAN ZE? WAT IS ONGELOOFLIJK IRRITANT AAN ZE? KRUIPEN ZE ONVERWACHT NOG BIJ JE OP SCHOOT ZE KOMEN NIET UIT BED / KOMEN TE LAAT / DRINKEN RED BULL JE KUNT ONTZETTEND MET ZE LACHEN ZE HOUDEN ZICH NIET AAN AFSPRAKEN / ZIJN NIET TE MOTIVEREN ALLES MOET NU ZE ZITTEN AAN HUN MOBIEL VASTGEPLAKT ZE KLEDEN ZICH NIET ALTIJD HANDIG WAAROM HELPT STRAFFEN NIET ZO GOED?

7 BIOLOGISCH: TIJDSBESEF, PLANNEN, SLAPEN GEHOORD? ALS JIJ S MORGENS NIET UIT JE BED KAN KOMEN, MOET JE S AVONDS EERDER GAAN SLAPEN! MELATONINE-HUISHOUDING NIET HELEMAAL IN ORDE PUBERS KUNNEN HEEL GOED PLANNEN. PUBERS KUNNEN ZICH NIET AAN HUN PLANNING HOUDEN ALLES DUURT ONEINDIG LANG VOOR EEN PUBER. TENZIJ ZE HET LEUK HEBBEN, DAN VERGETEN ZE ZO DE TIJD

8 LESGEVEN AAN /OUDER ZIJN VAN EEN PUBER WAT KOM JE TEGEN? WAT IS PRACHTIG AAN ZE? WAT IS ONGELOOFLIJK IRRITANT AAN ZE? KRUIPEN ZE ONVERWACHT NOG BIJ JE OP SCHOOT ZE KOMEN NIET UIT BED / KOMEN TE LAAT / DRINKEN RED BULL JE KUNT ONTZETTEND MET ZE LACHEN ZE HOUDEN ZICH NIET AAN AFSPRAKEN / ZIJN NIET TE MOTIVEREN ALLES MOET NU ZE ZITTEN AAN HUN MOBIEL VASTGEPLAKT ZE KLEDEN ZICH NIET ALTIJD HANDIG WAAROM HELPT STRAFFEN NIET ZO GOED?

9 STRAFFEN en BELONEN BELONINGSCENTRUM: DOPAMINE, ENDORFINE, OXYTOCINE STRAFCENTRUM: EPINEFRINE, CORTISOL BELONINGSCENTRUM IS SUPERGEVOELIG STRAFCENTRUM IS EEN STUK MOEILIJKER TE VINDEN JE MOET ZES KEER ZWAARDER STRAFFEN DAN BELONEN VOOR DEZELFDE GEDRAGSVERANDERING

10 LESGEVEN AAN /OUDER ZIJN VAN EEN PUBER WAT KOM JE TEGEN? WAT IS PRACHTIG AAN ZE? WAT IS ONGELOOFLIJK IRRITANT AAN ZE? KRUIPEN ZE ONVERWACHT NOG BIJ JE OP SCHOOT ZE KOMEN NIET UIT BED / KOMEN TE LAAT / DRINKEN RED BULL JE KUNT ONTZETTEND MET ZE LACHEN ZE HOUDEN ZICH NIET AAN AFSPRAKEN / ZIJN NIET TE MOTIVEREN ALLES MOET NU ZE ZITTEN AAN HUN MOBIEL VASTGEPLAKT ZE KLEDEN ZICH NIET ALTIJD HANDIG WAAROM HELPT STRAFFEN NIET ZO GOED?

11 PUBER/ADOLESCENT MAAKT VIER DINGEN MEE 1. LICHAMELIJKE EN SEKSUELE ONTWIKKELING - PUBER-ONTWIKKELING, SLAAP- EN WAAKRITME 2. DOORONTWIKKELING VAN HERSENSCHORS/CORTEX - COGNITIEVE ONTWIKKELING; COMPLEXE VAARDIGHEDEN 3. DOORONTWIKKELING VAN DE EIGEN IDENTITEIT - ONTWIKKELING VAN DE PROFESSIONELE IDENTITEIT 4. SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING - INZICHT IN JEZELF EN ANDEREN

12 1. LICHAMELIJKE EN SEKSUELE ONTWIKKELING VANDAAG GISTEREN

13 2. DOORONTWIKKELING VAN DE CORTEX WAAR HEB JE DIE CORTEX VOOR NODIG? Beoordelingsvermogen Abstracte redeneringen Probleemoplossing Planning Zakelijk sociaal gedrag Zakelijk geheugen Impulscontrole

14 IMPULSEN CONTROLEREN GEHOORD? HEB JE DAAR NOU NIET OVER NAGEDACHT? IMPULSEN CONTROLEREN IS MOEILIJKER MAAR KAN GETRAIND VRAGEN STELLEN OVER GEVOLGEN IPV VERBIEDEN ALLES DUURT ONEINDIG LANG VOOR EEN PUBER. TENZIJ ZE HET LEUK HEBBEN, DAN VERGETEN ZE ZO DE TIJD VERSLAVINGSGEVOELIG KLIKKEN SNELLER

15 3. IDENTITEITSONTWIKKELING Hoe ik echt ben Hoe ik doe Hoe anderen mij zien

16 ATTRIBUTIEGEDRAG WIENS SCHULD IS HET? ALS HET GOED GAAT HEB JE HET ZELF GEDAAN ALS HET FOUT GAAT IS HET DE SCHULD VAN IEMAND ANDERS IN TWEEDE INSTANTIE KUNNEN ZE ER WEL OVER NADENKEN GEEF ZE TIJD OM BIJ IE TWEEDE INSTANTIE UIT TE KOMEN DOOR VRAGEN TE STELLEN

17 4. SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING HOE KIJKT DEZE VROUW? SPIEGELNEURONEN MINDER ACTIEF TUSSEN 13 EN 17 DUS MINDER GEÏNTERESSEERD IN WAT ER MET IEMAND ANDERS AAN DE HAND IS TENZIJ ZE ER HEEL ERG DOOR GERAAKT WORDEN. MAAR DAN GAAT HET DAN OOK METEEN OVER HENZELF

18 DE MENS IS EEN CHEMISCH PROCES

19 WITTE STOF VERBINDT DE HERSENCELLEN

20 HET BREIN VAN EEN VOLWASSENE

21 HET BREIN VAN EEN PUBER

22 De belangrijkste verschillen TIJDSBESEF EEN PUBER HEEFT EEN ANDER TIJDSBESEF & HUN SLAAPRITME IS VERWARD MOTIVATIE: EEN PUBER WORDT PRIMAIR SOCIAAL GEMOTIVEERD en EEN PUBER HEEFT MOEITE MET EMPATHIE IMPULSGEDRAG: EEN PUBER VINDT HET MOEILIJK OM IMPULSEN TE CONTROLEREN BELONINGSCENTRUM: EEN PUBER REAGEERT SUPERGOED OP BELONING EN BIJNA NIET OP STRAF ATTRIBUTIETHEORIE: EEN PUBER VINDT HET LASTIG OM ZICHZELF DE SCHULD VAN IETS TE GEVEN. OF JUIST VEEL TE MAKKELIJK IDENTITEITSONTWIKKELING: EEN PUBER IS SUPERDRUK MET DINGEN DIE NIET OP DE AGENDA STAAN

23 ONDERWIJS EN BEGELEIDING STEUNEN MET STRUCTUUR SOCIALE ARGUMENTATIE WERKT BETER DAN INHOUDELIJKE ARGUMENTATIE AANSLUITEN BIJ HUN CONTEXT BETREK EMOTIE BIJ VERSTAND BEGRIP VOOR ECHTE PIJN BELONING & CONSEQUENTIE IPV. STRAFSTRUCTUUR SLAPEN EN WAKKER ZIJN: VROEG IS HEEL VROEG TOON DE EMPATHIE DIE ZE ZELF NIET ALTIJD KUNNEN TONEN: ZE ZIJN AAN HET LEREN, EN WAT ZE LEREN IS BELANGRIJK, ALLEEN NIET ALTIJD WAT JIJ OP HET ROOSTER HAD STAAN LANGE TERMIJN IS LASTIG TE OVERZIEN: BE PREPARED TO FIGHT

24 ONDERWIJS EN BEGELEIDING Neem het niet te persoonlijk STEUNEN MET STRUCTUUR SOCIALE ARGUMENTATIE WERKT BETER DAN INHOUDELIJKE ARGUMENTATIE AANSLUITEN BIJ HUN CONTEXT BETREK EMOTIE BIJ VERSTAND BEGRIP VOOR ECHTE PIJN BELONING & CONSEQUENTIE IPV. STRAFSTRUCTUUR SLAPEN EN WAKKER ZIJN: VROEG IS HEEL VROEG Neem het niet te persoonlijk Neem het niet te persoonlijk Neem het niet te persoonlijk TOON DE EMPATHIE DIE ZE ZELF NIET ALTIJD KUNNEN TONEN: ZE ZIJN AAN HET LEREN, EN WAT ZE LEREN IS BELANGRIJK, ALLEEN NIET ALTIJD WAT JIJ OP HET ROOSTER HAD STAAN LANGE TERMIJN IS LASTIG TE OVERZIEN: BE PREPARED TO FIGHT Neem het niet te persoonlijk

25 ALETTA SMITS De Loef LEZINGEN, TRAINING EN COACHING WEBSITE: WILT U DE PRESENTATIE: download via website VOND U HET LEUK? Facebook: LinkedIn: aletta smits