ZIEKTE EN BEHANDELING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ZIEKTE EN BEHANDELING"

Transcriptie

1 Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING LONGKANKER

2 2

3 INHOUD De longen... 4 Kanker... 4 Longkanker/longvlieskanker... 5 Behandeling

4 De longen Ieder mens heeft twee longen. De longen bevinden zich in de borstholte. Een van de voornaamste taken van de long is zorgen voor de opname van zuurstof in het bloed en de afgifte van koolzuurgas vanuit het bloed door middel van de ademhaling. De linkerlong bestaat uit twee onderdelen, kwabben genoemd. De rechterlong bestaat uit drie kwabben. Een kwab is onderverdeeld in kleinere onderdelen, segmenten. De longen zijn omgeven door twee vliezen, het longvlies en het borstvlies. Kanker Het lichaam bestaat uit miljarden cellen. Deze cellen vermeerderen zich, zodat oude en beschadigde cellen vervangen kunnen worden. De celdelingen verlopen volgens een vast protocol. Dit protocol wordt aangestuurd door erfelijke informatie in de celkern 4

5 (DNA). Deze informatie geeft aan wanneer een cel moet gaan delen en wanneer het delen moet stoppen. Door toeval en/of schadelijke invloeden van buiten af ( bijvoorbeeld roken) kunnen er beschadigingen op treden in de informatie in de cel. Hierdoor worden de cellen niet goed meer geïnformeerd en kunnen zij ongecontroleerd gaan delen. Dit wordt kanker genoemd. Andere woorden die gebruikt worden zijn tumor of gezwel. Het afweersysteem van de mens is in staat om kankercellen te herkennen en op te ruimen. Echter kankercellen kunnen zich voordoen als gezonde cellen en worden daardoor niet herkend door het afweersysteem als kwaadaardige cel zodat zij ontsnappen aan dit systeem en verder kunnen delen. Longkanker/longvlieskanker U hebt van de longarts gehoord dat u longkanker of longvlieskanker heeft. Longkanker of longvlieskanker betekent dat er een woekering is van cellen van het longweefsel/longvliesweefsel, waardoor gezonde cellen in de verdrukking komen. De verdringing van gezonde cellen door kankercellen veroorzaakt functieverlies van dit gezonde weefsel. Hierdoor kunnen klachten ontstaan zoals benauwdheid, hoesten of pijnklachten. Er kunnen kankercellen losraken van de oorspronkelijke tumor. Deze worden meegevoerd door bloed en/of lymfe waardoor deze cellen op andere plaatsen in het lichaam terecht komen en een nieuw gezwel vormen. Dit worden uitzaaiingen genoemd. 5

6 Longkanker, ook wel longcarcinoom genoemd kan worden verdeeld in twee hoofdgroepen. Niet-kleincellig longcarcinoom Kleincellig longcarcinoom Het niet-kleincellig longcarcinoom kan worden onderverdeeld in het plaveiselcelcarcinoom en het adenocarcinoom. Tegenwoordig kan er bij het adenocarcinoom aangetoond worden of er bepaalde foutjes in het erfelijk materiaal van de kankercel aanwezig zijn. Dit wordt mutatie-analyse genoemd. De aan- of afwezigheid van deze foutjes kunnen bepalend zijn voor uw behandeling. Borstvlieskanker, ook wel mesothelioom of asbestkanker genoemd is kanker uitgaande van het weefsel van de longvliezen die zich rondom de longen bevinden. Indien u meer informatie wenst over uw ziekte raden wij u aan om de volgende websites te raadplegen: Indien u liever aanvullend schriftelijk materiaal wenst laat dit aan uw oncologieverpleegkundige weten. Vragen die gerezen zijn na het lezen van de informatie kunt u noteren vóór in dit PID bij Ruimte voor aantekeningen, zodat u ze tijdens het volgende poli bezoek aan de longarts of oncologie verpleegkundige kunt stellen. 6

7 Behandeling Wanneer alle onderzoeken zijn afgerond en de diagnose is gesteld, zal de longarts deze bespreken in een multidisciplinair overleg waarbij longartsen, longchirurgen, radioloog, radiotherapeuten en oncologieverpleegkundige van verschillende ziekenhuizen aanwezig zijn. Tijdens deze bespreking kijkt men samen wat voor u de beste behandeling is. De longarts zal dit behandelvoorstel met u bespreken. De longarts zal aangeven of de behandeling curatief of palliatief is. Een curatieve behandeling betekent dat de behandeling als doel heeft om u te genezen. Indien de behandeling palliatief van aard is, betekent dit dat de behandeling er op gericht is om uw klachten door de ziekte zoveel mogelijk te bestrijden. Genezing is niet meer mogelijk. De volgende behandelingen zien wij bij longkanker en zullen in de komende hoofdstukken besproken worden. - Operatie - Chemotherapie - Radiotherapie (bestraling) - Chemoradiatie: gecombineerde behandeling van chemotherapie met radiotherapie - Doelgerichte therapie - Immunotherapie Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, oktober 2017 Internet: CAZ LO

MOGELIJKE BEHANDELINGEN

MOGELIJKE BEHANDELINGEN Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...

Nadere informatie

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer.

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Dit is longkanker Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Bij longkanker zit de kanker in een long.

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING (NON) HODGKIN 2 Inhoud Ziektebeeld en behandeling...4 Medisch onderzoek...4 Chemotherapie...5 Immunotherapie...6 Radiotherapie...7

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel LONGKANKER INHOUD Inleiding... 3 Eerste gesprek... 4 Eerste bezoek... 4 Tijdens de behandeling... 5 Nacontrole... 6 Contact... 6 2

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel IMMUNOTHERAPIE. LONGKANKER Immunotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel IMMUNOTHERAPIE. LONGKANKER Immunotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel IMMUNOTHERAPIE LONGKANKER 2 INHOUD Inleiding... 4... 4 Voor de behandeling... 6 Tijdens behandeling... 6 Vermoeidheid/verminderde energie...

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ALGEMEEN. LONGKANKER Algemeen

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ALGEMEEN. LONGKANKER Algemeen Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ALGEMEEN LONGKANKER 2 INHOUD Inleiding... 5 Doel van het Patiënten Informatie Dossier (PID)... 5 Extra informatie... 6 Ruimte voor

Nadere informatie

WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008

WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008 WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM Onco_alg_008 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Celindeling 3 03 Het lymfestelsel 4 WAT IS KANKER? 2 01 INLEIDING Kanker is een verzamelnaam voor meer dan

Nadere informatie

Medische Publieksacademie 4 maart 2019

Medische Publieksacademie 4 maart 2019 4 maart 2019 YouTube 1 Ontwikkelingen in de longkankerzorg Dr. Ben Venmans, longarts Dr. Wouter van Geffen, longarts Frits Mostert, persvoorlichter MCL, moderator Programma 19.30 uur Dr. Ben Venmans: Longkanker:

Nadere informatie

Inleiding. Wat is longkanker?

Inleiding. Wat is longkanker? Inleiding U wordt onderzocht omdat u mogelijk longkanker hebt. Of er is longkanker bij u vastgesteld. Dit is voor u een onzekere tijd, waarin er veel op u afkomt. U krijgt in korte tijd veel informatie

Nadere informatie

Kanker in het hoofd-halsgebied

Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek

Nadere informatie

Kanker in het hoofd-halsgebied

Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DE OPERATIE. LONGKANKER De operatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DE OPERATIE. LONGKANKER De operatie Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DE OPERATIE LONGKANKER 2 INHOUD Inleiding...4...4 Lobectomie...4 Pneumectomie...5 Opname op de afdeling...5 Vóór de opname...5 De opname...6

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie

Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken

Nadere informatie

Oncologie. Longkanker, wat nu?

Oncologie. Longkanker, wat nu? Oncologie Longkanker, wat nu? Belangrijkste punten van deze folder: Het Groene Hart Ziekenhuis en Medisch Centrum Haaglanden (MCH)-Bronovo werken nauw samen op het gebied van longkanker. Dat doen we door

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: 14-06-2017 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: 14-06-2017 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel HORMONALE THERAPIE

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel HORMONALE THERAPIE Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel HORMONALE THERAPIE Inhoudsopgave Inleiding... 3 Hoe werkt hormonale therapie?... 4 Vóór de overgang... 4 Tijdens en na de overgang... 5 De verschillende

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: 26-02-2016 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling van

Nadere informatie

Chemoradiotherapie bij longkanker. Dagelijks low- dose concurrent cisplatinum

Chemoradiotherapie bij longkanker. Dagelijks low- dose concurrent cisplatinum Chemoradiotherapie bij longkanker Dagelijks low- dose concurrent cisplatinum 1. Inleiding In overleg met uw arts is besloten dat u een behandeling met chemoradiotherapie ondergaat. Deze behandeling vindt

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Borstverwijdering bij borstkanker

Borstverwijdering bij borstkanker Chirurgie Borstverwijdering bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 De opname... 4 Voorbereiding op de operatie... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Drains... 5

Nadere informatie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTKANKER Inhoud Wat is borstkanker?... 3 Vormen van kanker... 4 DCIS... 4 Ductaal carcinoom... 4 Lobulair carcinoom... 4 Erfelijke en familiare belasting...

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

Longkanker, welke vorm heb ik?

Longkanker, welke vorm heb ik? Longkanker, welke vorm heb ik? (Begrijpen van het pathologieverslag) Title onius autem luctus fatiguis leva. Vit caput suum et sic ait quicumce que es domne vade discumb etpula. Patiënteninformatie Deze

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker

Borstsparende operatie bij borstkanker Chirurgie Borstsparende operatie bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 Voorbereiding op de operatie... 4 De opname... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Mogelijke

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DE OPERATIE. LONGKANKER De operatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DE OPERATIE. LONGKANKER De operatie Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DE OPERATIE LONGKANKER 2 INHOUD Inleiding... 4... 4 Mogelijke complicaties... 5 Opname op de afdeling... 5 Gevolgen van de longoperatie...

Nadere informatie

Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra

Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra Medische Publieksacademie UMCG Thema: Dikkedarmkanker Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra (moleculair geneticus). Dikkedarmkanker is één van de meest voorkomende

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Docentenhandleiding Niveau: expert Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen van de leeftijd

Nadere informatie

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie

Infoblad. LONGKANKER Behandeling

Infoblad. LONGKANKER Behandeling Infoblad LONGKANKER Behandeling De behandeling van kleincellige longkanker is anders dan de behandeling van niet-kleincellige longkanker. BEHANDELPLAN Uw arts maakt met een aantal andere specialisten een

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Longkanker

Patiënteninformatie. Longkanker Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9

Nadere informatie

Wachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA

Wachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER Gedachtenloos eten voor tv of computer kan leiden tot dwangmatig te veel voedselinname. Hoe eet je bewuster? Voordat je begint met eten, adem je enkele keren diep in en uit.

Nadere informatie

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren.

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren. Boekverslag door M. 1755 woorden 21 maart 2003 6.7 132 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Dit jaar moesten we als handelingsopdracht een sectorwerkstuk maken in tweetallen. Michelle en ik hebben allebei

Nadere informatie

Longkanker. Oncologisch Centrum Amsterdam. Zorgpad

Longkanker. Oncologisch Centrum Amsterdam. Zorgpad Oncologisch Centrum Amsterdam Longkanker Zorgpad U bent vanwege longkanker onder behandeling in het BovenIJ ziekenhuis, OLVG Oost of OLVG West, samen Oncologisch Centrum Amsterdam. Uw arts en/of verpleegkundig

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

DOELGERICHTE THERAPIE

DOELGERICHTE THERAPIE Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel DOELGERICHTE THERAPIE LONGKANKER 2 INHOUD... 4 en longkanker... 5 Bijwerkingen en gevolgen... 6 Wat kunt u zelf doen om bijwerkingen

Nadere informatie

Slokdarmkanker. Supplement informatiewijzer oncologie

Slokdarmkanker. Supplement informatiewijzer oncologie Supplement informatiewijzer oncologie Slokdarmkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Algemene informatie over de slokdarm en slokdarmkanker 3. Het stellen van de diagnose 4. Behandeling van slokdarmkanker

Nadere informatie

Basisbegrippen Oncologie

Basisbegrippen Oncologie Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding

7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni 2001 7,3 118 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Mijn werkstuk gaat over longkanker omdat longkanker de meest voorkomende kanker is bij mannen. En kanker in

Nadere informatie

Uitzaaiingen bij kanker

Uitzaaiingen bij kanker Uitzaaiingen bij kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het bloedvaten- en lymfestelsel 6 Hoe ontstaan uitzaaiingen? 8 Waar ontstaan uitzaaiingen? 11 Klachten 12 Behandeling 14 Overleving

Nadere informatie

Borstkanker. Celdeling

Borstkanker. Celdeling Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal

Nadere informatie

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017 Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker

Nadere informatie

BASISPRINCIPES VAN KANKER

BASISPRINCIPES VAN KANKER BASISPRINCIPES VAN KANKER Prof.dr. D.J. Ruiter Afdeling Pathologie Cursus Introductie in de Fundamentele en Klinische Oncologie HET BEGRIP KANKER? a.alle gezwelgroei b.alle kwaadaardige gezwelgroei c.alle

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel RADIOTHERAPIE COLONCARE INHOUDSOPGAVE Algemene informatie... 3 Het ARTI... 3 Wat is radiotherapie?... 3 Het eerste contact met het ARTI... 4 Adresgegevens

Nadere informatie

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Aan de winnende hand Borstkanker 27 oktober 2015 Welkom! #mclmpa 1 Borstkanker aan de winnende hand Marloes Emous, oncologisch chirurg

Nadere informatie

Presentatie over Longkanker voor het. Julius Janssen Jolanda van der Mee CWZ Maart 2019

Presentatie over Longkanker voor het. Julius Janssen Jolanda van der Mee CWZ Maart 2019 Presentatie over Longkanker voor het Julius Janssen Jolanda van der Mee CWZ Maart 2019 Nieuwe patiënten met niet-kleincellige longkanker (incidentie) Longkanker: de feiten Aantal nieuwe longkankergevallen

Nadere informatie

7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding

7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding Boekverslag door I. 1330 woorden 28 december 2004 7.2 104 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Wij houden onze spreekbeurt over kanker omdat we zelf mensen konden die kanker hebben gehad of hebben.

Nadere informatie

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel BOTTUMOREN Om beter te kunnen begrijpen wat een bottumor juist is, wordt er in deze brochure meer uitleg gegeven over de normale structuur van het bot. Op die manier krijgt u een beter zicht op wat abnormaal

Nadere informatie

Basaalcelcarcinoom. Dermatologie

Basaalcelcarcinoom. Dermatologie Basaalcelcarcinoom Dermatologie Inhoudsopgave Wat is een basaalcelcarcinoom?...4 Hoe ontstaat basaalcelcarcinoom?...5 Wat zijn de verschijnselen?...6 Hoe wordt de diagnose gesteld?...6 Wat is de behandeling?...7

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nacontrole... 3 Nazorg... 4 Vermoeidheid en algehele malaise... 6 Veranderde relaties... 7 Werk...

Nadere informatie

Longoperatie. Centrumlocatie

Longoperatie. Centrumlocatie Centrumlocatie Uw behandelend arts (veelal is dat een longarts) heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een longoperatie. In deze folder treft u een overzicht aan van de gebruikelijke gang

Nadere informatie

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren:

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren: Zoals bij alle soorten kanker, is er bij borstkanker sprake van cellen met een ontregelde celdeling. Door deze ontregeling kunnen cellen zich ongeremd vermenigvuldigen en uitgroeien tot een tumor. Deze

Nadere informatie

Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie

Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Beter voor elkaar 2 In Nederland wordt per jaar in totaal bij ongeveer 5.200 mensen blaaskanker vastgesteld. Daarvan hebben circa 2.600 mensen een spierinvasief

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste

Nadere informatie

Kanker van de baarmoeder

Kanker van de baarmoeder Kanker van de baarmoeder Endometriumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederkanker en hun omgeving. De brochure geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is baarmoederkanker?

Nadere informatie

DE SLOKDARM DE SLOKDARM

DE SLOKDARM DE SLOKDARM DE SLOKDARM DE SLOKDARM De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel LONGKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?... 3 Gang van zaken... 4 Het eerste bezoek... 4 Vervolgafspraken... 5 Bijwerkingen...

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren) Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december 2002 7,3 166 keer beoordeeld Vak Biologie Botkanker (oftewel: beentumoren) Inleiding Een kwaadaardige (of maligne) primaire beentumor (=botkanker) is

Nadere informatie

De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker

De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker Deze folder is bedoeld voor onze patiënten en de mensen in hun omgeving. Wij willen u graag informeren over onze succesvolle behandelingsmethode

Nadere informatie

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Non Hodgkin lymfoom Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne

Nadere informatie

Uitzaaiingen in de wervelkolom

Uitzaaiingen in de wervelkolom Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen

Nadere informatie

Zaadbalkanker. Urologie

Zaadbalkanker. Urologie Zaadbalkanker Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Risicofactoren...6 4. Misverstanden...7 5. Stellen van de diagnose...9 6. Operatie... 10 7. Verder onderzoek... 12 9. Verloop

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Kanker

Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer

Nadere informatie

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom

Nadere informatie

9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker

9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker 9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft in overleg met u en de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker), besloten om na uw operatie

Nadere informatie

EWINGSARCOOM Wat betekent het?

EWINGSARCOOM Wat betekent het? EWINGSARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0138 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een Ewingsarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden, We geven u

Nadere informatie

NEDERLANDSE 8 SAMENVAT TING VooR NIET-INGEWIJDEN PTER A H C

NEDERLANDSE 8 SAMENVAT TING VooR NIET-INGEWIJDEN PTER A H C Nederl andse samenvat ting voor nie t-inge wijden 8 CHAPTER nederlandse samenvatting Inleiding In 2006 rookte 28% van de Nederlandse bevolking gemiddeld 15 sigaretten per dag. Jaarlijks overlijden circa

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel INFORMATIEOVERZICHT. LONGKANKER Informatieoverzicht

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel INFORMATIEOVERZICHT. LONGKANKER Informatieoverzicht Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel INFORMATIEOVERZICHT LONGKANKER 2 Algemeen telefoonnummer St Jansdal: 0341-463911 Bezoekadres: Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan

Nadere informatie

hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078)

hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) Non-Hodgkin lymfoom Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. 1 Inleiding U heeft

Nadere informatie

Maagkanker. Supplement informatiewijzer oncologie

Maagkanker. Supplement informatiewijzer oncologie Supplement informatiewijzer oncologie Maagkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Het stellen van de diagnose 3. Behandeling van maagkanker 4. Behandeling gericht op genezing 5. Palliatieve behandeling 6.

Nadere informatie

9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker

9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker 9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft na overleg met de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker) en in overleg met

Nadere informatie

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen).

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). ONCOLOGIE Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). De cursist maakt verdieping op maat, dit kan bv zijn: - verdieping

Nadere informatie

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 2282 woorden 17 januari keer beoordeeld

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 2282 woorden 17 januari keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2282 woorden 17 januari 2004 6,4 35 keer beoordeeld Vak ANW Onderzoeksvraag: Hoe wordt kanker bestreden en wat zijn de ontwikkelingen? Inhoudsopgave Inleiding Wat

Nadere informatie

Alcohol: mondkanker en kanker aan het strottenhoofd, keel, slokdarm en lever komen vaker voor bij zware drinkers.

Alcohol: mondkanker en kanker aan het strottenhoofd, keel, slokdarm en lever komen vaker voor bij zware drinkers. Werkstuk door een scholier 2332 woorden 12 februari 2004 6,3 33 keer beoordeeld Vak ANW Wat kan een oorzaak van kanker zijn? Oorzaak. Roken: het roken van sigaretten is de oorzaak van 85% van alle gevallen

Nadere informatie

De behandelwijzer: Stereotactie longkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie

De behandelwijzer: Stereotactie longkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie De behandelwijzer: Stereotactie longkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010317 versie 0.1 / 27-11-2014 1 Inhoudsopgave Longkanker 3 Longen 3 Typen 4 Uitzaaiingen 5 Stadium 5 Stereotactische

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38737 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Goeij, Bart E.C.G. de Title: Antibody-drug conjugates in cancer Issue Date: 2016-04-13

Nadere informatie

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel RADIOTHERAPIE COLONCARE INHOUDSOPGAVE Algemene informatie... 3 De groep Arnhem/Ede... 3 Wat is radiotherapie?... 3 Het eerste contact met de groep...

Nadere informatie

Mediastinoscopie. Onderzoek van de lymfeklieren rond de luchtpijp

Mediastinoscopie. Onderzoek van de lymfeklieren rond de luchtpijp Mediastinoscopie Onderzoek van de lymfeklieren rond de luchtpijp Wat is een mediastinoscopie? Een mediastinoscopie is een kijkoperatie in de borstholte, waarbij de lymfeklieren rondom uw luchtpijp worden

Nadere informatie

Figuur 1: illustratie slokdarm

Figuur 1: illustratie slokdarm Slokdarmkanker U bent naar VU medisch centrum (VUmc) verwezen voor een operatie omdat er slokdarmkanker is geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over slokdarmkanker, de oorzaken en risicofactoren

Nadere informatie

H Melanoom

H Melanoom H.40073.0318 Melanoom Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u een melanoom heeft. Uw arts heeft met u de behandelmogelijkheden besproken. Gedurende de behandeling krijgt u veel informatie. Deze folder

Nadere informatie

Geneeskundige methodiek longcarcinoom met hersenmetastasen

Geneeskundige methodiek longcarcinoom met hersenmetastasen Geneeskundige methodiek longcarcinoom met hersenmetastasen Inleiding Longcarcinoom is een ander woord voor longkanker. Carcinoom is een kanker die zich ontwikkeld vanuit epitheelcellen, cellen die dienen

Nadere informatie

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor mantelzorgers

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor mantelzorgers Immunotherapie bij kanker Informatie en praktische tips voor mantelzorgers Inhoudsopgave 4 5 6 7 9 10 12 14 Het immuunsysteem Hoe werkt immunotherapie samen met het immuunsysteem bij de strijd tegen kanker?

Nadere informatie

Melanoom. Poli Dermatologie Poli Chirurgie

Melanoom. Poli Dermatologie Poli Chirurgie 00 Melanoom Poli Dermatologie Poli Chirurgie Melanoom Melanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat vanuit pigmentcellen, die melanocyten worden genoemd.

Nadere informatie