Naar een Raad van Toezicht. Vereniging voor Gereformeerd Voortgezet Onderwijs voor Westelijk Nederland
|
|
- Pepijn van den Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Naar een Raad van Toezicht Vereniging voor Gereformeerd Voortgezet Onderwijs voor Westelijk Nederland April
2 Inhoud Naar een Raad van Toezicht Waarom een Raad van Toezicht- model? Gevolgen invoering van dit model? Het College van Bestuur... 2 Samenstelling... 2 Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden... 3 Positie Algemene ledenvergadering Raad van Toezicht... 4 Samenstelling... 4 Toezicht en verantwoordelijkheid Medezeggenschap Besluitvorming en implementatie Bijlagen... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1
3 1. Waarom een Raad van Toezicht- model? Enkele jaren geleden heeft de GSR gekozen voor een andere managementstructuur. Daarbij is een besturingsmodel gekozen waarbij het bestuur meer op hoofdlijnen is gaan besturen. Veel bestuurlijke taken en bevoegdheden werden gemandateerd aan de directeur. Het bestuur gaf de directeur een aantal richtinggevende uitspraken op verschillende beleidsterreinen. Door middel van rapportages over de realisering van de doelen wordt de uitvoering van het beleid gevolgd en zo nodig bijgesteld. Tussen het bestuur en de directeur werd een managementcontract opgesteld waarin de afspraken werden gemaakt over resultaten, voorwaarden en verantwoording. Inmiddels zijn er enkele jaren verstreken en kunnen bestuur, directeur en managementteam terugkijken op een succesvolle samenwerking binnen de nieuwe management- en organisatiestructuur. De directeur en de managers hebben meer taken en bevoegdheden en verantwoordelijkheid gekregen. Het vrijwilligersbestuur is echter nog eindverantwoordelijk. Het bestuur is van mening dat nu, naast de taken en bevoegdheden, ook de daarbij behorende verantwoordelijkheden bij de professionals dienen te komen liggen. Deze stap staat niet op zich. De nieuwe wet goed onderwijs, goed bestuur vereist onder meer dat het bestuur en het toezicht op het bestuur gescheiden zijn. Deze wet geeft een aantal dwingendrechtelijke bevoegdheden aan de toezichthouder op het bestuur. Het huidige organisatiestructuur voldoet niet aan de nieuwe wet. In de oriëntatie op de mogelijkheden wil het bestuur aansluiten op de ontwikkeling die reeds in 2008 is ingezet. Een verdeling van taken en bevoegdheden waarbij de verantwoordelijkheden komen te liggen bij degene die de taak en bevoegdheden daadwerkelijk uitoefent. Het bestuur ziet het invoeren van een Raad van Toezicht als een goede vervolgstap om dit te bereiken. 2. Gevolgen invoering van dit model? Invoeren van het Raad van Toezichtmodel leidt tot een aantal wezenlijke veranderingen in de verhoudingen binnen de vereniging. Op verenigingsniveau betekent dit dat er naast de organen bestuur en de Algemene ledenvergadering een nieuw orgaan ontstaat, de Raad van Toezicht. Het College van Bestuur treedt in de plaats van het huidige bestuur. Bijna alle bestuursbevoegdheden en verantwoordelijkheden komen te liggen bij het College van Bestuur. De Raad van Toezicht gaat toezicht houden op het College van Bestuur. De toezichthoudende functie van de Raad van Toezicht bestaat deels uit toezicht vooraf, namelijk het verlenen van goedkeuring, en deels achteraf. Het College van Bestuur zal tevens de directeur zijn van de scholen. De leden van het College van Bestuur verkrijgen daarmee een dienstverband met de vereniging. Hieronder wordt de positie van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht nader uitgewerkt. 3. Het College van Bestuur Samenstelling De statuten geven de mogelijkheid om het College van Bestuur te laten bestaan uit één of meer leden. Het is aan de Raad van Toezicht om te bepalen uit hoeveel leden het College van Bestuur dient te bestaan. Bij het bepalen van het aantal leden van het College van Bestuur spelen vanzelfsprekend voor- en nadelen mee. Onder meer de volgende: continuïteit; bij eenhoofdig College van Bestuur is het risico op continuïteitsproblemen groter. Wat als de bestuurder ziek wordt? Als hiervoor geen goede voorziening wordt getroffen maakt dit de organisatie kwetsbaar 2
4 kosten; een eenhoofdig College van Bestuur is relatief goedkoper dan een meerhoofdig College van Bestuur leiding; bij een meerhoofdig College van Bestuur bestaat het risico van twee kapiteins op één schip. isolement; bij een eenhoofdig College van Bestuur kan het, bij gebrek aan klankbord en feedback, erg eenzaam zijn aan de top. Het bestuur is van mening dat de continuïteitsproblemen ondervangen kunnen worden door de Raad van Toezicht de bevoegdheid te geven om een of meer personen voor bepaalde tijd als waarnemend directeur -bestuurder te benoemen. Het College van Bestuur werkt samen met de managers om de doelstellingen opgenomen in het managementcontract te realiseren. Evenals nu reeds gebruikelijk is, worden in het managementteam de inhoudelijke discussies gevoerd over in elk geval het schoolbeleidsplan en de daaruit voortvloeiende beleidsplannen. Daarnaast kan de Raad van Toezicht het College van Bestuur gevraagd en ongevraagd van advies dienen. Op deze wijze kan het College van Bestuur voldoende klankbord en feedback krijgen. Mede gezien het feit dat de GSR een relatief kleine organisatie is met een beperkt aantal middelen om de organisatiestructuur te bekostigen, komt het bestuur tot de conclusie dat op dit moment een eenhoofdig College van Bestuur passend is voor de GSR. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden Het College van Bestuur heeft twee posities en rollen. Allereerst is hij het bestuur van de vereniging. De essentie van besturen is : het richting geven aan de vereniging; het vaststellen van strategisch beleid en nemen van besluiten over de uitvoering hiervan; het vertegenwoordigen van de vereniging; het afleggen van verantwoording. Daarnaast is het College van Bestuur de bovenschoolse leider van de schoolorganisatie. Het College van Bestuur formuleert het bestuurlijk kader met de richtinggevende uitspraken op strategisch niveau. Deze uitspraken worden uitgewerkt in het strategisch beleid voor de school. De uitvoering van het vastgestelde beleid wordt opgedragen aan de leden van het managementteam, bestaande uit de directeur-bestuurder en de managers. De doelen waarop gestuurd wordt, worden vastgelegd in het managementcontract. Als integraal leider van de schoolorganisatie is het College van Bestuur verantwoordelijk voor het realiseren van de in het managementcontract vastgestelde doelen. Het College van Bestuur is tevens de werkgever van het personeel in dienst van de vereniging. Positie Het College van Bestuur heeft zoals gezegd een dubbele positie. Als bestuurlijk orgaan van de vereniging kan het College van Bestuur ten allen tijde worden geschorst of worden ontslagen door de Raad van Toezicht. Het College van Bestuur is daarnaast de bovenschools leider van de school. Het lid van het College van Bestuur krijgt daarom een arbeidsovereenkomst met de rechtspersoon. Voor de salariëring en beëindigen van de arbeidsovereenkomst e.d. gelden momenteel de regels zoals opgenomen in de CAO-VO 1. Het is niet ondenkbaar, dat in de toekomst bij een nieuwe CAO-VO de rechtspositie van het lid van het College van Bestuur niet langer bij CAO-VO geregeld wordt. De Raad van 1 De CAO-VO is van toepassing op alle werknemers in dienst van de rechtspersoon, mits de rechtspersoon gebonden is aan de CAO-VO. De Vereniging voor Gereformeerd Voortgezet Onderwijs voor Westelijk Nederland is middels het lidmaatschap van de VO- Raad verplicht om de CAO-VO op alle werknemers toe te passen. 3
5 Toezicht zal als werkgever van het College van Bestuur dan een individuele regeling kunnen maken. 4. Algemene ledenvergadering De Algemene ledenvergadering heeft een aantal cruciale taken en bevoegdheden. Deze beslist onder meer over de wijziging van de statuten, fusie en splitsing, ontbinding en vereffening van de vereniging. De Algemene ledenvergadering kan het College van Bestuur bevragen over het jaarverslag en de algemene gang van zaken binnen de vereniging. Daarnaast benoemt zij de leden van de Raad van Toezicht. Daarbij zij opgemerkt dat de medezeggenschapsraad het wettelijk recht heeft om een bindende voordracht te doen voor één lid van de Raad van Toezicht. 5. Raad van Toezicht Samenstelling De samenstelling en wijze van benoeming van de leden van de Raad van Toezicht is vastgelegd in de statuten. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd door de Algemene ledenvergadering. De benoeming van de leden van de Raad van Toezicht vindt plaats op basis van vooraf openbaar gemaakte profielen. De bindende voordracht van de medezeggenschapsraad dient dus te voldoen aan het profiel. Overigens heeft de medezeggenschapsraad ten aanzien van de profielschets een adviesbevoegdheid. Toezicht en verantwoordelijkheid De Raad van Toezicht heeft als taak om toezicht te houden op de taakuitoefening van het College van Bestuur. Dus in hoeverre het College van Bestuur het doel van de vereniging, zijn (strategische) doelstellingen e.d. realiseert, daarbij rekening houdend met de belangen, processen, effecten en risico s. De belangrijkste taken/verantwoordelijkheden van de Raad van Toezicht zijn: 1. toezicht houden op de taakuitoefening van het College van Bestuur; 2. advies en klankbordfunctie vervullen; 3. werkgever zijn van het College van Bestuur; 4. maatschappelijke verantwoording afleggen; 5. goedkeuring geven aan belangrijke besluiten, zoals opgenomen in de statuten. De Raad van Toezicht houdt achteraf toezicht op de taakuitoefening van het College van Bestuur. De Raad van Toezicht doet dit met gebruikmaking van een toezichtkader met de volgende uitgangspunten: het waarborgen en verwezenlijking van de grondslag en doelstelling van de vereniging; maatschappelijke legitimatie van de vereniging; daarbij de realisatie van missie en visie van de organisatie voor ogen houden; naleving wet- en regelgeving; kwaliteit van onderwijs; realisatie van strategische doelstellingen; continuïteit van de vereniging in bijzonder instandhouding van de scholen; uitoefening goed werkgeverschap; nakomen van de principes van goed bestuur zoals vastgelegd in code goed bestuur; verantwoording aan belanghebbenden van de vereniging. 4
6 Het meedenken met en adviseren aan het College van Bestuur, de zogenaamde advies- en klankbordfunctie van de Raad van Toezicht, is een instrument dat de Raad van Toezicht met de nodige zorgvuldigheid dient in te zetten. Het meedenken en advisering mag uiteraard niet zover gaan dat de Raad van Toezicht op de stoel van het College van Bestuur gaat zitten. Scheiding van bestuur en toezicht impliceert nu eenmaal voldoende onafhankelijkheid van beide organen. Om een goede kwaliteit van de taakuitoefening van de Raad van Toezicht te waarborgen is een goede informatievoorziening van groot belang. De Raad van Toezicht is hierin uiteindelijk zelf verantwoordelijk. Uiteraard dient het College van Bestuur de Raad van Toezicht tijdig te voorzien van alle informatie die de Raad van Toezicht nodig heeft om zijn taak naar behoren te kunnen vervullen. 6. Medezeggenschap De medezeggenschapsraad wordt/is over de invoering van het nieuwe organisatiestructuur geïnformeerd. De medezeggenschapsraad heeft ten aanzien van dit traject een aantal specifieke rechten: het recht om advies te geven over de competentieprofielen van de leden van de Raad van Toezicht (artikel11lid q Wet medezeggenschap Scholen (WMS)); binnen de grenzen van het competentieprofiel een bindende voordracht te doen van één lid voor de Raad van Toezicht (artikel 24d lid 2 Wet op Voortgezet Onderwijs); adviesrecht ingeval er sprake is van vaststelling of wijziging van de hoofdlijnen van het meerjarig financieel beleid voor de school (artikel 11 lid b WMS); adviesrecht bij vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot de organisatie van de school (artikel 11 lid f WMS); adviesrecht bij aanstelling of ontslag van de schoolleiding (artikel 11 lid j WMS); adviesrecht ten aanzien van vaststelling of wijziging van de concrete taakverdeling binnen de schoolleiding, alsmede vaststelling of wijziging van het managementstatuut (artikel 11 lid i WMS). 7. Besluitvorming en implementatie Het bestuur heeft een voorgenomen besluit genomen tot invoering van het Raad van Toezicht. Het voorgenomen besluit wordt aan het managementteam voorgelegd en ook de medezeggenschap wordt geconsulteerd. Nadat het managementteam en de medezeggenschapsraad zijn geconsulteerd kan het bestuur besluiten of zij het voorgenomen besluit ter instemming voorleggen aan de Algemene ledenvergadering. Besluitvorming over de nieuwe organisatiestructuur bevat vervolgens de volgende belangrijke punten/stappen: Consulteren managementteam, medezeggenschap; Op basis van de eventuele adviezen van medezeggenschap en managementteam beslist het bestuur of het de voorgenomen besluit, voorzien van eventuele wijzigingen, ter goedkeuring wil voorleggen aan de algemene ledenvergadering; Invoering van een Raad van Toezicht behoeft de instemming van twee/derde van het aantal uitgebrachte geldige stemmen op de Algemene ledenvergadering; Wijziging van de statuten; Wijziging van het managementstatuut; Vaststelling reglement van College van Bestuur; Vaststelling reglement van Raad van Toezicht; 5
7 De implementatie bevat onder meer de volgende punten: Functiewaardering van lid/leden College van Bestuur; Uitvoering benoemingsprocedure van het College van Bestuur; Uitvoering benoemingsprocedure van de Raad van Toezicht; Passeren van de statuten bij de notaris; Uitwerken van het besturingsmodel dat het College van Bestuur gaat hanteren en zoals uitgewerkt in het managementstatuut; Uitwerken van het door de Raad van Toezicht te hanteren toezichtskader; Wijzigingen doorgeven aan Kamer van Koophandel en andere belanghebbenden. 6
Reglement Raad van toezicht
Reglement Raad van toezicht Meerwegen scholengroep Stichting PCVOE Versie 1.1 Vastgesteld door de Raad van Toezicht op: 18 december 2017 Preambule Dit Reglement Raad van Toezicht is opgesteld conform de
Nadere informatieToezichtkader SWV PO3002
Toezichtkader SWV PO3002 Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Roosendaal/Moerdijk e.o. overwegende dat: aan de wettelijke opdracht om de functiescheiding tussen
Nadere informatieBeslisnotitie ALV d.d. 13 juni 2018
Beslisnotitie ALV d.d. 13 juni 2018 Van : Bestuur Datum : 27 mei 2018 Onderwerp : Wijziging van Statuten, Huishoudelijk reglement en Bestuursreglement annex Managementstatuut, ter introductie van een nieuwe
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht
Reglement Raad van Toezicht ter uitvoering van artikel 14, lid 3, van de statuten van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Ermelo Begrippen In dit reglement wordt onder Raad verstaan
Nadere informatieREGLEMENT COLLEGE VAN BESTUUR
Stichting Talent Westerveld Drift 1A 7991 AA DWINGELOO Tel. 0521 59 49 44 Email: info@talentwesterveld.nl Website: www.talentwesterveld.nl REGLEMENT COLLEGE VAN BESTUUR Werkveld: Organisatie Beleidslijn:
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Stichting Gereformeerde Scholengroep Januari 2015 (en tekstuele update maart 2019)
Pagina 1 van 5 Reglement Raad van Toezicht Stichting Gereformeerde Scholengroep Januari 2015 (en tekstuele update maart 2019) Artikel 1. Algemeen De Raad van Toezicht van de Stichting Gereformeerde Scholengroep,
Nadere informatieReglement College van Bestuur. Onderwijsstichting Esprit
Reglement College van Bestuur Onderwijsstichting Esprit Amsterdam, vastgesteld, na goedkeuring door de Raad van Toezicht op 4 december 2015, door het College van Bestuur in haar vergadering van 7 december
Nadere informatieReglement van de Raad van Toezicht
Van de besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 11 lid 4 van de statuten van de stichting tot vaststelling van het onderstaande Reglement van de Raad
Nadere informatieConceptcode GOED ONDERWIJSBESTUUR VOS/ABB primair onderwijs Conceptcode Goed onderwijsbestuur
Conceptcode GOED ONDERWIJSBESTUUR VOS/ABB primair onderwijs Conceptcode Goed onderwijsbestuur Inleiding De code is opgebouwd uit twee elementen. Het eerste deel bestaat uit een aantal uitgangspunten en
Nadere informatieToezichtkader RSV Breda VO Inleiding.
Toezichtkader RSV Breda VO 3003. Inleiding. In het toezichtkader van de Inspectie voor het Onderwijs is onder kwaliteitsaspect management en organisatie de indicator 2.6. als volgt beschreven: Het samenwerkingsverband
Nadere informatieManagementstatuut. t Baken De Horn De Werkschuit De Toermalijn Piet de Springer. www.obswijk.nl
t Baken De Horn De Werkschuit De Toermalijn Piet de Springer www.obswijk.nl Inhoudsopgave Preambule 3 Artikel 1. Definities 3 Artikel 2. Vaststelling en wijziging van het managementstatuut 4 Artikel 3.
Nadere informatieGevolgen van de Wet goed onderwijs Goed onderwijsbestuur voor de verhouding tussen gemeenten en verzelfstandigd openbaar onderwijs.
Gevolgen van de Wet goed onderwijs Goed onderwijsbestuur voor de verhouding tussen gemeenten en verzelfstandigd openbaar onderwijs. Per 1 augustus 2010 is de Wet Goed onderwijs Goed onderwijsbestuur in
Nadere informatieBetreft: Voorstel tijdelijke aanpassing managementstatuut d.d
Aan: Van: Bestuurscommissie Winkler Prins Ferdinand Vinke, centraal directeur Betreft: Voorstel tijdelijke aanpassing managementstatuut d.d. 11-11-2010 Datum: 11 juni 2012 Status: Besluitvorming vergadering
Nadere informatieArtikel 1 Begripsbepalingen De stichting: de Stichting Openbaar Onderwijs Oost Groningen;
Betreft: Bestuursstatuut SOOOG Artikel 1 Begripsbepalingen De stichting: de Stichting Openbaar Onderwijs Oost Groningen; De raden: de gemeenteraden Raad van Toezicht: het intern toezichthoudend orgaan
Nadere informatieBestuursreglement Zadkine
Bestuursreglement Zadkine Dit reglement dient tot nadere uitwerking van artikel 6 lid 5 van de statuten van de Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine Algemeen Artikel 1 In dit reglement wordt
Nadere informatieReglement voor de Raad van Toezicht van de Stichting voor CVO Zuid-West Fryslân
Reglement voor de Raad van Toezicht van de Stichting voor CVO Zuid-West Fryslân Begrippen a. In dit reglement wordt onder raad verstaan de Raad van Toezicht. b. In dit reglement wordt onder bestuur verstaan
Nadere informatieE. (Edward) Moolenburgh Directeur. VBS, september VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1
E. (Edward) Moolenburgh Directeur VBS, september 2018 VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1 INHOUD VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 2 1. Het bevoegd gezag draagt zorg voor een scheiding
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord
Reglement Raad van Toezicht Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord Inleiding Dit reglement Raad van Toezicht is een aanvulling op de statuten van de Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord.
Nadere informatieReglement College van Bestuur. Onderwijsstichting Esprit
Reglement College van Bestuur Onderwijsstichting Esprit Amsterdam, vastgesteld, na goedkeuring door de Raad van Toezicht op 17 maart 2017, door het College van Bestuur in haar vergadering van 20 maart
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT FULDAUERSTICHTING
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT FULDAUERSTICHTING ARTIKEL 1 DEFINITIES In dit reglement wordt verstaan onder: - Bestuur : het bestuur van de Stichting, zijnde het orgaan dat de dagelijkse en algemene leiding
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT
Stichting Talent Westerveld Drift 1A 7991 AA DWINGELOO Tel. 0521 59 49 44 Email: info@talentwesterveld.nl Website: www.talentwesterveld.nl REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT Werkveld: Organisatie Beleidslijn:
Nadere informatieNieuw bestuursmodel voor MeerderWeert. Extra digitale nieuwsbrief nr. 2 januari 2012 MeerderWeert
Vóór de zomervakantie heeft het bestuur, samen met de DiRa (directeurenraad)en de GMR (Gemeenschappelijke Medezeggenschaps Raad), het bestaande bestuursmodel geëvalueerd. Een belangrijke reden om dit model
Nadere informatieDe toekomst van het christelijk onderwijs in de Alblasserwaard. ALV besturenfusie. 25 januari en 8 februari 2017
De toekomst van het christelijk onderwijs in de Alblasserwaard ALV besturenfusie 25 januari en 8 februari 2017 Doel van deze presentatie Informatie over de voorgenomen bestuurlijke fusie Toelichting op
Nadere informatieGovernance Code 2018
Governance Code 2018 Stichting Federatie van Zorginstellingen ALGEMEEN 1. De Governance Code 2018, kortweg de code, is tot stand gekomen op initiatief van Stichting Federatie van Zorginstellingen. De code
Nadere informatieReglement voor de Raad van Toezicht van IRIS
Reglement voor de Raad van Toezicht van IRIS Begrippen a. In dit reglement wordt onder raad verstaan de Raad van Toezicht. b. In dit reglement wordt onder bestuur verstaan het College van Bestuur. c. In
Nadere informatieOverleg met de Toezichthouder
Overleg met de Toezichthouder Handreiking Goede Medezeggenschap Handreiking goede medezeggenschap Overleg met de toezichthouder Inleiding Deze handreiking goede medezeggenschap is onderdeel van een reeks
Nadere informatieReglement College van Bestuur IJsselgroep
Reglement College van Bestuur IJsselgroep Vastgesteld door de Raad van Toezicht d.d. 12 maart 2014 0. Inleiding In de statuten d.d. 19 december 2009 van de Stichting IJsselgroep Educatieve Dienstverlening
Nadere informatieDirectiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011
Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit Reglement is opgesteld
Nadere informatieNAAM EN ZETEL Artikel 1 1. De stichting draagt de naam: Stichting voor Christelijk Onderwijs in Noord- en Oost- Drenthe. De afgekorte naam van de
NAAM EN ZETEL Artikel 1 1. De stichting draagt de naam: Stichting voor Christelijk Onderwijs in Noord- en Oost- Drenthe. De afgekorte naam van de stichting is Stichting CONOD. 2. De stichting is gevestigd
Nadere informatieMedezeggenschap bij benoeming en ontslag van bestuurders. WMS-congres 12 november 2014 Ede
Medezeggenschap bij benoeming en ontslag van bestuurders WMS-congres 12 november 2014 Ede De basis voor medezeggenschap in het onderwijs Het gaat hier immers om een maatschappelijke instelling, die mede
Nadere informatieMANAGEMENTSTATUUT. het bestuur van de vereniging Het Amsterdams Lyceum; als bedoeld in art. 14 lid 2 van de statuten;
MANAGEMENTSTATUUT 1. Het bestuur van de vereniging Het Amsterdams Lyceum heeft op grond van het bepaalde in art. 32c van de Wet op het voortgezet onderwijs jo. art. 14 lid 3 van de verenigingsstatuten
Nadere informatieAanvullend Reglement Raad van Toezicht Vastgesteld door de Raad van Toezicht d.d. (2 oktober 2012)
Aanvullend Reglement Raad van Toezicht Vastgesteld door de Raad van Toezicht d.d. (2 oktober 2012) Algemeen De raad van toezicht van de Stichting Gereformeerde Scholengroep, statutair gevestigd te Groningen,
Nadere informatieReglement raad van bestuur SKVOH
Reglement raad van bestuur SKVOH Stichting Katholiek Voortgezet Onderwijs Heerhugowaard Dit Reglement raad van bestuur is opgesteld conform de statuten en maakt deel uit van een samenhangende reeks van
Nadere informatieReglement intern toezicht Stichting Trevianum Sittard, april 2018
Reglement intern toezicht Stichting Trevianum Sittard, april 2018 Artikel 1 Begrippen In dit reglement wordt onder raad verstaan de raad van toezicht van Stichting Trevianum. In dit reglement wordt onder
Nadere informatieManagementstatuut (AB-DB model)
Managementstatuut (AB-DB model) INHOUD Vaststelling... 3 Artikel 1 Definitiebepaling... 4 Artikel 2 Vaststelling en wijziging van het managementstatuut... 4 Artikel 3 Taken en bevoegdheden van het bestuur...
Nadere informatieManagementstatuut SWV Oost Achterhoek 25.02
Managementstatuut SWV Oost Achterhoek 25.02 Versie 43.0 INHOUD Algemene bepalingen voor het managementstatuut Vaststellingsdatum managementstatuut 1 Artikel 1 Definitiebepaling 2 Artikel 2 Vaststelling
Nadere informatieReglement intern toezicht
Reglement intern toezicht De raad van toezicht van de Stichting Scala College en Coenecoop College besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 2 lid 1
Nadere informatieManagementstatuut swv Passend Primair Onderwijs Noord- Kennemerland
Managementstatuut swv Passend Primair Onderwijs Noord- Kennemerland Artikel 1 Definitiebepaling In dit managementstatuut wordt verstaan onder: Bestuur het bestuur van het samenwerkingsverband Passend Primair
Nadere informatieManagementstatuut Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord
Managementstatuut Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord Inleiding Dit managementstatuut beschrijft de verhouding tussen de bestuurder en de directies van de scholen van de stichting Openbaar Onderwijs
Nadere informatieMANAGEMENTSTATUUT SAMENWERKINGSVERBAND PO SWV 30.06
MANAGEMENTSTATUUT SAMENWERKINGSVERBAND PO SWV 30.06 Artikel 1 - Definitiebepaling In dit managementstatuut wordt verstaan onder: Vereniging: de Vereniging Samenwerkingsverband PO 30.06; Algemene vergadering:
Nadere informatieDe Wet goed onderwijs, goed bestuur: vormen van toezicht
3 De Wet goed onderwijs, goed bestuur: vormen van toezicht Op 1 augustus 2010 is de Wet goed onderwijs, goed bestuur in werking getreden. Een van de elementen uit deze wettelijke regeling is de verplichting
Nadere informatieVaststellingsdatum managementstatuut 1. Artikel 1 Definitiebepaling 2. Artikel 2 Vaststelling en wijziging van het managementstatuut 2
Herzien Managementstatuut AV goedkeuring 17.04.18 Managementstatuut Samenwerkingsverband VO West-Friesland Versie 17.04.18 INHOUD Vaststellingsdatum managementstatuut 1 Artikel 1 Definitiebepaling 2 Artikel
Nadere informatieReglement College van Bestuur
STICHTING VOOR PROT.CHR.SPECIAAL- EN VOORTGEZET SPECIAAL ONDERWIJS TE OMMEN EN OMSTREKEN JOHAN SECKEL DE MAAT BOSLUST Secretariaat - SSBO - Praktijkschool - SO / VSO- ZMLK Postbus 118, 7730 AC OMMEN Tel.
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING OPENBAAR ONDERWIJS JAN VAN BRABANT, Raad van Toezichtmodel
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING OPENBAAR ONDERWIJS JAN VAN BRABANT, Raad van Toezichtmodel Preambule De Raad van Toezicht past de Code Goed Onderwijsbestuur toe zoals deze is opgesteld door de VO-Raad.
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord Vastgesteld door de Raad van Toezicht op 11 september 2017
Reglement Raad van Toezicht Stichting Openbaar Onderwijs Amsterdam Noord Vastgesteld door de Raad van Toezicht op 11 september 2017 Inleiding Dit reglement Raad van Toezicht is een aanvulling op de statuten
Nadere informatieDit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten van Stichting Vocallis.
BESTUURSREGLEMENT Vastgesteld door het bestuur op 6 mei 2015. Hoofdstuk I. Algemeen. Artikel 1. Begrippen en terminologie. Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten
Nadere informatieGOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES
GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES November 2006 1 GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES PRINCIPES I. Naleving en handhaving van de code Het bestuur 1 en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht. Stichting Hogeschool Leiden CONCEPT 140331 ALGEMEEN
Reglement Raad van Toezicht Stichting Hogeschool Leiden ALGEMEEN Artikel 1. Algemene bepalingen 1. Dit reglement is het Huishoudelijk Reglement van de Raad van Toezicht, bedoeld in artikel 15 van de Statuten
Nadere informatieDirectiestatuut. m.i.v. 1 januari 2011. Christelijk Lyceum Veenendaal
Directiestatuut m.i.v. 1 januari 2011 Christelijk Lyceum Veenendaal Inhoudsopgave 1 Bestuurlijke organisatie en ontwikkelingen... 3 1.1 Uitgangspunten voor de besturing... 3 1.2 De organisatorische opzet...
Nadere informatieE. (Edward) Moolenburgh Directeur. VBS, september VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1
E. (Edward) Moolenburgh Directeur VBS, september 2018 VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1 INHOUD VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 2 1. Binnen een stichting is statutair sprake van
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS KENNEMERLAND
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS KENNEMERLAND Begrippen a. In dit reglement wordt onder raad verstaan de Raad van Toezicht. b. In dit reglement wordt onder bestuur verstaan
Nadere informatieBestuursstatuut. Vereniging voor Christelijk. Onderwijs in Midden en Oost Groningen. Te Oude Pekela
Bijlage 4 Bestuursstatuut Vereniging voor Christelijk Onderwijs in Midden en Oost Groningen Te Oude Pekela 25 Artikel 1 Begripsbepalingen In dit statuut wordt verstaan onder: Vereniging : Vereniging voor
Nadere informatieCode Goed Bestuur in het primair onderwijs
Code Goed Bestuur in het primair onderwijs (Versie 1 augustus 2017) I. Algemene bepalingen Artikel 1 - Begripsbepalingen In deze code wordt verstaan onder: a) Wet: de Wet op het Primair Onderwijs dan wel
Nadere informatieProfielschets voorzitter Raad van Toezicht
Profielschets voorzitter Raad van Toezicht Ieder lid van de Raad van Toezicht beschikt over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn specifieke taak, binnen de Raad van
Nadere informatieJoke Sperling. Joost van Beek. 11 november 2015
Uit de praktijk van de LCG WMS Joke Sperling Joost van Beek 11 november 2015 Uit de praktijk van de LCG WMS Programma: - Introductie Commissie en rol secretariaat - Informatierecht MR (artikel 8 Wms) -
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT HOGESCHOOL LEIDEN
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT HOGESCHOOL LEIDEN ALGEMEEN Artikel 1. Algemene bepalingen 1. Dit reglement is het huishoudelijk reglement van de Raad van Toezicht, bedoeld in artikel 15 van de statuten van
Nadere informatieDe Raad van Toezicht voert tenminste jaarlijks met de Raad van Bestuur een functionering en beoordelingsgesprek. (in de maand september)
TAKEN EN BEVOEGDHEDEN RAAD VAN TOEZICHT ALERIMUS 1. Taak en werkwijze: De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het besturen door de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Zeeuws-Vlaanderen
Reglement Raad van Toezicht Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Zeeuws-Vlaanderen Preambule: De Raad van Toezicht past de Code Goed Onderwijsbestuur toe zoals deze is opgesteld door de VO- Raad. Dit
Nadere informatieManagementstatuut. Stichting Invitare Openbaar Onderwijs. Managementstatuut. Zoals vastgesteld. Geldig tot uiterlijk:
Managementstatuut Zoals vastgesteld Geldig tot uiterlijk: 01-01-2017 Managementstatuut Stichting Invitare Openbaar Onderwijs Zoals: - 26 januari 2016 goedgekeurd door de Raad van Toezicht. - 23 maart 2016
Nadere informatieVaststellingsdatum bestuurs- en managementstatuut 1. Artikel 1 Definitiebepaling 2
Bestuurs- en Managementstatuut SWV Utrecht PO INHOUD I. Algemene bepalingen voor het bestuurs- en managementstatuut Vaststellingsdatum bestuurs- en managementstatuut 1 Artikel 1 Definitiebepaling 2 Artikel
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht
Vastgesteld in de vergadering van de Raad van Toezicht 13 december 2016 1/6 Inhoudsopgave Artikel 1 Gedragsregels voor de raad 3 Artikel 2 Functies van het toezicht 3 Artikel 3 Samenstelling van de raad
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Thuiszorg Maatschappij
Artikel 1 Inleiding 1. Dit reglement is opgesteld ter aanvulling van de statuten van de coöperatieve vereniging ThuisZorg Maatschappij en is gebaseerd op de Governance Code Zorg en Welzijn 2010 2. Dit
Nadere informatieBestuursen. Managementstatuut
Bestuursen Managementstatuut Vastgesteld, bestuur 29-01-2008 1 Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs in de gemeente Dalfsen Preambule Dit statuut regelt de mandatering van taken en bevoegdheden
Nadere informatieSTATUTEN. Stichting voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Woerden
STATUTEN Stichting voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Woerden december 2008 Naam Artikel 1 De Stichting draagt de naam: Stichting voor Christelijk Voortgezet Onderwijs Zetel en duur Artikel 2 1.
Nadere informatieReglement Bestuur WormerWonen
Pagina 1 van 6 Reglement Bestuur WormerWonen Vastgesteld: 11-05-2016 Goedgekeurd RvC: 19-05-2016 Geactualiseerd: 28-11-2017 Goedgekeurd RvC: 14-12-2017 Pagina 2 van 6 Artikel 1 - Status en inhoud reglement
Nadere informatieConflictregeling Raad van Toezicht en directeur Stichting Allegoeds
Bijlage 2 artikel 4.2 Governance Code Allegoeds Conflictregeling Raad van Toezicht en directeur Stichting Allegoeds Preambule Conflicten tussen de directeur-bestuurder en de raad van toezicht kunnen verlammend
Nadere informatieDIERENOPVANGCENTRUM AMSTERDAM. Reglement. Raad van Toezicht. november 2018
DIERENOPVANGCENTRUM AMSTERDAM Reglement Raad van Toezicht november 2018 Vastgesteld door de RvT in de vergadering van 19 november 2018 Inleiding Binnen de Stichting Dierenopvangcentrum Amsterdam II (Stichting)
Nadere informatieReglement College van Bestuur. Esprit Scholen
Reglement College van Bestuur Esprit Scholen Amsterdam, vastgesteld, na goedkeuring door de Raad van Toezicht op 21 sept. 2007, door het College van Bestuur in haar vergadering van 24 sept. 2007, ingaande
Nadere informatieVoorlegger. LR1603.Voorlegger invulling vacature(s) Landelijk Bestuur
Voorlegger Onderwerp Verantwoordelijke Aanleiding Korte inhoud Voorgesteld besluit Procedure vacature(s) landelijk bestuur Landelijk bestuur Er is per direct een vacature ontstaan door het vertrek van
Nadere informatieMANAGEMENTSTATUUT VAN. VERENIGING voor GEREFORMEERD PRIMAIR ONDERWIJS NOORDOOST - NEDERLAND. December 2012
MANAGEMENTSTATUUT VAN VERENIGING voor GEREFORMEERD PRIMAIR ONDERWIJS NOORDOOST - NEDERLAND December 2012 1 Preambule Dit managementstatuut is op te vatten als het managementstatuut ex artikel 31 van de
Nadere informatieCode Goed Bestuur in het Primair Onderwijs (versie 2012)
Code Goed Bestuur in het Primair Onderwijs (versie 2012) I. Algemene bepalingen Artikel 1 - Begripsbepalingen In deze code wordt verstaan onder: a) Wet: de Wet op het Primair Onderwijs dan wel de Wet op
Nadere informatieDit reglement is vastgesteld door de Raad van Toezicht van stichting Bibliotheek Kerkrade e.o. en treedt in de plaats van alle voorgaande reglementen.
Reglement Raad van Bestuur Stichting Bibliotheek Kerkrade e.o. Dit reglement is vastgesteld door de Raad van Toezicht van stichting Bibliotheek Kerkrade e.o. en treedt in de plaats van alle voorgaande
Nadere informatieManagementreglement Mandatering taken/bevoegdheden/verantwoordelijkheden managementteamleden
Managementreglement Mandatering taken/bevoegdheden/verantwoordelijkheden managementteamleden STICHTING VRIJE SCHOOL NOORD EN OOST-Nederland Definitief besluit d.d. 2 mei 2016 Pagina 1 Inleiding Middels
Nadere informatieBestuursstatuut. Vaststellingstraject op voorstel van het College van Bestuur. Raad van Toezicht Vastgesteld door het bestuur. Versie: 1.
Bestuursstatuut Vaststellingstraject op voorstel van het College van Bestuur Raad van Toezicht 23-04-2014 Vastgesteld door het bestuur. Versie: 1.0 Bestuursstatuut Vereniging voor Christelijk Basisonderwijs
Nadere informatieProfielschets Raad van Toezicht. juni 14
Profielschets Raad van Toezicht juni 14 : De Raad van Toezicht van de stichting Caransscoop is het in de statuten verankerd orgaan dat belast is met het intern toezicht op het beleid van de Bestuurder
Nadere informatieREGLEMENT VOOR DE RAAD VAN TOEZICHT VAN DE VERENIGING VOOR CHRISTELIJK VOORTGEZET ONDERWIJS IN NOORD- EN MIDDEN- DRENTHE
REGLEMENT VOOR DE RAAD VAN TOEZICHT VAN DE VERENIGING VOOR CHRISTELIJK VOORTGEZET ONDERWIJS IN NOORD- EN MIDDEN- DRENTHE Begrippen 1. In dit reglement wordt onder raad verstaan de Raad van Toezicht. 2.
Nadere informatieManagementstatuut Samenwerkingsverband 25.04
Managementstatuut SWV passend onderwijs V(S)O 25.4 Managementstatuut Samenwerkingsverband 25.04 INHOUD Artikel 1 Definitiebepaling Artikel 2 Vaststelling en wijziging van het managementstatuut Artikel
Nadere informatieScheiding intern toezicht bestuur en het managementstatuut
Scheiding intern toezicht bestuur en het managementstatuut 1. Inleiding Als uitvloeisel van de Wet goed onderwijs, goed bestuur is het bevoegd gezag op grond van artikel 17b, tweede lid van de Wet op het
Nadere informatieStichting Sirius Reglement Raad van Toezicht
Stichting Sirius Reglement Raad van Toezicht Stichting Sirius Openbaar primair onderwijs Amsterdam Zuidoost Versie: 2014-04-14 Inhoudsopgave 1 Reglement voor de Raad van Toezicht... 3 Artikel 1 - Begripsbepalingen...
Nadere informatieReglement voor de raad van toezicht
Reglement voor de raad van toezicht Stichting V.O. Amsterdam-Zuid Versie 1.0 11 juli 2019 Stichting V.O. Amsterdam-Zuid Jan van Eijckstraat 47 1077 LH AMSTERDAM www.svoaz.nl info@svoaz.nl 020 676 3868
Nadere informatieBestuursreglement Stichting Onderwijsgroep Amersfoort
Bestuursreglement Stichting Onderwijsgroep Amersfoort Preambule Het college van bestuur (bestuur) van de Stichting Onderwijsgroep Amersfoort bestuurt volgens het uitgangspunt dat pluriformiteit en eigenheid
Nadere informatieRegeling melden vermoeden van een misstand bij de Stichting Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden voor Primair en Voortgezet Onderwijs
Regeling melden vermoeden van een misstand bij de Stichting Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden voor Primair en Voortgezet Onderwijs (Klokkenluidersregeling OZHW voor PO en VO) Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen
Nadere informatieManagementstatuut MOVARE
Managementstatuut MOVARE 1. Inleiding Verschillende ontwikkelingen binnen het onderwijs hebben de aanzet gegeven tot veranderingen in de bestuurlijke verhoudingen. Zo hebben schaalvergroting, deregulering,
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN BESTUUR KINDERRIJK Inclusief bijlage stroomschema besluitvorming
1 Begripsbepaling REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR KINDERRIJK Inclusief bijlage stroomschema besluitvorming 1.1 In dit reglement van de Raad van Bestuur wordt verstaan: a) KinderRijk: Stichting KinderRijk gevestigd
Nadere informatieToetsingskader Raad van Toezicht van de onderwijsstichting Esprit. Onderwijsstichting Esprit
Toetsingskader Raad van Toezicht van de onderwijsstichting Esprit Onderwijsstichting Esprit Toetsingskader Raad van Toezicht van de onderwijsstichting Esprit Visie en Toezicht Conform artikel 2 lid 2 van
Nadere informatieHoofdstuk 24: Managementstatuut Onderwijsgroep Galilei
Hoofdstuk 24: Managementstatuut Onderwijsgroep Galilei Pre-ambule Het uitgangspunt voor het bevoegd gezag van de Stichting Onderwijsgroep Galilei, openbaar voortgezet onderwijs Voorne-Putten is het besturen
Nadere informatieOnderwerp: Herbenoeming leden van de Raad van Toezicht Esdal College.
*13.15375* Behandelend ambtenaar: C. Houtenbos Afdeling/cluster: afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling/cluster JOS Telefoonnr.: 0591-535387 Portefeuillehouder: Onderwerp: Herbenoeming leden van de Raad
Nadere informatieIntern toezichtkader PVO Walcheren
Intern toezichtkader PVO Walcheren Februari 2015, intern toezichtkader stichting PVO Walcheren Pagina 1 Voorwoord Dit toezichtkader is tot stand gekomen in het kader van de vorming van het nieuwe samenwerkingsverband
Nadere informatieBESTURINGSFILOSOFIE VAN DE STICHTING HSK. Katwijk aan Zee. Over een nieuwe taakverdeling tussen bestuur, algemeen directeur, locatiedirecteuren
BESTURINGSFILOSOFIE VAN DE STICHTING HSK Katwijk aan Zee Over een nieuwe taakverdeling tussen bestuur, algemeen directeur, locatiedirecteuren Concepttekst 17 maart 2006 t.b.v. GMR Inleiding Het bestuur
Nadere informatieReglement raad van toezicht stichting Roobol
Reglement raad van toezicht stichting Roobol Begripsbepaling In dit reglement wordt verstaan onder: a. "raad": de raad van toezicht; b. "bestuur": het college van bestuur; c. "stichting": de Stichting
Nadere informatieHuishoudelijk reglement Raad van Toezicht dr. Aletta Jacobs College
Huishoudelijk reglement Raad van Toezicht dr. Aletta Jacobs College 1. Reikwijdte van het reglement Dit reglement geeft, in aanvulling op de statutaire bepalingen, regels met betrekking tot aangelegenheden
Nadere informatiePROFIEL & REGLEMENT BESTUUR VAN DE VERENIGING CHRISTELIJKE SCHOLEN OPSTERLAND
PROFIEL & REGLEMENT BESTUUR VAN DE VERENIGING CHRISTELIJKE SCHOLEN OPSTERLAND PROFIEL LID BESTUUR VOORBEELD PROFIELSCHETS ALS BEDOELD IN ARTIKEL 6 VAN DE ONTWERP STATUTEN VAN DE VERENIGING CHRISTELIJKE
Nadere informatie4. Bij voorkeur zal de raad van toezicht van Stichting P60 bij de werving van nieuwe toezichthouders buiten het eigen netwerk zoeken.
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT Opgesteld door de voorzitter op 25.03.2013 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 27.05.2013 te Amstelveen HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit
Nadere informatieBestuursreglement Stichting Welzijn Buren
I. Keuze en naleving van de governancecode I.1 Het Bestuur van de Stichting Welzijn Buren is verantwoordelijk voor goed bestuur, goed toezicht en een goede verantwoording daarover. In het verlengde daarvan
Nadere informatieDirectiestatuut CSG. Artikel 1. Taakverdeling en structuur
Directiestatuut CSG Artikel 1. Taakverdeling en structuur 1. De directeur-bestuurder oefent in de rol van bestuur van de stichting de hem bij of krachtens wettelijk voorschrift, statuten of het Reglement
Nadere informatieNotitie: de wet Goed Onderwijs Goed Bestuur : de gevolgen voor de Stichting Primair Openbaar Onderwijs in de Regio Waterland & Oostzaan (SPOOR)
Notitie: de wet Goed Onderwijs Goed Bestuur : de gevolgen voor de Stichting Primair Openbaar Onderwijs in de Regio Waterland & Oostzaan (SPOOR) Van: Stichting Spoor Inleiding Per 1 augustus 2010 is een
Nadere informatieBestuursstatuut. Stichting Viviani
Bestuursstatuut Stichting Viviani Artikel 1 Begripsbepalingen In dit statuut wordt verstaan onder: Stichting : Stichting Viviani te Emmen; Raad van Toezicht : het toezichthoudend orgaan van de Stichting;
Nadere informatieReglement raad van toezicht
Reglement raad van toezicht Artikel 1 Begripsbepaling In dit reglement wordt verstaan onder: a. gemeenteraad: de gemeenteraad van de gemeente Almelo; b. het college van bestuur: het bestuur van de stichting
Nadere informatieREGLEMENT EENHOOFDIGE RAAD VAN BESTUUR STICHTING AMERPOORT
REGLEMENT EENHOOFDIGE RAAD VAN BESTUUR STICHTING AMERPOORT 1. Taken en verantwoordelijkheden 1. Ingevolge de statuten bestuurt de Raad van Bestuur de Stichting onder toezicht van de Raad van Toezicht.
Nadere informatieArtikel Slotbepaling In de gevallen waarin deze regeling niet voorziet beslist de raad van toezicht.
Reglement voor de raad van toezicht van de Stichting openbaar onderwijs aan de Amstel Artikel 1 - Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: a) Stichting : de Stichting openbaar onderwijs
Nadere informatie