Basisschooladviezen en etniciteit Onderzoeksverslag, 29 januari 2007

Transcriptie

1 Afdeling Onderwijs Team Monitoring & Bedrijfsvoering Basisschooladviezen en etniciteit Onderzoeksverslag, 29 januari 2007 Verwijderd: Bassischooladv iezen Vraagstelling Dit onderzoek is uitgevoerd om antwoord te geven op de volgende vraag: Bepaal op basis van de cito-uitslag het cito-basisschooladvies en vergelijk dit vervolgens met het gegeven basisschooladvies. Stel daarbij vast of en zo ja voor welke groep er mogelijk sprake is van over- en/of onderadvisering. In de geformuleerde vergelijking kunnen zich drie situaties voordoen: - Citoscore/citobasisschooladvies is in overeenstemming met het basisschooladvies - Citoscore/citobasisschooladvies is lager dan het basisschooladvies (overadvisering) - Citoscore/citobasisschooladvies is hoger dan het basisschooladvies (onderadvisering). Context onderzoek De Adviesraad Diversiteit en Integratie van de gemeente Amsterdam heeft in haar rapport "Een cruciaal Basisschooladvies" (december 2005) de vraag geformuleerd of er sprake is van onderadvisering bij bepaalde etnische groepen. Beantwoording van die vraag bleek niet afdoende mogelijk aangezien de benodigde gegevens niet voorhanden waren. Verwijderd:. In de jaarlijkse rapportage Amsterdamse onderwijsresultaten in het primair onderwijs 2005 en 2006 (juli 2006) is gerapporteerd op basis van de basisschooladviezen. Daarin staat onder andere hoe de adviezen zijn verdeeld, of er een verschuiving is te zien tussen adviezen etc. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de citoscores. Een onderverdeling naar basisschooladviezen en/of citoscores naar etniciteit kon nog niet worden gegeven. Sinds het derde kwartaal 2006 heeft DMO de beschikking over drie gegevens op het niveau van een leerling om over de vraag van deze notitie te beantwoorden. Door het toevoegen van het gegeven etniciteit aan de gegevens voor de jaarlijkse rapportage, kan DMO de resultatenanalyse nu uitbreiden. De verslaglegging van deze rapportage treft u hierbij aan.

2 Pagina 2 van 6 De uitbreiding van de resultatenrapportage is uitgevoerd met terugwerkende kracht over de afgelopen twee schooljaren (2004/2005 en 2005/2006). Gerapporteerd wordt over de meest voorkomende te onderscheiden etnische groepen: Nederlanders, Marokkanen, Surinamers, Turken en Overigen. De analyse heeft uitsluitend betrekking op leerlingen die deelgenomen hebben aan de cito-eindtoets. Kernprocedure In de Kernprocedure is vastgelegd dat, conform de wet op het primair onderwijs, bij de overgang van primair naar voorgezet onderwijs het basisschooladvies leidend is. In Amsterdam is bepaald dat de Cito-score hierbij het tweede onafhankelijk gegeven. Hierbij is bepaald dat als beide gegevens 'overeenkomen', een leerling automatisch toelaatbaar is. Komen zij niet overeen, dan is overleg nodig, c.q. wordt een tweede onafhankelijk onderzoek uitgevoerd en aanvullend overleg gevoerd. Bevindingen Gehele groep Kijken we naar de gehele groep cito-deelnemers dan kunnen we het volgende constateren: 1. Bij 40 van de leerlingen is sprake van een overadvisering waarbij de allochtone groepen oververtegenwoordigd zijn; 2. Bij 38 van de leerlingen is er sprake van een met de citoscore overeenkomstig basisschooladvies waarbij de groep Nederlanders oververtegenwoordigd is; 3. Bij 22 van de leerlingen is sprake van onderadvisering waarbij er nauwelijks verschil is tussen de diverse etnische groepen. Als we kijken naar de totale populatie cito-deelnemers is er in de categorie onderadvisering geen sprake van verschillen tussen etnische groepen. In de categorie overadvisering geldt dat dit bij allochtonen vaker voorkomt.. Zoomen we in op de verschillende basisschooladviezen dan zien we het volgende: Citoscore t/m 533 (vmbo b+k) Bij een citoscore tot en met 533 (vmbo b + k) heeft 80 van die leerlingen een hoger basisschooladvies dan een citobasisschooladvies (= overadvisering). Ten aanzien van deze categorie kan dan ook gesteld worden dat er een zwakke relatie is tussen het basisschooladvies en de citoscore. Met opmaak: Engels (Groot-Brittannië) Citoscore vanaf 534 (ondergrens vmbo-t) Vanaf 534 is de overeenkomst tussen citoscore/citobasisschooladvies en het basisschooladvies sterker. Bij 47 van alle leerlingen zijn citoscore en basisschooladvies in overeenstemming. Voor Nederlanders ligt dit percentage het hoogst namelijk 52, voor Turken, Marokkanen en Surinamers is dit lager (respectievelijk 37, 38 en 36). Bij 21 van de leerlingen is er sprake van overadvisering, bij Marokkaanse en Surinaamse leerlingen ligt dat percentage hoger, namelijk 23 en 28. Bij Turken is dit 19 en bij Nederlanders is dit 20. 2

3 Pagina 3 van 6 Bij 32 van de leerlingen is sprake van onderadvisering. Bij Nederlanders is dit percentage het laagst namelijk 28 terwijl bij Marokkanen, Surinamers en Turken dit percentage hoger is, respectievelijk 41, 34 en 44. 3

4 Pagina 4 van 6 Conclusies De Kernprocedure bepaalt dat bij de overgang van een leerling van de basisschool naar het voortgezet onderwijs het basisschooladvies leidend is. Dit advies geeft een breder inzicht in het functioneren van de leerlingen dan uitsluitend scores in vaardigheden. Wat is het doorzettingsvermogen van een leerling, hoe kan hij/zij meekomen in een bepaalde omgeving. In het uitgevoerde onderzoek is vanuit de invalshoek van het tweede onafhankelijke gegevens, de Citoscore, onderzocht of het advies hiermee overeenkomt. Met andere woorden, voor deze gelegenheid andersom gekeken. Vanuit de citoscores wordt gekeken naar de overeenkomst van naar het basisschooladvies. In de bijlage van dit verslag (pagina 5) treft u in tabelvorm een analyse van de onderzochte gegevens aan. Over gehele linie geen systematische onderadvisering in etnische groepen Eerste conclusie is dat over de gehele linie, geconstateerd kan worden dat het basisschooladvies ten opzichte van de citoscore voor alle groepen op dezelfde wijze functioneert. Over het geheel gezien is voor geen van de te onderscheiden (etnische) groepen sprake van systematische onderadvisering. Zoomen we in op de hogere en lagere adviescategorieën dan ontstaat een ander beeld. Verwijderd: adviescategorien Bij lagere adviezen vaker overadvisering in alle groepen Bij lagere adviezen geldt dat de relatie tussen basisschooladvies en de citoscore het minst sterk is. Voor alle te onderscheiden groepen geldt dat voor leerlingen die deelnemen aan de Cito-eindtoets (dus niet de LWOO en Praktijkonderwijs-kinderen) veel sprake is van overadvisering. Met andere woorden, het resultaat van de Citotoets is een minder betrouwbaar gegeven. Bij hogere adviezen zowel over- of onderadvisering bij alle groepen - onderadvisering het meest bij Turkse en Marokkaanse leerlingen - overadvisering het meest bij Surinaamse en Marokkaanse leerlingen - overeenkomstige adviezen het grootst bij Nederlandse leerlingen Vanaf Citoscore 534 geldt dat zowel over- als onderadvisering voorkomt in alle groepen. De groep Nederlandse leerlingen krijgt daarin het meeste 'met Cito overeenkomstige' adviezen. Bij etnische groepen is deze relatie minder sterk dan bij Nederlandse leerlingen. Bij deze groepen is zowel sprake van over- en onderadvisering. De Turkse en Marokkaanse groepen hebben hierin ten opzichte van de andere groepen de meeste onder-geadviseerde leerlingen. Bij de groep Surinaamse leerlingen is het meest sprake van overadvisering. Verwijderd: is 4

5 Pagina 5 van 6 Vraag De vraag dringt zich op waarom scholen er minder goed in slagen passende adviezen voor allochtone jongeren te geven. Waarom zijn scholen te optimistisch - in geval van overadvisering - of te voorzichtig - bij onderadvisering - in het geven van hun adviezen? Of is het misschien zo dat scholen minder bereid zijn in geval van allochtone leerlingen hun advies naar beneden of boven bij te stellen op basis van het tweede gegeven de Cito-toets? Hierbij dient aangetekend te worden dat niet onderzocht is op welke wijze de basisschool tot een advies komt en wat hierin een rol speelt. Hiermee doelen wij op een aantal mogelijke factoren die een rol zouden kunnen spelen zoals bijvoorbeeld: - De rol en wensen van de ouders; - Het gegeven dat een deel van de leerlingen uit groep 8 niet de gehele schoolloopbaan op de verlatende school gevolgd heeft; - de werkhouding van leerlingen. Vervolg Voorgesteld wordt de resultaten van dit onderzoek ter beschikking te stellen aan de basisscholen en hun besturen, zodat zij hiermee een terugkoppeling krijgen op hun eigen advisering. Daarbij zal ook worden benadrukt dat scholen nog eens goed moeten nagaan, in hoeverre zij misschien iets te voorzichtig adviseren bij sommige groepen. Voorgesteld wordt dit te verspreiden via het Breed Bestuurlijk overleg Primair Onderwijs en de besturen langs deze weg om een reactie c.q vervolgaanpak te vragen. 5

6 Pagina 6 van 6 Bijlage: Citoscores naar etniciteit en type advisering (Schooljaren 2004/2005 en 2005/2006) Alle leerlingen die de citotoets hebben gedaan Alle adviezen lager schooladvies school- en CITOadvies overeenkomstig hoger schooladvies dan CITO-advies Alle leerlingen Nederlands Surinaams Turks Marokkaans overig Leerlingen met cito-score tot en met 533 Alle adviezen lager schooladvies school- en CITOadvies overeenkomstig hoger schooladvies Alle leerlingen Nederlands Surinaams Turks Marokkaans overig Leerlingen met cito-score vanaf 534 Alle adviezen lager schooladvies school- en CITOadvies overeenkomstig hoger schooladvies Alle leerlingen Nederlands Surinaams Turks Marokkaans overig Met opmaak: opsommingstekens en nummering 6