Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012"

Laura Pauwels
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Workshop -onderzoek Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL

2 Centrale vragen Workshop: Hoe kunnen hulpbehoeften van mensen met een chronische ziekte worden herkend? Hoe kan zorg op maat worden geboden bij ondersteuning van het zelfmanagement?

3 Zelfmanagement Het individuele vermogen om goed om te gaan met symptomen,behandeling, lichamelijke en psychosociale consequenties en leefstijlveranderingen inherent aan leven met een chronische aandoening (Barlow et al., 2002)

psychosociale consequenties en leefstijlveranderingen

4 Programma Bevindingen onderzoek Zelfmanagement Discussie bevindingen Casuïstiek zelfmanagementondersteuning Terugkoppeling Vragen

5 Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) panelleden (15 jaar of ouder) Ziektespecifieke panels Astma-COPD Leven met Kanker Twee keer per jaar enquête (voor-en najaar)

6 Vragenlijst (PAST) Zelfmanagementtaken Hoe vaak moet u.? Zelfmanagement ondersteuningsbehoefte Hoe vaak zou u hierbij hulp of ondersteuning willen? Domeinen Zelfzorg Communicatie zorgverleners Omgaan met de gevolgen van de ziekte Leefstijlaanpassingen

7 PatientActivationMeasure(PAM) Meet kennis, vaardigheden envertrouwen in het kunnen managen van de eigen gezondheid of ziekte Ontwikkeld door Hibbard et al. in Verenigde Staten 13 stellingen Uiteindelijk ben ik zelf verantwoordelijk voor mijn gezondheid Ik weet wat elk van mijn voorgeschreven medicijnen doet Ik weet welke behandelingen er zijn voor mijn gezondheidsproblemen Ik heb er vertrouwen in dat ik veranderingen in mijn leefstijl kan volhouden, zelfs in tijden van stress

in Verenigde Staten 13 stellingen Uiteindelijk ben ik zelf verantwoordelijk voor mijn gezondheid Ik weet wat elk van

8 Vier niveaus PAM Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Beginnen met het nemen van een rol Opbouwen van kennis en vertrouwen Actie nemen Gedrag volhouden Individuen hebben niet het vertrouwen om een actieve rol te vervullen in hun gezondheid. Ze ontvangen hun zorg passief. Individuen missen het vertrouwen en de kennis over hun gezondheid en aanbevolen gezondheid regimes. Individuen weten de belangrijkste feiten en beginnen actie te ondernemen, maar kunnen een gebrek hebben aan vertrouwen en vaardigheden om hun gedrag aan te passen. Individuen hebben nieuw gedrag aangenomen, maar zijn mogelijk niet in staat om dat gedrag vol te houden in een stressvolle situatie. Toenemend niveau van Activatie Bron: Insignia Health

Individuen missen het vertrouwen en de kennis over hun gezondheid en aanbevolen gezondheid regimes.

9 Persoonlijk Zorgplan Chronisch zieken: 9% (n=1.466) (NIVEL/NPCG; Jansen et al., in voorbereiding) Patiënten met Astma: 13% mondeling of schriftelijk (n=398) Patiënten met COPD: 14% mondeling of schriftelijk (n=326) (NIVEL/NPCG; Baan et al., 2012) Patiënten met Diabetes type 2: 9%schriftelijk; 26%mondeling (n=208) (Baan et al., 2011)

Patiënten met COPD: 14% mondeling of schriftelijk (n=326) (NIVEL/NPCG; Baan et al.

10 Astma/COPD: Actief betrokken 50% Grafiektitel 40% 30% 20% 32% 34% 15% 18% 30% 27% 23% 21% 10% 0% Nooit Soms Meestal Altijd Astma (n=386) COPD (n=314)

11 Redenen waarom mensen niet (verder) betrokken willen worden bij behandeling Astma (n=176) COPD (n=124) % % Ik vind het niet nodig Ik vind het niet mijn taak Ik vind de behandeling van mijn ziekte een taak van mijn zorgverlener Ik denk dat ik het niet kan 6 12 Mijn ziekte/aandoening belemmert mij 1 5

mijn taak 22 14 Ik vind de behandeling van mijn ziekte een taak van mijn

12 Diabetes type 2 Van degenen die geen persoonlijk zorgplan hebben, wil 12%er in de toekomst mee aan de slag Redenen voor geen zorgplan: Niet nodig, want vertrouw op huisarts, het gaat prima, heb maar lichte suiker, zo erg heb ik het niet

voor geen zorgplan: Niet nodig, want vertrouw op huisarts,

13 Diabetes type 2 Diabeteszorgverleners (n=126) 16%werkt met zorgplan bij alle patiënten, 40%bij deel van patiënten Waarom wel? patiënt wordt meer betrokken en verantwoordelijk voor behalen van behandeldoelen, duidelijkheid naar alle partijen Waarom niet? tijdrovend, hoge leeftijd patiënt, patiënt niet gemotiveerd, patiënt niet in staat om met zorgplan te werken. Baan et al., 2011

patiënt wordt meer betrokken en verantwoordelijk voor behalen van behandeldoelen, duidelijkheid

14 Patiënt Impasse

15 Impasse Patiënt Zorgverlener

16 Casuïstiek Vier verschillende patiënten. Hoe kun je patiënten activeren? Wat is volgens u de rol van de zorgverlener hierin? Is zelfmanagement altijd gewenst, voor wie wel en wie niet?

17 Bevorderen Activatie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Opbouwen van kennis, zelfbewustzijn en vertrouwen Bevorderen van kennis, ontwikkelen van eerste vaardigheden Ontwikkelen vaardigheden, boeken van kenniswinst Behoud van gedrag & technieken om terugval te voorkomen Ondersteuning bij Ondersteuning bij Ondersteuning bij Ondersteuning bij - Begrijpen aandoening en eigen rol - Aanvullen van hiaten in kennis - Werken aan grotere gedragsdoelen - Bereiken van gedragsdoelen - Bewustwording eigen gedrag en symptomen - Zetten van kleine stappen om vertrouwen op te bouwen - Duidelijk begrip eigen rol - Aanpassen van gedrag in kleine stappen - Zelfbewustzijn en monitoren eigen gezondheid en reageren op veranderingen - Volhouden gedrag - Anticiperen op moeilijke situaties - Omgaan met terugval - Aanvullen hiaten Bron: Insignia Health

hiaten in kennis - Werken aan grotere gedragsdoelen - Bereiken van gedragsdoelen - Bewustwording eigen gedrag en symptomen - Zetten van kleine stappen om vertrouwen op te bouwen - Duidelijk begrip

18 Programma s om activatiete bevorderen ChronicDiseaseSelf-ManagementProgram (CDSMP; Lorig et al.) Life Masters Disease Management Program Coaching for Activation(Insignia Health)

19 Vragen? Vragen?

20 Contact Drs. Lieke van Houtum Dr. Daphne Jansen NIVEL

Vergelijkbare documenten

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven