Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011

Transcriptie

1

2 Verduurzamen van monumentaal vastgoed Rianne Koster 30 juni

3 Agenda 1. Inleiding Triodos Bank 2. Triodos & Duurzaam Vastgoed 3. Villa Rusthoek Baarn 4. Uitgangspunten vastgoedfinanciering door Triodos 1. Kredietnemer 2. Het project 5. Samenvatting 2

4 Inleiding Triodos Bank Geld actief inzetten voor een duurzame samenleving Kernactiviteiten: Kredietverlening aan duurzame bedrijven met Spaargeld van particulieren Beleggen in duurzame thema s Al uw bankzaken duurzaam geregeld 3

5 De meerwaarde van Duurzaamheid Triodos Bank Triodos Bank jan Waarde 1 jan ING Bron: Reuters Fortis 4

6 Triodos & Duurzaam Vastgoed Visie: Vastgoed heeft grote invloed op de omgeving en kan een positieve bijdrage leveren aan levenskwaliteit. 5

7 Wat is Duurzaam Vastgoed? Een gebouw is duurzaam wanneer: de gebruikers er prettig en gezond in kunnen werken (People) het milieu niet bovenmatig wordt belast (Planet) het voldoet aan de eisen op fysiek en ruimtelijk niveau (Project). en wanneer het een goed rendement heeft (Profit) 6

8 Waar richten we ons op? De vastgoedprofessional die actief is in de segmenten: 1. Monumentaal vastgoed 2. Herontwikkeling (verduurzamen) van bestaande bouw 3. Duurzame nieuwbouw 7

9 De meerwaarde van Duurzaamheid Integrale visie op duurzaam vastgoed Triodos Bank People Luchtkwaliteit (CO2), Akoestiek, Thermisch, Licht Voorzieningen binnen en buiten Veiligheid Activiteit huurder Project Gebouwconcept Functionele flexibiliteit Bereikbaarheid Groenvoorziening Belevingswaarde 4P Model van Triodos Bank Planet Energieprestatie Materiaalgebruik Water Energie beheer Duurzaam beheer en onderhoud Profit Rendement (BAR, NAR, IRR) Locatie Exploitatie Huurcontract Meetinstrument van Triodos Bank bij woningen: Nieuwbouw: EPC 30% onder bouwbesluit (peildatum: afgifte bouwvergunning) Bestaande bouw: Verbetering van twee labelstappen met min B als eindresultaat 8

10 De meerwaarde van Duurzaamheid De meerwaarde van kwaliteit Een gebouw dat.. Prettig is om in te wonen of te werken, In een groene omgeving ligt, Ruimte biedt om collega s of buren te ontmoeten Goed bereikbaar is met openbaar vervoer, Een lagere energierekening heeft, Voorzieningen toevoegt aan de buurt, Voldoende lichtinval heeft, Aan te passen is aan de wensen van de toekomst, Lagere onderhoudskosten heeft, biedt dat meerwaarde? 9

11 De meerwaarde van duurzaam vastgoed Renovatie Villa Rusthoek te Baarn Bij aankoop Ambitie People 5,50 7,50 Planet 5,25 7,50 Profit 6,75 7,50 Project 7,6310 7,50

12 Renovatie Villa Rusthoek Proces heeft grote invloed op resultaat gehad Na leegstand werd nieuwe huurder gevonden (AT Osborne) Gedeelde visie op duurzame huisvesting Creativiteit en vindingrijkheid van alle partners toegepast Eigenaar, Huurder, Architect, Installateur etc. 11

13 Rol van de eigenaar Investeren op basis van waarde na verduurzaming Green building Make Cents Open en transparant proces bevorderen Lange termijn visie 12

14 Huurder Actieve participatie in proces Bijdrage aan investeringen (te financieren vanuit begroting verhuiskosten ) Energielasten omlaag; huurprijzen omhoog Huurprijs was Euro 185/m2; Op basis verlaging energiekosten en verbeteren comfort: Huur werd Euro 213/m2 13

15 Taxatietechnische consequenties duurzaamheid Hogere Cash Flow - Hogere huurinkomsten - Lagere exploitatie- en onderhoudskosten Hogere restwaarde - Hogere markthuur - Lagere exit yield Extra Kosten voor niet duurzame gebouwen Versnelde technische veroudering a.g.v. stringentere wetgeving; extra kosten om gebouw up-to-date te houden. Taxatie geeft, na voltooiing verduurzaming, markthuur aan van Euro 238/m Taxatiewaarde van Euro 5 mio v.o.n. naar Euro 6,9 mio v.o.n. 14

16 Resultaat Duurzaam en couranter gebouw Prettige huisvesting voor AT Osborne Energielabel G naar C Groenverklaring Energiescores: Energiekosten - 25% Gasverbruik - 66% CO2 uitstoot - 26% 15

17 Resultaat Bij aankoop Ambitie Realisatie People 5,50 7,50 8,50 Planet 5,25 7,50 8,50 Profit 6,75 7,50 7,63 Project 7,63 7,50 8,06 16

18 Samenvatting Duurzaam Vastgoed heeft, volgens Triodos, de toekomst Meerwaarde voor eigenaar én gebruiker Er zijn veel mogelijkheden om duurzame investeringen te financieren Uitkomst is mooier dan de som der delen 17

19 Beoordeling door de bank Kredietnemer Wat is het probleemoplossend vermogen van de Kredietnemer? Achtergrond informatie Missie en visie Marktkennis Netwerk Ervaring Toekomstige ontwikkelingen / planning SWOT Financiële stabiliteit 18

20 Beoordeling door de bank Het Project 19

21 Uitgangspunten Indicatieve uitgangspunten bij gemiddeld risico Loan to Costs max 90% Financieringsstructuur heeft drie pijlers 10% Loan to Value * max 75% DSCR 25% 90% > 1,0 op basis van meerjarenbegroting 20 * = Lening t.o.v. waarde in verhuurde staat

22 Uitgangspunten Indicatieve uitgangspunten bij gemiddeld risico Looptijd financiering in jaren eventueel afhankelijk van looptijd huurcontract Rente opslag op IRS tarieven 3,0% Aflossingpercentage van de hoofdsom per jaar bij maximale financiering van 75% LtV 21

23 Samenvatting Overtuig een bank van de kwaliteit van het project én de eigen organisatie Zorg voor volledigheid in de aanvraag Kijk naar toekomstige kwaliteit waardoor Duurzaamheid een integraal onderdeel van het project wordt Huurinkomsten is de grootste factor die de instroom van cashflow bepaald De bank kijkt naar zowel het project als de kredietnemer Bij een goede voorbereiding en goed project is financiering beschikbaar in de markt. 22

24 Vragen? 23

25 Contactgegevens Triodos Bank N.V. Rianne Koster Senior Accountmanager Duurzaam Vastgoed Postbus AB Zeist