1 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT. Rapport van het inspectiebezoek aan Thuiszorg Lida te Amsterdam op 25 juni 2009

Transcriptie

1 1 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Rapport van het inspectiebezoek aan Thuiszorg Lida te Amsterdam op 25 juni 2009 Amsterdam, juli 2009

2 2 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen inspectiebezoek Deskundigheid medewerkers Medicatiebeleid Verpleegkundige richtlijnen Zorg(behandel)leefplan Overige besproken onderwerpen Beschouwing Kwaliteit van zorg door Thuiszorg Lida niet verbeterd Te nemen maatregelen Plan van aanpak Programma Zorg voor Beter MAATREGEL INSPECTIE Bijlagen: 1. Overzicht gebruikte documenten 2. Overzicht van wetgeving, veldnormen en rapporten 3. Overzicht normen per thema 4. Toelichting op het inspectieoordeel

3 3 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT 1 Inleiding Op donderdag 25 juni 2009 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een inspectiebezoek gebracht aan Thuiszorg Lida te Amsterdam. Thuiszorg Lida is een organisatie die zorg thuis levert. Het inspectiebezoek is een follow-up op het inspectie van 23 oktober Na het inspectiebezoek van 23 oktober 2008 heeft de inspectie Thuiszorg Lida de maatregel opgelegd een plan van aanpak in te sturen voor 4 januari Na verkregen uitstel tot 18 januari 2009 heeft Thuiszorg Lida hier pas aan voldaan op 16 februari jl. na daartoe herhaaldelijk schriftelijk en telefonisch te zijn gerappelleerd. De inspectie was van mening dat het plan van aanpak niet voldoet aan de eisen die aan een dergelijk plan van aanpak worden gesteld. Reden voor de inspectie om Thuiszorg Lida hiervan schriftelijk op de hoogte te stellen op 12 maart 2009 en een aantal aanvullende vragen te stellen. Tevens is een aanvulling op het plan van aanpak verzocht binnen een termijn van drie weken. Omdat ook het aanvullende plan van aanpak niet binnen de verzochte termijn is aangeleverd heeft de inspectie een onaangekondigd bezoek gebracht aan Thuiszorg Lida op 19 mei jl. Tijdens dit bezoek is gesproken over het uitblijven van de aanvulling op het plan van aanpak. Het bezoek is afgesloten met de toezegging dat de inspectie het plan van aanpak alsnog tegemoet kon zien binnen een termijn van drie weken. Thuiszorg Lida heeft hieraan voldaan op 8 juni jl. Het plan van aanpak voldoet wederom niet aan de eisen die aan een dergelijk plan van aanpak worden gesteld en de aanvullend gestelde vragen zijn onvoldoende beantwoord. De directie werd gevormd door de directeur en de zorgcoördinator. Het voornemen is uitgesproken in de nabije toekomst personeel in loondienst te nemen. Bovenstaande bevindingen zijn aanleiding om in het kader van het handhavingsplan een follow-up bezoek te brengen aan Thuiszorg Lida om te beoordelen of er bij Thuiszorg Lida nog randvoorwaarden, praktijken of processen zijn die risicovol zijn voor de veiligheid, effectiviteit of de cliëntgerichtheid van de zorg. Om tot een verantwoord oordeel te kunnen komen heeft de inspectie: - gesprekken gevoerd met directie, een vertegenwoordiger van een cliënt en een uitvoerend verpleegkundige; - zorgplannen ingezien; - documenten ingezien die worden genoemd in bijlage 1. Het instrument is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen. 1 Het instrument is opgebouwd rond de volgende thema s: 1. Deskundigheid personeel; 2. Medicatiebeleid; 3. Verpleegkundige richtlijnen. 4. Zorg(behandel)leefplan 1 Zie bijlage 2

4 4 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Achtereenvolgens komt in dit rapport het volgende aan de orde: Hoe scoort Thuiszorg Lida op de aanwezigheid van risico s? (hoofdstuk 2); Beschouwing over de kwaliteit van Thuiszorg Lida in relatie tot de scores op de risicoaspecten (hoofdstuk 3); Welke maatregelen moet Thuiszorg Lida binnen welke termijn nemen? (hoofdstuk 4).

5 5 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT 2 Bevindingen inspectiebezoek De inspectie beoordeelt Thuiszorg Lida op vier thema s, te weten: deskundigheid personeel, medicatiebeleid, verpleegkundige richtlijnen en zorg(behandel)leefplan. Per thema geeft de inspectie haar oordeel weer in vier risicoscores: geen risico, gering risico, hoog risico en zeer hoog risico 2. Bij ieder oordeel geeft de inspectie een toelichting. 2.1 Deskundigheid medewerkers Onderwerp Beoordeling Beoordeling 23 oktober juni 2009 Deskundigheid medewerkers hoog risico zeer hoog risico Aannamebeleid Een sollicitatieprocedure voor nieuwe medewerkers is nog niet aanwezig. Thuiszorg Lida geeft aan alleen samen te werken met zelfstandigen zonder personeel. Naast de directie die uit twee leden bestaat zijn er geen zorgverleners in loondienst. Er is geen beleid en structuur ten aanzien van deskundigheidsniveau en opleidingseisen vastgelegd. Ten tijde van het inspectiebezoek was er geen overzicht beschikbaar van de individuele bevoegdheid en bekwaamheid van medewerkers ten aanzien van voorbehouden en risicovolle handelingen. Daags na het inspectiebezoek heeft de directie dit overzicht alsnog opgesteld en aan de inspectie ter kennisgeving doen toekomen. De directie heeft daarbij aangegeven dat met een aantal zorgverleners uit het bestand nog een afspraak voor een kennismakingsgesprek moet worden gemaakt. Daags na het bezoek is door de directie het BIG-register geraadpleegd van de verpleegkundigen die in het bestand van Thuiszorg Lida zijn opgenomen. Aan sollicitanten worden benodigde bescheiden gevraagd mee te brengen: een legitimatiebewijs, kopie VAR-verklaring, Bewijs van Goed Gedrag, kopie Beroepsaansprakelijkheidsverzekering, kopieën van behaalde diploma(,s) en kopie van inschrijving in het BIG-register. Ook als niet aan alle bovengenoemde formaliteiten is voldaan worden zorgverleners wel direct ingezet door Thuiszorg Lida. Dit neemt risico s met zich mee waarvan de directie zich onvoldoende bewust van lijkt te zijn. De directie geeft aan dat referenties worden opgevraagd hetgeen niet aantoonbaar is te herleiden c.q. is vastgelegd. Nieuwe Zorgvraag Voor het stroomlijnen van nieuwe zorgvragen wordt volgens het plan van aanpak een procedure opgesteld. Het is de inspectie niet duidelijk of deze al is opgesteld en zo ja wanneer en hoe deze wordt geïmplementeerd. Bij een nieuwe zorgvraag, welke telefonisch wordt aangemeld, wordt een medewerker van de lijst gebeld door de directeur of de zorgcoördinator met de vraag of de persoon bekend is met de zorgvraag. Als dat zo is wordt de cliënt in zorg genomen en wordt deze medewerker ingezet. Vervolgens gaat de leidinggevende, of de zorgcoördinator, ter plaatse bij de cliënt de zorgbenodigdheden observeren, inventariseren en wordt daarna de medewerker ingezet. Ook de leidinggevende en de zorgcoördinator verlenen zelfstandig zorg, hoewel zij beiden niet over de vereiste diploma s beschikken. 2 In bijlage 4 staat de toelichting op het inspectieoordeel.

6 6 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT De directeur heeft ervaring als verzorgende en heeft gewerkt in het onderwijs en maatschappelijk werk. Zij wordt alleen ingezet bij hulpvragers met ADL-zorg. De zorgcoördinator is sinds 2005 in dienst van Thuiszorg Lida; volgens haar informatie aan de inspectie heeft zij een administratieve achtergrond en geen zorgopleiding genoten. Het beleid is volgens de leidinggevende en de zorgcoördinator dat beiden alleen worden ingezet bij cliënten met een ADL-hulpvraag. Tijdens het inspectiebezoek is de zorgcoördinator ingezet voor begeleidingsgesprekken aan een minderjarige cliënt met een psychiatrisch ziektebeeld. Deze cliënt is doorverwezen door bureau Jeugdzorg voor GGZ ondersteunende en activerende begeleiding. Financiering vindt plaats op basis van een persoonsgebonden budget. De zorgcoördinator is tevens directielid heeft een zorgovereenkomst afgesloten met een cliënte voor verpleging en verzorging. In het zorgdossier rapporteert deze na de uitvoering van de ADL met de functienaam van verzorgende zonder daartoe de benodigde opleiding te hebben gevolgd. Werkoverleggen/functioneringsgesprekken Bij Thuiszorg Lida is sinds het eerste inspectiebezoek een vorm van georganiseerd werkoverleg ingevoerd. Van een laatst gehouden werkoverleg (begin mei), waren door tijdgebrek nog geen notulen opgemaakt. Verificatie kon derhalve niet plaats vinden. Een volgend werkoverleg staat gepland voor 27 juni a.s. De inspectie heeft hiervan op 1 juli jl. een verslag ontvangen. Het verslag is beoordeeld als een voldoende verantwoord werkoverleg. Het voornemen is uitgesproken dat zodra er personeel in loondienst is dat wordt gestart met functioneringsgesprekken. Bekwaamheden BIG Thuiszorg Lida heeft geen beleid ontwikkeld met betrekking tot voorbehouden en risicovolle handelingen. Zaken zoals het werken met protocollen, scholing, toetsing en verdeling van verantwoordelijkheden voor wat betreft de uitvoering van voorbehouden en risicovolle handelingen, zijn niet schriftelijk vastgesteld. In het plan van aanpak is aangegeven dat een procedure voorbehouden en risicovolle handelingen op schrift gesteld zal worden. Het is niet duidelijk, en daarover kon geen informatie worden verstrekt, wanneer en hoe dit vorm gegeven zal worden. Door het afstoten van cliënten met een forse multicomplexe zorgzwaarte (sinds het vorige inspectiebezoek) en het bewustzijn bij de directie aangaande risico s voor onverantwoorde zorg welke aanname van dergelijke cliënten met zich meebrengt, zijn een aantal risico s teruggedrongen. Een lijst met alle voorbehouden en risicovolle handelingen waarop is aangegeven waarvoor de ZZP ers bevoegd en bekwaam zijn was tijdens het inspectiebezoek niet beschikbaar. In een nagestuurd overzicht, ontvangen d.d.1 juli jl., zijn de individuele bevoegdheden en deskundigheidsniveau, niet aangegeven. Scholingsplan Thuiszorg Lida heeft geen schriftelijk vastgesteld scholingsbeleidsplan/ scholingsjaarplan 2009/ e.v. vastgesteld. De directie is wel voornemens om dit te gaan organiseren. Thuiszorg Lida gaat oriënterende gesprekken voeren met scholingsinstituten. Er zijn contacten gelegd met leerbedrijf Calibris om stageplaatsen aan te bieden. Conclusie Op basis van bovenstaande informatie is er sprake van een zeer hoog risico. Deze beoordeling is gebaseerd op de volgende bevindingen: er is geen beleid ten aanzien van deskundigheid van medewerkers. Beleid is ook nog niet in ontwikkeling.

7 7 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Enige vordering is dan ook niet gemaakt. Derhalve ontbreekt een implementatieplan en is geen borging aanwezig. Scholing wordt niet aangeboden. De directie vertrouwt op zelfinzicht van zorgverleners en op scholing bij de organisaties waar de ZZP er een nevenbetrekking heeft. De zorgcoördinator vervult zorgtaken waarvoor deze geen opleiding heeft genoten. De inspectie heeft er tijdens eerdere bezoeken opgewezen dat bevoegd- en bekwaamheden van de medewerkers die kunnen worden ingezet bekend dienen te zijn bij de directie. Een overzicht is een middel om dit overzichtelijk te maken. De directie heeft hier geen navolging aan gegeven. Om dit inzichtelijk te krijgen moeten een aantal medewerkers nog worden nagebeld. Het voornemen van de directie is dan ook niet uitgevoerd. 2.2 Medicatiebeleid Onderwerp Beoordeling Beoordeling 23 oktober juni 2009 Medicatiebeleid zeer hoog risico zeer hoog risico Het opzetten van een medicatiebeleid is tijdens het bezoek van 23 oktober 2008 onder de aandacht gebracht van de directie van Thuiszorg Lida. Een start is gemaakt door het opvragen van actuele protocollen en richtlijnen via de branchevereniging. Een aantal standaard (medicatie)formulieren zijn beschikbaar voor het zorgdossier. Verantwoord medicatiebeleid en daarvoor het ontwikkelen/ implementeren van noodzakelijke procedures, protocollen en richtlijnen zal nog verder moeten worden uitgewerkt. Een protocol malen van medicatie was tijdens het inspectiebezoek niet beschikbaar maar is d.d. 1 juli jl. aan de inspectie toegestuurd. De herkomst en data van opmaak en evaluatie zijn niet bekend. Het protocol malen van medicatie is summier en is niet geschreven voor toepassing in de Zorg Thuis. Zo is bijvoorbeeld niet opgenomen dat malen van medicatie alleen op voorschrift van de apotheker of de behandelend arts mag plaats vinden. Conclusie Voor wat betreft protocollen en richtlijnen is er sprake van zeer hoog risico. Hoewel er sinds het eerste inspectiebezoek een plan van aanpak is ontwikkeld, is er nog geen (beleid voor) een beheerssysteem gekoppeld aan de verzamelde procedures, richtlijnen en protocollen. Van niet alle protocollen kan worden aangeven of ze voldoen aan de laatste landelijke normen en/of richtlijnen. Er zijn onvoldoende richtlijnen en protocollen geïmplementeerd. Medicatiebeleid is nog niet geïmplementeerd. Er is bij de directie onvoldoende inzicht in de risico s die onverantwoord medicijngebruik met zich meebrengt. 2.3 Verpleegkundige richtlijnen Onderwerp Beoordeling Beoordeling 23 oktober juni 2009 Verpleegkundige richtlijnen zeer hoog risico zeer hoog risico Op aanwijzing van de inspectie heeft de directie inmiddels kennis genomen van het landelijk vastgestelde Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg Thuis. In het plan van aanpak is de uitwerking van het Kwaliteitskader echter niet terug te vinden.

8 8 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Diverse protocollen en richtlijnen zijn verkregen via de branchevereniging maar ook ingebracht door zorgverleners vanuit een nevenbetrekking. Thuiszorg Lida beschikt niet over een kwaliteitssysteem om het beheer van toe te passen documentatie zorgvuldig te beheren. Veel van de protocollen waren kort voor het inspectiebezoek verzameld en een aantal was nog niet aanwezig. Deze zijn in de dagen erna alsnog verzameld en aan de inspectie toegestuurd, ontvangen d.d. 1 juli jl. Van implementatie is dan ook geen sprake. Ondanks het feit dat de inspectie tijdens het bezoek van 23 oktober 2008 heeft verzocht om de ontbrekende procedures/ protocollen ten aanzien van ze zorgonderwerpen decubitus en toepassen van therapeutische steunkousen, zijn deze documenten tijdens het inspectiebezoek niet aanwezig, noch geïmplementeerd. De directie maakt gebruik van de kennis van een aantal verpleegkundigen die als ZZP er actief zijn. Thuiszorg Lida heeft de ambitie uitgesproken om een verpleegkundig team op te starten. Conclusie Op grond van bovenstaande is er sprake van risico s in de zorgverlening die vermijdbaar zijn. Het gebruik van evidence-based richtlijnen en protocollen hangt af van de medewerker, immers volgens de visie van de leidinggevende en de zorgcoördinator is de medewerker zelf verantwoordelijk. Door medewerkers wordt hiermee divers, volgens eigen inzichten, omgegaan. Eenduidigheid van werken is een vereiste om risico s voor de cliënt zoveel mogelijk te beperken. De inspectie is van mening dat voor het garanderen van verantwoorde en veilige zorg onvoldoende beleid is geïmplementeerd. Tevens ontbreekt het bij de directie aan voldoende inzicht om de toepassing van noodzakelijk beleid, ten behoeve van het verlenen van deskundige en verantwoorde zorg aan zorgvragers die aan medewerkers van Thuiszorg Lida zijn toevertrouwd, op een juiste wijze in te schatten en uit te (laten) voeren. De inspectie scoort het onderwerp Verpleegkundige richtlijnen als zeer hoog risico. 2.4 Zorg(behandel)leefplan Onderwerp Beoordeling Beoordeling 23 oktober juni 2009 Zorgdossiers hoog risico hoog risico Ter voorbereiding op het toetsen van zorgdossiers van cliënten die bij Thuiszorg Lida in zorg zijn, heeft de inspectie verzocht om aan cliënten, c.q. indien van toepassing vertegenwoordigers van cliënten, toestemming te vragen voor inzage van het individuele zorgdossier/ zorgplan. Tijdens het bezoek waren een aantal zorgdossiers aanwezig van cliënten die niet meer in zorg waren en waaraan alsnog geen toestemming was verzocht voor inzage door de inspectie. De zorgdossiers van de cliënten die wel in zorg waren bevonden zich nog bij cliënten thuis. Ondanks het tijdige verzoek door de inspectie voorafgaand aan het inspectiebezoek, is de inspectie niet in de gelegenheid gesteld om inzage in de dossiers te verkrijgen. Op 1 juli jl. heeft Thuiszorg Lida een kopie van de zorgdossiers van een tweetal cliënten, inclusief een ondertekend instemmingformulier, afgegeven bij de inspectie. De kwaliteit van de zorgdossiers is verbeterd ten opzichte van het inspectiebezoek d.d. 23 oktober Uit de zorgdossiers is op te maken dat deze zijn geredigeerd daags na het inspectiebezoek. Er wordt gewerkt met een zorgplan en een zorgdoel. Een handtekening van de cliënt over instemming voor inzage ontbreekt echter. Het is niet duidelijk noch inzichtelijk of evaluatie en afstemming deel uitmaken van de werkwijze en of de zorgdoelen ook daadwerkelijk worden afgestemd met de cliënten.

9 9 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Bijsluiters van relevante medicatie zijn aan het dossier toegevoegd, alsmede een digitaal overgeschreven medicatieoverzicht. Een aantal hygiëne protocollen zijn aan het zorgdossier bijgevoegd. Deze hygiëne procedures zijn wel relevant voor de zorgverlening in het algemeen en niet specifiek afgestemd op de betreffende cliënt. Een logboek maakt, in tegenstelling tot het gebruik daarvan op 23 oktober 2008, geen deel meer uit van de beleidsvoering. Conclusie De zorgdossiers zien er verzorgd uit. Thuiszorg Lida heeft een aantal verbeterpunten doorgevoerd ten aanzien van verantwoord gebruik van zorgdossiers/zorgplannen. De inspectie acht het van groot belang dat iedere in zorg zijnde cliënt beschikt over een eigen zorgdossier. Dit blijkt tijdens het inspectiebezoek niet het geval te zijn omdat één cliënt dat niet noodzakelijk achtte. In een dergelijke situatie dient de zorgaanbieder een passende oplossing te vinden waarbij zorgafspraken/zorgplan b.v. op kantoor wordt beheerd waardoor zorgverleners die betrokken zijn bij deze cliënt wel geïnformeerd worden over de te verlenen zorg. Instemming met het zorgplan/de zorguitvoering dient inzichtelijk te zijn en evaluatie/bijstelling dient structureel plaats te vinden en ook inzichtelijk te zijn gemaakt. Een op schrift gestelde handleiding/richtlijn voor het gebruik van zorg(behandel)plan is nog niet aanwezig. De zorgverleners worden niet geschoold in het gebruik van zorg(behandel)plannen. De inspectie scoort het onderwerp Zorgdossiers als hoog risico. 2.5 Overige besproken onderwerpen Eisen bestuursstructuur in kader WTZi nog steeds niet nageleefd. In het kader van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) is Thuiszorg Lida sinds 2006 toegelaten. De WTZi stelt transparantie-eisen aan de bestuursstructuur van instellingen in de zorg. Door het ontbreken van een onafhankelijk toezichthoudend orgaan (Raad van Toezicht) voldoet Thuiszorg Lida sinds haar toelating niet aan deze transparantie-eis. Een deel van de transparantie eisen, intern toezichthoudend orgaan, organisatie zorgverlening en eisen bevoegdheidsverdeling en administratie, vormen risico-indicatoren. De inspectie ziet deze eisen als wettelijke codificering van de invulling van het onderdeel doeltreffendheid van het begrip verantwoorde zorg uit de Kwaliteitswet zorginstellingen. Hierop is Thuiszorg Lida al een aantal malen gewezen. Maar de uitvoering hiervan heeft nog steeds niet plaats gevonden. De directie heeft aangegeven in gesprek te zijn met kandidaten voor de Raad van Toezicht. Statuten zijn nog niet opgemaakt en geen beoogde datum van installatie is onbekend. Kwaliteitsjaarverslag Op basis van artikel 5 van de Kwaliteitswet zorginstellingen dient Thuiszorg Lida jaarlijks voor 1 juni een verslag in te sturen waarin hij verantwoording aflegt van het beleid dat hij in de afgelopen kalenderjaar heeft gevoerd, ter uitvoering van de artikelen 2,3 en 4 en van de kwaliteit van de zorg die hij in dat jaar heeft verleend. Thuiszorg heeft daarin sinds haar oprichting niet aan voldaan. Thuiszorg Lida dient daar dan ook jaarlijks m.i.v aan te voldoen.

10 10 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT 3 Beschouwing 3.1 Kwaliteit van zorg door Thuiszorg Lida niet verbeterd Thuiszorg Lida is gestart in 2006 als thuiszorginstelling. Sinds maart 2008 is het toezicht door de inspectie actief gestart op Thuiszorg Lida. Tijdens het eerste oriënterende bezoek in juli 2008 heeft de inspectie de directie geïnformeerd over de randvoorwaarden waaraan een thuiszorginstelling dient te voldoen. Op 23 oktober 2008 heeft er een toezichtbezoek plaatsgevonden in het kader van het project thematisch toezicht op niet jaardocumentplichtige Thuiszorgorganisaties. De uitkomsten van de inspectiebezoeken zijn telkens vastgelegd in rapportage. De inspectie heeft na de diverse bezoeken vastgesteld dat Thuiszorg Lida nog steeds niet voldoet aan de voorwaarden voor het leveren van verantwoorde zorg zoals is vastgelegd in het Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg Thuis. De diverse thema s worden nog steeds met hoge tot zeer hoge risicoscores beoordeeld. De inspectie heeft Thuiszorg Lida herhaaldelijk aangegeven dat de organisatie met een hogere prioriteit moet werken aan versnelde verbetering van de kwaliteit van zorg en kwaliteitsborging. Thuiszorg Lida is hierover onder meer verwezen naar de brancheorganisatie die hebben aangeboden om het verbetertraject na het bezoek van 23 oktober 2008 te begeleiden maar waar geen c.q. onvoldoende gebruik van is gemaakt door de directie. De betrokken branchevereniging heeft het lidmaatschap van Thuiszorg Lida kort geleden eenzijdig beëindigd. De aansluiting bij de klachtencommissie is hierdoor mede beëindigd. Ondanks haar ambities heeft Thuiszorg Lida tot op heden geen andere externe deskundigheid binnengehaald om tot een professioneel organisatie uit te groeien met levensvatbaarheid. Een kwaliteitssysteem is nog steeds niet aanwezig. Tot op heden is het gebleven bij voornemens en oriënterende gesprekken voor alle thema s die de kwaliteit van zorg sinds de oprichting niet zichtbaar hebben verbeterd. De door inspectie opgelegde maatregelen en adviezen naar aanleiding van het bezoek van 23 oktober 2008 zijn niet of nauwelijks opgevolgd. De verzoeken van de inspectie om nadere informatie, zoals het ontwikkelen van plannen van aanpak, zijn in de meeste gevallen buiten de verzochte termijnen en pas na rappelverzoeken daartoe ontvangen. Door een teruglopend aantal cliënten is het voortbestaan van Thuiszorg Lida onder druk komen te staan. Thuiszorg Lida zal dan ook een keuze moeten maken of en op welke wijze de activiteiten worden voorgezet. De inspectie maakt zich dan ook ernstig zorgen of de kwaliteit van zorg door Thuiszorg Lida op zeer korte termijn tot de nodige verbeteringen zal leiden.

11 11 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT 4 Te nemen maatregelen 4.1 Plan van aanpak De inspectie verwacht uiterlijk 12 augustus 2009 een plan van aanpak voor de thema s waar een oordeel in de categorie hoog of zeer hoog is gegeven. In een plan van aanpak staat in elk geval met SMART* termen per thema helder omschreven: - welke resultaten u wilt bereiken (doel, beoogde effecten); - wat hiervoor nodig is (activiteiten); - hoe u gaat implementeren; - wie waarvoor verantwoordelijk is; - wanneer is of wordt begonnen en wanneer wordt afgerond (planning). * Specifiek-meetbaar-acceptabel-realistisch en met tijdschema. Nadat de inspectie het plan van aanpak heeft ontvangen, ontvangt u binnen zes weken een reactie. De inspectie zal vervolgens het besluit nemen op welke termijn en in welke frequentie de voortgang van het toezicht zal worden uitgeoefend, waarbij de noodzakelijke verbeteringen zullen worden getoetst. 4.2 Programma Zorg voor Beter De inspectie maakt u graag attent op het programma Zorg voor Beter bestemd voor de thuiszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg en langdurige geestelijke gezondheidszorg. Doel is een kwalitatief betere, efficiënte en duurzame zorg met tevreden cliënten. Door te leren en te profiteren van bestaande ervaringen en kennis. Door het creëren van meer samenhang en een betere aansluiting op andere zorgsectoren. En door het slimmer en beter organiseren van het werk. Voor meer informatie zie MAATREGEL INSPECTIE Voordracht verscherpt toezicht De bevindingen van het inspectiebezoek van 23 oktober 2008 en 25 juni 2009 zijn voor de inspectie aanleiding om Thuiszorg Lida voor te dragen voor verscherpt toezicht. Over het verloop van deze te nemen maatregel door de inspectie wordt Thuiszorg Lida op korte termijn schriftelijk geïnformeerd.

12 12 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT BIJLAGE 1 Overzicht gebruikte documenten De onderstaande documenten van uw instelling zijn door de inspecteur gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. - Protocol; malen van medicatie - Instructieboek aantrekken steunkousen - Overzichtlijst zorgverleners en controle datum BIG - Medicatiebeleid - Protocollenboek verpleegkundigen BIG - Protocollenboek Decubitus - Protocollenboek sonde inbrengen - Protocollenboek diversen - Protocollenboek katheriseren 2x - Protocollenboek Steunkousen - Protocollenboek diversen w.o. katheter

13 13 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT BIJLAGE 2 Overzicht van wetgeving, veldnormen en rapporten Het instrument is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen, waarvan de belangrijksten hieronder worden genoemd. Wetgeving: - Kwaliteitswet zorginstellingen; - Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg; - Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst:wijzigingswet Burgerlijk Wetboek; - Geneesmiddelenwet; - Wet toelating zorginstellingen. Veldnormen en rapporten: - Op weg naar normen voor Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2005; - Normen voor Verantwoorde zorg Thuis, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2006; - Kwaliteitskader Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2007; - Landelijke multidisciplinair vastgestelde verpleegkundige richtlijnen; - DGV Risicoanalyse voor instellingen in de thuiszorg.

14 14 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT BIJLAGE 3 Overzicht normen per thema 1. Deskundigheid personeel Norm De zorgorganisatie voorziet in voldoende personeel en een passende verantwoordelijkheidstoedeling, passend bij het cliëntenbestand. Medewerkers zijn bevoegd voor en bekwaam in het uitvoeren van bij hun functie behorende taken. Specifieke aandacht is er voor het uitvoeren van voorbehouden en risicovolle handelingen. Medewerkers dienen voldoende mogelijkheden voor scholing en deskundigheidsbevordering te krijgen. De zorgorganisatie zorgt tevens voor de benodigde (interne) scholing en deskundigheidsbevordering. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij opleidingsbehoeften van medewerkers en het vraaggericht werken, de zorgzwaarte, de zorgvraag en problematiek van bewoners, en de visie van de zorgorganisatie. Er kan gebruik worden gemaakt van instrumenten die door de beroepsorganisaties zijn ontwikkeld. Medewerkers passen richtlijnen/protocollen toe die gebaseerd zijn op actuele kennis volgens professionele, algemeen aanvaarde standaarden. 2. Medicatiebeleid Norm De cliënt mag rekenen op adequate gezondheidsbescherming en -bevordering. Dit houdt in dat er sprake is van: 1. tijdige herkenning van gezondheidsrisico's; 2. een zorgvuldig gekozen evenwicht tussen goed vaktechnisch handelen en de wensen en voorkeuren van de cliënt/vertegenwoordiger bij de toepassing van tenminste verantwoord medicijngebruik. 3. Verpleegkundige richtlijnen Norm Medewerkers passen richtlijnen/protocollen toe die gebaseerd zijn op actuele kennis volgens professionele, algemeen aanvaarde standaarden. De dagelijkse zorg wordt verleend op basis van in de organisatie geïmplementeerde zorginhoudelijke richtlijnen. Relevante (door beroepsorganisatie goedgekeurde) richtlijnen voor het ondersteunen van het professioneel handelen zijn vastgesteld. De zorgaanbieder vergewist zich ervan dat deze richtlijnen door het personeel worden nageleefd. Op welke wijze wordt gecontroleerd of richtlijnen daadwerkelijk worden nageleefd. De cliënt mag rekenen op adequate gezondheidsbescherming en -bevordering.

15 15 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Dit houdt in dat er sprake is van: tijdige herkenning van gezondheidsrisico's; een zorgvuldig gekozen evenwicht tussen goed vaktechnisch handelen en de wensen en voorkeuren van de cliënt/vertegenwoordiger bij de toepassing van tenminste: decubituspreventie en behandeling, therapeutische elastische steunkousen, hygiëne. Per onderwerp worden landelijke, zo mogelijk multidisciplinair vastgestelde richtlijnen gebruikt: 1 decubituspreventie - Decubitus, tweede herziening, CBO 2002 en -behandeling - Samenwerking en logistiek rond decubitus, Solade 2003: Tripartiete multidisciplinaire richtlijn (NVVA, Arcares, Sting, AVVV, NPCP 2 therapeutische elastische steunkous - Steun de steunkous, convenantpartijen arbeidsomstandigheden thuiszorg Gezonde zorgen 3 hygiëne - Handhygiëne, protocol voor verpleeghuis-, woonen thuiszorg, Werkgroep Infectie Preventie (WIP), maart Persoonlijke hygiëne medewerkers, protocol voor verpleeghuis-, woon- en thuiszorg, Werkgroep Infectie Preventie (WIP), maart Lichaamsverzorging van de cliënt, protocol voor verpleeghuis-, woon- en thuiszorg, Werkgroep Infectie Preventie (WIP), maart Zorg(behandel)-/leefplan Norm Ieder cliënt heeft een zorg(behandel)-/leefplan dat: - in samenspraak met de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger tot stand is gekomen en zichtbaar de instemming heeft van de cliënt; - invulling geeft aan de vier domeinen: lichamelijk welbevinden en gezondheid, woon- en leefomstandigheden, participatie en mentaal welbevinden; - een beeld geeft van de gezondheidssituatie, prognoses, gezondheidsrisico s en eventuele professionele maatregelen; - duidelijk vermeldt welke zorg de cliënt krijgt, met welk doel en op welk tijdstip; - zichtbaar in samenspraak met de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger minstens twee keer per jaar (of vaker als de cliënt dat wil en/of als de zorgbehoefte wijzigt) wordt geëvalueerd en eventueel bijgesteld (ook vaker voor revalidanten); - duidelijk elke eventuele wijziging vermeldt. Aanwijsbaar is dat: - bij de totstandkoming van het plan zoveel mogelijk rekening is gehouden met wensen en behoeften van de cliënt; - bij het overleg over het zorg(behandel)-leefplan de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger op een dergelijk manier ondersteuning wordt geboden dat deze de overleggen goed kan voeren.

16 16 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT Bronnen - Op weg naar normen voor Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2005; - Normen voor Verantwoorde zorg Thuis, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2006; - Kwaliteitskader Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2007; - Landelijke multidisciplinair vastgestelde verpleegkundige richtlijnen; - DGV Risicoanalyse voor instellingen in de thuiszorg.

17 17 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG - RAPPORT BIJLAGE 4 Toelichting op het inspectieoordeel oordeel definitie mogelijke consequenties (Rand-) Ernstige voorwaarden, gezondheidsscha praktijken of de voor de cliënt processen die is zeer reëel of een ernstige heeft al plaatsbedreiging gevonden. vormen voor de veiligheid, effectiviteit en/of de cliëntgerichtheid. zeer hoog risico hoog risico gering risico geen risico (Rand-) voorwaarden, praktijken of processen die een bedreiging kunnen vormen voor de veiligheid, effectiviteit en/of de cliëntgerichtheid. (Rand-) voorwaarden, praktijken of processen die afwijken van de norm, maar die niet direct een bedreiging vormen voor de veiligheid, effectiviteit en/of de cliëntgerichtheid. De inspectie constateert geen (rand-) voorwaarden, praktijken of processen die afwijken van de norm. Gezondheidssch ade voor de cliënt is reëel of heeft al plaatsgevonden. Geen directe gezondheidsscha de voor de cliënt. Er is vrijwel geen sprake van mogelijke gezondheidsscha de voor de cliënt. acties Onmiddellijke actie van zorgaanbieder/ beroepsbeoefenaar/ bedrijf is nodig. De inspectie controleert dit. Wanneer geen of onvoldoende actie, dan direct naar fase 3, repressief toezicht: aanwijzing, bevel, boete, inbeslagname. Actie van zorgaanbieder/ beroepsbeoefenaar/ bedrijf is op korte termijn nodig. Inspectie geeft termijnen aan. Wanneer geen of onvoldoende actie volgt, stelt inspectie verscherpt toezicht in. Actie van zorgaanbieder/ beroepsbeoefenaar/ bedrijf is nodig. Deze geeft de verbetering aan in een plan van aanpak. Wanneer geen of onvoldoende actie wordt ondernomen, volgt na rappel mogelijk verscherpt toezicht. Geen actie nodig. noot Een patroon van (rand)- voorwaarden, praktijken of processen die ieder apart als hoog risico beoordeeld worden, kan als zeer hoog risico beoordeeld worden. Een patroon van (rand-) voorwaarden, praktijken of processen die ieder apart als gering risico beoordeeld worden, kan als hoog risico beoordeeld worden. Veel kleine opmerkingen die ieder apart als geen risico beoordeeld worden, kunnen samen wijzen op een bedreiging van de veiligheid, effectiviteit of cliëntgerichtheid. In dat geval kan de situatie toch als gering risico beoordeeld worden. Een opmerking in de categorie geen risico kan ook positief zijn.