GEMEENTERAAD MENAMERADIEL

Transcriptie

1 GEMEENTERAAD MENAMERADIEL Menaam : 27 januari 2011 Portefeuillehouder : A. Dijkstra Punt : [08] Behandelend ambtenaar : A. Buma Doorkiesnummer : (0518) Onderwerp : Wet OKE / VVE Inleiding Wet OKE Tijdens de vorige kabinetsperiode is de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie ontwikkeld (de Wet OKE). Het algemene doel van deze wet is de ontwikkelingskansen van kinderen in kindercentra en peuterspeelzalen te vergroten. Dit moet bereikt worden door: verhoging van de kwaliteit van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk; versterking van de regierol van de gemeenten met het oog op voorschoolse voorzieningen; toezicht en handhaving op de kwaliteit van peuterspeelzalen en voorschoolse educatie een dekkend en hoogwaardig aanbod van VVE in de voorschoolse periode. De Wet OKE is sinds 1 augustus 2010 van kracht. De wetsbepalingen inzake het landelijk register peuterspeelzalen treden op een later tijdstip in werking. Gemeenten hebben tot 1 augustus 2011 de tijd om te voldoen aan de gestelde eisen. De Wet OKE leidt tot wijzigingen van de Wet kinderopvang, de Wet op het primair onderwijs, de Wet op het Onderwijs toezicht en enkele andere wetten in verband met wijzigingen in het onderwijsachterstandenbeleid. Ze brengt door harmonisatie van de regelgeving voor voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzalen en kinderdagverblijven) een aantal verbeteringen aan in het stelsel van voorzieningen voor jonge kinderen, leidt tot meer en betere voorschoolse educatie (VVE), en neemt financiële drempels weg voor ouders van doelgroepkinderen om deel te nemen aan VVE programma s. De wet OKE leidt niet alleen tot een betere voorschoolse infrastructuur, ze legt ook een basis voor verdere ontwikkelingen wat betreft de educatieve en opvangvoorzieningen voor jonge kinderen. Kwaliteitsimpuls Het wetsvoorstel voorziet in een kwaliteitsimpuls voor peuterspeelzalen. De wet- en regelgeving voor de kwaliteit van peuterspeelzalen wordt in lijn gebracht met die voor de kinderopvang. Aan de Wet kinderopvang wordt daarom een deel kwaliteitseisen peuterspeelzalen toegevoegd. Door te investeren in peuterspeelzalen wordt de positie van peuterspeelzalen versterkt. Dit draagt bij aan het behoud van de peuterspeelzaal als een laagdrempelige voorziening. De peuterspeelzaal moet toegankelijk blijven, vooral voor ouders die hun kind aan voorschoolse educatie laten deelnemen. Gemeenten moeten zorgen voor een beter en breder aanbod aan voorschoolse educatie, zowel in peuterspeelzalen als in kinderdagverblijven en voor impulsen voor de samenwerking tussen peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen. Kwaliteitseisen De kwaliteitseisen voor de kinderopvang zijn sinds 2005 wettelijk verankerd en zijn dus voor het hele land gelijk. Peuterspeelzaalwerk is ondergebracht bij de WMO en decentraal geregeld. Hierdoor zijn landelijk grote verschillen te zien in organisatie, kwaliteit en ouderbijdrage. Door voor peuterspeelzalen landelijke basiskwaliteitseisen in de wet op te nemen, wordt de kwaliteit van het peuterspeelzaalwerk in het hele land ook vergelijkbaar. Het wetsvoorstel voorziet ook in een wettelijk kader voor toezicht op en handhaving van de kwaliteit van de peuterspeelzalen. Net als kindercentra zullen de peuterspeelzalen geïnspecteerd worden door de GGD. 1

2 De harmonisatie maakt het gemakkelijker om goede samenwerking tussen peuterspeelzalen en kinderdagverblijven te realiseren. Het grote verschil blijft dat tweeverdieners kinderopvangtoeslag krijgen als hun kind naar een kinderdagverblijf gaat en dat peuterspeelzalen door gemeenten worden gesubsidieerd. De gemeente moet een aantal activiteiten uitvoeren om aan de wettelijke eisen te voldoen: - Het zorgen voor voldoende en kwalitatief volwaardig aanbod van voorschoolse educatie. - Het vaststellen van een maximale ouderbijdrage voor de voorschoolse educatie. - Het vaststellen van de doelgroep. - Het zich inspannen voor het bereik van alle doelgroepkinderen en zorgen voor een goede toeleiding van kinderen naar voorschoolse educatie. - Het organiseren van een doorgaande leerlijn. Bekostiging Wet Oke De meeste gemeenten subsidiëren het peuterspeelzaalwerk. De nieuwe wettelijke bepalingen zullen in sommige gemeenten consequenties hebben voor de gemeentelijke peuterwerksubsidies. Immers gemeenten moeten de gemeentelijke subsidie afstemmen op de wettelijke kwaliteitseisen. Met de extra rijksmiddelen voor peuterspeelzaalwerk worden gemeenten in staat gesteld de eventueel hogere subsidielasten te dekken. Verder krijgen gemeenten per 1 januari 2011 de verplichting dat de financiële bijdrage van ouders voor elk kind dat deelneemt aan voorschoolse educatie, niet hoger mag zijn dan de financiële ouderbijdrage bij maximale kinderopvangtoeslag. Tot nu toe gold een dergelijke verplichting alleen voor doelgroepkinderen die deelnamen aan voorschoolse educatie. Alle betrokken partijen gaan dus de handen in één slaan om samen te werken rond het jonge kind. Naast de financiële regelingen in de Wet OKE is er op dit moment echter niet meer compensatie van Rijkswege beschikbaar. Voor- en vroegschoolse Educatie (VVE) Vanaf 2000 zijn er in Nederland belangrijke impulsen gegeven aan de voor- en vroegschoolse educatie. Voor- en vroegschoolse educatie houdt in dat kinderen op jonge leeftijd meedoen aan educatieve programma s. De centrumprogramma s beginnen in een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf en lopen door in de eerste twee groepen van de basisschool. De doelstelling van het VVE beleid is om de ontwikkeling van kinderen uit autochtone en allochtone achterstandsgroepen zodanig te stimuleren dat hun kansen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière worden vergroot. Een VVE programma kent een gestructureerde didactische aanpak en neemt een aantal dagdelen per week in beslag. Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is onderwijs bestemd voor zeer jonge kinderen met een (taal)achterstand. Om een slechte start op de basisschool te voorkomen, krijgen deze kinderen via speciale onderwijsprogramma s bijscholing. Voorschoolse en vroegschoolse educatie begint op de peuterschool of de kinderopvang en loopt door tot in de eerste groepen van de basisschool. Er zijn verschillende programma s voor voor- en vroegschoolse educatie. Gewichtenregeling basisonderwijs De gemeente bepaalt welke kinderen in aanmerking komen voor voor- en vroegschoolse educatie. Om dit te bepalen, gebruikt de gemeente de gewichtenregeling voor het basisonderwijs. Dit is een regeling waarbij gekeken wordt naar het opleidingsniveau van de ouders. Ook het postcodegebied waar een school is gevestigd, is van invloed op de gewichtenregeling. Op basis hiervan maakt de gemeente een inschatting of een kind gebaat is bij voor- en vroegschoolse educatie. De gewichtenregeling in het basisonderwijs is een regeling die bepaalt hoeveel geld een basisschool krijgt voor het wegwerken van onderwijsachterstanden. De gewichtenregeling kent geldbedragen toe aan leerlingen op basis van het opleidingsniveau van de ouders. Sinds het schooljaar is de regeling ook gekoppeld aan het postcodegebied waarbinnen een school is gevestigd. De verantwoordelijkheid voor het vroegschoolse deel van de VVE berust bij de schoolbesturen die hiervoor rechtstreeks middelen van de rijksoverheid ontvangen via de lumpsum. Gemeenten, besturen van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de organisatie van een doorgaande lijn in de ontwikkeling van kinderen. Een belangrijk instrument om dit te bereiken zijn afspraken over de overdracht van kinderen van de voorschoolse voorziening naar de basisschool. 2

3 Situatie Menameradiel Peuterspeelzaakwerk Menameradiel / Wet OKE Door Stichting Welzijn Middelsee (SWM) is al eerder een begroting 2011 aangeleverd voor de bekostiging van het peuterspeelzaalwerk. Deze is in juni van dit jaar behandeld door het college. De begroting peuterspeelzaalwerk is vastgesteld op ,-. Dit bedrag is ca meer als dat er begroot stond voor Dit heeft o.a. te maken met een verhoging van de personeelskosten (CAO) en de huurkosten (welke in 2010 niet juist waren begroot). Daarnaast lopen de opbrengsten van de ouderbijdragen terug. De gemeente ontvangt vanaf 2010 structureel van het Rijk om de wet OKE uit te voeren. Aan het college is voorgesteld om van het wet OKE budget in te zetten om het gat van te bekostigen. Er zou dan jaarlijks nog overblijven om overige zaken rondom de Wet OKE te bekostigen(zoals bijv. VVE). Het college is hiermee akkoord gegaan. Per abuis is er in de begroting van 2011 e.v. wel opgenomen aan de inkomstenkant voor de Wet OKE maar is er aan de uitgavenkant slechts begroot. Deze is begroot voor de bekostiging van het peuterspeelzaalwerk. De overige is niet begroot en zal meegenomen moeten worden in de kadernota In de voorgestelde begroting 2011 waren nog niet alle maatregelen voor de wet OKE meegenomen omdat deze in mei nog niet geheel duidelijk/zeker waren. Inmiddels is dit wel het geval en heeft SWM een nieuwe begroting opgesteld waarin alle maatregelen rondom de wet OKE, uitgezonderd VVE, zijn meegenomen. Hierbij kan o.a. worden gedacht aan gediplomeerde leidsters en werkzaamheden die voortvloeien uit GGD-controles. De begroting peuterspeelzaalwerk 2011 komt hiermee op Dit betekent dat er nog van het overgebleven budget Wet OKE afgaat. In totaal blijft er in 2011 nog ,- om VVE mee te kunnen bekostigen. VVE Menameradiel VVE is een onderdeel van de Wet OKE. De Wet OKE kent gemeenten een regierol toe om een goed voorschools aanbod te creëren. In deze gemeente is dit aanbod reeds voorhanden. In de afgelopen jaren zijn via de beschikbare VVE middelen: peuterleidsters geschoold; pedagogische methodes aangeschaft; er is een kindvolgsysteem ontwikkeld door een intern (pedagogisch) begeleider om de doorgaande lijn met de basisscholen tot stand te brengen; in Dronryp, Marsum, Berltsum, Bitgummole en Menaam zijn extra dagdelen voor peuters met een ontwikkelingsachterstand gerealiseerd; aan ouders is ondersteuning geboden bij de opvoeding en begeleiding van hun kind; En is er een nauwe samenwerking met het consultatiebureau opgebouwd. Bekostiging VVE Menameradiel ontvangt sinds 2002 geoormerkte VVE-rijksgelden. Deze gelden worden steeds per 4 jaar vastgesteld. De hoogte van de rijksbijdrage blijft zo n periode meetal gelijk of stijgt. De eerste periode van heeft Menameradiel ca per jaar ontvangen. De tweede periode is dit bedrag gedaald naar aanvankelijk ca tot uiteindelijk per jaar. Financiering en uitvoering VVE De nieuwe VVE-periode loopt van Door de nieuwe gewichtenregeling, waarop de geoormerkte rijksbijdrage VVE is gebaseerd, bleek aanvankelijk dat Menameradiel geheel geen VVE-gelden meer zou ontvangen. In oktober heeft het ministerie de bedragen officieel gepubliceerd en nu blijkt dat Menameradiel jaarlijks 6.362,12 zal ontvangen. Het VVE-budget wordt hierdoor aanzienlijk ingeperkt en hiermee kan niet voldaan worden aan de nieuwe wetgeving voor VVE. De Wet OKE-gelden zijn ook beschikbaar gesteld om VVE te bekostigen, maar deze worden al grotendeels ingezet om het peuterspeelzaalwerk Menameradiel te bekostigen en te 3

4 laten voldoen aan de Wet OKE. Jaarlijks is er nog beschikbaar. Dit brengt vooreerst het budget op ,12 ( 6.362, ). Voorheen werd op alle locaties VVE aangeboden. Dat is door de nieuwe wetgeving ( 4e dagdeel of 3 verlengde dagdelen, 2 gediplomeerde leidsters op 1 groep) niet te bekostigen. Dit zou de gemeente jaarlijks meer dan euro kosten. De wet OKE zal wel uitgevoerd moeten worden en daarbij is het belangrijk om in elk geval een VVE variant te kunnen behouden geplaatst binnen de financiële speelruimte die voorhanden is. Daarvoor is extra financiële ondersteuning noodzakelijk en gewenst. Hiervoor zal op minimaal 1 locatie VVE volgens de nieuwe wetgeving aangeboden kunnen worden. Daarnaast zal in beperkte mate VVE worden aangeboden op de overige locaties. Stichting Welzijn Middelsee zal daarnaast proberen, daar waar mogelijk, de zogenaamde verlengde peuteropvang van de grond te krijgen in het kader van de harmonisatie met de kinderopvang. De tijden van de peuterspeelzaal zullen worden aangepast aan de tijden van de basisscholen ( van 2 uur naar 3 uur en 20 minuten; zo komt men met 3 dagdelen op de benodigde 10 uur). Werkende ouders (is alleen mogelijk bij tweeverdieners) zullen verzocht worden het verlengde peuterspeelzaalwerk onder de Wet Kinderopvang af te nemen, hetgeen op termijn voor een andere financieringsstroom kan zorgen, waaruit een tweede leidster betaald kan worden. Aanvullende financiëring Zoals gesteld is extra financiële ondersteuning noodzakelijk om VVE in de toekomst te kunnen bekostigen. In 2010 heeft de gemeente al ontvangen om in te zetten voor de Wet OKE/VVE. Dit bedrag is nog niet uitgegeven. Daarnaast is er een bestemmingsreserve VVE/GOA die op nog zal bedragen. Dit brengt het totaalbedrag voor de komende 4 jaar op *. Dit betekent dat er de komende 4 jaar jaarlijks een budget zal zijn van ,62. Hierbij is geen rekening gehouden met loonstijgingen, stijging van vaste lasten etc. Dit zal volledig uit dit budget bekostigd moeten worden. Indien u akkoord gaat met bovenstaand voorstel dan kunnen de extra kosten die voortvloeien uit de Wet OKE volledig worden bekostigd uit rijksgelden. Er zijn geen extra eigen middelen nodig en er wordt voorkomen dat wat er de afgelopen 8 jaar zorgvuldig is opgebouwd wordt afgebroken. Voor u liggen ter inzage de volgende bijlagen: - Voorstel VVE Wet OKE budget Begroting Peuterspeelzaalwerk Menameradiel VVE Menameradiel 2011 Stichting Welzijn Middelsee. Voorstel 1. De Wet OKE bijdrage 2010 á inzetten voor VVE De Wet OKE bijdragen á inzetten voor aanvullende bekostiging peuterspeelzaalwerk en VVE in het kader van de Wet OKE. 3. De voorzieningsreserve GOA/VVE á ,00 inzetten voor VVE Bij de kadernota 2011 jaarlijks ( ) bijramen voor VVE. * Zie bijlage: Voorstel VVE Wet OKE budget Menaam, 27 januari 2011 Burgemeester en wethouders van Menameradiel; de secretaris, de burgemeester, 4

5 Nr. 08 De raad van de gemeente Menameradiel; Gelezen het uitstel van burgemeester en wethouder d.d. 23 november 2010; Besluit: 1. De Wet OKE bijdrage 2010 á in te zetten voor VVE De Wet OKE bijdragen á in te zetten voor aanvullende bekostiging peuterspeelzaalwerk en VVE in het kader van de Wet OKE. 3. De voorzieningsreserve GOA/VVE á ,00 in te zetten voor VVE Bij de kadernota 2011 jaarlijks ( ) bijramen voor VVE. Aldus besloten door de raad van de gemeente Menameradiel in zijn openbare vergadering van 27 januari 2011; de griffier, de voorzitter, 5