Familie speelt een grote rol in. het leven van onze allochtone. cliënten. Ik zie echter steeds. meer medewerkers die het
|
|
- Elisabeth Abbink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 5 Deskundigheid 42 Familie speelt een grote rol in het leven van onze allochtone cliënten. Ik zie echter steeds meer medewerkers die het moeilijk vinden de familieleden te betrekken bij de zorgverlening. Ik weet niet hoe dit aan te pakken. Het is natuurlijk van cruciaal belang dat mijn personeel met deze kwesties leert omgaan. Meer etnische en culturele diversiteit in het personeelsbestand is een goed uitgangspunt, maar biedt geen garantie voor langdurig behoud van allochtoon personeel. Het biedt evenmin garantie op betere toegankelijkheid en kwaliteit van zorg voor iedereen, ongeacht hun culturele achtergrond. Werken met een multiculturele cliëntpopulatie en met collega s met allerlei verschillende achtergronden, vraagt om deskundigheid van alle betrokkenen. Het vraagt om aanvullende competenties, bij alle medewerkers uit alle lagen van de organisatie. Het belang van interculturele competenties Werken in een multiculturele omgeving brengt een geheel eigen dynamiek met zich mee. Niet iedere medewerker en leidinggevende gaat daar hetzelfde mee om. De een voelt zich als een vis in het water, zoekt naar creatieve oplossingen en vraagt waar nodig om extra scholing. De ander wordt onzeker over het eigen handelen en twijfelt bij elke situatie die afwijkt van het bekende. Weer een ander ontkent de verschillen en gaat uit van het motto Ik doe mijn werk al jaren zo dus pas je maar aan. Het is dus van het grootste belang dat de organisatie een helder beeld voor ogen heeft van de competenties die een multiculturele werkomgeving van medewerkers en leidinggevenden vraagt. Deze competenties kunnen afwijken van wat men gewend is en dat vereist gerichte begeleiding en deskundigheidsbevordering. Niet alleen bij nieuwe medewerkers, maar ook bij het zittende personeel. Bijvoorbeeld op het gebied van communicatievaardigheden en conflicthantering, of specifieke inhoudelijke kennis, bijvoorbeeld hoe cliënten met verschillende etnische achtergronden verschillend kunnen reageren op medicatie. Of hoe familiebanden of religieuze gewoontes van invloed kunnen zijn op de verzorging. Carla den Os, van Kleurrijke Zorg Werkt, noemt ook het belang van mentaliteit bij intercultureel werken: Volgens mij begint het met respect, elkaar accepteren en inzicht. Rituelen kunnen bijvoorbeeld voor verwarring zorgen. Met name bij stervensbegeleiding slaan we de plank soms nog aardig mis. Ik hoorde van een ziekenhuis waar door verpleegkundigen volslagen verkeerd werd gereageerd
2 op de dood van een Surinaamse man. De familie van de cliënt wilde graag de gelegenheid om bij elkaar te blijven, rond het bed van de man te bidden en afscheid te nemen. De verpleegkundigen onderbraken dit moment, omdat het protocol voorschreef de overledene zo snel mogelijk naar het mortuarium te brengen. Stelling Allochtone medewerkers zijn geen garantie voor cultuursensitiviteit. Mee eens? Reageer op E e n a a n ta l b e l a n g r i j k e interculturele competenties zijn: Bewust zijn van je eigen taal en cultuur. Rekening houden met taal- en communicatieverschillen (verbaal en non-verbaal). Gelijkwaardige samenwerking zoeken met collega s of cliënten van een andere etnische of culturele achtergrond. Het aannemen van een actieve houding bij het bespreken van uiteenlopende ideeën en visies van collega s. In staat zijn voorwaarden te creëren voor veiligheid en respectvolle uitwisseling van ideeën tussen collega s. Meer lezen over interculturele competenties? Zie de meer lezen lijst op pagina 72 Basisdeskundigheid In Nederland wonen mensen met wortels in meer dan 160 verschillende landen. Het is uiteraard voor zorgprofessionals ondoenlijk en onmogelijk van al deze etnische en culturele achtergronden voldoende kennis in huis te hebben. Niet ieder hoeft dus deskundig te zijn op de vele deelterreinen die de interculturele zorgverlening kent. Het is wel van belang dat medewerkers een bepaalde basisdeskundigheid ontwikkelen zodat zij cultuursensitief kunnen handelen in uiteenlopende situaties. Want de ervaring leert dat de bestaande competenties van zorgverleners en leidinggevenden niet altijd aansluiten bij de multiculturele praktijk. Om cultuursensitieve bewustwording te stimuleren, worden steeds vaker interculturele competentieprofielen ontwikkeld. In 2004 hebben GGZ Nederland en Mikado deze profielen samengesteld voor psychiaters, psychologen en verpleegkundigen. De drie uitgangspunten van interculturele competenties zijn: 1 bekendheid met de eigen culturele achtergrond en de beperking daarvan, 2 de wereldvisie van de ander leren kennen en gebruiken en, 3 strategisch kunnen hanteren van culturele specifieke interventies. Interculturele competenties kunnen ook een selectiecriterium vormen bij de werving van nieuwe medewerkers. Jos Artz van s Heerenloo: Wij vragen van nieuwe medewerkers dat ze begrijpen wat een familiesysteem is. En dat ze begrijpen wat dat betekent voor de cliënt, vanuit zijn of haar culturele en religieuze context. Dat betekent dat je medewerkers moet toerusten met transculturele vaardigheden door middel van coaching en training. Zelfreflectie Cultuur is niet alleen iets van de ander. Ieder heeft een etnische en culturele achtergrond. Een van de voorwaarden om cultuursensitief te kunnen werken is dat iemand zich bewust is van de eigen achtergrond. Zelfreflectie is dus een van de belangrijkste interculturele competenties. Dit betekent dat mensen nadenken over de volgende vragen: Waar kom je vandaan? Wat hebt geleerd over zorgverlening? Hoe denk je over gezondheid en ziekte? Wat vind je van diversiteit? Welke ethische dilemma s ken je? 43
3 44 Zelfreflectie is niet alleen van belang voor de medewerker als individu, maar ook voor de organisatie. Wie stond er aan de wieg van de organisatie? Wat heeft de organisatie gemaakt tot wat hij nu is? En welke normen en waarden spelen mee in de organisatiecultuur? Door het stellen van dergelijke vragen leren managers en medewerkers zichzelf beter kennen, en daarmee ook de ander, of het nu een cliënt is of een collega. Paulien den Bode van Sting vertelt hoe het vermogen tot zelfreflectie de professionaliteit van medewerkers vergroot: In ons handboek diversiteit voor verzorgenden benadrukken we het belang van zelfreflectie. Om goed te zijn in je vak is het van belang dat je je eigen normen en waarden kent. Je gaat daar flexibel mee om en verdiept je in de denkbeelden van cliënten en collega s, zodat je hen beter begrijpt. Op een betrouwbare en respectvolle manier met mensen werken gaat beter als je jezelf kent. Een cliënt met een andere culturele achtergrond kan iets belangrijk vinden dat bij jou onder aan je lijstje staat. Weet jij welke waarden en normen jij gebruikt in je werk? Ben jij je bewust van wat vanzelfsprekend is voor jou? Bij Dichterbij nemen managers van de betrokken regio s deel aan de training managen van diversiteit. Tijdens deze training leren managers principes van interculturele communicatie toe te passen in hun dagelijks werk. Jan Joore, Dichterbij: De eerste dag van de training voor managers ging over wie ben je en waar kom je vandaan? Waar stond je wieg? Wat is je verhaal? Waar zitten bij jou de taboes en vooroordelen? We leerden dat bevragen van elkaar meer oplevert dan het vasthouden aan eigen opvattingen. Best spannend was dat. en bejegening van cliënten, kennis over de culturele achtergronden van cliënten en collega s en kennis van de sociale kaart van de regio. Wim Brandes, hoofd Personeel & Organisatie bij Het Gors vertelt waarom het belangrijk is dat (nieuwe) medewerkers op de hoogte zijn van de kernwaarden en de gedragscode van de organisatie: Je moet veel kunnen geven in de zorg. En om dát te doen moet je dicht bij je kernwaarden blijven anders ga je over de grens. Daarom zijn we bij Het Gors in gesprek gegaan over onze kernwaarden. Om die reden hebben we ook een gedragscode ontworpen, bijvoorbeeld over respectvol met elkaar omgaan: Benader cliënten, cliëntvertegenwoordigers, collega s, samenwerkingsrelaties en derden als mensen met een eigen verantwoordelijkheid. Geef hen zoveel mogelijk de ruimte hun eigen levensstijl te bewaren. Respecteer de privacy. Probeer eerst de ander te begrijpen, dan pas begrepen te worden. Daar mogen we elkaar op aanspreken.de gedragscode is gekozen vanuit de cliëntgedachte maar ook toepasbaar op samenwerken. Dat moet gelijk opgaan. Als je betrouwbaar bent voor de cliënt ben je dat ook voor je collega s. Voorbeelden van dooddoeners omtrent deskundigheidsbevordering We kunnen het al. We hebben het niet nodig. Ik hoef niks te leren, die ander past zich maar aan. We zijn toch allemaal gelijk! Wat valt daaraan te leren? We hebben er geen tijd voor. We hebben er geen geld voor. Introductie nieuwe medewerkers Niet iedere nieuwe medewerker zal zich direct iets kunnen voorstellen bij intercultureel werken binnen een zorginstelling. Het kan daarom zinvol zijn om hier in de introductie van nieuwe medewerkers specifiek aandacht aan te besteden: bewustwording van de noodzaak tot intercultureel werken, basisvaardigheden in het omgaan met (culturele) verschillen, kennismaking met de interculturele visie en het interculturele beleid van de organisatie, inleiding tot interculturele vaardigheden Geen recept Er bestaan geen recepten voor het werken in een multiculturele omgeving. Strikte richtlijnen over hoe om te gaan met een Turkse cliënt, Marokkaanse collega of Chinese leidinggevende bestaan niet. De Nederlander, Turk, Marokkaan, Chinees bestaat immers niet. En de allochtoon bestaat al helemaal niet. Er valt een heleboel basiskennis over etnische en culturele groepen aan te leren, maar uiteindelijk gaat het om de persoon die
4 tegenover je zit. Het is dus vooral belangrijk met elkaar in gesprek te gaan. De cliënt of collega zijn de beste bron van informatie. Vraag naar de verwachtingen die hij heeft van de zorg, in welke taal hij het liefste (en beste) communiceert, of welke invloed het geloof heeft op het dagelijks werk en leven. De basisvaardigheid zit vooral in het contact maken, communiceren en leren omgaan met verschillen. Daarnaast is het van belang dat medewerkers weten waar specialistische kennis te vinden is en waar ze advies kunnen inwinnen. Jan Joore van Dichterbij: Wij proberen niet in de valkuil te trappen van lijstjes met criteria. Als daar om gevraagd wordt, stellen we voor om met elkaar in gesprek te gaan over het onderwerp dat vragen oproept. Wij faciliteren en ondersteunen dat proces dan en zoeken er literatuur bij, brengen mensen met elkaar in contact. Vanuit de basisvaardigheden in interculturele communicatie, kunnen meer specifieke vaardigheden worden aangeleerd. Bijvoorbeeld over leidinggeven aan een multicultureel team of het werken met tolken. Kleurrijk leidinggeven Het management vormt de ruggengraat van een organisatie, ook waar het gaat om diversiteit. Leidinggevenden hebben een voorbeeldfunctie (houding en gedrag) voor medewerkers. Daarnaast spelen zij een rol in het scheppen van randvoorwaarden, managen van zorginhoudelijke innovatie en coaching. Medewerkers en cliënten kunnen in dit proces niet zonder de steun, deskundigheid en motivatie van hun leidinggevenden. Leidinggevenden zijn bovendien ook beeldbepalend buiten de organisatie. UIT DE PRAKTIJK: Stappenplan voor cultuursensitiviteit Bij s Heerenloo hanteert manager diversiteit Jos Artz een stappenplan bij het streven naar cultuursensitiviteit in de organisatie: We hebben de neiging naar binnen gericht te blijven en minder de verbinding met de samenleving te zoeken. Daar gaan we over in gesprek met medewerkers. Dat doen we selectief, op alle niveaus. In Almere brengen we mensen, vaste medewerkers, terug naar wat de wortels van dit bedrijf zijn. Dit is de cultuur van de organisatie waarvoor je hebt gekozen. We maken mensen cultuursensitief in de zin van: wie je zelf bent, wie je bent binnen dit bedrijf, waar kenmerken wij ons door. En vervolgens gaan we de ontmoeting met de samenleving aan. Daar hebben we een stappenplan voor: Investeren in het ontmoeten van multiculturele systemen is de grootste slag. Familiesystemen, allochtone organisaties, allochtone ondernemers. Het outreachende werk. Verbinding zoeken: Wat kunnen we voor elkaar betekenen, welke contracten kunnen we samen sluiten? Hoe zie je mijn organisatie, wat vraag je van onze organisatie en waarom vraag je dat? Dus niet alleen arrogant: Wij zijn de grootste en zo doen we dat. Maar ook, Wat kunnen we van jou leren? En dat oprecht willen weten! De laatste fase is borging, het maken van keuzes in termen van beleid. Wat hebben wij van elkaar geleerd en hoe zien we dat terug in de beleidslijnen van het management. n T i p s b i j h e t l e i d i n g g e v e n a a n een divers team: Negeer verschillen niet, maar vergroot ze ook niet uit. Benadruk dat alle medewerkers op de eerste plaats professional zijn, dan pas allochtoon of autochtoon. Praat met elkaar, niet over elkaar. Spreek medewerkers aan op discriminerende opmerkingen. Bied iedere medewerker de kans om zich te ontwikkelen, trainingen te volgen en door te groeien. Maak zaken als werksfeer en persoonlijke behoeftes bespreekbaar. Gebruik exitgesprekken om uitstroom van andere medewerkers in de toekomst te voorkomen. 45
5 46 Werken met tolken Uiteraard is het voor alle betrokkenen prettiger als er rechtstreeks gecommuniceerd kan worden. Dit is echter niet altijd mogelijk. In dat geval zijn zorgverleners wettelijk verplicht om te communiceren in een voor de cliënt begrijpelijke taal. Het is dus de verantwoordelijkheid van de zorgverlener om zodanig te communiceren met de cliënt dat, naar professionele standaarden, diagnostiek, behandeling en voorlichting kunnen worden uitgevoerd. Als daar tolken voor nodig zijn, is het ten sterkste aan te raden om met officiële tolken van het Tolk- en Vertaalcentrum Nederland (tvcn) te werken. Deze tolken zijn gekwalificeerd, hebben ervaring met tolken in de gezondheidszorg, kennen de specifieke terminologie en hebben een eed van geheimhouding afgelegd. Hulpverleners kunnen zonder kosten gebruik maken van de meeste tolkendiensten van het tvcn. Het inzetten van familieleden of bekenden als tolk is vaak geen goed idee. Niet alleen is de kwaliteit van de vertaling onzeker en kunnen er problemen met de vertrouwelijkheid optreden, maar bovenal is het voor zowel het tolkende familielid als de cliënt, emotioneel belastend. Met name in het geval van kinderen die tolken voor hun ouders, is dat een lastige kwestie. In principe mogen kinderen nooit als tolk gebruikt worden, behalve in evidente noodgevallen. Kinderen kunnen deze verantwoordelijkheid niet dragen en voor de volwassene kan het onderwerp van gesprek beschamend zijn. De inspectie voor de gezondheidszorg gaf in 2006 opdracht om normen te laten opstellen voor de inzet van tolken. Hierin zijn bijvoorbeeld handvatten te vinden over wanneer een telefonische tolk voldoet en wanneer een persoonlijke tolk meer geschikt is. Trainingen Om interculturele competenties aan te leren of te vergroten werken veel instellingen samen met trainingsbureaus en kenniscentra om hun medewerkers bij te scholen. Soms worden medewerkers periodiek getraind, op bijvoorbeeld interculturele communicatie. Andere instellingen kiezen voor een eenmalig trainingsaanbod bijvoorbeeld voor managers die leiding geven aan een multicultureel team. Linda Bruning van de Twentse Zorgcentra: We hebben onze medewerkers die leerlingen begeleiden laten trainen in interculturele communicatie en samenwerken. Zo is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om nee te zeggen. Of om mensen recht in de ogen aan te kijken. Het is belangrijk dat zulke zaken bespreekbaar zijn. We begrijpen het en snappen het als je geen nee durft te zeggen, maar het werkt niet want dan verwachten mensen dat je iets toch doet. Over dit soort dingen moet je duidelijk communiceren, je moet er over blijven praten. De leerlingen zelf hebben allemaal een traject gevolgd bij bureau raz voordat ze met de bbl-opleiding begonnen. Individu en team Verschillende organisaties zien dat alleen de medewerkers met affiniteit voor de allochtone doelgroep zich inschrijven voor interculturele trainingen. Dat zorgt voor een gemotiveerde groep maar tegelijkertijd zorgt deze vrijblijvendheid ervoor dat niet iedereen deze interculturele competenties verwerft. Bovendien richten veel trainingen zich op het individu en niet op teams. Het is zaak de opgedane kennis ook binnen het team te bespreken of als team gezamenlijk op training te gaan. Dan loop je ook de minste kans dat opgedane kennis wegzakt. Een mogelijkheid is ook om zogenaamde expertgroepen te vormen. De leden van deze groepen komen uit verschillende delen van de organisatie. Zij worden getraind en zijn tevens binnen hun eigen team aanspreekpunt voor collega s en aanjager.
kenniscentrum interculturele zorg
kenniscentrum interculturele zorg Mikado Mikado is het landelijke kenniscentrum voor interculturele zorg. Wij adviseren en helpen bij het toegankelijk maken en houden van zorg voor iedereen, ongeacht etnische
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieFiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie?
Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie? In deze fiche vind je instrumenten om de interculturele competenties van personeelsleden op te bouwen en te vergroten zodat het diversiteitsbeleid
Nadere informatieE-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012
E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012 Korte omschrijving Mikado heeft in opdracht van de Parnassia Bavo Groep een e-learningprogramma ontwikkeld.
Nadere informatieIn gesprek over digitale zorg
In gesprek over digitale zorg Ervaringen en meningen van cliënten en zorgprofessionals met digitale zorg. 2 oktober 2015 Programma Welkom Brengen en halen Wat weten we al? Wat vind jij? Nagesprek 2 cliënten
Nadere informatieCULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG. Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit
CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit 27 mei 2016 MIJN CULTUUR IS DE JOUWE NIET, MAAR DAAROM NIET MINDER WAARD!! ZORGVERLENING IS CULTUREEL GEKLEURD Model
Nadere informatiePost-hbo opleiding seksuologie
Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo
Nadere informatieBeroepscode doktersassistent. Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten
Beroepscode doktersassistent Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten Beroepscode Doktersassistent Wat is een beroepscode? Een beroepscode bevat ethische en praktische normen en waarden van het beroep.
Nadere informatieSpeel het spel. stimulansen
Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieZo zijn onze manieren. Gedragscode Coloriet
Zo zijn onze manieren Gedragscode Coloriet Wij zijn Coloriet Alle medewerkers, vrijwilligers, leerlingen en stagiaires horen bij Coloriet. Bij ons werken vriendelijke, deskundige, gepassioneerde en verantwoordelijke
Nadere informatieVoor mensen met een verstandelijke beperking en diabetes, mantelzorgers en begeleiders. Verstandelijke beperking en diabetes: zo doe je dat samen!
Voor mensen met een verstandelijke beperking en diabetes, mantelzorgers en begeleiders Verstandelijke beperking en diabetes: zo doe je dat samen! Leven met diabetes kan behoorlijk lastig zijn. Het heeft
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieVisie en Methoden Mondiaal Burgerschap
Visie en Methoden Mondiaal Burgerschap De KNVB gelooft in de maatschappelijke meerwaarde van voetbal. Voetbal brengt de samenleving in beweging. Zo n 300.000 vrijwilligers zijn in Nederland actief bij
Nadere informatieken jezelf en en verbeter je relaties met anderen
DISC KLEURENTRAININGEN: ken jezelf en en verbeter je relaties verbeter met anderen je relaties met anderen Waarom klikt het met de ene persoon direct en verloopt het contact met andere altijd moeizaam?
Nadere informatieC.1 Delen en deelnemen
COLLEGIALE SAMENWERKING C.1 Delen en deelnemen De leraar levert een oplossingsgericht bijdrage aan algemene taken in het team en aan de onderwijskundige en pedagogische ontwikkeling van de school. De leraar
Nadere informatieTrainingen, workshops en coaching
Trainingen, workshops en coaching Aanbod 2015-2016 professionals en gemeenten Beschermen & Versterken Trainingen, workshops en coaching De Jeugd- & Gezinsbeschermers zet zich in voor de bescherming van
Nadere informatieGEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ
GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ Inleiding Deze gedragscode dient voor werknemers onderling. Daarnaast kent Ambiq een gedragscode voor de bejegening van haar cliënten. Ambiq hecht veel waarde
Nadere informatieUniversiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar
Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieDiverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe
Diverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe Strategische Beleidsadviseur Team Kennis & Innovatie 16 april 2019 Homogene samenlevingen zijn verleden tijd 2 Reacties op diversiteit Interculturaliteit
Nadere informatieOver Performance Dialogue
Over Performance Dialogue Wij ondersteunen organisaties bij het versterken van de dialoog tussen de organisatie en haar medewerkers over functioneren en presteren. Dit doen wij door middel van training
Nadere informatieGedragscode. Gewoon goed doen
Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel
Nadere informatiest r e s smanagement Inzicht in het omgaan met spanningen. Maximaal aantal deelnemers 12 Leren oplossingsgericht te handelen.
st r e s smanagement De cursus 'stressmanagement' is bedoeld voor iedereen die in zijn/haar werksituatie te maken krijgt met stress als gevolg van problemen en spanningsvolle situaties. De eigen ervaringen
Nadere informatie34Vraaggericht werken
DC 34Vraaggericht werken 1Inleiding Vraag jij aan een cliënt wat zijn wensen en behoeften zijn of weet jij wat het beste is voor de cliënt? Denk jij dat je cliënt zelf weet wat goed voor hem is en daarover
Nadere informatieInstructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt
Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt
Nadere informatieHelp! Verzuim voorkomen
TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. Help! Verzuim voorkomen Een leidraad voor werkoverleg met medewerkers over verzuim Deze publicatie is
Nadere informatieIch bön d r väör dich!
Ich bön d r väör dich! Wie zijn wij? NaoberzorgPunt is een vereniging van betrokken inwoners en ondernemers in Roggel. Wij zijn een netwerkorganisatie en werken samen met de huisartsenzorg, ondernemersvereniging,
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieEffectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015
Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Gegevens meting leraren Respons : 45 leraren, 21 mannen & 24 vrouwen Scholen : Blariacum College (Venlo) Summa College (Eindhoven) Vakcollege Tilburg
Nadere informatieTransformatie leer je niet in een cursus
NIEUW VAKMANSCHAP Transformatie leer je niet in een cursus Door: Rieke Veurink Fotografie: Kees Winkelman Aansluiten bij de vraag uit de samenleving, regie voeren, werken in steeds veranderende omstandigheden:
Nadere informatieRichtlijnen voor het werken in een multiculturele setting
Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting Quality needs diversity 1. Inleiding Deze richtlijnen zijn een uitwerking van de kernwaarde Ruimte voor talent en groei voor iedereen, onderdeel
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatieObs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie
Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatieGrip op agressief en lastig gedrag
Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor de Zorg Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure Agressietraining
Nadere informatieWil je snel gaan? Reis alleen. Wil je ver komen? Reis samen!
Wil je snel gaan? Reis alleen. Wil je ver komen? Reis samen! Vanuit InnovatiefLerenLeren BV geef ik al sinds 2006 vorm aan de sociale innovatie van uiteenlopende organisaties met als doel bestaande kennis
Nadere informatieFEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus
FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieWe merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan?
We merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan? Migranten kunnen anders tegen een beperking aankijken. Zij zien de beperking vaak als ziekte en houden
Nadere informatieSystemisch werken voor onderwijsprofessionals
Systemisch werken voor onderwijsprofessionals Ze tje n o d ig? Nie u we in zich ten in je zelf? Waard e to evo e ge n aan gro ep sp ro ce ssen? Sy ste m isch werke n vo or o n d e rwijsp ro fe ssio n als
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieWie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg
Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg Voor wie? Waarom? Wat? Hoe? Voor Omdat leiding Ervaringsgerichte Door middel van leidinggevenden, geven, adviseren en coaching en werkvormen waarbij het adviseurs
Nadere informatieMats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.
Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.
Nadere informatieSolidariteit DE KERNWAARDEN
Integer gedrag Samen zorgen voor een prettig woon-, werk- en leefklimaat Openheid, respect en eerlijkheid voor goede zorg Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé is een sociale organisatie waar mensen met
Nadere informatieTRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP 1 TRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP
TRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP 1 TRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP WELKE REFERENTIEKADERS, WAARDEN EN NORMEN VAN MIJZELF SPELEN MEE IN EEN CONTACT? Diversiteit in kleur en cultuur
Nadere informatieDiscriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Nadere informatieTrainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg
Trainingen Coaching Intervisie Supervisie Voor de zorg Professioneel communiceren met 2013 Training Professioneel communiceren met Voor wie? De training is bedoeld voor mensen in de zorg die hun communicatie
Nadere informatievaardigheden - 21st century skills
vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieIdentiteit van de Koos Meindertsschool
Identiteit van de Koos Meindertsschool 1. Identiteit - het karakter van de school Wij zijn een open school waarin een ieder gelijkwaardig is. Wij heten elk kind welkom op de Koos Meindertsschool, ongeacht
Nadere informatieGRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR
GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieLeren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen
Nurse Academy lustrumcongres 2014 Leren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen Amersfoort, 17 november 2014 Jos de Munnink, gespreksleider moreel beraad GGNet Contact: j.demunnink@ggnet.nl
Nadere informatieDe workshop Situationeel leidinggeven wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.
Workshop Situationeel leidinggeven Situationeel leidinggeven, krachtig in iedere situatie Als leidinggevende probeer jij het beste uit je medewerkers te halen. Daar profiteert de organisatie van, maar
Nadere informatieKortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind.
Tekst: opening Helpdesk Welkom dames en heren, Het doet mij goed om te zien dat er zo veel mensen op deze feestelijke opening van de Helpdesk zijn afgekomen. Dat betekent dat er veel interesse voor is.
Nadere informatieInhoud. Introductie 7 Wat niet helpt in intercultureel teamwerk 10 Belangrijkste begrippen 13 Over dit boek 15
Inhoud Introductie 7 Wat niet helpt in intercultureel teamwerk 10 Belangrijkste begrippen 13 Over dit boek 15 Hoofdstuk 1 Uitgangspunten voor intercultureel teamwerk 17 1.1 De succesfactoren van een cultureel
Nadere informatieASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf
ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatieFeedback geven en ontvangen
Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen
Nadere informatieZiektebeleving en dementie bij migranten
Ziektebeleving en dementie bij migranten Gözde Duran coördinator ProMemo, Expertisecentrum Dementie voor Professionals Agenda 1. Kennismaking 2. Waar lopen we tegenaan in de praktijk? 3. Uitleg dementie
Nadere informatie= = = = = = =jáåçéêüéçéå. =téäòáàå. Het TOPOI- model
éêçîáååáéi á ã Ä ì ê Ö O Ç É a áê É Åí áé téäòáàå jáåçéêüéçéå Het TOPOI- model In de omgang met mensen, tijdens een gesprek stoten we gemakkelijk verschillen en misverstanden. Wie zich voorbereidt op storingen,
Nadere informatie3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen
Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24
Nadere informatiePersoonlijk Leiderschap in de Zorg Contactverzorgenden Medewerkers Zorg en Welzijn
Persoonlijk Leiderschap in de Zorg Contactverzorgenden Medewerkers Zorg en Welzijn Incompany maatwerk Leergangen BRUG verbindt Incompany, modulaire Leergangen, zorgvuldig afgestemd op úw praktijk Persoonlijk
Nadere informatie3 WERVING EN SELECTIE
3 WERVING EN SELECTIE 26 Wij constateren twee belangrijke trends: een dreigend personeelstekort en steeds meer cliënten met een migratieachtergrond. We willen daarom meer allochtone medewerkers werven.
Nadere informatieEssentieel leiderschap; moeiteloos manifesteren Een leergang over balans tussen jouw waarden en jij als leider in het medisch speelveld
Essentieel leiderschap; moeiteloos manifesteren Een leergang over balans tussen jouw waarden en jij als leider in het medisch speelveld wat zien wij? De ontwikkelingen in de zorg gaan razend snel. De complexiteit
Nadere informatieInleiding begeleiding van team en (individuele) spelers De stelling is dat het maken van afspraken een voorwaarde is om te presteren.
Inleiding begeleiding van team en (individuele) spelers De stelling is dat het maken van afspraken een voorwaarde is om te presteren. Een trainer maakt afspraken met zijn spelers, binnen en buiten de lijnen.
Nadere informatieEen diversiteitsperspectief
Werken in de langdurige zorg Bouwen op Een Intercultureel Fundament In de nabije toekomst is er een reële kans dat er een groot tekort is aan voldoende zorgpersoneel in de langdurige zorg. Voor VGN en
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieCulturele interview. Introductie
Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.
Nadere informatieDe effectiviteit van preventieve. voorlichting aan migrantenouders in. Rotterdam over ggz problematiek en. licht verstandelijke beperking
Nuray Dogan Nadia el Gharnati Erasmus Universiteit 19-11-2015 De effectiviteit van preventieve voorlichting aan migrantenouders in Rotterdam over ggz problematiek en licht verstandelijke beperking De Rotterdamse
Nadere informatieThema in de kijker : Filosoferen met kinderen
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen
Nadere informatiePedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam
Pedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam Inleiding: ATB de Springplank, een algemeen toegankelijke basisschool en Vlietkinderen, maatwerk in kinderopvang, beiden gehuisvest
Nadere informatie6 Werken in een. In ons team werkt sinds kort een. Marokkaanse dame. Gisteren zei. zij me in vertrouwen dat ze haar. man nog niet heeft verteld dat
6 Werken in een multicultureel team 50 In ons team werkt sinds kort een Marokkaanse dame. Gisteren zei zij me in vertrouwen dat ze haar man nog niet heeft verteld dat ze binnenkort ook nachtdiensten moet
Nadere informatieBeoordelingsformulieren
Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieFiT. Mastering Financiality. In tien maanden tijd je circle of influence vergroten
FiT Mastering Financiality. In tien maanden tijd je circle of influence vergroten Vergroot je circle of influence Niemand kan de financiële gevolgen van strategische beslissingen beter inzichtelijk maken
Nadere informatieVOOR COACHES EN BEGELEIDERS DAVERENDE DILEMMA S. Francine ten Hoedt & Philine Spruijt
33 DAVERENDE DILEMMA S Francine ten Hoedt & Philine Spruijt VOOR COACHES EN BEGELEIDERS Beste coach, Een van de basisvereisten om coach te zijn is, volgens ons, willen ontwikkelen en willen leren. Hoe
Nadere informatieEen situatie kan lastig worden indien. - voor de bedrijfsarts als arts sommige waarden zwaarder wegen dan voor de bedrijfsarts als adviseur
Inleiding Sociaal Medisch Overleg (SMO) is een gestructureerd en multidisciplinair overleg over individuele casuïstiek tussen het management en diens adviseur(s) aangaande verzuim en re-integratie. Deelnemers
Nadere informatieResultaten M&E Het Begint Bij Mij - OKT Amsterdam 2018
Resultaten M&E Het Begint Bij Mij - OKT Amsterdam 2018 Yvonne van Westering, Stichting Het Begint Bij Mij 10 december 2018 Onderstaande overzichten zijn gebaseerd op de digitale monitoring, middels een
Nadere informatieYoung Professional programma. Voorbeeld van de opbouw van een YP programma
Young Professional programma Voorbeeld van de opbouw van een YP programma 1 Flow van het programma: Het programma Intake (½ dag) Ik & mijn leiderschap (2 dagen groepsprogramma) Ik & de ander (2 dagen groepsprogramma)
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieOver een relatie met een (ex-)zorgvrager. Aanvulling bij Omgaan met aspecten van seksualiteit tijdens de beroepsuitoefening
Over een relatie met een (ex-)zorgvrager Aanvulling bij Omgaan met aspecten van seksualiteit tijdens de beroepsuitoefening 1 Inleiding In 2011 heeft de V&VN Commissie Ethiek de notitie Omgaan met aspecten
Nadere informatieKwaliteitszorg. Test jezelf.
Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes
Nadere informatieMET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES
E-blog HR special MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES In duurzaam inzetbaar Door Caroline Heijmans en Teresa Boons, INLEIDING Als je medewerkers en managers vraagt wat zij doen
Nadere informatievan Zij naar Wij ons trainingsaanbod vo/mbo
van Zij naar Wij ons trainingsaanbod vo/mbo van Zij naar Wij Omgaan met spanning in de school en in de klas U werkt op een school. Een plek waar jongeren hun identiteit ontwikkelen en kennis maken met
Nadere informatieInge Test 07.05.2014
Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij
Nadere informatiePost-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen
mensenkennis Ik heb ruime ervaring, maar door deze opleiding heb ik me gerealiseerd dat de zorg voor de patiënt beter kan. Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen Psychosociale
Nadere informatieMet de wervingscirkel kun je stap voor stap een wervingsactie voorbereiden:
Wervingscirkel 1 Veel vrijwilligersorganisaties hebben probelemen met het werven van vrijwilligers. Je hebt tenslotte geen baan te bieden met salaris, maar je biedt een vorm van vrijetijdsbesteding. In
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het
Nadere informatieInterculturele Competenties:
Interculturele Competenties: Een vak apart W. Shadid Leiden, mei 2010 Interculturele Competenties 2 Inleiding Vooral in multiculturele samenlevingen wordt de laatste tijd veel nadruk gelegd op interculturele
Nadere informatieOPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG. Een opleiding om hoger op te komen
OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG 2012 Een opleiding om hoger op te komen 1 OPLEIDING 2012 Ervaring: De training heeft me sterker gemaakt in mijn rol als leidinggevende. Ik heb mijn beleid en doelen
Nadere informatieGedragscode Martini Ziekenhuis
Gedragscode Martini Ziekenhuis Gedragscode Martini Ziekenhuis Het Martini Ziekenhuis, dat zijn wij. Een dienstverlenende instelling die als speerpunt gastvrijheid heeft en waar mensen centraal staan. Samen
Nadere informatieB².DNA Strategische GedragsVerbetering. Coachend Leiderschap De Basis. www.b2dna.nl
Coachend Leiderschap De Basis Leiderschapsstijlen Dwingend: Doe wat ik zeg., effect: negatief Gezaghebbend: Volg mij., effect: sterk positief Affiliatieve: Mensen komen eerst., effect: overwegend positief
Nadere informatiePersonal ARROW. Van: Next Arrow Coachdiensten. De positieve benadering richting gewenst resultaat!!
Personal ARROW Van: Next Arrow Coachdiensten De positieve benadering richting gewenst resultaat!! De Personal Arrow van Next Arrow Next Arrow staat voor coachende begeleiding bij je volgende actie richting
Nadere informatieTeamkompas voor Zelfsturing
Teamkompas voor Zelfsturing Wat is het teamkompas: Met dit instrument kun je inzicht krijgen in de ontwikkeling van je team als het gaat om effectief samenwerken: Waar staan wij als team? Hoe werken wij
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke
Nadere informatieDaar zouden we het vaker over moeten hebben. Inleiding Simultaan
Daar zouden we het vaker over moeten hebben. Onderzoek naar interculturele competenties van onderwijsmedewerkers (Judith de Beer. Erasmus Universiteit Rotterdam. april 2006) Inleiding De titel daar zouden
Nadere informatie